Heimskringla - 08.11.1933, Síða 5

WINNIPEG, 8. NÓV. 1933
HEIMSKRINGLA
5. SÍÐA.
kaffi í bolla allra er hafa vildu
en hver og einn tók það, sem
bezt þótti af borðinu, raðaði
Því á disk og tók sér sæti. Um
miðnætti fóru svo allir heim
ánægðir yfir því, að hafa sýnt
skáldkonunni verðskuldaðann
heiður.
* * *
t sambandi við þetta sam-
sæti mætti minnast þess, að
tvær persónur íslenzka þjóðar-
forotsins hér vestan hafs, sem
hafa átt við samskonar lífskjör
að búa, hafa getið sér ódauð-
legan orðstýr í bókmentum.
Mörg af beztu kvæðum Steph-
ans G. fæddust meðan aðrir
sváfu. Og eg hefi það fyrir
satt að frú Jakobína hefði farið
á fætur einum eða tveimur
stundum fyrir vanalegan fóta-
ferðartíma til að geta haft næði i
«1 þess, að leggja sinn skerf til
bókmentanna.
Jakobína Johnson er andlega
og líkamlega ung enn. Og efj
sú staðhæfing vísindamanna erj
sönn, að konur komist á sitt;
hæsta andlega þroskastig fimt- j
ugar má vænta að við fáum enn
lengi að njóta arðsins af þeim
listrænu náðargáfum, sem nátt-1
úran svo ríkuglega hefir látið
'henni í té.'
S. Björnsson
7617—23rd Ave. N. W.
Seattle, Wasli.,
i október 1933.
* * *
Til
Jakobínu skáldkonu Johnson
á fimtíu ára afmæli hennar
24. okt. 1933
Eg þakka listaljóðin,
Er léztu oss í té.
Þinn yndislega óðinn
Úr andans helga vé.
Alt er þú söngst og syngur,
Það sækir hjartað heim.
Þér ann hver íslendingur,
Þig á í söngum þeim.
Eg óska’ af heilum huga,
Að hamingjunnar völd
Þér blessun megi buga
Og blíðu’um daga fjöld,
Enn margt þú megir syngja
Og marga gleðja sál,
Og margan öldung yngja
Þíns anda hugðarmál.
N. S. Th.
* * *
Til
Frú Jakobínu Johnson
24—10—1933
Pimtíu ára, átt þú hylli
Allra, er Ijóðin sönnu skilja.
Hundrað ár, mun óðs þíns snilli,
Örvun þeim er heyra vilja.
Þúsund árin, menn þig muna,
Metnað þinn — í andans vígi —
Sem í ljósi lífsins funa,
Leitar fram að hæsta stígi.
Jón Magnússon
Þeir bræður ólust upp í for-
eldra húsum fyrst í Dak, svo í
Roseau nýlendu í Minnesota og
síðan í Wadena, Sask., þangað
sem fjöiskyldan flutti stuttu
eftir aldamót. Setti Friðrik,
faðir þeirra, þar á fót vezlun og
rak hana í allmörg ár. Þar
andaðist Hróðný móðir þeirra
fyrir 23 árum síðan. Giftist
faðir þeirra aftur, nokkrum ár-
um seinna, fluttist vestur að
hafi og andaðist þar fyrir
nokkru síðan.. Flest systkyn-
anna varð eftir á hinum fornu
stöðvum. Árið 1917 kvæntist
Björn, Brynhildi Eldon Sigurðs-
son, uppeldisdóttur Guttorms
heitins Sigurðssonar, frá Galta-
stöðum í S. Múlasýslu. Hún
andaðist í marz mán. 1932.
Bjuggu þau í grend við Elfros,
Sask. Þrjú börn áttu þau á lífi
Walter Grönwold; Friðrik Jón;
og Ólöfu Tilly, eru þau nú á
aldrinum 15, 12, og 4 ára. Á
síðastliðnu ári fluttu þeir bræð-
ur norður þangað, þar sem þeir
bjuggu við Shipman í Sask.
