Heimskringla - 26.09.1934, Blaðsíða 7

WNINIPE'G, 26. SEPT. 1934
HEIMSKRINCLA
7. SÍÐA

'<* <£,^ SP
* .d,
a«F
-r svo hentugur
af þessari
vasastærð
Tibetbúa, að um leið og Dalai
Lama — eða höfuðprestur
þeirra — deyr, þá fæðist barn
á sömu stundu einhversstaðar í
Tibet og muni hann endurfæð-
ast í því barni, og sé það því
réttkjörinn Dalai Lama. Því til
sannindamerkis skulu' vera ein-
hver tákn á líkama barnsins er
sanni það.
Jafnskjótt og Dalai Lama dó
voru um 75 þús. prestar og
helgir men nsendir út um alla
Tibet og Mið-Asíu meðal Búdd-
hatrúarmanna til þess að fá
skýla í borgunum, og 42 spítal-
ar, 12 rannsóknarstofur, 79
holdsveikraspítalar o. s. frv. —
Kostnaðurinn við nýlendurnar
hefir verið þessi: 1910: 457,494
escudos; 1919: 684,747 escudos;
1922: 2,942,681 og 1933: 47,482-
384 escudos.
í Góa í Indlandi er lækna- j
skóli og þaðan útskrifast fjöldi
lækna á hverju ári. Mentaskól-
ar eru í Macau (í Kína), Map-
uca, Margao og Nova Goa (í
Indlandi) og eru 695 nemendur
í hinum síðast talda skóla, í
upplýsingar um og athuga öll Lourenco Marqes, Loanda, Huila
SIGURÐUR SKAGFIELD
söngvari
Sigur-sönggyðja
svífi þér yfir,
og beri þér blómdögg
bjartra vorheima.
í aldingarði
auðnu og friðar
átt þú ríki,
við roða ársólar.
Þar ertu svanur
sólarlanda
frjáls í þínum
fögru tónum.
Þar ertu' krýndur
af kórhirð söngríkis,
ljóss herskörum
helgi mála.
Ásmundur Jónsson
-Vísir frá Skúfstöðum.
MAT GÖRINGS Á
MENNINGUNNI
Njósnarlið og listir
í Berlín hefir verið eitt fræg-
asta list-bókasafn Evrópu. —
Þangað hafa sótt listamenn og
listvinir hvaðanæfa til lærdóms
og kynningar. Híbýli safnsins
hafa verið hin vönduðustu, stór-
ir sýningarsalir, lestrarsalir og
framúrskarandi vönduð geymsla
fyrir verk safnsins. Fyrir notk-
un og afgreiðslu var svo séð, að
í safninu, er taldi yfir 100 þús.
bindi, þurftu gestir ekki að bíða
nema fáeinar mínútur eftir jafn-
vel vandfundnu'stu og minst
eftirspurðu verkum þess.
En á einni nóttu varð breyt-
ing á þessu glæsilega safni.
S. S.-menn Görings heimsóttu
það. Stjórninni leizt vel á
húsakynnin handa leynilögreglu
nazista.
Forstöðumanni safnsins var
tilkynt að hann yrði að flytja.
Það drógst fyrir honum, að
finna nothæft húsnæði. Þá fóru
S. S.-menn með hóp flutninga-
verkamanna með sér inn í safn-
ið, þrifu þækur þess og lista-
verk, köstuðu hverju innan um
annað upp á vörubíla og óku
því burt og hentu öllu saman
inn í anddyri annars safnhúss,
er stendur þar nálægt.
Um 100 þúsund af nákvæm-
lega niðurröðuðum og skrásett-
um bindum var dyngt saman
eins og verkast vildi. Og auk
bókanna fengu að flakka með
um 300 þúsund Ijósmyndir, 13.
