Heimskringla - 06.03.1935, Qupperneq 1

XLIX. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 6. MARZ, 1935
NÚMER 23.
VISNAFLOKKAR
Eftir K. N. Júlíus
(Vinur “Hkr.” er kom hingað norð-
ur á Þjóðræknisþingið í vikunni sem
leið, hafði í vasa sínum etfirfylgjandi
vísnaflokka eftir K.N. Er höfundurinn
heðinn fyrirgefningar á því að kvæð-
in eru birt án hans vitundar og leyfis,
en eins og Taft forseti komst að
orði: “With the full consent of the
American people”.)
TIL J. S. BJÖRN$SON
kennara í Chicago er hað höf. um
hátiðaljóð fyrir 60 ára minning-
arhátíðina í Milwaukee er Þjóð-
ræknisfélagið “Vísir” stóð fyrir.
A Eftir minni
Borgin ykkar sagt er sé,
Sjöfalt stærri en Helvíte;
Flestir hafa það fyrir satt
að fólkið lifi þar heldur glatt.
Séra Róbokk* sagt er mér
■sómakarlinn lifi hér;
Bændadætrum, bezt sem ann,
Biblíurnar¥;í sendir hann.
Hingað norður heyrist sagt
Að höfðingjarnir lifi’ í prakt
Og konur eigi þar marga menn
Og máske fleiri en tíu í senn.
En kvenfólkinu ann eg enn,
Bins og flestir kvennamenn.
Á því sé eg engan blett,
Ef að það er skoðað rétt.
Dilding*** gamla drápu'ð þið
Án dóms og laga að fornum sið
Honum enginn hjálpað gat
Hann var orðinn “desperat”.
B Til J. S. Björnsson
Eg kann ei ljóð að kveða,
Því kýmni mín er dauð
Og andans æðar frosnar,
Að elta daglegt brauð.
En vinar stef til “Vísis”
Eg vildi senda þér,
í>ví Islendingur er hann
Og eitthvað skyldur mér.
Þó sé hann fæddur syðra
í Chicago þér hjá,
Eg veit hans ætt og óðal
Eru’ öll hér norðurfrá.
Af góðu bergi brotinn
í báðar ættir hann,
Eg óska að lengi lifi
Sá litli “Gentleman”.
Og sinni þjóð til sóma,
Með sálarþrek og dug
Og hátt á Ólymps hæðir
Hann hefji andans flu'g.
Svo kveð eg litla landann
Og legg þar blessun á.
Og enda, eins og prestur,
Með Amen og Hallelújá!
II.
AFSÖKUN TIL GERÐU GILSA
Alt tekur lífið enda
Og endar með skelfingu senn;
Svo læt eg hér við lenda
“Ladies” og “Gentlemen”.
m.
SMÁ KVIÐLINGAR
V.
VISUR ORKTAR Á
BÆNDAMÁLI
A Landnámskonan, fá orð í
fullri meiningu
Hún var rík af andans auð,
Af öllum tízkugöllum snauð,
Af sér þokka beztan bauð,
Með bláar varir og augun rauð,
Fátæklinga fyrti nauð —
Nú féll hún dauð.
B Nægtir
Við skulum syngja, hæ og hó!
Hoppa, dansa, keyra, '
Allir hafa af öllu nóg
Hvern andskotann vantar þá
meira.
(
C Búskapurinn í Dakota
Ef að horft er, allir sjá,
—Eins og í varga hreisi—
Þar er skortur öllu á
Öðru, en bjargarleysi.
D Spurning til vitrustu
manna'*
“óskað eftir svari fyrir næsta
kirkjuþing”
Af því eg veit hann er og var
Andlegum krafti gæddur
Segðu mér lagsmaður, hvemig
og hvar
Og hvenær var Djöfullinn
fæddur.
E Þingmálin nýju
Á kynferðismálunum kann eg ei
skil
Og kann ekki frá þeim að segja,
Þessvegna held eg þið hlakkið
nú til,
Að heyra og sjá mig,,— þegja.
IV.
ÁSKORUN TIL LANDANS UM
“FREE BEER”
Þjóð minni þarflegur var eg
Þrautir og hörmungar bar eg
Á langförnum lífsins stig
1 Það var eg sem bjargaði
bjómum
Bröltandi kálfi úr flómum,
—Að kara hann kusuð þið mig.
