Heimskringla - 06.01.1937, Qupperneq 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 6. JANÚAR 1937
Maðurinn, sem gekk í gegn um raðir hins
dansandi óþjóðalýðs var hér, tigulegur, grann-
ur og vel búinn. Andlit hans var tilkomumikið
og hefði verið frítt ef tvent hefði ekki óprýtt
það. Það var ör eftir sverðshögg á vinstri
vanganum, og hitt atriðið var hið auðsæilega
merki um atvinnu hans og lifnaðarhátt, er mót-
aði andlitið.
Hann greikkaði sporið, er hann sá konuna
með glerið fyrir auganu. Hún var yfirboðari
hans, og gat steypt honum í glötun með því að
skrifa fáeinar línur og senda þær á vissan stað
í Antverpen.
Nú stóð hann frammi fyrir henni og marg-
ir horfðu á þau.
“Þú ert seinn,” sagði hún hörkulega.” Hún
átti þjóna sína með líkama og sál, og vissi það.
“Mér þykir það slæmt, en við því varð ekki
gert. Eg er jafnvel nú í mikilli hættu.”
Bros færðist yfir hið þunglamalega andlit
konunnar. Það særði Victor Von Kroom. Hann
var djúpt sokkinn, en ekki svo djúpt, að honum
sviði ekki að kona sýndi honum fyrirlitningu
opinberlega.
“Sestu niður!”
Hann hlýddi tafarlaust. Hún var vön við
að sér væri hlýtt. Og allir í kring um þau
gláptu á þau, því að það vissu allir að þessi
fundur þýsku konunnar og eins aðal þjóns
hennar var þýðingarmikill.
Von Kroom var eitt sinn austurrískur höfð-
ingi, en var nú verkfæri í þjónustu Berlínar-
borgar. Hann settist í stól. Á yngri árum sín-
um mundi hann hafa staðið Gustu Straube
jafnfætis, en nú varð hann að hlýða henni sem
undirmaður hennar.
Gusta Straube var gott sýnishorn tev-
tónskrar konu. útlit hennar var svo ákveðið
að merkilegt mátti heita hve vel henni tókst að
dulbúa sig.
Með glirnuna fyrir vinstra auganu, virtist
hún dimmúðleg og fráhrindandi. Glerið gat
ekki leynt helkuldanum, er hún starði í gegn
um það.
Hún var engin léttavara, en þrátt fyrir
hina ógnagildu kálfa sína, þá fylgdi hún nýjustu
tízku hvað sídd pilsanna snerti, þau náðu niður
á hné. Hárið var snöggskorið eins og á dreng.
og það var engin feimnisblær á hálsmáli kjóls-
ins, en á feitum hálsinum og hinu bylgjandi
brjósti glitraði fjöld marga gimsteina.
Andlitið var þunglamalegt og hörundsblær-
inn rjómalitur. Það hefði mátt búast við að
augu þessarar konu væru gljáandi, en þau voru
eins og í höggormi. f gegn um glerið virtust
þau hafa svæfandi áhrif á þann, sem hún
horfði á.
Þótt hún væri kona sem bæði menn og
einkum konur hörfuðu frá með hryllingi, hefði
hún vel getað verið hofgyðja einhvers ósæmi-
legs átrúnaðar, þar sem hún sat andspænis gesti
sínum, sem spratt sviti um enni.
“Mér skilst að þér hafi mistekist hrapar-
lega hérna um kvöldið — stúlkan ætti að vera
hér nú,” sagði hún illúðlega.
Von Kroom mjakaði sér til í stólnum.
“Eg var of ákafur,” meðgekk hann. “Eg
hélt að það mundi vera óhætt að spýta eitri inn
í handlegg hennar, þegar hún fór úr leikhúsinu,
en maður, sem eg hafði ekki gert ráð fyrir
skarst í leikinn, fólk safnaðist að og tækifærið
slapp úr greipum mér.”
“Hvaða maður var það?”
“Ian Heath — eg býst við að þú hafir heyrt
hans getið.” Hann sagði þetta háðslega.
fskuldi stafaði úr augum hennar.
“Ein ástæðan fyrir komu minni hiilgað til
Lundúna er sú að ná Mr. Ian Heath með mér til
Berlín,” sagði hún. “Það er maður þar sem
dauðlangar að sjá hann. Heath hefir valdið
okkur alt of miklum óþægindum.”
Von Kroom lét það eftir sér að glotta dá-
lítið.
“Hann veldur ekki neinum vandræðum
framar, því að hann er dauður.”
“Dauður?” gleraugað datt frá auga hennar.