þús. bindi úr frægu búninga-
myndasafni, 4 þús. möppur með
ýmsum listaverkum. Óllu var
þessu haugað saman sitt á hvað
innan um húsmuni, spjaldskrár
og hvað annað, er rýma þurfti
fyrir spæjaraliði nazista.
Stjómin hefir gefið ríkisleyni-
lögreglunni bygginguna.
Hér var eyðilagt á einni nóttu
geysilangt og umhyggjusamt
starf, vinna við eitt frægasta
safn sinnar tegundar í Evrópu,
er var heimsótt hvern dag af
fjölda listamanna, stúdenta,
skrautmálara og handiðna-
manna.
Þegar þeir komu næsta dag,
var safnahúsið lokað. Hið ein-
stæða bókasafn, er iðnar, á-
hugasamar hendur höfðu hirt
og annast, lá í samfeldum haug.
Eftir meir en mánuð, gerir
hinn ötuli forstöðumaður safns-
ins sér vonir um að það lag
geti þó verið á það komið, að
hægt verði að hefja útlán bóka.
En þeir, sem áður þurftu’ að
bíða 10 mínútur eftir afhend-
ingu, verða framvegis að bíða
24 klst. eftir að fá bækur lán-
aðar.
Það sem “Berliner Tageblatt”
segir um þessa framkvæmd naz-
ista yrði ekki skilið öðruvísi en
háð, ef ekki væri vitað, að það
hefir aldrei þorað að gagnrýna
gerðir stjórnarinnar. En það
kemst svo að orði, að þúsundir
manna úr öllum list-greinum
voni það, að “hið afarmikla
menningardálæti stjómarvald-
anna” fái því orkað, að list-
bókasafn ríkisins hljóti þann
aðbúnað, sem því sé nauðsyn-
legur og verðugur.
—Nýja Dagbl.
HITT OG ÞETTA
Kvikmyndir af löppum
Þýsk hjón, Erich Wustmann
og frú, eru nú í Noregi og ætla
að dveljast þar tvör ár við kvik-
myndatoku. Hafa þau þegar
tekið þar náttúrumyndir af
Jostedalsjökli, Harðangurjökli
og Folgefönn. Hafa þau legið
þar úti um hríð, t. d. voru þau
5 daga á Jostedalsjökli og lágu
þar í tjaldi. Fyrsta sólarhring-
inn fengu þau þar stórhríð og
var 5 stiga frost er þau komu
út úr tjaldinu’ um morguninn.
Allan farangur sinn, 120 kg.
höfðu þau borið á bakinu upp á
jökulinn.
Nú eru þau farin til Finn-
merkur og ætla að vera þar í
vetur, og líklega næsta vetur
líka. Ætla þau að kynna sér
siðu og háttu Lappa og ná
tungumáli þeirra á grammó-
fónplötur, bæði framsögn og
skrafi í gömmunum. Þessar
geymast í háskólanum í Berlín
og alþýðusafninu þar. Þegar
vorar ætla þau að ferðast víða
um Noreg og taka kvikmyndir
af þjóðháttum og athafnalífi,
t. d. fiskiveiðunum hjá Lófót og
timburfleytingum í ánum og
skógarhöggi.
* * *
Englendingar
stunda mjög líknarstarfsemi,
sem rekin er af áhugamönnum.
Fyrir skömmu átti barnavernd-
unarfélag eitt (The National
Society for the Prevention of
Cruelty to Children), fimtíu ára
afmæli. í tilefni af hálfrar ald-
ar afmælinu fékk félagið heilla-
óskir hvaðanæfa. Félag þetta
hefir aldrei notið styrks af opin-
beru fé, en engu að síður hefir
það þó á þessum fimtíu árum
aðstoðað og vemdað 4 miljónir
barna. Nú á félagið 2690 heim-
ili, sem öll eru starfrækt.
