Heimskringla - 26.07.1933, Síða 1

DTMRS and CLKANKRS LTD.
TATLORS and FURRIKRS
324 TOVNO ST.
COUNTRY ORDER&
RECEIVE SPECIAL
ATTENTION
AT CITY PRICES
XLVII. ÁRGANGUR.
WTNNIPEG MIÐVIKUDAGINN 26. JÚLÍ, 1933
NÚMER 43
FRÉTTIR
Wiley Post kom heim til New
York síðastliðinn laugardag úr
flugferð sinni umhverfis jörð-
ina. Hann var einn í bátnum
og fór ferðina á 186 klst. 49Vz
mínútu. Öll er vegalengdin
15,400 mílur. Hefir enginn áð-
ur farið leið þessa á svo
skömmum tíma. Það sem næst
kemst því var flug Post sjálfs
og Gaddy fyrir tveim árum, en
þá voru þeir tveir á báti pg
voru samt 21 klukkustund leng-
ur en Post var nú einsamall.
Með flugi þessu hefir Post
unnið sér frægð er minst verð-
ur lengi. Svo þreyttur og syfj-
aður var hann á síðasta áfang-
anum frá Edmonton til New
York, að hann gleymdi sér
öðru hverju.
í New York var honum fagn-
að mjög eftir að hafa unnið
þetta mikla flugafrek.
Hveiti féll í verði síðastliðna
viku um 28 cents, eða úr $1.04
niður í 76 cents. Sagan hefir
því endurtekið sig. Braskið
gekk þetta litla of langt eins og
svo oft áður. Og nú sem fyr
hafa menn tapað fé svo hundr-
uð miljónunum dollara skiftir á
verðhruninu. Allir sem fé sitt
lögðu í “spilavítið” án þess að
hugsa nokkuð um, að sjá sér
borgið, standa nú tómhentir
eftir. Þó ótrúlegt sé, er talið
að almenningur, sem engin
fjárráð hefir að ráði, hafi ekki
farið varhluta af tapinu.
Hvað veldur verðfallinu?
Brask. ekkert annað. Verð-
hækkunin var óeðlileg. Hún var
gildra, sem beitt var og menn
gengu í saklausir eins og mýs.
Með peningum óverðfestum
víðast út um heim, er hættu-
legra við hveitikaup að eiga, en
nokkru sinni fyr. Og var þó
ekki við þá hættu bætandi.
Biöðin hér segja, að verð-
ekkert af því gat heitið nýstar-
Ellefu mánaða gamalt barn Það er djarflega mælt, en hvað
dó nýlega í Pasadena í Califor- maður þessi getur ekki, skyldi
níuríki af blýeitrun, sem það enginn taka fyrir. Það birtist
fékk af nýmáluðu járnrúmi. fyrir skömmu skýrsla um það,
Fimm mínútum eftir að hjartað að af 9 miljón atvinnulausum
var hætt að slá, bað læknir, mönnum í Bandaríkjunum,
John S. Hibben að nafni í hefðu fullkomlega tveir þriðju,
Pasadena sjúkrahúsinu um leyfi eða 6 til 7 miljónir fengið at- 'legt. Það var hið sama og King
foreldranna, að reyna að lífga -vinnu síðan Roosevelt tók við hélt fram á þinginu s.l. vetur og
barnið aftur með því að spýta stjóm. Hver veit nema þetta hefir af og til verið að staglast
inn í hjartað lyfi nokkru (ad- áform hans geti því ræzt. á síðan
renalin). Lífgaði það baraið j Til þess að koma þessu í verk
og lifði það í sex daga eftir hugsar Roosevelt sér að ekki
það. Ef blýeitrunin hefði þurfi annað en styttan vinnu-
ekki verið eins mögnuð og hún tíma og þar af leiðandi hærri
var, segir læknirinn, að barnið vinnulaun. Hefir hann sént 5
nema og gera alt að þjóðeign. Church,” “Social Service Bulle-
Mætti ætla að Liberal floknum tins,” o. fl.
