Heimskringla - 08.04.1936, Síða 7

WINNIPEG, 8. APRÍL, 1936
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA.
MINNINGARORÐ
Þann 28. sept. s. 1. andaðist í
Chicago, III., Hjálmar Bergman.
Hann var heilsulítill síðasta ár-
ið sem hann lifði og hélt við
rúmið að mestu leyti.
Hjálmar var fæddur á íslandi,
elsti sonur séra Jóns Jónssonar,
sem um tíma var prestur á Stað
á Reykjanesi. Móðir hans hét
Helga Eyvindsdóttir en ætt
hennar þekki eg ekki. Systkini
á hann enn á lífi, bæði heima á
íslandi og hér í Ameríku.
Hjálmar flutti til Ameríku
ungur, innan við tvítugt. Hann
kom fyrst til Erie- Pennsylvan-
ia og dvaldi þar í nokkur ár, en
til Chicago kom hann árið 1878.
Fyrstu árin í Chicago veit eg
ekki vel hvað hann vann við,
en hann hafði fengið áhuga fyr-
ir málmbræðslu og hreinsun
málma og hafði aflað sér tölu-
verðrar þekkingar á þeim efn-
um. Svo árið 1886 réðist hann
í að setja á stofn á eigin reikn-
ing iðn-fyrirtækií sem hann
nefndi Bergman Smelting
Works, oð þó smátt væri byrjað
í fyrstu óx það fljótt fyrir ötul-
leik hans og hagsýni og gaf
honum góðan arð.
Það var gaman að koma til
'Hjálmars á málmbræðslustofu
hans. Þar var hann “heima hjá
sér.” Hann vissi hvað var að
geirast í þessum glóandi ofnum,
og hann skýrði með ánægju
fyrir manni hinar mörgu að-
ferðir til að aðskilja hinar ýmsu
málm-tegundir, því þekking
hans á þeim efnum, hafði auk-
ist mikiö og var orðin mjög víð-
tæk. Hann las og stúderaði
einlægt mikið í sambandi við
verk sitt, og hann hafði einlægt
með höndum ýmsar tilraunir,
sérstaklega til að fá málmana
hreinni. Hann gerði margar
umbætur í sambandi við starf
sitt, sem hafa orðið öðrum til
fyrirmyndar.
Hjálmar var tvígiftur, fyrri
kona hans hét Guðfinna Ara-
dóttir, dóttir Ara Vigfússonar
og Guðrúnar Ásmundardóttur
frá Hamri í Laxárdal í /Suður-
Þingeyjarsýslu. Þau eignuðust
fjögur börn, tvö dóu í æsku, en
tvö eru enn á lífi, Harry og
Helen, bæði búsett í Chicago.
Guðfinna dó 1920 og fráfail
hennar var mikill missir fyrir
Hjálmar, því hún hafði veriö
honum góð kona og stjórnsöm
húsmóðir.
Nokkru síðar giftist hann
Steinunni Bjar-nadóttur, dóttir
Bjarna (Snæbjörnssonar, sem
ibjó allan sinn búskap í Þór-
ormstungu í Vatnsdal.
Þau lifðu saman hamingju-
sömu lífi. Heimili þeirra var
fyrirmynd og gestrisni þeirra al-
íslenzk því allir voru þar vel-
komnir. En þegar heilsan bilar
þá verða erfiðleikamir margir.
Og þó Hjálmar bæri veikinda
stríðið með stakri þolinmæði
og stillingu, þá er eg viss um
að það hefir oft verið erfitt
fyrir Steinunni, en hún stund-
INNKÖLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
Árnes...........
Amaranth.......
Árborg..........
Baldur.........
Beckville......
Belmont........
Bredenbury.....
Brown..........
Calgary........
Churchbridge...
Cypress River..
Dafoe..........
Elfros.........
Eriksdale......
Foam Lake......
Gimli..........
Geysir.........
Glenboro.......
Hayland........
Hecla...........
Hnausa.........
Hove...........
Húsavík.........
Innisfail......
Kandahar.......
Keewatin.......
Kristnes.......