Yngsti sonur
Alfons fjrrv. Spánarkonungs
lézt nýlega af afleiðingum bíl-
slyss. Var hann staddur ásamt
fjölskyldu' sinni í Austurríki,
þegar slysið vildi til. Systir
h ans stýrði bílnum, sem hann
var í, en henni var ekki kent
um slysið og enginn farþegi
meiddist, nema hann.
* * *
Höll Dalai Lama
Dalai Lama höfuðprestúr Ti-
betbúa og annara Búddatrúar-
manna lézt í síðastliðnum des-
ember. Hann var helgur mað-
ur. Var það álit Tibetbúa að
flugleiðangur Engendinga yfir
mount Everest, hefði verið or-
sök í dauða hans.
þau börn, er fæðst hefðu á sama
augnabliki og hinn helgi maður
dó. Hefir sú fregn nýskeð bor-
ist um alla Tibet, að barn þetta
sé fundið og á því leiki enginn
efi, að Dalai Lama sé þar endur-
fæddur. Hefir það vakið ósegj-
anlegan fögnuð meðal hinna 30
milj. Búddhatrúarmanna.
Verður barn þetta tekið til
uppeldis af æðstu prestum, og
fengin höll Dalai Lama til í-
búðar, en þar til það verður 18
ára verður annar maður æðsti
prestur. Höll sú, sem fengin
hefirverið hinum nýja Dalai
Lama til íbúðar er hið mesta
meistaraverk að flestu því, er
snertir byggingu, og íburðurinn
er ótrúlegur. Er þak hallarinn-
ar úr gullhellum og annað eftir
því. Höllin stendur hátt uppi í
hæðunu'm í Lassa, og er stór-
fenglegt útsýni þaðan yfir hin
háu og hrikalegu lágfjöll Hima-
laya f jallanna.
* * *
Nýlendusýninging
í Oporto
Um þessar mundir er haldin
nýlendusýning í Oporto í Portu-
gal. Þykir hún afar merkileg
og hefir fólk streymt hundruð-
um þúsunda saman til þess að
skoða hana.
Sumum hefir fundist, að
Portugal hafi mist svo mikið af
nýlendum að þa,ð hljóti að eiga
lítið eftir. En þegar athuguð
eru kortin á þessari sýningu,
verður annað uppi á teningnum.
Þau sýna það, að Portugal á ný-
lendur í fjórum heimsálfum, og
eru þær að flatarmáli samtals
stærri heldur en Spánn, Frakk-
land, ítalía, England og Þýzka-
land samanlagt.
Sumir hafa álitið að Portúgal-
ar væri svo fámenn þjóð, að
það sæti ekki á þeim að hafa
miklar nýlendur. Þeir gæti ekki
stjórnað þeim sómasamlega. En
kort á sýningunni birtir sam-
anburð á nýlendustjórn Portú-
gala og annara þjóða, og sést á
því, að í nýlendunum hafa
Frakkar 34 hvíta menn á móti
hverjum 10,000 innfæddra
manna, Belgar 13, Bretar 26,
ítalir 176 og Portúgalar 180. Á
hverja 1000 ferkm. hafa Frakk-
ar 7 menn hvíta, Belgía 8, Eng-
land 15, ítalía 22 og Portúgal
85.
Merkilegur er sá hluti sýn-
ingarinnar, sem veitir upplýs-
ingar um menningarstarfið í
nýlendunum ,alt frá því er fyr-
stu kristniboðarnir komu þang-
að. Nú eru þúsundir af skólum
í nýlendunum og miljónir nem-
enda eru í þeim. í öllum skól-
um er kend heilsufræði og ein-
föld lyfjafræði, því að það er
nauðsynlegt þar sem hitabeltis-
sjúkdómar geisa, eins og t. d. í
héruðunum hjá Kongo og Zam-
besl. Á árunum 1927—31 voru
5 milj. manna bólusettar. í ný-
lendunum í Afríku eru 183
hjúkrunarstöðvar auk sjúkra-
og St. Vincente í Afríku. Kenn-
araskólar eru alls staðar og út-
skrifa þeir innlenda kennara.