stæði beygur af þessum ný- í æfiminningu hans er Dr.
myndaða flokki. Á misgerðir Samuel A. Eliot ritar og birt er
núverandi stjórnar í Canadaií Christian Register 20. þ. m.
mintist King auðvitað einnig, en lýsir Dr. Eliot honum á þessa
hefði lifað. miljónum verkveitenda áskorun
------- um að vinna með stjórninni að
Akuryrkjusýningin í Regina Þessu takmarki. Mun ekki á
var opnuð í gær. Er hún sögð nióti því haft verða þó eitthvað
að vera ein fullkomnasta sýn- Þurt’i verkveitendur í bráð í
ing sinnar tegundar er um get- sulur að leggja til þess, því
ur. Gestir voru þar frá hverju Þe&ar trá líður, er líklegt að
fylki í Canada og frá Banda-, Það horgi sig fyrir þá.
ríkjunum svo hundruðum skifti,1 -------
frá Bretlandi og öllum nýlendT Hon. T. G. Murphy, innan-
um þess og frá 40 löndum öðr- ríkisráðgjafi sambandsstjórnar,
um. Rt. H’on. Arthur Meighen benti nýlega á það, að fylkis-
leiðtogi stjórnarinnar í efri mál- stjórnin í Manitoba hefði ekki
stofu þingsins í Canada opnaði farið í neinu varhluta af að
sýninguna. Er sagt að til sýn- stoð frá sambandsstjórninni.
ingar þessarar megi mikinn Alls kvað hann lán og ábyrgð
fróðleik sækja áhrærandi korn- sambandsstjórnar til Manitobá
framleiðslu af öllu tæi. nema 25 miljónum dollara. Um
------- 7 miljónum dollara af þessu er
Á alþjóðafundinum í London 1 peningum veitt en hitt er í
hafa þjóðirnar sem mesta hafa ábyrgðum, til dæmis 6 miljónir
silfurframleiðslu komið sér fyrir lán Manitobastjórnar í
saman um að reyna að hækka ^ew ^ orh og sem í gjalddaga
verð silfurs með því að selja fehur á þessu ári og sem sam-
ekki nema vissa upphæð af bandsstjórnin þarf eflaust alt
því í fjögur ár. Uppkastið, sem greiða. Þá er 12 miljón
gert hefir verið, verður þó lagt dollara ábyrgðin fyrir fylkis-
Á fyrsta ársfundi Co-opera-
tive Commonwealth Federation,
sem haldinn var í Regina s. 1.
laugardag, var James S. Woods-
worth, sambandsþingmaður frá
Winnipeg, kosinn leiðtogi hins
nýja flokks. Á fundinum var
lesii^upp stefnuskrá flokksins, sona-
og er þar meðal annars heitið
að afnema atvinnuleysi og gera
banka landsins að þjóðeign.
Stefnuskráin er yfirleitt sú
sama og jafnaðarmanna eða
verkamanna, og er mönnum
hún svo kunn, að ekki þarf að
lýsa henni. Verkamannastjórn
hefir lengi verið við völd á Eng-
landi og í Ástralíu og víðar.
Hvort hér er nú tími til kom-
inn fyrir hana, að ná völdum,
sézt eftir næstu sambandskosn-
ingar.
leið: “Hann var eigi ofsafeng-
inn eða ófyrirleitinn umbóta-
maður; hann var hógvær í
ræðu, hægur í viðmóti og bróð-
urlegur í anda. Góðvild hans
og vinsemd til samferðamann-
anna, lýstu sér í hverju orði
og athöfn.”
