Heimskringla - 01.04.1936, Page 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPBG, 1. APRÍL, 1936
I Vesturvíking
Þýtt úr ensku
Pétur horfði á eftir henni og andvarpaði.
Hann varð hissa á sjálfum sér þegar hann
fann, að honum stóð ekki á sama um óvild
hennar. Annað eins hefði ekki getað komið
fyrir degi fyr, það stafaði vitanlega frá því,
að honum opiniberaðist hennar sanna innræti.
“Tarna fór laglega. Það var rétt handa mér.
Það er eins og eg sé hlindur á hvað í fólki býr.
En hvernig gat mér hugsast, að annar eins
mannfjandi og ofurstinn Bishop og þessi heil-
aga mær, gætu sprottið af sömu ættarrót.”
VI. Kapítuli
RáðiS að strjúka.
Eftir þetta kom Arabella Bishop á hverj-
um degi að færa sjúklingunum spánsku aldini,
fatnað og skotslifur en hagaði svo til, að þau
Pétur hittust þar aldrei, enda kom hann þar
sjaldnar og stóð skemur við, eftir því sem
þeim skánaði. Hvort sem hepni hans var að
þakka eða kunnáttu, þá komust allir hans
sjúklingar til heilsu en þriðjungur hinna ensku
sjúklinga fór í gröfina; bæjarmenn tóku þann
taum, að sá manseldi upphlaupsmaður væri
snjallari til sinnar íþróttar en hinir læknarnir,
svo þar af kom að þeirra aðsókn minkaði, en
hans störf jukust og þar með áhati eigandans.
Þetta var ekki öfundlaust, sem seinna kom
fram.
Nú var það einn daginn, að Pétur kom
skálmandi tU sjúkraskála hálfri stundu fyr en
vant var, hvort sem það var af ásettu ráði
eða tilviljun og mætti Miss Bishop í dyrunum,
þegar hún var að fara út. Hann vék til hliðar
og tók ofan en hún gekk út heldur hnarreist,
og leit alstaðar nema þar sem hann stóð.
“Miss Arabella,” sagði hann, í mjúkum
-bænarróm.
Hún lét se-m hún yrði hans vör og virti
hann fyrir sér hátt og lágt, dáh'tið háðsk.
“Hana!” sagði hún. “Það er maðurinn
með viðkvæmu sálina!”
Pétur stundi. “Á eg engrar fyrirgefningar
von? Eg bið auðmjúklega forláts.”
“En það lítillæti!”
“Það er hart að vera hæddur,” sagði hann
með uppgerðar auðmýkt. Eg er þó ekki nemi
þræll. Og þú gætir veikst áður en varir.”
“Hvað svo?”
“Það væri ógeðfelt að sækja mig, ef þú
lætur eins og við séum óvinir.”
“Þú ert ekki eini læknirinn í Bridgetown.”
“En það stafar minni hætta af mér en
hinum.”
Nú þóttist hún verða þess vís, að hann
væri að spaugast að henni, eða að minsta kosti
fara með meiri léttúð, en henni h'kaði, reigðist
dálítið við og pegir:
“Þú lætur full frílega, þykir mér.”
“Læknisleyfi,” svaraði hann.
“Eg er ekki þinn sjúklingur. Gerðu svo
vel og gættu þess framvegis.” Með það fór
hún, auðsjáanlega reið.
Hann starði upp í heiðan himinn og hugs-
aði :“Er hún fox eða eg bjálfi eða hvortveggja
kanske?” hélt svo sína leið inn til sjúkling-
anna.
Fl-eira bar til -óvanalegt þennan morgun.
Þegar hann fór, slóst yngri læknirinn, Whack-
er að nafni, í för með honum, en annað eins
h'tillæti hafði ekki hent þá áður, hvorugur á-
varpað hann umfram að bjóða honum góðan
daginn stuttaralega. Þessi læknir var lágur
og gildur, um hálf fimtugur, þykkleitur og
bláeygður og þau augu voru heldur harðleg.