Á sýningunni eru innfæddir
menn frá Cabo, Verde, Guinea,
Kongo, S. Tomé, Angola, Mos-
ambique, Indlandi, Macau og
Timor. Er það blandaður lýður
og í margvíslegum þjóðbúning-
um. Þar ægir saman ótal mál-
lýskum, siðir eru margskonar,
söngvar og dansar. Setur þetta
fólk sinn ‘ svip á sýninguna, og
hefir flutt þangað með sér raun
veruleikablæ af lífinu á hinum
mismunandi stöðum á hnettin-
um, þar sem nýlendur Portú-
gala eru.—Mbl.
* * *
Kvikmyndagagnrýni eykst
í Bandaríkjunum
í Bandaríkjunum hefir komið
upp nýlega ákaflega sterk gagn-
rýni gagnvart amerískum kvik-
myndum og því siðgæði er þær
sýndu og kendu fólkinu.
Hin katólska kirkjustétt hóf
miklar árásir á síðastliðnum
vetri á kvikmyndafélög f Holly-
wood, og fljótlega tóku mót-
mælendur og önnur trúarfélög,
ásamt öðrum fleiri menningar-
stofnunum, svo sem ýmiskonar
æðri og lægri skólar.
Hefir verið lagt að fólki að
hætta að sækja kvikmyndahús-
in unz breytt yrði til og bætt
um myndirnar. Hefir aðsókn að
kvikmyndum mínkað mjög mik-
ið víða og sumstaðar alt að
40%.
Samhliða þessu hefir mjög
verið aukin hin opinbera kvik-
mydagagnrýni, — Filmcensor —
í öllum stórborgum, og ýmsar
stórar og mjög dýrar kvikmynd-
ir bannaðar víða. T. d. hefir
verið bönnuð til sýningar í New
York stór mynd, þar sem hin
víðþekta leikkona Dol. del Rio
leikur aðalhlutverkið, sökum
þess að hún var talin hafa inni
að halda miður heppilegan
“moral”.
Kvikmyndafélögin í Holly-
wood eru' á milli vita yfir þess-
ari miklu vandlætingu. Hefir
nú verið hætt í miðju kafi við
tilbúning ýmsra mynda, sem
haldið er að ekki muni finna
náð fyri augum hinna vandlátu.
Hefir þannig verið “kastað í
sjóinn” mörg hundruð þúsund
dollurum af hendi kvikmynda-
félaganna.
Það hefir oft áður verið hafið
stríð á hendur kvikmyndunum
af einstökum trúarflokkum eða
stofnunum, en það hefir aldrei
fundið nægilega sterkan endur-
dóm hjá þjóðinni, fyr en nú, til
þess að hin voldugu kvikmynda-
félög yrðu að beygja sig svo,
sem þau nú hafa orðið að gera.
—Nýja Dagbl.
BORGIÐ HEIMSKRINGLU
LE3SIÐ HEIMSKRINGLU
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU
Pelissier's Limited
BREWERS
MULVEY & OSBORNE WINNIPEG
PELISSIER’S CLUB BEER and BANQUET ALE
A Union Product Made By Union Labor
PROMPT
DELIVERY—
£ 42 304 . . 41 111
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldg.
Skrifstofusími: 23 674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
& að finni á skrifstofu kl. 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Ave.
Talsími: 33 158
Dr. J. Stefansson
216 MEDICAL ARTS BLDG.
Horni Kennedy og Graham
Stundar eingöngu augna-eyrna-
nef- og kverka-sjúkdóma
Er að hitta frá kl. 2.30—5.30 e. h.
Talsími: 26 688
Heimili: 638 McMillan Ave. 42 691
Pianokensla
R. H. RAGNAR
683 Beverley St.
Phone 89 502
Dr. S. J. Johannesson
218 Sherbum Street
Talsími 30 877
*
Viðtalstími kl. 3—5 e. h.