Hefir verið tekið þar upp nýtt.
landnám á síðastiðnum árum og
búa þar nú nokkrir íslendingar,
þar á meðal föður bróðir þeirra,
Elis Eggertsson Vatnsdal. Tóku
þeir bræður þar land á leigu og
bjuggu þar saman og hafði
Björn þar börn sín hjá sér. Með
þeim var einnig yngsti bróðir
þeirf-a Ronald er áður er nefnd-
uv. Heilsuhraustir virtust þeir
vera, kom því öllum sorgarat-
burðurinn óvænt er lát þeirra
spurðist svo að segja samtímis.
Þorlákur Valdemar andaðist
irnir voru ekki í góðu skapi | skortur, kreddudýrkun og valda
þvj að þeir höfðu hlakkað mikið ^ græðgi. Vestræn menning, og
til þess að vera á Jónsmessuhá- þá fyrst og fremst kristniboðið,
tíðinni: Lítt grunaði oss þá að hefir haft stórbætandi áhrif í
forsjónin hafði geymt oss að
minsta kosti þrisvar sinnum
betri skemtun.
Vér fengum ágætan byr vest-
ur haf. Svo var það 'Jónsmessu
morgun, og var þá ekki laust
við að margir öfunduðu þá, sem
heima voru og gátu verið á
hátíðinni. ■ En þá heyrðist alt
í einu kallað: “Grind!” Allir
þutu upp á þiljur og sumir gáfu
sér ekki tíma til þess að klæða
sig. Þegar upp kom, sáum
vér að skipið var umkringt af
stærri grindartorfu en vér höfð-
um nokkuru sinni áður séð. Og
hvalirnir voru eins spakir og
lieimalnings lömb. Vér settum
þegar bátana sá flot, og vel út
búnir að skutlum lögðum vér
t'l bardaga við hópinn. Þá vaT*
nú ekki verið að súta það! .
Á augnabragði höfðu allir
bátarnir fest í hval, og þá “byrj-
aði nú ballið.” Hvalrnir tóku
sprettinn og drógu bátana á
eftir sér svo að freyddi yfir
stefni. Hvalirnir réðu ferðinni
og vér urðum bara að reyna að
stýra og láta svo skeika að
sköpuðu. Einn báturinn hafði
fest í gríðar stórum hval og
hann var ekki lambið að leika
vid. Þetta minti á hvalveiðar
forðum, þegar menn skulduðu
stórhveli af bá|tum og létu
hvalina draga sig upp á líf og
dauða. Það var ekki um annað
að gera en bíða þess, að hval-
irnir gæfist upp. Eins var um
í svefni föstud. 20. okt. Hann oss: vér vorum ekkf á Því að
VATNSDALSBRÆÐUR DÁNIR
Skýrt hefir verið frá andlátii
Þessara bræðra Þorláks og
Bjöms Vatnsdal4 hér í blaðinu,
er bar að fyrir rúmum hálfum
mánuði .síðan, með svo svipleg-
um hætti, en upplýsingar voru
Þá eigi fyrir hendi, til þess að
geta þess svo greinilega sem
skyldi.
Bræður þessir Þorlákur Valdi-
niar og Björn eru báðir fæddir
við Mountain í N. Dak. Foreldr-
ar þeirra voru þau hjón Friðrik,
sonur Eggerts Magnússonar
Vatnsdal frá Skáleyjum á
Breiðafirði og konu hans
Sophíu Friðriksdóttur prests
Reykjalíns, og Hróðný dóttir
Björns bónda Einarssonar af
Jökuldal og konu hans Jóhönnu
Jóhannesdóttur úr N. Þingeyjar-
sýslu. Systkini þeirra bræðra
voru mörg og eru þessi á lífi:
Walter, kvongaður og býr vestur
við haf; Jóhanna gift kona í
Spokane, Wasli.; Sophía gift og
býr austur í Toronto; Anna ó-
gift, býr vestur við haf; Edna
gift Jóni Júlíus, búa þau hér í
Winnipeg; Ronald, ókvæntur, á
heima við Kristnes í Sask., og
^loyd, hálfbróðir af síðara
hjónabandi föður þeirra, býr við
Kristnes, Sask.
var rúmra 44 ára að aldri.
