Heimskringla - 08.04.1936, Page 3

WINNIPEG, 8. APRÍL, 1936
8. StÐA
HEIMSKRINGLA
bezt hefði stutt hana á h'fs-
brautinni, runnið frá eðli og
fardæmi móðurinnar.
“Þetta er einn bezti dagurinn,
sem eg hefi lifað,” heyrði eg
roskinn mann segja við næsta
borð.
Jakobína hafði verið hylt eins
og drotning, og hún var drotn-
ing, því að hún hafði unnið sér
ríki, — hugi og hjörtu. Eftir
þetta gat heimförin til íslands
ekki mistekist. Hún var þegar
orðin sigurför.
Næsta þriðjudag fóir Jakobína
pílagrímsför í Sand, — með
valinni hirð, eins og vænta
mátti. “Ak þú nú með mér um
Aðaldalshraun”, er kvæði, sem
v>ert væri að kveða. En, hver
gleymir ékki vondum vegum og
þingeyskri norðaustanrigningu
yfir því, að horfa daglangt á
tvö nafnkend skáld þreyta kapp
um það, hvort sitji Pegasus bet-
ur.
Vert er og að minnast svo fá-
gætrar reynslu sem þeirrar, að
heimsækja skáld, sem er jafn-
framt einn stóribýlasti búhöldur
síns héraðs. Nýtt, miðstöðvar-
hitað steinhús hefir Guðmundur
ibygt yfir sig og sína stóru fjöl-
skyldu. Skamt þar jfrá, er
gamla, úr sér gengna timbur-
húsið, siem á sinni tíð þótti stórt
og vistlegt, en víkur nú fyrir
nýrri framförum og hærri kröf-
um. Stórt, steinsteypt nýtízku-
fjós er senn fullsmíðað. Óvenju
stór, prýðilega hirtur og ótrú-
lega vel sprottinn matjurta-
garður, margra tegunda, ber,
eins og alt annað, vott um
vinnu og sinnu. Þótt eitthvað
af ungviðinu sé heiman flutt,
er enn mikill vinnukraftur á
staðnum. Tvær dætur og fimm
sonu sáum vér, alt uppkomið
og gerfilegt fólk, sem líklegt
virðist til iðju og afkasta. Ann-
ars var ekki gott um það að
dæma að þessu sinni. Það var
algert verkfall á Sandi. Öll orf-
in lágu yfirgefin í slægjurönd-
inni. Öll búsinna hinna yngri
sem hinna eldri fór í bókvitið —
kvæðin! En full ástæða er h'ka
til þess, að halda heilagt, þegaa*
göfuga pílagríma ber að garði.
Jakobínu í Húsavíkurkirkju, —
til arðs fyrir verðandi spítala
þorpsins. Almenn hrifning. —
Ungfullorðinn maður kom þar
sem eg var staddur seinna um
kvöldið og segir: “Fyrsta skifti,
sem eg hefi haft gaman af því,
að heyra lesin upp kvæði.” —
Eitthvað óvænt hafði hent
hann, er snart hann undarlega
og ánægjulega í senn.
í samibandi við þessa sam-
komu flutti Guðmundur Frið-
jónsson skörulega ræðu. For-
maður spítalanefndar, Einar J.
Reynis, þakkaði fyrir spítalans
hönd. Þarna var og staddur
hinn vinsæli upplesari, Sigurð-
ur Skúlason, magister, og
skemti með isinni list. Karla-
kór Húsavíkur söng.
Fremst á Tjörnesi er Máná.
Hennar kvað vera getið í forn-
sögum. Þar býr Sigurður Jóns-
son, móðurbróðir Jakobínu,
merkur bóndi, á ættræðisaldri.
Kona hans, Guðrún Guðnadótt-
ir, er og náskyld Jakobínu.. —
Kristín, móðir Guðrúnar, var
systir Sigurtbjarnar Jóhannsson-
ar. Sonur Mánárhjónanna er
Egill, og býr þar, og hans unga
skagfirzka kona, — Dýrfinna
Gunnarsdóttir, — fyrstu hjónin,
sem eg gifti á Fróni, sólskins-
sumarið 1933. Annars upp-
lýstist það, að Jakobína á hér
margt frænda, eins og allir, sem
út af gamla Buch eru kormnir.
