Heimskringla - 30.09.1936, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 30. SEPT. 1936
HEIMSKRtNGLA
7. SÍÐA
BRÉF
Point Roberts, Wash.,
15. sept. 1936
Hr. Sveinn Björnsson
Gamli fornkunningi!
Aðeins fáein orð um athuga-
semdir þínar gagnvart grein-
inni “Mannjöfnuður”.
Þar sem þér virðist nú orðið
“fyndni” (witticism) gefa öld-
ungis sölnu merkingu til kynna
og orðið “gamansemi” (jocu-
larity), þá má búast við, að
þér finnist “hlægilegur” (ridi-
culous) og “spaugilegur”
(funny) sammerkisorð. Mér
finst að tvö síðarnefndu orðin
lýsi þér býsna vel, ek'ki eins og
eg þekki þig, heldur eins og þú
kemur fram í Hkr.-bréfi þínu
gagnvart mér.
Þú segir, “að eg lepji upp
(mjög klunnalegt orðatiltæki, í
'þessari merkingu) persónuleg-
an óhróður um forsetan.” Ef
það er óhróður, að lýsa per-
sónueiginleikum eins og þeir
reynast, þá eru allar mannlýs-
ingar óhróður, sem geta nokk-
urs í fari persónunnar, sem ekki
er í alla staði sem ákjósanleg-
ust skaf)leinkunn. Samvkæmt
skoðun þinni, væri eg að bera á
þig óhróður, ef eg segði, að
fljótlyndi og ónákvæmni gerðu
oft vart við sig hjá þér. Væri
álit þitt, f þessum efnum, einn-
ig álit almennings, heldurðu þá
ekki, að alþýðan hefði tekið al-
mennilega ofan í lurginn á höf-
undi frumritgerðarinnar? Mil-
jónir manna hafa eflaust lesið
frumritgerð þessa; en eg hefi
hvergi orðið var við að henni
hafi verið opinberlega mótmælt,
eða að henni fundið. Greinin
er frumsamin af þjóðkunnum
manni, ritstjórnarforstjóra hins
alþekta dagblaðs, Detroit Free
Press. Greinin birtist einnig í
ritstjórnardálkum margra ann-
ara blaða landsins.
Hvað er athugavert við það,
að vér íslendingar í Bandaríkj-
unum sendum eitt og annaö til
blaða vorra í Winnipeg, þar sem
ekki er um nein íslenzk blöð að
ræða hér.?
Það er aðallega móðurmálsins
vegna, að eg skrifa í blöð vor.
Eg er að reyna að halda við því
iitla, sem eg hefi numið af lestri
íslenzkra bóka.
Það er auðsætt, Sveinn minn,
að þér hefir ekki verið runnin
reiðin, þegar þú samdir athuga-
semdir þínar, annars hefði þér
ekki yfirsést svona hræðilega í
tilvitnunum þínum. Þú þykist
hafa eftir grein mmni, að forset-
inn sé lítt mentaður, grunn-
hyggin þjóðmálaskúmur. —
Þetta er þín sögn, frá upphafi
til enda. Svo lýkur þú máls-
greininni með hlægilegum hár-
togunum — með stakri skyn-
semisafglöpun, sem hljóðar
þannig: “en . . . Landon . . . not-
ar aðeins orðið “vér”, sem auð-
vitað lýsir djúpri speki og sagn--
fræðislegri þökkingu . . .” —
Greinin, sem hártoganir þínar
byggjast á, hljóða .þannig: —
“Roosevelt notar fornafnið “eg”
svo oft í ræðum og ritum, að
það myndar einskonar stanga-
gerði í kringum alt það, sem
hann fjallar um. Landon segir
ætíð “vér”, og fær þannig fúsa
samvinnu allra þeirra, sem með
honum starfa.”