Mánudaginn næstan eftir 23 s.
m. andaðist Björn, um það leyti
sem útför porláks átti að fara
fram. Björn var heilbrigður um
morguninn að því er virtist og s
hafði undirbúið jarðarför bróð-
ur síns eftir því sem hann hafði
föng til. Banamein heggja var
hjartabilun. Útför Þorláks var
nú frestað og fór jarðarför
bræðranna beggja fram föstud.
27. s. m. frá The Celtic Presby-
terian Church við Shipman,
Sask. Rev. James Wilson frá
Smeaton jarðsöng.
Skeyti um andlát þeirra
bræðra var sent hingað til'bæj-
ar, 23 okt. til Mrs. Tilly Péturs-
son konu Hannesar Pétursson-
ar fasteignasala, því Brynhildur
kona Bjöms var fóstursystir
hennar. Fór hún vestur daginn
eftir, og varð henni samferða
frá Yorkton, Sask., Jón Gutt-
ormsson Sigurðsson móðurbróð-
ir hennar, er gerir ráð fyrir að
veita búi þeirra bræðra forstöðu
í vetur. Beið Mrs. Pétursson
fram yfir jarðarförina og tók
svo með sér öll börnin heim til
sín. Kom hún heim aftur á
laugardaginn var.
Hinn innilegasta þátt í þess-
um rauna atburði tókii ná-
grannar þeirra bræðra og veittu
alla aðstoð sem þeir gátu. Má
sérstakjega tilnefna þá Frið-
björnssons feðga og Mr. og Mrs.
W. Halldórsson. Bej- fólki þessu
alúðar þakkir frá öllum að-
standendum fyrir hina drengi-
legu aðstoð þess alls. Með
láti þeirra bræðra eru mætir
menn til moldar gengnir og að
virðist um aldur fram, annar
44 en hinn 43 ára að aldri. Báð-
ir voru þeir dugnaðar og dreng-
skapar menn sem þeir áttu kyn
til, og vinsælir og vel látnir. t
R. P.
sleppa þeim., Blóðlitaður sjór-
inn rauk um eyrun á oss meðan
báturinn þeyttist eins og skot á
eirir hvalnum. En að lokum
mæddi hvalinn blóðrás og þá
tútuðum vér honum. *Þegar er
vér höfðum hálsskorið hval, var
iiann ráinn að borði og bundinn,
en vér lögðum í leikinn aftur.
Á þessu gekk allan daginn. Og
um kvöldið höfðum vér náð 12
livölum. Þá var einkennilegt um
að lítast á þilfari hjá oss, en þá
voru menn handíljötir að skera.
Og gíðan fengum vér þjóðar-
réttin, nýtt grindak|öt vVg sp'k
til kvöldverkar. Það var lálít-
ið annað en beina kex og ól-
seigt saltkjöt.
Eftir gamalli venju kváðum
vér svo Grindavísunn.
Aðra eins Jónsmessuhátíð
hafði enginn af oss lifað og lifiv
sjálfsagt aldrei aftur, því að
þetta mun vera eins dæmi aö'
komast í grindadráp úti á miðju
Atlantshafi.
—Lesb. MbJ.
TRÚARBRÖGÐ INDLANDS
trúarlegum og uppeldislegum
efnum, heilbrigðis- og mannúð-
armálum. Hvergi hefir þetta
komið berar í ljós en meðal
hinna útskúfuðu í landinu,
stéttleysingjanna svonefndu, en
sá flokkur telur um 60 miljónir
matina. Af trúarlegum árþús-
undagömlum kredduástæðum
var allur þessi fjöldi fyrirlitinn
og útskúfaður úr félagi Hindúa.