I
Senn gengur sól mín til viðar,
Því sendi eg köllun til yðar,
—Því skáldinu líður nú
“skítt”—
Þið frjálslyndu föðurlands vinir
Og f jandans ræflarnir hinir
Fyllið nú glösin mín frítt.
Heyrðu nú Gerða mín góða
Eg gat ei, þó hefði reynt
Að bæta úr böli þínu,
Því bréfið þitt fékk eg svo seint.
Að geðjast giftum konum
Var gaman, fyrr á tíð;
En nú er öldin önnur
Hjá okkar kristna lýð.
Víst hefir upphaf og endir
Alt sem við gerum hér
Umslagið sem þú sendir
Sendi eg aftur þér.
En til hvers er að yrkja,
Ef ekki hlustar neinn,
Þá er bezt að þagna
Og Þegja eins og steinn.
til þess að sýna hvað Islenzkan er
liðug í snúningum
Bóndinn álpast út í fjós
í auguhum með stírumar,
Tekur nieð sér tíru-ljós
Til að mjólka kýrurnar.
Bóndinn æðir út í fjós,
Á undan vinnu-hjúunum,
Tekur með sér tíru-ljós
Til að brynna kúunum.
Margt dettur íslending enn í
hug,
Ef á hann kemur fát,
Þá vísar hann klassiskum
klausum á bug
Og kallar túðina ‘‘spát”.
VI.
VESTUR-ÍSLENDINGUR
HEIÐRAÐUR—HEIMA
Hafið þið landamir heyrt
hvernig fór
Og hverjir því valda?
Leirskáldið Káinn var leiddur í
kór
Út á landinu kalda.
Af höfðingjum landsins á
háskóla þar,
(með háði og spotti)
Doktor í Guðíræöi dubbaður
var,
En Djöfullinn glofcti!
Eg hirði’ ei um hvað hinum finst
Hvað heldur þú?
Eg held að það sé hættu minst,
Að hætta nú!
Jæja Láki minn eg er að enda lof-
orðiö sem eg gaf þer í gær. Ef þú
hefir nokkurt gaman af að hafa það
meö þér i ierömni, þá er þitt gaman
ekki of mikið. Svo óska eg þér
góörar feröar og heillar afturaomu.
ing hugsa þú getir stafað þig fram
ur þessu þo það sé flýtis klor. Svo
bið eg að heilsa labbakutum og
spenamönnum og heila “krúinu”.
Goodbye Kingsbury,
þiim K. N.
verðbreytingin sé ekki eins mikil
þar á komi og þar sem kom-
hallir séu.
Á þetta mál verður minst síð-
ar.
FORSÆTISRÁÐHERRA
VEIKUR
Ottawa, 4. marz. — Þingið í
Ottawa var verkahægt síðast
liðna viku. Stafar það einkum
af því, að forsætisráðherra R. B.
Bennett, sem sjálfur ætlaði að
leggja nokkur frumvörp fyrir
þingið, veiktist af inflúenzu og
hefir legið rúmfastur nærri viku
tíma. Frumvörpin snertu mynd-
un kornsöluráðs, útvarpsráðs og
fjármálaráðs, og breytingu á
ellistyrkslögunum. Segja lækn-
ar er forsætisráðherrann
stunda, að inflúenzan sé honum
að skána, en hitt sé víst, að
hann sé þess utan slappur af of
harðri vinnu og telja óumflýj-
anlegt að hann taki sér 10 daga
hvíld. Síðan í ársbyrjun, hefir
forsætisráðherra unnið fram á
miðjar nætur og þaðan af leng-
ur á sólarhring hverjum. Hann
hefir sjálfur tekið öllum öðrum
meiri þátt í samningu' hvers
'einasta frumvarps. Telja lækn-
arnir slíkt áframhald ofraun
hverjum manni. Eigi að síður
mun forsætisráðherra hafa á-
kveðið, að taka til þingstarfa
þegar honum rénar inflúenzan,
hvort sem að hann tekur sér
hvíld síðar eða ekki.
inni. Stjórnin á Grikklandi
sendi flugskip til að skjóta á
heimili Venizelos þar, en það er
sagt óvíst, að karl hafi verið
heima.
Uppreist þessi er sögð stafa af
því, að núverandi forsætisráð-
herra Tsaldaris, sé konungs-
sinni mikill og muni hafa í
hyggju að reisa aftur við kon-
ungdóm á Grikklandi.