Langruth.......
Leslie.........
Lundar.........
Markerville....
Mozart.........
Oak Point......
Oakview........
Otto...........
Piney..........
Poplar Park....
Red Deer.......
Reykjavík......
Riverton.......
Selkirk........
Steep Rock.....
Stony Hill.....
Swan River.....
Tantallon......
Thornhill......
Víðir..........
Vancouver......
Winnipegosis...
Winnipeg Beach,
Wynyard........
I CANADA:
...Sumarliði J. Kárdal
...J. B. Halldórsson
...G. O. Einarsson
.....Sigtr. Sigvaldason
....Björn Þórðarson
»......G. J. Oleson
....H. 0. Loptsson
..Thorst. J. Gíslason
Grímur S. Grímsson
..Magnús Hinriksson
......Páll Anderson
....S. S. Anderson
....S. S. Anderson
....ólafur Hallsson
.....John Janusson
......K. Kjernested
...Tím. Böðvarsson
.......G. J. Oleson
...Sig. B. Helgason
.Jóhann K. Johnson
....Gestur S. Vídal
...Andrés Skagfeld
....John Kernested
•Hannes J. Húnfjörð
.....S. S. Anderson
...Sigm. Björnsson
.....Rósm. Ámason
.......B. Eyjólfsson
..Th. Guðmundsson
.......Sig. Jónsson
•Hannes J. Húnfjörð
.....S. S. Anderson
....Andrés Skagfeld
..Sigurður Sigfússon
.......Björn Hördal
.....S. S. Anderson
....Sig. Sigurðsaon
..Hannes J. Húnfjörð
........Árai Pálsson
.....Bjöm Hjörleifsson
....G. M. Jóhansson
........Fred Snædal
........Björn Hördal
....Halldór Egilsson
....Guðm. Ólafsson
....Thorst. J. Gíslason
.....Aug. Einarsson
..Mrs. Anna Harvey
......Ingi Anderson
.....John Keraested
......S. S. Anderson
f BANDARfKJUNUM:
Akra...................................Jón K. Einarsson
Bantry..................................E. J. Breiðfjörð
Bellingham, Wash......................John W. Johnson
Blaine, Wash...................Séra Halldór E. Johnson
Cavalier...............................Jón K. Einarsson
Chicago: Geo. F. Long, 2428 Hamlin Ave., Logan Square Sta.
Edinburg....................................Jacob Hall
Garðar................................S. M. Breiðfjörð
Grafton...............................Mrs. E. Eastman
Hallson................................Jón K. Einarsson
Hensel..................................J. K. Einarsson
Ivanhoe............................Miss C. V. Dalmann
Los Angeles, Calif....Thorg. Ásmundsson, 4415 Esmeralda St.
Milton...................................F. G. Vatnsdal
Minneota...........................Miss C. V. Dalmann
Mountain..............................Th. Thorfinnsson
National City, Calif......John S. Laxdal, 736 E 24th St.
Point Roberts..........................Ingvar Goodman
Seattle, Wash.........J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.
Svold.................................Jón K. Einarsson
Upham................................E. J. Ilreiðfjörð
The Viking Press, Limited
Winnipeg. Manitoba
aði hann með alúð og nær-
gætni. En nú er hann fluttur
til sinnar hinstu hvíldar. Og
hún syirgir sinn látna vin.
Eg sem þetta slkrifa kyntist
ekki Hjálmari fyr en eftir að
hann var farin að eldast; árin
og erfðileikarnir sem eg er viss
um að hafa verið margir, höfðu
ekki unnið mikinn bug á lífs-
gleði hans og starfsþreki..
Hann leit unglega út og andi
hans var eldfjörugur og starf-
andi, hann var reglulegt prúð-
m-enni í allri framkomu, skemti-
legur og gestrisin heim að
sækja og hjálpsamur þeim, sem
leituðu hjálpar hans..
Það er bjart um minningu
-Hjálmars í hjörtum vina og
vandamanna.