Kristin trú náði fyrst mestri út-
breiðslu meðal stéttleysingjanna
en þaðan hefir hún breiðst út
tij hærri stéttanna og haft á-
hrif á trú Hindúa. Þessum á-
hrifum kristninnar á sjálfa trú
Hindúa er lýst þannig af einum
leiðtoga kristniboðsins, að Hind-
úar leggi mesta áherzluna á að
taka kenningar kristindómsins
upp í sín eigin trúarbrögð. Þeir
vilja tileinka sér Krist á þann
hátt, að gera hann að Krishna,
guði sinnar eigin trúar, og til-
biðja hann sem slíkan. Þeir,
sem hugsa meirá um að ávinna
sér nokkra trúskiftinga en um
hitt, að andi kristindómsins fái
að gegnsýra þau trúarbrögð
sem fyrir eru, líta þessa stefnu
hoj-nauga ,en margir víðsýnustu
leiðtogar kristniboðsins telja, að
með samruna hins bezta úr
kenningum hinnar fornu trúar
Indverjar og þeirra aðfluttu
verði bezt borgið hugsjón kristn
innar þar í landi.
—-Eimreiðin.
u'mar. Tilgátur eru uppi um að
sjálfur mannshugurinn sé ör-
stuttar radíóbylgjur, sem með
límanum muni takast að ná á
þar til gerð tæki. Má vænta
nýjunga í þessari vísindagrein
nú á næstu árum.
—Eimreiðin.
Embættismenn ungtemplara
stúkunnar Gimli nr. 7, I.O.G.T.
eru þessi:
FÆT — Ólöf Árnason
ÆT — María Josephsson
VT — Gruðrún Thomsen
K — Lloyd Torfason
D — Margerý Jones
AD — Mary Krotowski
R — Evelyn Torfason
AR — Margrét Torfason
G — Anna Árnason
F — Clara Einarsson
V — Joe Stevens
ÚV — Ellert pinarsson
* # *
Hið árlega Hallow’een Party
stúkunnar tókst ágætlega. Verð
laun fyrir bezta búninga: 1.
verðlaun Beverly og Billy Ein-
arsson. (Spanish Lady and Gent-
leman) 2. verðlaun, Mafjory
Jones and Mary Krotowski
NÝJAR GEIMBYLGJUR
GRINDADRÁP f ATLANTSHAFI
Skipverjar á færeysku skút-
unni “Mathildu” sendu “Tinga-
krossur” eftirfarandi bréf frá
Grænlandi í sumar:
— Vér lögðum á stað frá
Vági hinn 19. júní. Upphaflega
var ætlast til þess að vér fær-
um ekki fyr en eftir Jónsmessu
(Joansvöku) — en svo kom
kallið óvænt, að vér ættum
allir að vera komnir um borð
hinn 19. júní. — Ungu menn-
Hvergi eru fleiri kynkvíslir
saman komnar, og blandaðar á
allar lundir.' en í Indlandi. Svo
erfitt er að greina þar sundur
þjóðerni og kynkvíslir, að Ind-
landsstjórn flokkar íbúana eftir
trúarbrögðum en ekki þjóðerni.
þegar hún lætur fram fara
manntal þar í landi. tbúar Ind-
lands eru 302,959,000, og er í
þeim urmul að finna nálega
hverja einustu kynkvísl og kyn-
blöndun jarðarinnar. Sam-
kvæmt manntali því, sem tekið
var í Indlandi árið 1921, voru
71% af íbúum landsins Hindú-
ar, 22.5% Múhameðstrúarmenn
3% Animistar og 1.5% kristnir.
Alls voru kristnir menn á Ind-
landi 1921 taldir 4,233.000.
Kristnnum mönnum hefir fjölg-
að þar meira en öðrum trú-
flokkum, að því er hagskýrslur
sýna. Á árunum 1901 — 1911
fjölgaði þeim um 33%, en á ár-
unum 1911—1921 um 23%.