Við burtför séra Forbes á al-
menningur Bandaríkja þjóðar-
innar ágætum málsvara og vini
á bak að sjá, og hin frjálslynda
kirkja einum sinna mætustu
REV. ELMER S FORBES
Dáinn
Séra Elmer S. Forbés, frá
Weston, Massachusetts, andað-
ist á sjúkrahúsi í Plattsburg í
New York borg sunnudaginn
2. þ. m. Séra Forbes var með-
fyrir þing hverrar þjóðar til bankann, sem 3 miljónir af er aJ hinna nafngreindustu presta
samþyktar. Er ætlast til að nu veno að &reiða eða semja
meira verði elegiS af silfur- vW bankana um á einhvern wabættMrcum, nmura-
peningum en áður til notkunar hátt. Það getur auðvitað ver-
í hverju landi og af því leiði, ið> að sambandsstjórnin þurfi
að silfur verði smám saman eiíki að greiða alla þessa á-
ELLEFTA ÁRSÞING
hins sameinaða kirkjufélags ís-
lendinga í Vesturheimi, hald-
ið í Riverton, Man., dagana
8. til 10. júlí, 1933.
-R. P.
FRÁ ÍSLANDI
MINNISVARÐI
Hannesar Hafsteins
fótur gjaldmiðilsins. Helztu byrSð- en Þurfi hún þess ekki,
silfur framleiðslulöndin eru Þarf hún vissulega ennþá að
Indland, Kína, Spánn, Canada, greiðu eittlivað af skuldum
Bandaríkin, Mexico, Ástralía og Þessa fylkis. Brackenstjórnin
iPeru. Hafa fulltrúar allra tekur í sífellu lán, hvað sem
fallið hafi verlð ástæðum aðlÞes81ra la,,,Ja skrltað undir Þa- kosta. Hveruig hún ætlar
kenna, sem þetta land fái ekki.uppkastlð að samnillgl sw tið greiða þau aftur eða hve-
við ráðið og enginn hér fái við Ætla Þelr að vlðsklttl mlll‘ Þess- ',ær’ “UU T, °g T
ara landa verði með tíð og tíma meir að se&Ia sjálfri vera rað-
að mun auðveldari en þau eru &ata- Það h'tur vissulega svo
nú með þessari ákvörðun., ut> sem demba eigi þeim skuld-
_______ |um öllum á sambandsstjórnina
gert. Það getur satt- verið.
En við eitt fá allir ráðið og
það er að gefa sig á vald svind-
ilbraskinu. Um það getur hver
sjálfum sér kent.
kirkjunnar nú á selnni árum.
Hann var kunnur mörgum ís-
lendingum hér vestra, kom
hingað á hverju ári um langt
skeið og ferðaðist um flestar
íslenzku bygðirnar, þar sem
stofnaðir höfðu verið frjálstrú-
ar söfnuðir. Hann var lær-
dómsmaður góður, lagði eink-,
um fyrir sig þjóðfélagsmál, og
veitti forstöðu um 19 ára skeið,
þeirri deild Únítara kirkjufél-
agsins er nefnist “Department
of Community Service.” Var
starfsemi þessi tekin upp af
Minnisvarðanefnd Hannesar
Hafstein hefir beðið Morgun-
blaðið að geta þess að nefndin
telji sig nú hafa lokið störfum
sínum.
Þegar allur kostnaður var
greiddur fyrir uppsetningu
myndarinnar og þann hluta af
flutningskostnaði á standmynd
Jóns Sigurðssonar, sem nefndin
varð að taka á sig, vor afgangs
af samskotafénu kr. 311.82 og
ákvað minnisvarðanefndin að fé
þetta skuli ávaxtað og á sínum
tíma varið til að setja lágmynd
á fótstall minnisvarða Hannesar
Hafstein.
Forsætisráðherra hefir nú
veitt fé þessu móttöku, og lofað
að því skuli á sínum tíma varið
samkvæmt þessari ákvörðun
nefndarinnar.
Jafnframt þakkar nefndin öll-
um hinum mörgu stuðnipgs-
mönnum um land alt, sem með
fégjöfum eða á annan hátt að
stoðuðu við að koma minnis
varðanum upp.