P. B. Björnsson
UPPTÍNINGUR
LOSAR
ÓHREININDI
án þess að nuddað sé
Hreinsun er bæði auðveld og
fljót með Gillett’s Pure Fla'ke
Lye. Látið 1 teskeið í pott af
köldu* vatni. Og þvotturinn
verður hreinn! Þetta gerist án
þess að þvotturinn sé nuddaður.
Notið það í kamarsskálar og
hvar sem er. Það drepur gerla, I
eyðir ódaun. Það gerir hvorki j
skálum né pípum neinn skaða.
Fáið könnu í verzluninni í dag!
^Blandið lútinn aldrei með heitu
vatni. I.úturinn hitar sjálfur vatn-
ið með efnisbreytingunni.
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldg.
Skrifstofusími: 23 674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er að finni á skriístofu kl. 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Ave.
Talsími: 33 158
Að vísu er það ekki í frásög-
ur færandi, þó eg hafi verið að
rusla í gömlum og yngri frétta-
blöðum! En það varð til þess, að
eg rakst á hitt og þetta, sem
eg mundi óljóst eftir, eða var
farinn að gleyma. Þar á meðal
var ritge-rð eftir séra Jakob
Jónsson, Wynyard, Sask., þar
sem hann er að bjóða yngri
klnslóóðinni hér vestra, að
koma henni í bréfaskifti við
frændur sína á fróni. Átti það
að vera tiltekið af lysthöfum,
hvort skifta skildi bréfum við
“rnann eða konu”, pilt eða
stúlku, piltur við stúlku eða
pilt, eða stúlka, við pilt eða
stúlku, o. s. frv., sömuleiðis átti
að tiltaka stétt, t. d. sjómanna,
verzlunarmanna, eða bænda-
stétt, skólafólk, o. s. frv., enn-
fremur átti maður að tiltaka
hvar þessir nýju bréfa vinir
skyldu búsettir, við sjó, eða í
sveit, tiltaka sýslur eða kaup-
tún, o. s. frv. Áttu bréfaskiftin
að fara fram bæði á ensku og
íslenzku eftir kunnáttu hlutað-
eigenda. Er þetta alls ekkert
ómyndarleg þjóðræknistilraun,
og það í tvöfaldri merkingu,
sem sé: unga fólkinu hér, gefst
ekki einungis kostur á að kynn-
ast frændum sínum á íslandi
og læra af þeim málið, íslenzk-
una, heldur hefir það ágætis
tækifæri til að launa í líkri
mynt, og kenna þeim málið,
enskuna, sem er mjög sótt eftir
að læra heima.
Eins og sjá má á áðurnefndri
ritgerð þá ætlar séra Jakob að
njóta aðstoðar kennara og
klerka, á fróni, til þessara þjóð-
ræktarframkvæmda. Þessi til-
raun verður svo bezt, að þjóð-
ræktar notum, að unga fólkið
færi sér hana í nyt. Og þar
sem bæði eg sjálfur, og allir
sem nokkuð þekkja til mín,
telja mig í flokki hinnar yngri
kynslóöar, (eða beggja blands,
sem ekki er nú lakara), þá vil
eg leyfa mér að skora á séra
Jakob að koma mér í bréfasam-
hand við gáfaða íslenzka
stúlku, sem á heima á Græn-
landi eða íslandi, eða einhverju
öðru landi. Aldur: frá 15 til 50
o. s. frv. Sérfræði: málfræð-
ingur í frónskri málfræði, eða
hugsjóna fræðingur, í “alheims
líffræði”, helzt hvorutveggja —
okkur vantar fleira en málið,
okkur vantar hugsjónir, og hug-
sjónafræðinga — í “alheims líf-
fræði” — ekki í helfræði.
Hugvit hugsjónamannanna er
í álögum, hefir lent í trölla-
hendur, verið kastað í hræðslu-
ofn “stríðsstólpanna”, og “sem
vellur af eldi og brennisteini”
og umsteypst þar í eiturgas og
sprengjur, og önnur morðtól,
eins og kunnugt er. Við verðum
að læra að skilja, að slíkt getur
ekki verið tilgangur tífsins —
sem sé: hörmungalíf og hrylli-
legur dauði?