En fyrra atriðið, sem þú heim-
færir upp á grein mína, er
svona: “Roosevelt er hvorki
námíús né gaumgæfinn. í ræð-
um hans og ritum vottar hvergi
fyrir djúptækum lærdóm. —
Stjórnmálakensla eintóm er vígi
hans og athvarf. Landon hef-
ir djúpsæa sagnfræðisþekkingu,
og les ógrynnin öll af góðum
bókum. Þegar málefnin krefj-
ast sögulegs stuðnings, reiðir
Roosevelt sig á þekking skrif-
ara sinna og annara; slík efni
sækir Landon í sitt eigið auð-
uga fræðabúr. (Landon hefði til
dæmis aldrei flækst í þeirri villu
að segja, að Jackson hefði ver-
ið “elskaður sökum manna
þeirra, sem hann hefði gert sér
að óvinum”, eins og Roosevelt
gerði á minningardagshátíð
Jacksons, sem nú er oröin fræg.
Allur heimurinn veit„ að það er
Cleveland, en ekki Jackson, sem
þessi sögn á við. Óvinirnir voru
Tammany Hall)”.
En þó kastar nú fyrst tólfun-
um þegar kemur til niðurlags-
orða bréfsþíns. Þau eru, í þeirra
insta eðli, svo barnaleg, að undr-
un sætir.
Það er nú fyrst og fremst, að
eg hefi aldrei leitast við að hafa
áhrif á aðra, hvað atkvæða-
greiðslu snertir. Eg læt hvern
og einn sjálfráðan um slík efni.
Og svo í öðru lagi veit eg það,
sem og flestir vita, að stuttar
blaðagreinir vinna sjaldan mik-
ið, þegar til þessa sérstaka efn-
is kemur.
Og í þriðja lagi, sem! er og
veigamesta ástæðan, að það
gerir minst til hverjum hnegin
hryggjar vér íslendingar liggj-
um þegar til forsetakosninga
kemur, þar sem vér erum svo
fáme;nni(r.
Mér gekk sama til með um-
rædda grein og allar aðrar
greinir, sem eg hefi þýtt, eða
frumsamið. Utan þeSs að æfa
mig í að skrifa íslenzku, hefi
eg það ávalt hugfast, að efnið,
sem eg skrifa um, verði, frá
mínu sjónarmlði, að vera að ein-
hverju leyti merkilegt, fræðandi
eða athugunarvert. Nafn Roose-
velts og Landons eru nú á hvers
manns vörum, og tíðasta um-
ræðuefnið er stefnup þeirra og
framkvæmdir. Og þar sem þeir
eru svo gagnólíkir í alla staði,
þá virðist ekki samanburður
þeirra ótímabær. Og þar sem
höfundurinn er málsmetandi
maður og alkunnur, kaus eg rit-
gerð hans fremur en aðrar svip-
aðar lýsingar, sem eg hefi lesið,
eftir aðra höfunda.
Þér er full ljóst, að það eru
Have the Business
POINT OF VIEW
?
Dominion Business College students have the advantag;
of individual guidance in the all-important factors of
business personality, conduct, and approach.
No matter how thoroughly you know the details of
office work, you must be able to sell your services,
and this is now just as much a part of Dominion
training as Shorthand, Typewriting, Bookkeeping, or
any of the other courses in which Dominion leader-
ship has been recognized for over twenty-five years.
Business is better! Employment is increasing!
Prepare for it.
DOMINION
BUSINESS COLLEGE
On The Mall
and at Elmwood, St. James, St. John’s
ENGINN MÁ ÞEGJA
kjöratkvæðin, sem ráða forseta- j
kosningum. Og því er það, að
meirihluti almennra atkvæða I
ræður ekki ætíð úrslitunum. í
þeim fylkjum, sem mestu varð-
ar, eru fáir íslendingar, og ger-
ir því minstan munin með hvor-
um flokknum þeir epu, hvað úr-
slitin snertir. Nei, Sveinn minn,
mér kom ekki atkvæði í hug,
þegar eg þýddi umrædda grein.
Að endingu víkur þú svo út
frá aðalefninu með þessari
sleggjudómsályktun: “Það yrði
það mesta óhapþaslys, sem
þjóðina gæti hent, ef hún kysi
Landon. Og það eitt, að Wil-
liam Randolph Hearst uppgötv-
aði þennan olíukóng í Kansas,
og að öll hans blöð veita hon-
um eindregið fylgi, ætti að vera
þeim næg sönnun fyrir því, að
alt lendi í sama kjölfarið, sem
Hoover og hans fyrirrennarar
sigldu.”