Charles A. Urschel miljóna-
mæringi í Oklahoma City var
rænt síðastliðinn laugardag frá
spilaborðinu í hans eigin húsi.
Til hans hefir ekki frézt, en
fjölskyldan býst við að heyra
eitthvað frá raðningjunum á
hverri stundu.
Þessi mannþjófnaður heldur
látlaust áfram í Bandaríkjunum.
Líður ekki svo vika að einum
eða fleiri auðkýfingum sé rænt.
John J. O’Connell frá Albany,
sem rænt var fyrir 18 dögum,
er ekki enn kominn í leitirnar.
Var krafist 150 þúsund dollara
lausnarfjár fyrir hann. Fast-
eignasala er Frank A. Mc-
Clatchy hét, var reynt að stela,
síðastl. miðvikudag, en með |UStU leuðin&arstöðvum á strönd
Síðastliðinn laugardag lagði sem að vissu ^ ef tn vil1 Unítara kirkíunni í Bandaríkj-
' lí * * ” °—’ unum, að ráði Dr. Samuel A.
Eliots, árið 1908, og vai' hin
fyrsta þeirrar tegundar innan
Mótmælenda kirkjunnar í Am-
Jim Mollison og kona hans Amy ábyrgðarfull fyrir fólksins hönd
Johnson á stað frá Englandi á fjarrekstri Þessa fyikis
í 12000 mflna flugferð. Var ; Saskatchewan-fylki einu hefir
ferðinni fyrst heitið til New meiri aðstoð verið veitt, eða svo , ...
York, en þaðan átti að halda að nemur 28 milj. dollurum. En eriku- Starfi þessu veitti sera
til Bagdad og svo heim til a Það ber að líta að allur helm- Af°rSt°ðUf. UP1V afð anUU
Englands. Hjónin eru hvort um inSUr Þess fíar var veittur hér- f9-7 að hann for aö inna •
sig fyrir löngu fræg orðin fyrir uðum Þeim er fyrir algerðum heiisubiUma.r og treys í ser þa
ekki lengur til að smna svo um-
fangsmiklu verki. Var hann þá
skipaður um tíma útbreiðslu-
ÞORGRÍMUR ÞÓRÐARSON
fyrrum héraðslæknir í Keflavík,
andaðist 5. júlí í Landspítalan-
um.
VIÐEYJARSUND
því að hann sýndi ræningjunum
mótþróa, skutu þeir hann til
dauðs umsvifalaust.
flugafrek sín. En svo vildi illa í iippskeriibresti urðu. Auk þess
til, þegar þau áttu um hálf tíma|eru Þær sex miljónir í þessu
ferð eftir til New York, að loft-1 láni taldar, sem veittar voru , .......
faiié féll ti, jarðar og bri*.-|-m „ppbötarna.a * hveit, at oa héT h”rri Sðú 1
aðl 1 spon',en hlónln meiddust sambandsetjomlmu. Mamtoba « ^ Þ er
ekki, eða ekki neitt hættulegáJ stJ°rmn vitnar lon&um f Þetta'!lZQ
Er haldið að orsökin hafi verið,En Þe&ar allrar sanngirm er
þurð eldneytis (gas). Ætluðu!&ætt> er Það alls ekki eftirtölu-
hau að vera búin að lenda ið-|vert. þó þeim sé aðstoð veitt. hin á tasta kona Mnnu flest-
ur og ta sér eldsne^‘. e" bæðl sem fynr osjianlegum ohoppom . hennar m,nnast er henn,
var að dimt var að kveldi „gjverða. Astmðurnar fynr þvl a« i Ijúfmensltu sakir
þau voru komin fram hjá kunn-|ve,ta þar aðstoð eru alt aðrar hennar viðmó( ja(nt
0 ^ ^ 0 I ra aa Vv /\ 41» I\ r» 1 r /V W O -
stjórnar.
séra Forbes fór um Vesturland-
ið var kona hans með honum,
Mrs. Sallie F. Fleming Forbes,
Stjórain í Bandaríkjunum
hefir tekist á hendur að hafa
eitthvert taumhald á hvo|iti-
verðinu eða að koma í veg
fyrir að það fljúgi upp og niður,
eins og það gerði síðastliðna
viku.
inni. Eru hjóinin á sjúkrahúsi
í Bridgeport í Connecticut ríki
og líður svo vel, að þau segjast
ekki hefðu horft í að halda
ferðinni áfram væri farar-
skjótinn eins frár og fyr.