MAGNÚS PETERSON
BÆJARRITARI
í hinum fáu orðum, sem birt-
ust í Hkr. 13 og 20 febr. s. 1. um
Magnús heit. Peterson bæjarrit-
ara er ekkert minst á ætt hans
eða uppruna sökum þess að
blaðinu var ókunnugt um það,
á þeim tíma. En nú hafa því
borist upplýsingar um þetta, frá
aldraðri konu í Regina, er þekti
til foreldra Magnúsar.
Magnús var fæddur í Álfta-
firði á Vesturlandi í júnímán-
uði 1882. Foreldrar hans voru
Valgerður Veronika Hermanns-
dóttir ættuð úr Reykjarfirði á
Ströndum og Pétur Magnússon.
Á þriðjudagskvöld er þetta er
skrifað hefir 20 þumlungum af
snjó kyngt niður á síðasta sól-
arhring. Og upprof er ekkert
enn. Um 30 manns og um 60
hestapör hafa ekki nema að
mjög takmörkuðu leyti haft við
að hreinsa götur í bænum Win-
nipeg svo ferðafærar séu bílum.
Úti um sveitir er umferð tept
með öllu. Fólksflutningsbílar
hafa strandað í bæjum hingað
og þan'gað út um fylkið vegna
fannkyngi á þjóðveginum.
Snjókomunni fylgdi nokkur
stormur, en frostvægt hefir
mátt heita. Á mælirunum mun
það ekki hafa farið niður fyrir
núll markið.
En ófærðin hefir keyrt fram
úr hófi. Bílar hafa lagst í og
jafnvel kafandi menn á götun-
um, másandi og skögrandi og
stundum muldrandi orð fyrir
munni sér, sem ekki eru í nein-
um orðabókum.
* * *
Hermaður á verði í Englands-
banka, fanst skotinn til bana s.
1. miðvikudag á gólfi í banka-
byggingunni. Hvað til kemur
vita menn ekki, en þess er þó
getið til, að fyrir morðingjanum
,KORNSÖLU-RÁÐ STOFNAÐ
f CANADA
* Sears-Roebuck verzlunar félavið
mikla í Chicago.
** Vöruskrá félagsins.
Dillinger, ræningja konungur-
mn þjóðkunni.
* Þessi skýring fylgdi vísunni frá
höf: Það sem hér fer á eftir er ort
í tilefni af því að hér í bygðinni var
svo mikið um minningar hátíðir af
ýmsu tæi, silfurbrúðkaup, gullaldar
afmæli, gullbrúðkaup og ótal brúðar-
skúrir, eða sem eg vildi helzt nefna
styrkjandi steypuböð, þar sem látið
er rigna yfir brúðurina alskonar ver-
aldlegum og andlegum auðæfum
henni til uppbyggingar og blessunar í
byrjun búskaparins. Og þó að þetta
sé alt gert af velvilja og hlýhug til
hlutaðeigandi einstaklinga, eða fé-
laga, þá finst sumum af þessum
gömlu afturhaldsseggjum eins og K.
N. “að það sé farið að ganga held-
ur langt”, eins og einn karl i Argyle-
bygð orðaði það, um kristindóminn
þar. Þá spyr einhver gárungi K. N.
að: “Því er ekki haldið upp á af-
mæli djöfsa?” Þá fæddist þetta
erindi.
Er visan komst á gang svöruðu
henni tveir gamlir vinir höfundarins
á þessa leið:
Stjána svara fyllir fang,
Pram nú Gvendur brokkar,
Djöfulinn var lang-, lang-, lang-,
I Langafabróðir okkar.
Svona kirkjan sagði mér,
Söguna vísdómsríka.
Sönn ef hver ein saga er,
Sönn er þessi líka.
Guðm. J. Davíðson
Eru að grufla ártalið,
öðlings-myrkra svinna.
Ætla að heiðra afmælið,
Ef þeir daginn finna.
Gamalíel Th.
Ottawa, 1. marz — Frá Ott-
awa bárust fréttir um það, um
mánaðarmótin að sambands-
stjórnin hefði skipað nefnd eða
ráð til þess að líta eftir sölu á
hveiti og korni í Canada.
Hvemig starfi þessa ráðs
verður háttað, vita menn ekki
um sem stendur.