Það er nú fyrst, að Hearst
“uppgötvaði” ekki Landon. Það
var John Hamilton og Kansas-
búar, sem það gerðu. Og svo í
öðru lagi, þá er Hearst alveg
sami maðurinn nú og hann var
1932, þegar hann snerist á sveií
með Roosevelt með öllum sínum
blöðum. Þá heyrðist ekki mis-
jafnt orð um Hearst frá fylgis-
mönnum Roosevelts.
Hér með er svo þessu máli al-
gerlega lokið, hvað sjálfan mig
snertir.
Vinsamlegast,.
Árni S. Mýrdal
Eg he.fði steinþagað núna,
hefði Heimskringla ekki með
athugasemd sinni um greinina
“Geri aðrir betur”, 9. þ. m. haft
svo ákveðin spursm,erki um það
hvort Árni Oddson hafi unnið
mál föður síns með þögninni.
Auðvitað gerði hann það, á því
miði sem Heimskringlu og mér
hefir nú borið á milli, — millum
þagnar og pólitísks ræðuskrums.
Það var Herluff Daa hirð-
stjóri og fulltrúi konungs sem
sótti málið á Odd biskup, með
þá Jörgen og Fris í dómþingi sér
til aðstoðar og það var Her-
luff sem hélt snjallar ræður á
Þingvelli, reifaðar háðglósum
urn þá feðga Árna og Odd, gat
ekki stilt sig að skimpast ekki
að seinlæti Árna og að ár og
dagar mundu líða þar til hann
fengi lögréttu að líta.
Þegar hirðstjóri Herluff kallar
í þriðja og síðasta sinn hvort
Árni sé til taks í lögreéttu, kem-
ur þá fram tígulegur maður og
segir: “Já, eg er hér víst fyrir
alföður hjálp, en ei þína herlegu
dáð.”—Jóhann M. Bjarnason. —
Verður þá Herluff Daa hirð-
stjóra hverft við. Sér nú að
svikaþráður sinn er uppgötvaður
og slitinn, þrátt fyrir undan-
gengið dálæti sittog málskrum
við mannfjöldann,, er sótt hafði
á Þingvelli að þessu sinni.
Hinn óbilgjarni hirðstjóri Daa,
víkur skjótt á burt frá mann-
fjöldanum með þungbúinn svip
og mista tiltrú. En fólkið snýr
sér að Árna, hyllir hann og veig-
samar fyrir hreysti hans og
drenglund, án þess Árni héldi
yfir því nokkrar ræður um hvað
hann hafi aðhafst eða hvað
hann ætli að framkvæma, og á
því stigi veitti þingheimur Árna
að málum tH fuUs sigurs.
Það er mjög auðvelt að benda
á, og eg skal taka það vel upp,
að gyllandi ræður séu ekk mæli-
kvarði á manngildi. Ef til
einskis annars væri að dreifa því
til gildis. — Og Heimskringla
bendir á að varlega skiildi dæmt
um manngildi eftir kosningaúi*-
slitum. — Er þá ekki að sínu
leyti eins athyglisvert í sama
hlutfallinu, og varúðarbezt að
gæta, að gera sem minst að því,
að gera upp á máili vísdóms og
fávísi,, í kosningadeálum, því eg
hefi haldið og held enn, að sá
eiginlegleikii sé nátengdur
manngildinu.
Mér þótti fyrir því að Hkr.
athugasemdin skildi þurfa að
grípa til þeirra Jóns Sigurðsson- |
ar, Jónasar, Jóns Ólafssonar og j
Matthíasar, til samanburðar við
pólitískt öngþveiti hér í Canada.
Nöfn þessara manna standa
langt fyrir ofan það, að það sé
verið að þeytast með þau inn í
hvað sem er. En það er annað
mál, þegar framkoma hjá okk-
ar þjóðflokki, menn sem vinna
sig upp úr fátækt og erfiðleikum
frumbylingsáranna, og verða
meira enn meðalmenn að fram-
taki, og hafa á sér traust og til-
trú samtíðar sinnar. — Þó svo-
leiðis mönnum sé líkt við hreysti
og dáðríki forfeðranna, tel eg
þjóðar rækt, þar sem virkileg-
leikinn sannar til slíks saman-
burðar.