“Ef þú ert á leiðinni til Bishop höfuðs-
manns, þá ætla eg að verða þér samferða, doc-
tor Blood.”
Pétur varð hissa en lét það ekki á sjá. “Eg
er á leið til landstjórahallar,” sagði hann.
“Á, vitaskuld! Til frúar landstjórans.”
Hann hló við, ef til vill ekki háðlaust, Pétur
vissi ekki fyrir víst. “Hún dregur undir sig
mikið af þínum tíma, heyri eg. Það kemur
sér að vera ungur, í okkar stöðu, ekki síður
en annarsstaðar — við kvenfólkið ekki sízt.”
Pétur leit við honum. “Ef það býr undir
tali þínu, sem ljósast er, þá er þér bezt að
segja svo við landstjórann Steed. Hann
kann að hafa gaman af því.”
“Þú misskilur mig sannarlega.”
“Eg vona svo sé.”
“Þú ert mikið bráðgeðja, góður,”. sagðí
hinn og stakk hendinni undir handlegg Péturs.
“Mér gengur ekki annað til en góðvild til þín
— að verða þér að liði. Heyrðu hvað eg segi,”
hér lækkaði hann ósjálfrátt róminn. “Þessi
þrældómur hlýtur að vera þungbær fyrir eins
vel gefinn mann og þú ert.”
“Hvílík skarpskygni!” sagði hinn háð-
gjami dr. Blood, en hinn tók orð hang eins og
þau voru töluð.
“Eg er ekki heimskur, læknir. Eg þarf
ekki annað en sjá mann til að þekkja hann og
stundum til að vita hvað hann hugsar.”
“Ef þú getur sagt mér mínar hugsanir,
þá skal eg trúa því.”
Dr. Whacker leiddi hann eftir kampinum,
sá á hann sínum bláhörðu sjónum og talaði í
hálfum hljóðum:
“Oftlega hefi eg séð þig stara út á sjóinn
með þrá í augum! Og vel veit eg, að þú þráir
að sleppa úr þessu þræla víti, svo þú getir
stundað íþrótt þína, stéttarbræðrum þínum ti!
fyrirmyndar og sjálfum þér til ánægju og ábata.
Veröldin er víð og stór, margar aðrar þjóðir
en sú enska, sem mundu taka öðrum eins af-
bragðsmanni og þér með opnum örmurn. —
Margar aðrar nýlendur eru til, aðrar en þessi.
öðrum ríkjum tilheyrandi.” Enn dró af rödd-
inni, þó enginn væri nærri. “Nýlenda iHol-
lendinga, Curacao, er ekki langt á burt. Þang-
að má komast, jafnvel á opnum báti, um
þennan tíma árs. Og Curacao þarf ekki að
vera annað né meira en þrep eða útgöngudyr
að þeirri stóru veröld, 'sem liggur opin fyrir
öðrum eins manni og þér, ef þú slyppir úr
þessu parraki.”
Dr. Whacker þagnaði, fölur og dáh'tið
móður, en augunum hörðu rendi hann ekki af
sínum þurláta förunaut.
“Nú?” sagði hann, að lítilli stundu liðinni.
“Hvað segir þú við þessu?”
Pétur þagði við, eigi að síður. Honum
var órótt og hann reyndi að stilla sig og ná
réttum tökum á þessu óvænta og undarlega
aðhvarfi. Hann byrjaði þar sem annar hefði
endað:
“Eg er peningalaus. Og til að koma þessu
fram þyrfti vænan skilding.”
“Sagðist eg ekki vilja reynast þér sem vin-
ur?”
Pétur snerist við honum og segir: “Af
hverju?” En svarinu sinti hann ekki. Dr.