Eins og kunnugt er hefir
stjórnin haft eftirlit með sölu á
hveiti tvö undanfarin ár. Hefir
einn maður, Mr. MacFarland,
haft eftirlitið með höndum. —
Stofnun komsöluráðs getur ver-
ið í því einu falið, a,ð nefna
menn MacFarland til aðstoðar.
Það verður þá aðeins eitt at-
riðið af lögum þeim, sem sam-
þykt haft verið um sölu bún-
aðar afurða (Marketing Act).
Verksvið kornsöluráðsins
mun þó eiga að víkka. Það mun
eiga að rannsaka flutningsgjald
á komi með jámbrautum innan
lands og reyna að ákveða það
eins rýmilegt og hugsast getur
á sama hátt og ráð er gert fyrir
VERÐLÆKKUN
STERLINGSPUNDSINS
rántilraunina
London.
*
rætt í borginni
London, 4. marz — Eitt af því
sem talsverða eftirtekt vekur,
ef ekki ótta erlendis, er hin sí-
felda verðlækkun á sterlings-
pundina.
Síðast liðna viku nam verð-
lækkunin 4 cents. Og síðan á
nýári nemur hún 16 cents.
En það skrítnasta við þessa
verðlækkun er það, að enginn
virðist vita um ástæðuna fyrir
henni.
Sem stendur er verð sterl-
ingspundsins $4.771,4 í banda-
rískum peningum. Fyrir tveir
vikum var það $4.86 sem er hið
eiginlega verð þess. Var búist
við að þar næmi staðar, en
raunin hefir orðið alt önnur.
Kunnur bankastjóri í Banda-
ríkjunum segir að það versta við
þetta sé, að enginn viti hvert
Bretar stefni með því.
Spurning margra er hvort
verðfall svipað og 1931 á ensk-
um peningum sé í vænduln. Sé
svo munu peningar ýmsra ann-
ara landa einnig hækka eins
og þá.
Um hækkandi verð vöm er
lítil von ef sú stefna verður ofan
á.
Móðir Magnúsar andaðist sama
sumarið sem Magnús fæddist.!hafi vakað að raðast á Þetta
Geysaði þá um land alt hin rammgerða vígi er gull og aðra
skæða mislinga sótt er varð auðleSð landsins vemdar og
fjölda manns að bana. Eftir ræna Það. Þo otmlegt þyki að
lát móður sinnar var Magnúsi nokkrum heilvita manni þætti
komið í fóstur til þeirra
mæðgna Rannveigar Bárðar-
dóttur og Attfríðar á Kleifum í
Seiðisfirði og var hann þar,
þangað tU faðir hans giftist aft- . .
o'* . , . i _____ lengt fiskiveiðitimann a Wmni-
ur. Siðan kona Peturs er Berg- °
. . T ._______pegvatm um tvær vikur, fra 9
sveinma Ingigerður Jonatans- ’
dóttir frá Seli við Vatnsfjörð og
er hún enn á lífi og býr í Se-
attle, Wash.
Atkvæðagreiðsla fór fram á
sambandsþinginu í Ottawa s. 1.
fimtudag um vantrausts yfirlýs-
ingu á hendur Bennettstjórn-
inni fyrir aðgerðarleysi hennar
, , ,. . . í atvinnuleysis- og bjargráða-
föður smn og var þa latinn fara málum þjóðarinnar. TiUagan var
að vinna fyrir ser. Um 1895'
komst hann að sem vikadrengur
BORGARASTRIÐ Á
GRIKKLANDI
Aþenu, 5 marz — Borgara
styrjöld virðist hafin á Grikk
landi. Hvað víðtæk hún er eða
kann að verða vita menn ekki.
með burðargjald á stórgripum, IEn annað en borgarastríð er
sem verið er að reyna að lækka. naumast hægt að kalla það. -
Verð á hveiti er talið að hald-
ast óbreyttara með þessum
hætti. En hvort að það verður
til þess að velta um komhöllinni
í Winnipeg, eins og Mr. Gris-
dale, akuryrkjumálaráðherra í
Albertafylki segir, skal ósagt
látið. Mr. Grisdale álítur samt
engu við það tapað, því hann
er hræddur um að Bretland og
önnur kornkaúpalönd snúi sér
frekar til þeirra landa með
kornkaup sín, sem enga kom-
höll hafa, eins og Ástralía t. d.,
og það eingöngu af því, að
Fylkisstjóm Manitoba hefir
til 23 marz.