Eg sé í Heimskringlu athuga-
semd að íbúum Manitoba-fylkis
er nokkur vorkun, ef í fyrver-
andi stjórn þess fylkis hafa ekki
verið nema þrír menn af 55
sem þingsæti skipuðu þar —
sem talað hafa og kunnað að
halda ræður. Á næsta þingi er
vonandi að ráðist bót á slíku á-
stand.i. Og trúandi er þeim ó-
háðu þingmönnum sem sæti
eiga í næsta fylkisþingi Mani-
toba að láta til sín taka, en ekki
að sér hæða.
Bjarni Sveinsson
(
Aths.—Úr greininni, “Geri
aðrir betur, hafa fallið úr þessar
línur — um afstöðu þeirra til
Einars Jónssonar myndhöggv-
ara frá Galtafelli og hvað þær
ættu til hans að gera. — (Svo
kemur þetta):
Handtak Odds frá Fagraskógi
er þétt, en þó vúðfeldiö, orð hans
merkja stefnufestu og tiltrú til
þeirra er við hann ræða. Og
þótt, o. s. frv. B. S.
Aths.:
Heimskringla er nú ekki alveg
á því, að Árni lögmaður Oddsson
hafi komið málum föður síns í
það horf, sém raun verð á, með
þögninni eða aðferðum sumra
þingmanna-efna í Manitoba í
síðilstu kosningum, að þeim
auðvitað ólöstuðum að öðru
leiti. Það var í Kaupmannahöfn,
sem hann varði málið svo fræki-
lega og rökvíslega, að hann fékk
konung á sitt mál. Og það var
þessvegna, að Herluf Daa lagði
bann við, að konungss'kip flyttu
hann til íslands, að hann vissi,
að málið var unnið, ef konungs-
skjalið yrði lagt fram á Alþingi,
eins og raun varð á. Og það
gekk heldur ekki orðlaust af, að
koma Herluf Daa frá embætfci
eins og Árni gerði. Árnii þurfti
með öðrum orðum, að verja mál
sitt fyrir þeim, sem erfiðara var
að eiga við, en kjósendur Mani-
toba. Og vér efumst um að
nokkurt þingmannsefni hér
hefði leikið það eftir honum. Að
bera hvern sem er saman við
hann, fremsta vitmann íslenzku
þjóðarinnar á sínum, tíma, er
fulllangt gengið, svo ekki sé
meira sagt.
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldg.
Skrifstofusiml: 23 674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Kr að flnni á skrifstofu kl. 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimlli: 46 Alloway Ave.
Talsími: 33 158
Dr. J. Stefansson
216 MEDICAL ARTS BLDG.
Horni Kennedy og Graham
Stundar eingöngu augna-eyrna-
nef- og kverka-sjúkdóma
Kr að hitta fró kl. 2.30—5.30 e. h.
Talsimi: 26 688
Heimili: 638 McMillan Ave. 42 691
Jacob F. Bjamason
—TRAN SFER—
Baggage and Furniture Moving
591 SHERBURN ST.
Phone 35 909
Annast allskonar flutnlnga fram
og aítur um bæinn.
Dr. K. J. AUSTMANN
Wynyard —Sask.
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
854 BANNING ST.
Phone: 26 420
Dr. O. BJORNSSON
764 Victor St.
OFFICE & RESIDENCE
Phone 27 586
fjallar um bókmentir, lisfcir og
vísindi. Alls mæta á þessari
ráðstefnu um 2000 fulltrúar frá
flestum löndum heims.
—Mbl: 3. sept.
* * *
Gunnar Salómonsson
ráðmn að hringleikhúsi
Khöfn. 1. sept.
Kraftajötuninn Gunnax Saló-
monsson hefir verið ráðinn af
Miehe hringleikhúsinu í Kaup-
mannahöfn, þar sem hann vekur
á sér mikla athygli með því, að
slíta gilda kaðla og beygja sver-
ar járnstengur.—Vísir.
HAUST ERINDI
Lækkar nú sól, líða um ból
lengjast nú skuggarnir, haustið
þeir boða.
Vindlóni í garð, eyðandi arð,
Greinar höfundi þýkir nú ó-, æðir þú geist, svo að neitt náir
stoða.