Whacker var margorður um, að það skæri sig
í hjartað, að horfa upp á stéttarbróður sinn
þjáðan sem þræl, sviftan öllum tækifærum til
að njóta góðs af frábærum hæfileikum, en
Pétur sá hvað honum var, að Whacker og
hans stéttartbróðir vildu losna við hann, af
því að hann var þeim skæður keppinautur.
Blood var aldrei seinn til úrræða. Hann stökk
þar sem aðrir skriðu. Nú tók hann það bragð,
sem honum hafði ekki fyr til hugar komið, að
láta vel við falsinu og segir:
“N-ú skil eg, nú skil eg,” og meðan hinn
lét dæluna ganga, hugsaði hann sér, að beita
hræsni til þess að gera hinum ekki kinnroða.
“Það er göfugmannlegt af þér og góðum stétt-
arbróður samboðið. Svona vildi eg sjálfur
breyta, ef svo bæri undir.”
“Þú felst á þetta þá? Þú ert samþykk-
ur?” spurði hinn, áleitinn, og hin hörðu augun
tindruðu við.
“Samþykkur?” Pétur hló. “Ef mér yrði
náð, þá myndu þeir stýfa vængi mína og
brennimerkja mig.”
“Sjálfsagt er það þess vert að hætta á
það?” Raust freistarans var enn áleitnari en
áður.
“Sjálfsagt,” sagði Pétur. “En það þarf
meira en kjarkinn til. Það útheimtir peninga.
Bát mætti kanske fá fyrir tuttugu pund.”
“Þeir skulu lagðir fram. Til láns, þú
skalt borga okkur — þú skalt borga mér þegai-
þú átt hægt með.”
Af mismæli hans skildi Pétur til fulls
hvers kyns var. Hinn læknirinn var líka í
þessu ráði.
Pétur tjáði þakkir fljótt og vel, þó engra
þakka væri vert.
“Við skulum tala um þetta seinna — á
morgun. Þú hefir opnað fyrir mér vonarinnar
hlið.”
Þetta sagði hann satt, það var að vísu
því líkast sem dyr hefðu opnast honum, fullar
af sólskini, að þeirri dimmu prísund, sem
hann bjóst við að dúsa í, mikinn part ókom-
innar æfi.
Honum var nú mikið niðri fyrir. Hann gat
ekki komið þessu til framkvæmdar einsamall
og hlaut að njóta annars við, en til þess var
skipstjórinn Jeremias Pitt bezt fallinn af öll-
um. Það varð ráð hans að gera honum við-
vart að koma til fundar við sig í kofa hans,
eftir háttatíma.
Msseris erfiði hafði breytt þeim manni æði
mikið, nú var hann ekki snarplegur né við-
bragðsfljótur, heldur seinlegur og óburðugur
og svo ódjarflegur orðinn, að áþekkast var
rakka, sem hefir verið barinn of mikið. Hann
lifði af illan viðurgerning, oflanga akravinnu
í steikjandi hita, svipuhöggin sem vérkstjórinn
veitti honum fyrir að fara hægt og banvæna
skepnu æfi, tilbreytingalausa, alt þetta
lifði hann af. — En fyrir h'fgjöfina
greiddi hann vænlega gjaldið. Hann
var í þeirri hættu, að verða ekkert skárri en
skepna, að gerast líkur blökkumönhum, sem
stundum erfiðuðu með honum. Samt var enn
mikið eftir af manninum, þó höfugt væri a^
algerðu vonleysi; þeim doða varpaði hann af
sér, þegar Pétur talaði til hans þetta kveld.
Meðal þeirra forréttinda sem lækninum
voru veitt, var það, að hann var einn í kofa,
sá var gerður úr reyrstöngum með klíningi af
leir og hurð úr reyrvölum. Gerðið var læst á
nóttum, en þó allir væru nú í svefni, mátti
eiga von á að einhver væri á sveimi til eftirlits
og að sá kynni að heyra mannamál, ef ekki
væri varúð höfð við. Þegar Pitt skildist, að
Pétur ympraði á færi til að strjúka, þá 1('
hann síga höfuðið á handlegg sér og grét.