Sigurður á Máná og Jakobína
hafa í mörg ár skifst á bréfum.
í Máná vildi Jakobína fyrir
hvern mun komast. En land-
leiðin er löng og ströng. ÞaS
gaf ekki til sjávarins. Þá varð
að fara ríðandi. Mánudaginn
22. júlí hióf svo Jakobína sig á
hestbak, í fyrsta sirmi á æfinni,
— sveiflaði svipunn! yfir höfði
sér, eins og “cowboy’ fangreipi,
eða kósakki sverði, og geystist
af stað. Að segja að Jakobína
sé reiðgikkur, væri þó alveg
rangt. Til þess er hún of nær-
gætin við skepnur. Með olrkur
í þessari ferð var frændkona
Jakobínu, frú Kristín Sigur-
björnsdóttir, Guðnasonar (bróð-
urdóttir Guðrúnar á Máná), og
frk. María Vilhjálmsdóttir —
(systir Guðmundar, forstjóra
Eimskipaf. fal.), báðar Húsvík-
ingar. Var lagt af stað upp úr
hádeginu, og náðum við auð-
\e1dlega samdægurs ti? Mánár,
enda dag lítt tékið að stytta.
Þar gisti svo hópurinn í ljúfasta
yfirlæti um nóttina..
Veðráttan hafði tafið fyrir
Jakobínu. Tími hennar fór að
verða naumur. Var því haldið
til baka til Húsavíkur daginn
eftir. Sigurður og systkinin,
Egill og Helga (þá stödd að
Máná) riðu með oss. Þau voru
á fjörugum hestum, ekki síður
en við, sem kom sér vel, því að
nú var rigning. Gott var aö
hlýja sér á Hallbjarnarstöðum
hjá Kára og Sigrúnu. Þar er
fleinbýli, og komu menn af
næstu hýlum til að sjá íslands-
farann. Þar las Jakobína nokk-
ur kvæði, og gerði menn hissa
og hýra, að vanda. Nú herti
enn á rigningunni. En sam-
dægurs náðum við til Húsavík-
ur, eins og mórauðar kindur úr
mögröf dregnar, — bráðlifandi.
Miðvikudaginn, 7. ág. Ljóm-
andi veður. Allir stórembættis-
menn Húsavíkur eldsnemma á
fótum: héraðslæknirinn, Björn
Jósefsson (frá Hólum í Hjalta-
dal), sýslumaðurinn, Jiúh'us
Havsteen, og sóknarpresturinn,
Friðrik A. Friðriksson. Stigu
þeir samstundis á bíl, sem ekið
var af unga stúdentinum, Jóni
Sigurðssyni Bjarklind, og óku
austur Reykjaheiði, Kelduhverfi
alt til þess fræga höfuðbóls,
Skinnastaðar í Axarfirði. Var
þeim þar vel fagnað af séra
Páli Þorleifssyni (frá Hólum í
Homaf.) og frú hans, — svo og
af firú Jakobínu Johnson, er þar
hafði gist um nóttina. Hafði
hún, nú um hiálfsmánaðartíma
dvalið á austurlandi, og var
kominn þetta áleiðis til baka.
Skoðaður var heimavistar-
barnaskóli Axfiröinga, skamt
austan Skinnastaðar. Deginum
annars að mestu varið til þess,
að kynna sér dásemdir Ásbirgis.
Á leiðinni þangað opinberaðist
oss hinn mesti regnhogi, er
nokkurt okkar hafði litið, —
líkari hvelfingu en boga, fjór-
faldur.. Yfir okkur leið léttur
úðskúr, en glatt sólskin alt í
kring. Stöðvuðum við bílinn
og horfðum góða stund á þetta
undraverða samspil sterkra,
fagurra lita.