Office Phone
87 293
Res. Phone
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MEDICAL ARTS BUILDING
Office Hours :
12-1
4 P.M. - 6 P.M.
AND BY APPOINTMENT
AUÐVITAÐ ERU—
Giftingarleyfisbréf, Hringir og
Gimsteinar farsœlastir frá—
THORLAKSSON &
BALDWIN
699 SARGENT AVE.
VIKING BILLIARDS
og Hárskuröar stofa
696 SARGENT AVE.
Knattstofa, tóbak, vindlar og
vindlingar. Staðurinn, þar sem
Islendingar skemta sér.
UNCLAIMED CLOTHES
All new—Not Worn
Men’s Suits & Overcoats
479 PORTAGE AVE.
I. H. TURNER, Prop.
Telephone: 34 585
“WEST OF THE MALL—BEST
OF THEM ALL"
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Inswance and Financial
Agents
Síml: 94 221
600 PARIS BLDG,—Winnipeg
Svanhvít Jóhannesson, LL.B.
íslenzkur "lögmaður"
Viðtalsatfa: 609 McArthur Bldg.
Portage Ave.
(í skrifstofum McMurray & Greschuk)
Sími 95 030
Heimili: 218 Sherburn St. Sími 30 877
Þa ð Pr trú 11118 advertisement is not inserted by (the Government Liquor Control Commission. The
Oommission is net responsible for statements made as to quality of produot advertised.
MAKE YOUR PLEASANT
LUNCH HOUR DATES AT
Tbe
jfflarlborougí) Hotel
A Service to Suit Everyone
LADIES MEZZAMNE FLOOR
11.30 to 2.30 Special Luncheon
35c
BUSINESS MEN CLUB
LUNCHEON—11.45 to 2.30
50c and 75c
also a la carte
COFFEE ROOM (Men & Women)
SPECIAL LUNCH, 12-3........40c
SPECIAL DINNER, 6 to 8....50C
G. S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
Lögfrœðingur
702 Confederation Life Bldg.
Talsími 97 024
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
ÍSLENZKIR LOGFRÆÐINGAR
á öðru gólfi
325 Main Street
Talsími: 97 621
Hafa eL
Lundar og ____
að hitta, fyrsta
hverjum mánuði.
linnig skrifstofur að
g Gimli og eru þar
miðvikudag f
M. HJALTASON, M.D.
ALMENNAR LÆKNINGAR
Sérgrein: Taugasjúkdómar
Lætur úti meðöl í viðlögum
Sími: 36 155 682 Garfield St.
A. S. BARDAL
selur líkkistur og annast um útfar-
ir. Allur útbúnaður sá besti. _
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
843 SHERBROOKE ST.
Phone: 86 607 WINNIPEG
RAGNAR H. RAGNAR
Píanisti oa kennari
Kenslustofa: 683 Beverley St.
Phone 89 502
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
854 BANNING ST.
Phone: 26 420
Dr. A. V. JOHNSON
ISLENZKUR TANNLÆKNIR
212 Curry Bldg* Winnipeg
Gegnt pósthúsinu
Sími: 96 210 Heimilis: 33 328
Jacob F. Bjarnason
—TRANSFER—
Baggage and Furniture Moving
762 VICTOR ST.
StMI: 24 500
Annast allskonar flutninga fram
og aftur um bæinn.
J. T. THORSON, K.C.
Islenzkur lögfrœðingur
Skrifstofa:
801 GREAT WEST PERMANENT
BUILDING
Sími: 92 755
Dr. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
Talsimi: 28 889
Dr. J. G. SNIDAL
TANfLÆKNIR
614 Somerset Block
Portage Avenue WINNIPEG
LESIÐ, KAUPIÐ
OG BORGIÐ HEIMSKRINGLU
Dr. A. B. Ingimundson
TANNLÆKNIR
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Sími: 22 296 HeimilU: 46 064