Mannkynið hefir frá upphafi
vega sinna, verið að leita að til-
gangi lífsins. Sumir halda til-
gang lífsins vera glaum og ó-
meginsástand. Aðrir “einstakl-
ings framtak” og gróðabrall,
blandið þjóðhollustu, hiroka og
trúarbrögðum. Þeir sem stjórna
Dr. J. Stefansson
216 MEDICAL ARTS BLDG.
Homl Kennedy og Graham
Stundar eingöngu augna-eyrna-
nef- og kverka-sjúkdóma
Er aS hitta frá kl. 2.30—5.30 e. h.
Talsimi: 26 688
Heimili: 638 McMillan Ave. 42 691
Jacob F. Bjarnason
—TRANSFER—
Baggage and Furniture Moving
591 SHERBURN ST.
Phone 35 909
Annast aUskonar flutnlnga fram
og aftur um bæinn.
Dr. K. J. AUSTMANN
Wynyard —Sask.
MARGARET DALMAN
TEACHER OP PIANO
854 BANNING ST.
Phone: 26 420
Dr. O. BJORNSSON
764 Victor St.
OFFICE & RESIDENCE
Phone 27Ö86
Gunnar Erlendsson
Pianokennari
Kenslustofa: 594 Alverstone St.
Sími 38 181
VIÐSKIFTA- OG ATVINNU-
LÍFIÐ A935
Eftir Guðlaug Rósinkranz,
yfirke-nnara
Fjárhagsafkoma fyrra árs var
heiminum nú, fullyrða að ,til-
gangurinn með sköpun heims- j
inse sé: trúarbrögð og peningar
yfirráð og peningar, innifalin í
morðtólum og peningum, ó-
stjórn, styrjöld, drepsóttum,
eignarhaldi á alsnægtum, ein-
okun á peningum, auðnuleysi, J
undirgefni fjöldans, o.s. frv.
Uppfylling allra hluta og lifið
-— sé að finna í dauðanum —.
Dr. Helgi Péturss. segir að
dauðinn sé stærsti ósigur lífs-
ins, í sama streng tekur Steph-
an G. — Þeim kemur báðum
saman urn, að tilgangur lí'feins
sé líf, ekki dauði. — Ávalt full-
komnara og fegurra líf, andlegt
líf í hraustum og endingargóð-
um líkama, sem ávalt stendur j
til bóta.
“En hvað vorum við nú ann-
ars að tala um?” Jú, við vorum
að tala um stúlkuna. Hún átti
að vera frá 15 ára til 50. En
hvað kemur dr. H. P. og St. G.
þessu máli við?
Eiga heima á einhverju landi.
vera málfræðingur í íslenzkri
málfræði og hugsjónafræðingur
í “alheimstíffræði”. Já, þarna j
kemur það! Málfræðingur til
að kenna mér málið á bókum
dr. Helga og Stephans — og
hugsjónafræðingur í “alheims-
líffræði, til að kenna mér að
skilja hugsjónir þeirra. Því
íbækur og hugsjónir þeirra,
frekar en annara íslenzkra rit-
höfunda? Af því eg er að rita langt frá því að vera glæsileg.
um þjóðrækni, og af því eg tel sölutregða á útflutningsvörum
þá dr. Helga Péturss og Steph- var mjðg mikil og verðið hafði
an G. þjóðræknustu mennina falllð töluvert, og um síðustu
sem eg hefi kynst, eða haft áramot var ekki sjáanlegt, að
spumir af. (Og einu alheims- neln þreyting yrði til bóta í
líffræðingana” sem um er að þelm efnum. Aftur á móti hafði
ræða, og því nafni er hægt að ýmlg1(egt verið gert til skipuT
nefna). Því álít eg verk þeirra lagnlngar á sölu landbúnaðar-
æskilegast og sjálfsagt til þjóð- vara innanlands, kjöt- og mjólk-
ræktar undirstöðu, bæði fyrir urlög> og ný log um gjaldeyris-
austur og vestur íslendinga, en yerziunina verið samþykt. Með
óviturlegt að sniðganga slíka framkVggmd þessara laga vænti
menn, eða verk þeirra, jafnt í magur nokkurra umbóta, enda
þjóðræknismálum sem öðrum. ^ | heflr það ^ynst þannlg) 0g
Að endingu vil eg skora á vergUr nánar vikið að því síðar.