“Stiltu þig maður! Stiltu þig!” sagði Pét-
ur og tók í öxlina á honum. “Ef einhver verð-
ur var við okkar leynifund, þá verðum við
báðir hýddir.”
Þegar lítið leið frá, náði hinn ungi maður
sér aftur og smámsaman skerptust vit hans,
er vonin lifnaði í honum. Þeir hvísluðust á
um ráðagerð sína og kom sanian um að ná í
samband sitt einum tug, af þeim uppreisnar-
mönnum sem voru í þrælahóp Bishops, allra-
helzt þá sem voru vanir skipurn og sjóferðum.
Fyrstan völdu þeir þann sem Hagthorpe hét,
er verið hafði í flota konungs, annar Nicholas
Dyke, fyrrum undirforingja í herliði hins
framliðna kóngs og þann þriðja sem Ogle hét,
sá hafði lært að hlaða stórbyssur og miða
þeim. Þessa átti fyrst að ná í samtökin, síð-
an eins marga og hægt var og þetta var Pitt
ætlaö að gera smámsaman, eftir því sem færi
gafst að tala við þá. “Á varúðinni ríður
mest,” sagði Pétur við hann að lokum. “Það
er altaf hollast að fara hægt. Minstu þess, að
öllu er lokið ef þú kemur upp um þig, því að
enginn kann að rata um höfin nema þú og án
þín er ekki hægt að strjúka.”
Pitt hét ollu góðu um það og læddist til
kofa síns og sofnaði fljótt á stráfleti sínu, því
nð þreytan kallaði á hvíldina.
Næsta morgun hitti Pétur læknirinn
Whacker í svo góðu skapi, að hann bauð hon-
um strax þrjátíu pund til ferðalagsins. Pétur
þakkaði honum með tilvöldum orðum, “en
ekki eru það peningar, sem mig vanhagar urn,
heldur farkostur. Hver myndi verða til að
selja mér bát, önnur eins hegning og við það
er lögð, að selja þræli farartæki?”
Dr. Whacker gerðist þungbúinn. “Bát þori
eg ekki að útvega þér. Það kemst áreiðan-
lega upp. Refsingin sem við því er lögð er
tvö hundruð punda sekt og fangelsi. Það er
meir en nóg til að eyðileggja mig. Það sérðu
sjálfur?”
(
Pétur lét sem þá væri því máli lokið.
j “Nei, nei. Alls ekki, langt í frá. Eg hefi
hugsað fyrir því. Sá sem kaupir bátinn verð-
ur að fara með þér, svo að hann fyrirfinnist
ekki hér til að svara spurningum eftir á. Hér
eru fleiri haldnir en sakamenn, þó nokkrir
hafa verið sendir hingað vegna skulda og
myndu fegnir brúka vængina, ef þeir kæmust
í færi. Eg nefni til dæmis náunga, sem
heitir Nuttall, skipasmiður trú eg hann sé, og
það vill svo til að eg veit, að hann yrði feginn
færinu.”
“En þá myndi strax spurt, hvaðan koma
skuldaþrjóti peningar?”
“Viíst, en ef kænlega er að farið, þá verð-
ið þið farnir, áður en til þess kemur.”
Blood ‘kinkaöi kolli við og hinn tók hönd
í ermi hans og lagði fyrir hann sína ráðagerð.
“Þú skalt taka við peningunum strax. Og
þegar þú ert búinn að taka við þeim, skaltu
gleyma að þú fekst þá hjá mér. Þú átt vini á
Englandi og frændur ef til vill, sem sendu þér
þá með einum af sjúklingum þínum hér í
Bridgetown, en sómi þinn liggur við, að þú
segir ekki til hans, annars bitnar góðverk hans
á honum. Þetta er þín frásaga, ef það mis-
hepnast að strjúka.”