“Steindauður! Einum eða tveimur stund-
um eftir að hann skarst í leikinn fyrir framan
leikhúsið, þá dældi eg svo miklu eiturlofti inn í
herbergið hans, að það hefði kæft uxa. Kvöld-
blöðin fluttu fregnina um lát Heaths þá um
kvöldið. Hvað segirðu um þetta?”
“Eg var rétt að hugsa um hve vitlaus þú
ert. Heldur þú virkilega að maður eins og Ian
Heath láti kæfa sig svoleiðis? Eg hefi átt of
oft í höggi við hann til þess að eg trúi því.”
“En það var jarðarför — eg sá líkkistuna
koma út úr húsinu.”
Konan hló hörkulega.
“Og Ian Heath gekk vafalaust á eftir henni
búinn eins og grafari,” mælti hún. “Þú getur
verið viss um, að hann er spillifandi. Fregnin í
kvöldblöðunum var bara blekking, til þess að
villa okkur sýn.”
“En því mundi Ian Heath koma við þetta
mál. Hann hefir verið í Feneyjum og getur
ekkert um þetta vitað.”
“Er hann ekki alstaðar í öllum mikilvæg-
um málum?”
Við því átti Von Kroom ekkert svar. Hann
sat í þungum þönkum yfir brennivínsglasinu,
sem hann hafði beðið um.
“Þú mátt vera viss um að Heath er nú í
Devonshire,” sagði Gusta Straube eftir augna-
bliks þögn.
“Þá verður þú að tilkynna------”
Konan sneri glerauganu að honum.
“Engin nöfn”, skipaði hún. “Hlustaðu nú
á mig. Eg hefi mikið a$ gera í kvöld og get
ekki dvalið hér mikið lengur, þú ferð strax út á
Heiðina. Þegar þú kemur þangað gefur þú þig
undir stjórn mannsins, sem þú þekkir. En þó
það komi ekki megin atriðunum við, þarf að líta
eftir Heath. Mér þætti best að hann væri hand-
tekinn og geymdur þangað til eg kem. Mér
veitist auðvelt að koma honum til Berlín, en ef
S----- álítur að það þurfi að losna við hann
strax, þá dreptu hann eins og hund. Þegar öllu
er á botninn hvolft þá er óþarfi að hafa áhyggj-
ur út af að sálga manni, sem þegar þykist vera
dauður.”
“Og stúlkan?”
“Eg læt S-----sjá um hana.”
Hún lét ekki í Ijósi neina ógnun, en Von
Kroom leit á hana og tautaði: “Láttu hana í
friði. Hvað þú getur verið djöfulleg Gusta.”
Konan, sem var fædd greifinna, leit á hann
eins og hún gæti ekki skilið hann.
Von Kroom stóð á fætur. Það varð að hlýða
fyrirskipuninni. Honum var ekki neitt sér-
staklega gefið um S----, sem að þriðjungi var
snillingur, öðrum þriðjungnum skrumari og að
þriðja partinum djöfull. En það gengdi alt öðru
máli með Heath. Hann hafði gaman að finna
hann og senda kúlu í gegn um hjartað á honum.
“Láttu þér nú ekki mistakast í þetta sinn,”
sagði Gústa í kveðjuskini.
Fáeinum augnablikum eftir að Von Kroom
fór, stóð maður, sem setið hafði hinumegin við
vegginn á fætur og fór út.
Snillingur að skifta um gerfi
Nú var nýr garðyrkjumaður kominn í Heið-
arhöllina. Viku eftir að morðið á Joshua Sap-
ford var framið, drógst mannræfill einn upp að
húsinu. Hann var í mólskinnsbuxum illa sniðn-
um og vesti. Hatt hafði hann á höfðinu,
mar'gra ára gamlan. Hann var alskeggjaður og
allur hrukkóttur og virtist bera iðn sína með sér
því að allur var hann moldugur. Hann kvaðst
heita Amos — Georg Amos. Hann var nógu
ellilegur til þess að vera afi allra garðyrkju--
manna, enda leit Níel á hann tortryggnislega,
er hann opnaði hurðina fyrir honum klukkan 10
um morguninn, en af því að Cicelia hafði boðið
honum að hleypa honum inn, þá gerði þjónn-
inn það.
Stundarfjórðungi síðar lét hún þjóninn
vita, að hún hefði tekið þennan garðyrkjumann
fyrir mánaðartíma eins og til reynslu. Hann
átti að sofa úti í sumarhúsinu og ætlaði að sjá
sjálfur um fæði sitt. Olíuvél var honum fengin
til að elda matinn á.