í eystri byrgismunnanum, að
Byrgi, býr listmálarinn Sveinn
Þórarinsson, — eftirlitsmaður
byrgisins, og hans danska frú,
sem h'ka er listmálari. Slóst
hann með í förina, okkur til
gagns og ánægju — því að eng-
inn skyldi halda að ókunnugir
skoði Ásbyrgi til hlítar með
snöggri yfirsýn aðeins, veg-
söguiaust. Margt verulega fag-
urt, fágætt og eftirminnilegt
bar þar fyrir augu, — þar á
meðal hin “biðjandi bergmær”,
sem, eins og menn muna, varð
fyrv. sóknarpresti á Húsavík,
Knút Arngrímssyni, að efni á-
gætrar pnedikunar. í góðviðr-
inu opnaðist hvert “mótívið”,
hver fyrirmyndin, annari fegri, í
firð og nærð (nýyrði?), sem
alla gladdi, og þá ekki sízt
sýslumann, sem kunnur er að
smekkvísi á liti og málverk —
að ógleymdum auðvitað sjálfum
listmálaranum, sem málað hefir
fjölda mynda af þessum slóð-
um.
Björn læknir, sem er reglu-
legur garpur í grasafræði, rann
sem hafur um gnýpur og
grundir og fann hvert furðu-
grasið á fætur öðru, sem Jakob-
ína hirti alt sem helga dóma,,
unz hver hafði ærna byrði að
bera. Undir kvöld tókst'lækni
loks að kenna presti að þekkja
ilmreyr frá gráviði, og varð
hann glaður við og áleit að
frúin þyrfti að byrgja sig upp,
svo um munaði, með svo göf-
ugu grasi..
Eftir margra klukkutíma
göngu þáum við svo örlátlega
veitta hressing og endurnýjun
að Byrgi, og skoðuðum mál-
verk hjónanna.
Til að stytta hina löngu og
bröttu heimleið um nóttina, var
rabbað og ort, af sæmilegu and-
ríki. En er aðra þraut örendi,
og milt ágústhúmið lagði sína
þaggandi hönd á þreytta vegfar-
endur hóf sýslumaður upp raust
sína (gamall kór-maður) og
söng stúdentasöngva af mikilli
sannfæringu og við góðan orð-
stír..
“Svona eiga stúdentar og
sýslumenn að vera,” sagði Jak-
obína.
“Já, — en, hver getur þýtt
Goðmund á Glæsivöllum,” sagði
prestur.
“Ekki eg,” sagði Jakobína.
“Það getur enginn,” sagði
læknir, (sem annars er maður
bjartsýnn) með áherzlu, —
gripinn réttlátu stolti yfir ein-
stæðum, þjóðlegum fornesikju-
töfrum Bessastaðaskáldsins.
Lengi hafði kvenþjóðin á
Húsavík leitað færist að efna til
mannfagnaðar og skógarfarar í
Aðaldalshraun, Jakobínu til
heiðurs. En votviðrin girtu fyr-
ir það. Loks var konunum ljóst
að orðlögð þurkheppni þeirra
mundi bregðast að þessu sinni.
Var þá horfið að því ráði, að
halda samsæti á “Hótel Ás-
byrgi”, heimili Bjarna kaup-
manns Benediktssonar (Krist-
jánssonar, prests á Grenjaðar-
stað) og frú Þórdísar Ásgeirs-
dóttur, forseta Kvenfélags
HúsaVíkur. Á þessu samsæti
voru konur einar viðstaddar,
og fréttist því ekkert út á við,
hvað þar gerðist. En það hafa
menn þó fyrir satt, að þar hafi
gleðskapur staðið fram á rauða
nótt, ræður verið fluttar, kvæði
lesin, étið og drukkið og sung-
ið, og heiðursgesturinn síðan
verið útleystur með gjöfum.
Þá er það Mývatnssveit.
Eftir þátttöku í afarfjöl-
mennu kveðjusamsæti, er hald-
ið var sunnudaginn 11. ágúst,
að Laugaskóla í Reýkjadal, til
heiðurs kaupfélagsstjóra Sig-
urði S. Bjarklind, frú hans og
börnum, er fluttu búferlum til
Reykjavíkur síðastliðið haust,
— ók Jakobína í Mývatnssveit.