Hann leit hvast við Pétri en sá kinkaði
koll við til samþykkis. Þá hélt hinn fram tal-
inu: “En til þess ætti alls ekki að koma, ef
þú ferð varlega. Náðu Nuttall til samverka,
ráð þú hann í förina, skipasmið ætti ekki að
vera ofaukið í hópinn. Fáðu hann til að kom-
ast eftir, hvort hentugt skip er til sölu, en
áður en kaupin eru gerð, skaltu hafa alt til-
búið til ferðarinnar og vera komin á burt, áður
en þau komast í hámæli. Skilurðu?”
Svo vel skildist Pétri tal hans, að hann
fór þegar að leita þessa skipasmiðs, samdi við
hann, að leita kaupanna og hitti hann á hverj-
um degi í þrjár vikur, meðan sú leit stóð yfir,
hann bar gullið á sér allan þann tíma, en að
lokum afhenti hann Nuttall tuttugu og tvö
pund, eitt kveld niður við sjó, þegar enginn
sá til, með þeim skildaga að fullgera kaupin,
og hafa bátinn til 'á tilteknum stað, daginn
eftir. Alt átti þá að vera tilbúið og Nuttall
bíða hinna hjá bátnum, í myrkrinu. Skálinn
var nú auður, þar sem þeir sáru höfðu legið og
þar faldi Nuttall ferðanestið, vætt af brauði,
nokkra osthleifa, vatnstunnu og fáeinar flösk-
ur af víni, áttavita, hæðamæli, landabréf,
stundaglas, hraðamæli skipa, seglstriga,
sm-íðatól, ljósker og kerti. í gerðinu var alt
undirbúið. Pitt hafði fengið þá þrjá sem fyr
voru nefndir, til fylgis við sig og átta aðra,
alt með svo mikilli leynd, að enginn vissi neitt
með vissu um aðra en sig. Stiga hafði hann
gert úr strengjum og falið í strái kofa síns,
hann skyldi hafa til að komast yfir girðing-
una. Þeim var lítill gaumur gefinn á nætum-
ar, gerðinu var læst að vísu, en enginn settur
til að vaka yfir þeim að staðaldri. Þó að ein-
hver reyndist sá fáráður að leggja til stroks,
þá voru engir felustaðir á eynni svo tryggir, að
þeir gætu falist fyrir kunnugum mönnum með
sporhunda. Hættan var mest sú, að þeir sem
eftir voru skildir, yrðu varir við strokið, og
gæfu hljóð af sér, þess vegna varð að fara
varlega og hljóðlega.
Þennan dag allan höfðu þeir allir miklar
úbyggjur. Undir sólarlag kom Pétur röltandi
til þrælagerðis, neðan frá sjó, frá síðustu ráða-
gerð við Nutafl, í þann mund, sem þrælamir
voru reknir þangað frá vinnu. Hann nam
staðar hjá inngöngu hliði, meðan halarófan
fór inn og gekk svo á eftir þeim. Þegar inn
kom, sá hann hvar yfirmaður verkstjóranna,
Kent, stóð á tali við Bishop, á flötinni þar
sem þrælar voru barðir fyrir yfirsjónir. Þegar
hann kom nær, snerist Bishop við honum og
var gneypur.
“Hvar hefir þú verið, allan þennan tfma?”
spurði hann hátt og harkalega.
“Eg hefi verið áð, eins og vant er, í bæn-
um. Mrs. Patch hafði hitasótt og Mr. Dekk-er
meiddi sig í fæti,” svaraði Pétur og varð ekki
um sel.
“Eg lét vitja þín til Dekkers og þú fyrir-
fanst ekki þar. Þú ert farinn að slæpast,
minn fíni félagi. Það þarf að kenna þér að
kvika, ef þú heldur áfram að misbrúka þau
fríheit se-m þér eru veitt. — Ertu búinn að
gleyma, að þú varst dæmdur til þrælkunar
fyrir upphlaup?”
Pétri varð seinlært að hefta tungu sína.