Kristnin hefir haft mikil áhrif
á að breyta hugsunarhætti
Hindúa að því er snertir stétt-
leysingjana þar í landi, bætt
kjör kvenna og aukið almenna
mentun í landinu. Um þetta
ber flestum saman, þó að
kristniboðum þar í landi hafi á
Dularfullar radíóbylgjur, sem
virðast koma alla leið frá vetr-
arbrautinni, hafa fundist fyrir
skömmu að því er skýrt er frá í
amerískurti tímaritum nýega.
Sá, sem fyrstur fann þær, heitir
Karl G. Jansky og er amerískur
verkfræðingur. Þetta eru stutt-
bylgjur með um 20 miljóna tíðni
á sekúndu og mjög veikar, svo
þeim verður ekki náð nema nieð
afar nákvæmum tækjum. Hafa
nnsóknir staðið yfir um eðli
þeirra og uppruna nú í heilt
ár, og virðist svo sem þær geti
ekki stafað af neinum fyrir-
brigðum, sem eigi rót sína að
rekja til jarðarinnar, heldur eigi
i pptök sín í geimnum frá ein-
hverjum stað langt utan við
það sólkerfi, sem jörðin á
heima í. Með mælingum hefir
staður þessi verið ákveðinn
nánar og samkvæmt þeim
reynst vera nálægt miðju vetr-
arbrautarinnar, ?eða svo ná
kvæmar sé til orða tekið, “mjög
nálægt þeim punkt, þar sem
braut jarðar um sólu sker miðju
vetrarbrautar, og þeim punkt,
sem sóll^efið færist að í stefnu
þess við aðrar stjörnur”. Rann-
sóknum á þessum dularfullu
geimbylgjum heldur áfram, og
hefir fundurinn vakið allmikla
athygli rísindamanna, líkt og
geimgeislar dr. Millikans gerðu
á sínum tíma. En talið er að
enrt þurfi að prófa betur, hvort
b.vlgjur þessar komi í raun og
veru þaðan sem þær virðast
koma samkvæmt áðurnefndum
mælingum, því úrslitasönnun
t;m það er ekki talin fengin fyr
en mælingarnar hafa verið end
urteknar af sérfræðingum^ svo
og gerð ný rannsókn á bylgjun-
um sjálfum, og niðurstaðan af
öllu þessu síðan lögð undir úr
skurð sérfræðideildar einhverr-
ar vísindastofnunar. Stuttbylgju
fræðin er yfirleitt að verða ein-
hver eftirtektarverðasta vísjnda-
grein, sem nú er iðkuð, og nýjar
uppgötvanir á því sviði eru að
opna mönnum sýn inn í áður
óþekta undraheima. Menn eru
að gera tilraunir með útvarp á
örfárra metra bylgjulengd og
jafnvel íarnir að tfila um útvarp
á nokkurrn sentimetra stutt-
bylgjum. Þannig er hugvits-
haðurinn ítalski, Marconi, um
þessar mundir að vinna að stór-
feldum endurbótum og uppgötv-
(Doctor and Nurse) 3. verðlaun
Lorraine Einarsson (Hallow-
’een) 4 Peggy Stevens (Dutch
Girl). 5. verðlaun Grace Jónas-
son (Indian). lst Comis, Lloyd
Torfason, (Old Lady), 2. Comic
Evelyn Torfason (Trump).
* * * \
MuniS eftir að til sölu eru á
skrifstofu Heimskringlu með af-
falls verði, námsskeið við helztu
verzlunarskóla bæjarins. Nem-
endur utan af landi ættu að
nota sér þetta tækifæri. HafiS
tal af ráðsmanni blaðsins.
* * *
Gunnlaugur Sölvason frá Riv-
erton, kom til bæjarins í gær, í
viðskifta erindum.
* * *
G. T. Spil og Dans
á hverjum þriðjudegi og föstu-
degi í I. O. G. T. húsinu, Sar-
gent Ave. Byrjar stundvíslega
kl. 8.30 að kvölÖinu. $23.00 í
verðlaunum. — Gowler’s Or-
chestra.