Eg slóst með í förina ásamt
Erni mínum. Við nfl. “bösluð-
um” saman þetta s. 1. sumar,
meðan móðir hans og systur
dvöldu í Danmöxku. Gistum
að Grænavatni við góðan fagn-
að. Þar færðum við þegar í
stað Jóni Skútu Ámasyni lækni
minningarfórnir, og eins daginn
eftir á Skútustöðum. Þann dag
var kuldi og stórfeldár regn-
rumbur, — yfirleitt allsendis
óviðeigandi veður eins og á
stóð.
Séra Hermann fylgdi oss í
Slútnes. Þar var venju fremur
dauflegt og óvistlegt umhorfs:
blóm fallin (rignd niður) og
gróður yfirleitt tékinn að sölna.
En, hvað segir veðurspáin um
morgundaginn ? Ekkert ákveð-
ið.
En væri veðurspáin óákveðin,
þá var veðrið þeim mun á-
kveðnara, daginn eftir: skín-
andi sólskin og heiðríkja, yndis-
legt veður. Hvíh'kt happ fyrir
bændurna, með alt sitt blaut-
hey. Gengið var á Kleifarhóla,
skamt frá Skútustöðum. Þar
er mikiö útsýni í allar áttir, —
yfir vatnið, þess mörgu og sér-
kennilegu hólma og nes, og
fjölda býla, svo og til fjallanna,
er rísa í kringum hina breiðu,
isólríku sveit “sem risar á verði
við sjóndeildarhring”. Hvergi
á sú líking betur við, en í Mý-
vatnssveit. Er hægt að hugsa
sér “sveitina” öllu fegri, en hún
var þennan morgun. En sárt
er að þurfa játa, að friðurinn
til þess, að njóta þeirrar feg-
urðar var lítill, — fyrir mý-
vargi, já, upp á hæstu hólum.
Framh.
Lesið Heimskringlu
Kaupið Heimskringlu
Borgið Heimskringlu
íslenzk ljóð
(ICELANDIC LYRICS)
Þetta er nafn á mjög merki-
legri bók, er mér hefir verið
send til sölu hér vestra. Er
þetta nOkkurskonar sýnishorn
af Ijóðgerð 30 íslenzkra skálda,
alt frá Bjarna Thorarensen og
niður til hinna núlifandi. Hvert
einasta kvæði í bókinni er þýtt
á ensku og bókin því öll prentuð
á tveimur tungumálum, þannig,
að vinstra m-egin á opnunni er
íslenzki textinn en hægra megin
enska þýðingin.
Skáldin sem þarna koma
fram eru: Bjami Thorarensen,
Bólu-Hjálmar, Jónas Hallgríms-
son, Jón Thoroddsen, Grímur
Thomsen, Bened. Gröndal, Páll
Ólafsson, Steingrímur Thor-
steinsson, Matthías Jochums-
son, Kristján Jónsson, Jón Ól-
afsson, Gestur Pálsson, Þorst.
Erlingsson, Einar H. Kvaran,
Hannes Hafstein, Einar Bene-
diktsson, Þorst. Gíslason, Guð-
mundur Friðjónsson, Guðmund-
ur Magnússon Guðmundur Guð-
mu-ndsson, Jóhann Sigurjóns-
son, Unnur Benediktjsdóttir
(Hulda), Stefán frá Hvítadal,
Davíð Stefánsson, St. G. Steph-
ansson, Kristinn Stefánsson,
Kristján N. Júlíus, Sig. Júl. Jó-
hannesson, Gutt. J. Guttorms-
son, Einar P. Jóngson..
Þýðendur ljóðanna eru þessir:
Magnús Á. Ámason, Bogi
Bjarnason, Páll Bjarnason, Sir
William Craigie, Runólfur Fjeld-
sted, E. G. Gillies, dr. G. J.
Gíslason, Jakobína Johnson,
Skúli Johnson, Ghristopher
Johnson, Eiríkur Magnússon,
Vilhjálmur Stefánsson.