“Eg fæ ekki að gleyma því,” svaraði hann.
“Viltu vera hortugur við mig?” spurði
hinn og blótaði við.
Nú mintist Pétur þess skyndilega hvar
komið var, og að félagar hans í hverjum kofa
lögðu eyrun áhyggjufullir við talinu, svo að
hann beitti fyrir sig auðmýkt, sem hann var
óvanur.
“Ekki hortugur, herra. Eg . . . eg segi
eins og er, að mér þykir bágt að það þurfti
að leita að mér . . .”
“Já, og bágara skal þér þykja eftirleiðis.
Þarna er eyjarstjórinn, gneggjandi eins og
undað hross, þolir ekki við fyrir gigt, óg þú í
felum. Snáfaðu þangað undireins, maður.
Það er beðið eftir þér, segi eg þér. Það er
bezt hann fari ríðandi, Kent, annars verður
þessi hjassi afla nóttina á leiðinni.”
Hann steig a bak hesti, sem fram var
leiddur og vildi haska sér. “Hvernig á eg að
komast inn í geröið, þegar eg kem aftur,
herra?” innti hann.
‘Þú ferð ekki inn í það aftur. Þeir finna
bás fyrir þig að fleygja þér í til morguns,
þegar þú ert búinn aö ljúka þér af í höllinni.”
Pétri varð bylt við og vildi svara. —
“En . . .”
“Burt með þig, segi eg. Ætlarðu að
hanga hér skrafandi fram í myrkur, þegar
stórtignin bíður?” Með það sló ofurstinn
priki sínu á lend reiðskjótans, en skepnan tók
svo snögt viðbragð, að Pétur var rétt dottinn
af baki.
Nú var Pétri þungt niðri fyrir sem von-
legt var. Nú varð að fresta að strjúka, um
sólarhring, en við þá dvöl myndu skipkaupin
verða hljóðbær og spurningum spurt, sem
erfitt væri að svara. Hann hugsaði sér að
læðast til baka, þegar verki hans væir lokið í
höllinni, gera þeim Pitt við vart og bíða komu
þeirra úti fyrir. En því ráði spilti stjórinn.
Hann var hamslaus af verkjum og skapið í
litlu betra standi, út af þeirri dvöl sem varð á
komu Péturs. Læknirinn varð að vera hjá
honum langt fram yfir miðnætti, þá fyrst fékk
hann linun af blóðtöku, en ekki var að nefna
að Pétur fengi að fara frá honum, heldur lét
hann búa um hann í herbergi sínu, svo hann
væri til taks ef á þyrfti aö halda. Það var
líkt og örlögin væru að leika sér að honum,
hann hlaut að bíða þess sem verða vildi.
Þegar lýsti komst hann burt með því, að
segjast þurfa að ná í meðöl, sem hann yrði að
taka til sjálfur í lyfjabúðinni, og við það náði
hann fundi Nutafls. Sá ólukkulegi skulda- '
þrjótur var illa haldinn af hræðslu, hann hafði
beðið á tilteknum stað alla nóttina, og þegar
enginn kom, hélt hann að alt hefði komist
upp og honum sjálfum væri refsing vís; hann
var fölur og þunnleitur og drap titlinga og
þóttist nú illa staddur. Pétur hughreysti hann
og kvað engan kost fyrir hendi nema bíða
næstu nætur og vona hins bezta.
“í kvöld skal leggja upp,” sagði hann,
öruggari en hugur hans sagði honum, “þó eg
verði að láta stjóranum blæða til ólífis, til að
koma því fram. Vertu tfl, eins og ’í gær-
kveldi.”
• “En ef einhver kemur snuðrandi og spyr
spurninga?”
“Svara þú þeim eftir getu þinni. Njóttu
vitsmuna þinna, maður. Eg má ekki tefja
lengur.” Og Pétur fór sína leið að blanda
meðala gutlið, sem hann hafði til undan-
bragðs. .