þarft “að þeyfcast inn í hvað sem
er með nöfn þeirra Jóns Sig-
urðssonar, Jónasar, Matthíasar
og Jóns Ólafssonar, eins og Hkr.
hafi gert í athugasemd sinni.
Jurtir og blóm, dauða við dóm
drjúpa niður og hníga að foldu;
landið gjörvalt læsist þá alt,
En hví að undanskilja þá Áma . lifandi hræið samt geymist í
Oddsson og Egil Skallagríms- moldu.
son, sem höfundur gerir sér að
góðu að nota sjálfur? j Hretviðrin hörð, halda þá vörð,
Athugasemd sína gerði ‘Hkr.’ .heimilin fátaöku í kreppuna toga-
af því, að henni fanst fyrri grein , Gretbinn og þrár, grimmur og
höfundar ganga hlægilegt langt j iSrár,
í samlíkingum sínum, sem ef- geýsa1" norðri um vötn, ár og
laust hefiir stafað af því, að voga.
kosning^sigurvíman hefir ekki
verið runnin af honum er hann jHarðvítug hel, hristandi stél,
reit greinina. } heimtar nú þjóðirnar blóðs út á
völinn.
ÍSLANDS-FRÉTTIR
Gunnar Gunnarsson
skáld er farinn til Brussel,
samkv. sérstöku heimboði frá
Cecil lávarði, til þess að taka
þátt í alheimsfriðarráðstefnu,
sem þar verður haldin dagana
3. til 6. september. Hann hefir
verið kjörinn meðlimur þeirrar
nefndar ráðstefnunnar. sem
G. S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
Lögfrœöingur
702 Confederation Liíe Bldg.
TaLsími 97 024
w. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
ISLENZKIR LÖGFRÆÐINGAR
á öðru gólíl
325 Main Street
Talsimi: 97 621
Hafa einnig skrifatofur að
Lundar og Glmll og eru þar
að tutta, fyrsta miðvikudae i
hverjum mánuði.
M. HJALTASON, M.D.
ALMENNAR LÆKNINGAR
Sérgrein: Taugasjúkdómar
Lætur útl meðöl i viðlögum
Viðtalstímar kl. 2—4 «. h.
7—8 að kveldlnu
Sími 80 857 666 Victor St.
A. S. BARDAL
selur líkkistur og annast um útfar-
ir. Allur útbúnaður sá bestl. —
Ennfremur seiur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
843 SHERBROOKE ST.
Phone: 86 607 WINNIPEG
Dr. S. J. Johannes jon
218 Sherburn Street
Talsími 30 877
ViOtalstimi kl. 3—5 e. h.
Rovatzos Floral Shop
206 Notre Dame Ave. Phone 94 954
Fresh Cut Flowers Daily
Plants ln Season
We specialize in Wedding &
Concert Bouquets & Funeral
Designs
Icelandlc spok'en
THL WATCH SHOP
Thorlakson Baldwin
Diamonds and Wedding
Rings
Agents for Bulova Watches
Marriage Licenses Issued
699 Sargent Ave.
Dr. A. V. JOHNSON
ÍSLENZKUR T ANNLÆKNIR
212 Curry Bldg., Wlnnipeg
Gegnt pósthúslnu
Simi: 96 210 Heimilti: 33 321
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Insurance and Financial
Agentt
Slml: »4 221
600 PARIS BLDG.—Wlnnlpeg
Office Phone Res. Phone
21 834 72 740
DR. J. A. BILDFELL
216 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours
4 P.M.—6 P.M.
and by appointment
Residence: 238 Arlington St.
Engin fást ráð, dygðir og dáð
drepur nú myrkravalds kúgunar
höllin.
Hvert er að flú, fcöpuð er trú,
togast nú þjóðir í kúgunar
hlekfei,
hrópum nú hátt, herrans á mátt,
hann hefir oss kunngert að sína
hann þekki.
Magnús Einarsson
Omci Phoni
87 293
Res. Phoni
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MBDICAL ARTS BUILDING
Orric* Hours :
12-1
4 r.M. - 6 p.m.
4ND 1T APPOINTMKNT
J. WALTER JOHANNSON
Umboðsmaður
New York Life Insurance
Company