* « *
Messur í Sambandskirkjum
Nýja fslands:
Gimli, 12. nóv. kl. 2. e. h.
Riverton, 26 nóv. kl. 2. e. h.
Inköllunarmenn Heimskringli n
f CANADA:
^rneB.........................F. Finnbogason
Amaranth .................-... J- B. Halldórsson
Antler ..........................Magnús Tait
hinn bóginn stundum verið bor-
in á brýn þröngsýni, hæfileika- unum í sambandi við stuttbylgj-
Árborg................................G. O. Einarsson
Baldur...............................Sigtr. Sigvaldason
Beckville ............................ Björn Þórðarson
Belmont .................................... G- J- Oleson
Bredenbury..................................H. O. Loptsson
Brown............................ Thórst. J. Gíslason
Calgary............................. Grímur S. Grímsson
Churchbridge........................Magnús Hinriksson
Cypress River......................................Páll Anderson
Dafoe, Sask., ........................ S. S. Anderson
Elfros.............................J. H. Goodmundsson
Eriksdale .............................. Ólafur Hallsson
Foam Lake..........................................John Janusson
Gimli.................................................. K. Kjemested
Geysir.............................................Tím. Böðvarsson
Glenboro........(.........................G. J. Oleson
Hayland .........’.................... Sig. B. Helgason
Hecla....................................Jóhann K. Johnson
Hnausa................................. Gestur S. Vídal
Hove....................................Andrés Skagfeld
Húsavík .. ..............................John Kernested
Innisfail ..................... Hannes J. Húnfjörð
Kandahar ...................*........... S. S. Andcrson
Keewatin..............................Sigm. Björnsson
Kristnes..........................................Rósm. Árnason
Langruth, Man............................. B. Eyjólfsson
Leslie...............................Th. Guðmundsson
Lundar .................................... Sig. Jónsson
Markerville ..........i............. Hannes J. Húnfjörð
Mozart, Sask.............................. Jens Elíasson
Oak Point.......................................Andrés Skagfeld
Oakview ............................. Sigurður Sigfússon
Otto, Man.................................Björn Hördal
Piney...................................S. S. Anderson
Poplar Park.............................Sig. Sigurðsson
Red Peer ............................ Hannes J. Húnfjörð
Reykjavík..................................Árni Pálsson
Riverton .......................... Björn Hjörleifsson
Selkirk...................-........... G. M. Jóhansson
Steep Rock ............................... Fred Snædal
Stony Hill, Man........................... Björn Hördal
Swan River.............................Halldór Egilsson
Tantallon..............................Guðm. Ólafsson
Thornhill............................Thorst. J. Gíslason
Víðir...................................Aug. Einarsson
Vancouver, B. Q ................. .... Mrs. Anna Harvey
Winnipegosis............... ...........
Winnipeg Beach..........................John Kernested
Wynyard.................................S. S. Anderson
f BANDARfKJUNUM:
Akra ..................................Jón K. Einarsson
Bantry................................. E. J. Breiðfjörð
Bellingham, Wash...................... John W. Johnson
Blaine, Wash............................. K. Goodman
Cavalier ............................ Jón K. Einarsson
Chicago: Geo. F. Long, 2428 Hamlin Ave., Logan Square Sta.
Edinburg.............................. Hannes Björnsson
Garðar........................... .. .. S. M. Breiðfjörð
Grafton................................Mrs. E. Eastman
Hallson................................Jón K. Einarsson
Ivanhoe..............................Miss C. V. Dalmann
Milton..................................F. G. Vatnsdal
Minneota.............................Miss C. V. Dalmann
Mountain...............................Hannes Björnsso*
Point Roberts ..............7..........Ingvar Goodman
Seattle, Waeh........J. J. Middal, 6723—21et Ave. N. W.
Svold .............-................ Jón K. Einarsson
Upham.................................. E. J. Breiðfjörð
The Viking Press, Limited
Winnipeg, Manitoba