Eigi er það mitt meðfæri, að
dæma um hvernig þessar þýð-
ingar hafa tekist, en þær hafa
hlotið ágætan róm hjá gagn-
rýnendum á Islandi.
Þér sem notið—
TIMBUR
KAUPIÐ AF
THE
Empire Sash & Door
CO., LTD.
Blrgölr: Heory Ave. Eaat
Sími 95 551—95 552
Skrlfstofa:
Henry og Argyle
VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA
Prófessor Richard Beck hefir
ráðið vali á kvæðunum í bók-
inni og búið hana undir prent-
un. Má með sanni segja, að
honum hafi farist það prýðilega
úr hendi, en slíkt er ekki vanda-
laust verk, svo að vel sé af
hendi leyst. Hefir hann samið
ítarlegan formála, athugasemd-
ir og ágætt registur yfir bæði
höfunda og þýðendur Ijóðanna.
Þetta er ein hin allra fegursta
ibók, sem út hefir komið á ís-
lenzku, að öllum ytri frágangi.
Pennadregnar myndir eru af
öllum skáldunum, með nokkr-
um skýringum um hvern einn.
Bru myndirnar eftir listamann-
inn Tryggva Magnússon í
Reykjavík. Bókin er prentuð á
þykkan myndapappír, í tveimur
htum, þannig, að skrautborði
umkringir hverja blaðsíðu, með
öðrum lit en lesmálið. Bandið
er fíiiasta alskinn og fagurlega
gylt á framhlið og kjöl.
Alls er bókin 270 bls. og kost-
ar í þessu ágæta bandi aðeins
$3.50.
Eg vona að íslendingar hér
vestra veiti þessari bók sóma-
samlegar viðtökur. Hún á það
skilið hvernig sem á er litið.
Magnús Peterson
— Fyrirlestur minn í kvöld
fjallar um arfgengi fábjána-
skapar.
— Eg vona að þú hafir verið
svo hugulsamur að bjóða ekki
foreldrum þínum. —Lesb.
19. júh'. Upplestrarsamkoma

3^

%
Málmnám í Manitoba
Tólf Miljónir Dollarar
framleiddir 1935
I Námum í Manitoba
Nýir Peningar - Ný Gjöld
Nýjar Horfur!
Viðskiftin batna að sama skapi sem þau
styðja iðnaðar firamkvæmdirnar
NOTIÐ FÉ YÐAR
VIÐSKIFTAHÆFILEIKA ÁHRIF YÐAR
—til þess að veita inn í viðskifta-
strauminn auðlegð norðurlansins.
The Department of Mines
and Natural Resources
WINNIPEG, MANITOBA
HONOURABLE J. S. McDIARMID
Minister
C. H. ATTWOOD
Deputy Minister
■Hið 1 cent sem er fjörutíu
sinnum meira virði
ÞAÐ kostar í reyndinni minna en lc virði af
Magic bökunardufti, að baka köku, sem
treysta má að beri góðan árangur. Þér sparið
kökuvirðið. Skemmið ekki kökuna með lé-
legra bökunardufti. Fyrir ávaxtakökur, tví-
lagðar kökur (layer cakes) og sætabrauð af
öllum tegundum. Gott matreiðslufólk notar
ávalt Magic bökunarduft. Það fyllir jafnara út
alla bökun. Biðjið matvörukaupmann yðar um
MAGIC BÖKUNARDUFT í dag.
Framleitt í Canada.
DAY SCHOOL
for a thorough business training—
NIGHT SCHOOL
for added business qualifications—
The Dominion Business College, Westem Canada’s
Largest and Most Modem Commerciai School, offers
complete, thorougli training in
Secretaryship
Stenography
Clerical Efficiency
Merchandising
Accountancy
Bookkeeping
Comptometry—
—and many other profitable lines of work
We offer you individual instruction and the most modem
equipment for business study, and
AN EFFECTIVE EMPLOYMENT SERVICE
for the placement of graduates in business
DOMINION
BUSINES S COLLEGE
On The Mall
and at Elmwood, St. James, St. John’s