“Það er kominn tími til að einhver líti eftir
garðinum,” sagði hún við þjóninn. “Eg er ekki
í vafa um að Amos, sem hefir hin beztu með-
mæli, muni brátt breyta honum í betra horf.
Garðurinn er eins og úthagi.”
“Það er gott, ungfrú,” sagði þjónninn
kurteisislega. Hann gat stöðu sinnar vegna
ekkert annað sagt. Honum fanst það býsna
undarlegt, að garðyrkjumaður, sem1 var líka
gamalmenni, skyldi vera ráðinn á þessum tíma.
Það sem enn undarlegra var, var ákafinn, sem
húsmóður hans virtist sýna gagnvart þessum
gamla manni. Það sást þótt hún reyndi að
leyna því. En þetta kom honum sem sagt ekk-
ert við.
Þegar hann sagði konu sinni frá þessu brá
honum samt í brún.
“Það getur verið að þessi maður sé ekki
garðyrkjumaður, heldur sé hann njósnari, sett-
ur okkur til höfuðs.”
Þjónninn starði á hana.
“Það datt mér ekki í hug,” sagði hann
aumingjalega. “En setjum svo að hann sæi—?”
Kona hans hélt upp hendinni, og hann
þagnaði.
Er hinn nýráðni garðyrkjumaður vann við
illgresið í garðinum hugsaði hann um hin
breyttu kjör, sem sumir menn ættu við að búa.
Eins og hann til dæmis. Fyrir nokkrum dögum
hafði hann verið leynispæjari stjórnarinnar,
eftir það varð hann liðið lík og reis upp sem vel-
megandi kolakaupmaður. f því gerfi var hann
grunaður um glæp og hefði sjálfsagt lent í
tugthúsinu, ef hann hefði ekki sýnt hinum
heimska lögreglumanni merkið sitt, er hann bar
á axlaböndunum, og nú var hann orðirí garð-
yrkjumaður.
Cicelia — Heath var orðinn vanur að hugsa
um hana sem “Cicelíu, var dásamleg. Hún
hafði hjálpað honum til að birtast í þessu gerfi.
Hún hafði yfirstigið mótmæli frænda síns og
þurfti hann nú ekki að óttast neinn ágang úr
þeirri átt.
Margt hefði skeð í fjarveru hans. Kvið-
dómurinn lét þann dóm í ljósi, að Joshua Sap-
ford hefði verið myrtur af einhverjum einum
eða fleirum óþektum. Er formaður kviðarins,
las dóminn, var hann nær yfirliði. Honum og
meðdómendum hans fanst sjón sögu ríkari og
að sárið á hálsi hins framliðna bæri vott um að
draugurinn hefði orðið honum að bana.
Næsta dag eftir dómsúrskurðinn var líkið
flutt til Lundúna, jarðað og — heimurinn fór
að hugsa um önnur efni. Hið leyndardómsfylsta
mál gleymist brátt í dálkum stórblaðanna og
máist út. Hershöfðingja frú ein hafði myrt
manninn sinn og fjármálamaður framið sjálfs-
morð vegna þess að hann var í fjárþröng.
En þótt heimurinn gleymdi þessu, þá vissi
hin nýji garðyrkjumaður, er hann hjó með ó-
æfðum höndum upp illgresið, að morð Sapfords
var ekki nema formálinn fyrir því, sem verða
mundi þar í húsinu.
Hlekkur í festinni
Eitthvað bærðist fyrir utan, og Heath, sem
svaf laust og var var um sig heyrði það. Hann
vissi vel hvílík hætta fylgdi hinu nýja starfi.
Hann gat álitið sig nógu öruggan á daginn, en á
nóttunni var alt öðru máli að gegna. Sumar-
húsið hans var álíka traust til mótstöðu og osta-
kassi.
Philip Voyce hafði heimsótt þau þá um
kvöldið, eftir því sem Cicelia sagði honum. —
' Hann var nú fremur en nokkru sinni inn undir
hjá frænda hennar. Áður en hann kvaddi.
gekk hann um garðinn, og Heath mátti til að
stunda verk sitt, því það mundi hafa vakið grun
hefði hann reynt að forðast gestinn. Það var
ekki þægileg tilfinning, að láta Voyce standa
yfir sér á meðan hann höndlaði rekuna, sem
honum var alt annað en töm.
En hann sat samt á sér að líta ekki upp
nema rétt á meðan hann heilsaði gestinum
virðulega og á bændavísu. En fann það samt
að Voyce horfði á hann rannsakandi auðnaráði
með leyndardómsfult glott á vörunum.