Af ferðalaginu verður að lík-
indum ekki meira.
lánbetli Manitoba-
1 bænum Selkirk í Manitoba
dó síðastliðinn miðvikudag
maður að nafni Ferdinand R.
Justy; hann var í fransk-prúss-
neska stríðinu 1870 og þá 26
ára gamall.
í Indíánaseli í Sarnia í Ont-
ariofylki kviknaði nýlega í húsi
og brunnu 5 af 6 börnum hjón-
anna þar inni.
Rt. Hon. W. L. Mackenzie
King, leiðtogi Liberal flokksins
í Canada, kom til Winnipeg um
miðja s.l. viku. Ræðu flutti
hann á Fort Garry gistihöll-
inni og voru viðstaddir um 400
manns, mestmegnis fylgismenn
hans í stjórnmálum. Aðalefni
ræðu hans var gagnrýning á
stefnu C.C.F. flokksins (Woods-
worth flokksins, .sem nefnist
Co-operative Commonwealth
Fjórða september næstkom- Federation). Taldi hann flokk-
andi, er áform Roosevelt for-Jnn fylgjandi jafnaðarmanna-
seta, að englnn skuli vera at- stefnunni, sem eignarétt ein-
við háa sem lága.
Séra Forbes var af gamalli
og nafntogaðri Nýja Englands
ætt, er upphaflega nam land í
Westboro,Mass., og þar var hann
fæddur 12. september, 1860. Er
þar ættar-grafréiturinn og þar
var hann jarðaður, fimtudaginn
6. þ. m. Hann var 10. maður
frá S. Forbes er nam fyrstur
land á þeim stöðvum á fyrra
hluta 17. aldar. Hafa þeir lang-
feðgar, hver fram af öðrum,
komið mjög við sögu ríkisins,
og verið hinir nýtustu menn.
Ýmiskonar ritverk liggja eftir
séra Forbes, er lúta að starfi
því er hann var lengst við, svo
Þess var nýlega getið í skeyt
um, að Bundmærin Eigríður
Hjartar hefði synt yfir Oddeyr-
arál. Þótti það frækilega gert
Sigríður er nýkomin suður og
ætlaði að synda úr Viðey að
steinbryggjunni í gær. Lagði
sundmærin af stað úr Viðey kl.
2,20. Var sjávarhiti 10 stig og
veður gott, er lagt var af stað
en livesti brátt, og varð sund-
mærin nú að sækja móti vindi
og báru, en synti rösklega og
gekk vel. Vélbátur fylgdi eftir
henni, en um 300 metra frá
hafnarmynninu bilaði vél báts
ins, og þótti umsjónarmönnum
réttast, að láta sundmærina eigi
halda áfram. Kölluðu þeir þá til
hennar og synti hún að bátnum
og mun veglengdin að bátnum
hafa verið um 50 metrar. Synti
hún eins rösklega þessa vega-
lengd og áður og er vafalaust,
að hún hefði náð settu marki,
ef það óhapp hefði eigi viljað
til, að vélin bilaði. — Er þetta
sund Sigríðar hið frækilegasta.
vinnulaus í Bandaríkjunum. staklingsins byggist við að af-jsem “Social Ideals of a Free
Dæmdur fyrir sakleysi
Alvernon nokkur Lytle var
dæmdur í tveggja ára fangelsi
í Nebraska fyrir tæpum þremur
árum. Sat hann tvö ár í fangelsi
en þá sannaðist sakleysi hans.