hina yngri kynslóð hér vestra, | gfeal hér nú f stórum dráttum
að llotfæra ser tllboð sera gefið yfirlit yfir helztu atriöi
Jakobs. Það er oþarfi fyrir viðskifta. og atvinnulífsins á ári
ungu piltana að vera feimna v.ð gem nú w liðið Endau.
prestinn, segja bara eins og er: le niðurstöðutölur er þó ekki
Eg vil skrifa ungri stúiku
Ekki pilti —
Kerla brúkar kannske hrekki
G. S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
LögfrœSingur
702 Confederation Life Bldg.
Talsími 97 024
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
tSLENZKIR LÖGFRÆDINGAR
á öðru gólfi
325 Main Street
Talsimi: 97 621
. Hafa einnig skrifatofur aS
Lundar og Gimli og eru þar
að íiitta, fyrsta miðvikudag í
hverjum mánuði.
M. HJALTASON, M.D.
ALMENNAR LÆKNINGAR
Sérgrein: Taugasjúkdómar
Lætur úti meðöl í viðlögum
VitStalstímar kl. 2—4 e. h.
7—8 að kveldinu
Sími 80 857 665 Victor St.
A. S. BARDAL
selur líkkistur og annast um útfar-
ir. Allur útbúnaður sá besti. _
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
843 SHERBROOKE ST.
Phone: 86 607 WINNIPBG
Dr. S. J. Johannesson
218 Sherburn Street
Talsimt 30 877
Viðtalstími kl. 3—5 e. h.
Rovatzos Floral Shop
206 Notre Dame Ave. Phone 94 954
Fresh Cut Flowers Daily
Plants in Season
We specialize in Wedding &
Concert Bouquets & Fimeral
Designs
Icelandlc spoken
THE WATCH SHOP
Thorlakson Baldwin
Diamonds and Wedding
Rings
Agents for Bulova Watches
Marriage Licenses Issued
699 Sargent Ave.
Dr. A. V. JOHNSON
ISLENZKUR TANNLÆKNIR
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegnt pósthúsinu
Simi: 96 210
Heimilit: "33 328
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími: 94 221
600 PARIS BLDG.—Winnipeg
RAGNAR H. RAGNAR
Pianisti oo kennari
Kenslustofa: 683 Beverley St.
Phone 26 555
hægt að sýna þar eð allar tölur
i fyrir síðasta mánuð ársins
I vanta, en það breytir þó ekki í
, neinum verulegum atriðum nið-
karlmn hennar vil eg ekki. urstöðunUm.
Aftur á móti geta ungu stúlk-
urnar haft vísuna svona: Tíðarfar
j Veturinn frá nýári varfrekar
Eg vil skrifa ungum pilti I mildur, eða í betra meðal lagi.
Ekki stúlku— Þegar kom fram í maí gerði
Karlinn brúkar kannske hrekki j stillur og góðviðri um land alt
—Kerlinguna vil eg ekki. | og var þá ágætis gróðrartíð.
Jak. J. Norman Skepnuhöld voru víðast góð.
Síðast í maí gerði þó þurka-
og kuldatíð. sem hélzt langt
fram í júní. Dró það mjög úr
Frh. á 8 bls.
OrriCE Proni
87 293
Res. Phone
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MEDICAL ARTS BUILDING
Opfice Hovrs:
12-1
4 r.M. - 6 p.m.
AND BT APPOINTMENT
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU
LESIÐ HEIMSKRINGLU
BORGIÐ HEIMSKRINGLU
Dr. E. JOHNSON
116 Medical Arts Bldg.
Talsími 23 739
Viðtalstimi 2—4 p.m.
Heimili: 776 Victor Street
Winnipeg
Talsími 22 168.