“Þér virðist ganga vel garðyrkjumaður,”
mælti hann og það var alt og sumt.
Mundi Voyce hafa séð í gegn um dulbúning
hans, Ef svo var mundi hann ekki láta lengi
bíða eftir sér, því að mikið var í húfi — ekkert
meira né minna, en að stela uppfyndingu Mur-
doch þegar henni væri lokið — og hann var ekki
líklegur til að láta mannslíf aftra sér, einkum
þegar hann gat unnið í blóra við drauginn.
Hann heyrði hávaðann aftur. Heath hafði
vanið sig á að sofa hálfklæddur, og þar sem
hann stóð nú uppréttur smeygði hann fótunum
í sumarskóna er þar voru til þess settir.
Hann opnaði hurðina dálítið og hélt
skammbyssunni í hægri hendinni. Ef morð-
inginn kæmi þá Ieið» ætlaði hann, að ábyrgjast
honum góðar viðtökur.
Fáein fet í burtu heyrði hann mann ganga
í gegn um runnana. Það var ekkert tunglsljós
og níða myrkur, en hin æfða heyrn hans leið-
beindi honum og samkvæmt henni ætlaði hann
að rannsaka þetta.
Hann læddist áfram gætilega. Hann sá
nú að ætlun sín hafði verið röng. Maðurinn
stefnjdi ekki að sumarhúsinu heldur að íbúðar-
húsinu.
En til hvers?
Hann sjálfur gerði engan hávaða. Það
voru togleður sólar á skónum hans. En hann
hafði ekki farið langt þegar sprek braust undan
fæti mannsins.
Ákafur í bráðina flýtti hann sér áfram og
bjóst nú við að ná bráðlega kverkataki á Philip
Voyce, og gaf það honum slíka ánægju og hrifn-
ingu eins og hann væri að drekka dýrt vín.
Alt var hljótt þar sem skugginn var sem
dýpstur. Það var næstum eins og feluleikur, en
rétt framundan sér sá Heath, sem nú skreið á
höndum og fótum, hálfboginn mann. Heath
skreið 6 fet áfram og tók undir sig stökk. Hann
lenti nákvæmlega og fimlega á baki mannsins,
sem var furðulega breitt og fálmaði áfjáður
eftir hálsi hans. Hann hafði varla snert hinn
grófa og órakaða háls, þegar maðurinn varpaði
sér til hliðar eins og særður björn, með þeim
ásetningi að verða ofan á andstæðingi sínum, er
þeir dyttu.
Þetta bragð var leikið með slíku snarræði
að Heath áttaði sig næstum ekki á því í tíma.
Maðurinn var furðanlega þungur og hann var
næstum með andköfum eftir áreksturinn.
Maðurinn veitti honum engan frekari tíma
til umhugsunar, hann var nú ofan á Heath og
barðist um eins og villudýr. Hann bæði beit og
reif og ef Heath hefði ekki kunnað meginreglur
hinnar japönsku glímu, mundi hann ekki hafa
borið sigur úr býtum. En af því náði hann nú
hálstaki á manninum. Hægt korr og hræðilegt
og Heath stóð upp másandi af mæði.
“Nú skulum við skrafa saman,” mælti hann
og brá upp vasaljósi, sem hann bar við belti sitt.
Það kom ekki flatt upp á hann að þetta
var ekki Voyce, en það voru allmikil vonbrigði.
Hvenær mundi hann hafa fengið betra tæki-
færi á að tala við hann í næði, og ef til vill veiða
eitthvað upp úr honum, en einmitt nú?
En þessi ruddalegi náungi; með hálfsmán-
aðar skegg og brotnar tennur. Nú mundi Heath
eftir samskonar bardaga, sem hann hafði átt í
fyrir nokkru síðan í þessum garði. Þetta var
sami maðurinn. Um það efaðist hann ekki.
Maðurinn kom til sjálfs sín og opnaði aug-
un. Hann horfði inn í hlaupið á skammbyssu.
Heath klappaði með hinni hendinni á
Iskammbyssuna og mælti: “Ef þú hagar þér
skynsamlega geri eg þér ekki neitt, en ann-
ars-----”
“En hver ert þú? það vil eg fá að vita,”
stundi maðurinn skjálfandi af ótta.
“Við hvað ertu hræddur?” spurði Heath.
Maðurinn skalf eins og hrísla.
“Já, eg er hræddur, mælti maðurinn. —
“Þessi svín hafa elt mig og ofsótt, en eg er sak-
laus. Eg vinn þess dýran eið, að eg gerði það
aldrei! Heyrðu það? — Aldrei. Eg verð að
lifa eins og svín. . .” Honum svelgdist á. Hann
byrgði andlitið í höndunum, axlirnar urðu sign-
ar. Hann skalf af niðurbældum gráti.