Ríkisþingið í Nebraska hefir
samþykt að greiða manninum
2500 dollara í bætur fyrir mis-
gripin.
Hið ellefta ársþing hins Sam-
einaða Kirkjufélags íslendinga í
Vesturheimi var sett laugar-
daginn 8. júlí, 1933, í kirkju
Sambandssafnaðar í Riverton,
kl. 5 síðdegis. Forseti félags-
ins, séra Ragnar E. Kvaran,
las kafla úr 11. og 15. kapítula
Hebreabréfsins og sálmurinn nr.
643 í íslenzku sálmabókinni
var sunginn. Lýsti forsetinn
síðan þingið sett og flutti eft-
irfylgjandi þingsetningarávarp:
11. ársþing Hins Sameinaða
Kirkjufélags í Riverton,
8. júlí, 1933.
Enn á ný erum vér saman
komin til þess að ræða um sam-
eiginleg áhugamál safnaða
vorra á sumarþingi voru. Og
annað sinn erum vér stödd
hér í Riverton í því skyni. Vér,
sem sátum hér þingið 1929,
munum jafnan minnast þess
höfðingbrags, sem þá kom
fram í allri móttöku gesta, en
væntum þess eins, að heima-
fólk geri sér eins lítið ómak
fyrir okkur aðkomumönnunum,
eins og minst verður komist af
með. Eg hygg að með sanni
megi segja um öll kirkjuþing
vor, að þau hafi, jafnan verið •
öllum aðkomugestum til á-
nægju. Menn hafa upplyftingu
af því að koma saman úr ýms-
um héruðum og bera saman
ráð sín um áhugamál sín, en eg
hefi stundum haft tilfinningu
fyrir þvi, að gestrisni þeirra,
sem tekið hafa á móti þing-
fólki hafi vamað heimafólki
frá því að fá notið þeirrar
ánægju, sem aðrir hafa haft.
nafni aðkomumannana allra
langar mig til þess að þakka
Riverton söfnuði fyrir að hafa
boðáð oss hingað í annað sinn
á tiltölulega skömmum tíma,
og láta í ljós þá von mína, að
söfnuðurinn hafi samskonar
ánægju af því að hafa oss, eins
og vér höfum mikla af því að
vera hér.
Eg vil þá leyfa mér að setja
þetta 11. ársþing hins Samein-
aða kirkjufélags. Eins og öll-
um er kunnugt, þá bíða nú þau
mál úrlausnar þingsins, sem
miklu máli skiftir, hvernig úr
verður greitt. Eg hygg, að
ekki sé of sterkt að orði kveð-
ið, þótt sagt sé, að vér stöndum
nú á mikilsverðustu vegamót-
unum, sem vér höfum verið
stödd á síðan að þetta félag
var stofnað fyrir réttum tíu
árum síðan. Eg mun, eftir
örskamma stund, biðja yður að
renna augunum með mér yfir
nokkur einkenni þessa tíu ára
ferils, þegar eg hefi farið
nokkurum orðum um starfsemi
og atburði þessa sérstaka árs
innan félagsskapar vors.
Þegar litið er yfir starfsem-
ina á þessu undanfarna ári, þá
kynni ýmsum, sem litu á yfir-
borðið eitt, svo að virðast, sem
starfsemin hafi verið í daufara
lagi. En eg get fullvissað þing-
heim um það, að þeim, sem
verkið hefir hvílt á, hefir ekki
virst hið sama. Það stafar
vitaskuld af því, að verkið hef-
ir nú hvílt á fárra manna hönd-
um en áður. \ Aðalstarf hvers
kirkjufélagsskapar er vitaskuld
jafnan það, að halda uppi verki
þeirra safnaða, sem innan vé-
banda þess eru, og hitt annað
að útbreiða starfsemina út fyr-
Frh. á 4. bls.