*
Með föður sínum og stjúpu
fluttist Magnús til Winnipeg
árið 1887, þá 5 ára gamall. —
Fjórum árum síðar misti hann
feld með 93 atkvæðum gegn 69.
Vantrausts yfirlýsinguna feðr-
a bæjirraðssknfstofunm, fyrst u(,u amr andst£eSln nottar
hjá, Col. Ruttan verkfrsSmg,, stjómarlnnar 4 þlngl uktI
einhver þingmanna henni við
bæjarins, er leist vel á drenginn,
og skömmu síðar hjá Mr.
Brown bæjarritaranum. — Úr
þjónustu bæjaríns vék hann svo
ekki eftir það.
marghöfðaðan þursa og má
vera að hver hafi nokkuð af sín-
um.
FREGNSAFN
t
FRÁ ISLANDI
Nýlátin
er Halldóra Stefánsdóttir,
Á fylkisþinginu í Manitoba ekkja Eymundar í Dilknesi í
spurði Mr. Ivens hvað mikil Homafirði. Var hún fædd 1844,
skuld væri nú á þinghúsbygg- dðttir stefáns Eiríkssonar al-
ingunni, sem komið var upp fyrir þmgismanns í Amanesi. Hafði
20 árum eða árið 1914. Svar Halldóra dvalið hjá dóttur sinni
forsætisráðherra Brackens var, f Dilksnesi að undanförnu.
að þinghúsið hefði kostað —
$8,443,165 fullgert. Af skuld-
inni væri aðeins búið að greiða
$64,699. En í vöxtu af lán-
inu væri búið að greiða síðan
1914 $8,180,000.
Til þessa hefir þá þnighúsið
kostað hálfa seytjándu miljón
dollara. Að öðrum 20 árum
liðnum ætti það að kosta 25
miljónir dollara.
* * *
Herflokkar berjast víða um
landið. Til þessa hefir stjómin
haft yfirhöndina í viðureigninni
við uppreistarmenn. Þeir hafa
hrokkið fyrir stjómar-hemum
bæði í Makedóníu og Þrakíu
Höfuðból uppreistarmanna er
á eynni Krít. Og eyjan er í
þeirra höndum. Foringi þeirra
er Venizelos, fyrrum forsætis-
ráðherra Grikklands. Er í
fréttir fært, að hann hafi hrifs-
að eina miljón dollara úr fjár-
hirzlunni f Canea, höfuðborg
eyjarinnar til eflingar uppreist-
“fslandskveld” í Stokkhólmi
Stokkhólmi 1. febr.
íslenzkt kveld var haldið í
“Stockholms Borgarskula” í
gærkveldi. Voru þar saman
komnir fjölda margir sænskir
íslandsvinir og flestir íslending-
ar, þeir, sem búsettir eru í
Stokkhólmi. Einkanlega vakti
hrifni Svía hinn fagri söngur ís-
lenzku stúdentanna. Var söngn-
Fullkunnugt er ekki um úrslit um tekið með dynjandi lófataki
atkvæðagreiðslunnar um fyrir- °S úð lokum var Jslenzki þjóð-
komulag á eggja og hænsna- söngurinn sunginn og og leikinn
sölu. Svo mikið er þó talið vi ðalmenna hrifni. “íslands-
víst, að atkvæðin muni tals-1 ^veld þetta fór hið besta fram
vert jöfn vera með og móti sam-
lagssölu. Og það þykir vafa-
samt, að nokkurt Vesturfylk-
janna hafi 66 af hundraði allra
atkvæða, er með þarf til þess,
að samlagssala komist á. At-
kvæðin berast sambandsstjórn-
inni seint, en augljóst þykir nú
þegar, að hænsna ræktarmenn
vilji heldur selja vöru sína ein-
stökum kaupahéðnum en ann-
ast liana sjálfir með eftirliti
söluráðs Canada.
að öllu leyti.
* * *
Rúmlega 700 manns
voru settir inn í fanghúsið af
lögreglunni s. 1. ár (1934). Tel-
ur fangavörðurinn, Jón Sig-
tryggsson, líklegt, að þeir muni
losa þúsundið þetta árið, ef
dæma má eftir útlitinu, eink-
anlega síðan 1. þ. m. Hefir það
sem af er þessum mánuði altaf
verið húsfyllir og stundum orð-
ið að úthýsa vegna þrengsla.