Þvert á móti vilja sínum hrærðist Heath
til meðaumkunnar. Þetta voru ekki látalæti.
Maðurinn talaði eins og fordæmdur maður.
“Þú þarft ekkert að óttast af minni hálfu
ef þú segir satt,” sagði hann í fullvissandi rómi.
“Það sem eg vil fá að vita er þetta: Hvað ert
þú að gera hér? Þetta er nú í anað sinni sem
okkur lendir saman. Þú verður að útskýra
þetta.”
Maðurinn hengdi niður hendurnar.
“Ef eg útskýrði þetta fyrir þér mundi fara
illa fyrir hinum. Taktu mig ef þú ert lögreglu-
þjónn, en þegar þeir hafa hengt------” Heath
lét byssuna síga.
“Talaðu ekki eins og asni,” mælti hann;
“geturðu ekki séð að eg er viljugur til að trúa
þér? Ef þér er nokkur huggun í að vita það,
þá er eg ekki neinn lögregluþjónn. Eg skal
hjálpa þér í stað þess að ofurselja þig lögregl-
unni. Eg er vinur fólksins í Höllinni, þér er
það nóg.”
“Viltu sverja það?”
“Ó, eg skal sverja það ef þú vilt.”
“Jæja, eg skal trúa þér. Hvar getum við
talað saman? Eg er að þrotum kominn, eg
hefi ekki fengið neitt að éta í tvo daga. Eg kom
hingað til þess að fá mat.”
Heath var farið að renna grun í sannleik-
ann. Hann sagði: “Komdu með mér inn í sum-
arhúsið. Eg hefi mat þar.- Gáðu að þér að
viðhafa enga hrekki og eg skal vera þér ein-
lægur. Farðu nú af stað!”
Fimm mínútum síðar sat maðurinn á rúmi
Heaths í sumarhúsinu og át ost og brauð og
drakk bjór úr flösku. Er hann hafði lokið öllu,
sem til var í húsinu, gaf Heath honum vindling
og reykti hinn hann með eins miklum ákafa og
hann hafði étið matinn.
“Eg heiti Gibson — þú hefir án efa heyrt
mín getið?”
“Eg hefi verið erlendis um hríð,” mælti
Heath.
Maðurinn leit á hann með grunsemd.
“Áður en eg segi nokkuð meira vil eg fá
að vita hvað þú ert að gera hér. Þú talar eins
og mentaður maður og þú ert ekki garðyrkju-
maður og ekki heldur gamall.”
“Segðu sögu þína Gibson, og svo mun eg
kanskee seðja forvitni þína á eftir.”
“Þú ert ekki að leika með mig?”
“Vissulega ekki. Eg býst við að þú sért
frændi Niel, þjónsins hérna í húsinu?”
“Hvernig veistu það?” rómurinn var nú
fullur af grunsemd.
“Eg vissi það ekki, en eg gat mér þess
svona til. Fjárinn hafi það maður, ef eg á að
hjálpa þér verður þú að treysta mér. Eg veit
að eg get orðið þér að liði.”
“Fyrirgefið, herra minn, en ef þér hefðuð
lifað því lífi, sem eg hefi lifað síðustu vikum-
ar, munduð þér ekki treysta sjálfri móður yðar.
En ætlið þér virkilega að segja mér, að þér
hafið ekki heyrt um Gibson, sem var ásakaður
um morð?”
“Eg sá fyrirsögnina einu sinni, en eins og
eg sagði hefi eg verið erlendis um tíma.”
“Gömul kona var myrt í Newcastle,” mælti
hann í daufum rómi. Þeir sáu mig fara frá
húsinu skömmu eftir að morðið var framið. Eg
játa að eg fór þangað til að ná í gimsteina
gömlu konunnar. Eg er þjófur, en morðingi
hefi eg aldrei verið. Mannorð mitt var ekki
gott og hver einasti lögregluþjónn þar um slóð-
ir, mundi hafa svarið á mig sökina. En eg
slapp og þeir hafa leitað að mér árangurslaust
æ síðan, vegna fjárans vinnukonunnar, sem sór,
að hún hefði séð mig kyrkja gömlu konuna. Þér
trúið mér? Eg sver að þetta er sannleikur.”
“Já, eg trúi yður, Gibson. Lögreglan er
venjulega mjög sanngjörn, en stundum ekki.
Auðvitað eru þeir áfjáðir að ná yður, en því
komuð þér hingað?”