Heimskringla - 07.04.1937, Page 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 7. APRÍL 1937

Húsið Milli
Sandhæðanna
Eftir Robert Louis Stevenson
“Þú skilur þetta ekki, mælti hann. “Eg er
enginn bragðarefur, en eg gæti mín, það er
alt og sumt. Það getur verið að eg þreyti þig,
Mr. Cassilis, en það er mér alveg sama. Eg tala
það sem mér líkar, en ekki til að þóknast þér.
Það væri bezt fyrir þig að fara upp á loftið og
biðla til stúlkunnar, hvað mig snertir þá verð
eg hér niðri.”
“Og eg verð hér hjá þér,” svaraði eg. —
“Heldur þú að eg svíkist að þér jafnvel með
þínu leyfi?”
“Frank,” sagði hann brosandi. “Það er
slæmt að þú skulir vera annar eins asni og þú
ert, því að það er manndómur í. þér. Eg held
að eg sé feigur, því að þú getur ekki reitt mig
til reiði enda þótt þú reynir það.”
Síðan bætti hann við í þýðum rpmi. “Eg
neld að við, þú og eg séum hinir aumustu menn
á Englandi. Við erum komnir um þrítugt án
þess að eiga.konu eða barn, eða svo mikið sem
búð til að líta eftir — einstæðings aumnigjar,
báðir tveir, og nú lendir okkur saman út af
stúlku, eins og það væru ekki nokkrar miljónir
af þeim á Bretlandseyjunum. Æ, Frank, Frank,
sá okkar, sem hinn lægra hlut bíður, hvort sem
það verð eg eða þú er mér aumkunarverður.
Betra væri honum, hvernig segir nú ritningin 1
— að myllusteinn væri hengdur um háls honum
og honum sökt í sjávardjúp. Við skulum fá
okkur í staupinu,” bætti hann alt í einu við, en
án nokkurrar gleði.
Orð hans snertu mig og samþykti eg það
því. Hann settist við borðið í borðstofunni og
horfði í gegn um vínglasið sitt.
“Ef þú sigrar mig, Frank þá legst eg í
fyllirí, en hváð ætlar þú að gera ef þetta fer
hinn veginn?”
“Það má hamingjan vita?”
“Jæja,” mælti hann, “drekkum þá skálina,
Italia irredenta.”
Dagurinn leið á þennan hræðilega leiðin-
lega hátt. Eg lagði á borðið, en Clara og
Northmour bjuggu út miðdagsmatinn. Eg gat
heyrt samræður þeirra er eg gekk fram og
aftur og furðaði mig á að alt talið snerist uin
mig. Hann stríddi henni á mannsefnunum en
hann talaði vel um mig alt af nema þegar hann
talaði illa um okkur báða. Þetta vakti þakk-
lætistilfinningu í brjósti mínu, sem ásamt hugs-
uninni um hina bráðu hættu, sem yfir vofði,
kom mér til að tárfella. Þegar öllu var á botn-
inn hvolft hugsaði eg með mér — og ef til viíl
var sú hugsun hlægilega fáfengileg, — þá voí-
um við þrjú, hinar göfuglyndustu manneskjur,
að láta lífið fyrir bankaþjóf.
Áður en við settustum að borðinu, leit eg
út um einn loftsgluggann. Degi var að haiia
og sandhólarnir voru ótrúlega eyðilegir. Pen-
ingakassinn stóð ennþá óhreyfður þar sem
við höfðum látið hann fyrir mörgum stundum
siðan.
Mr. Huddlestone, sem klæddur var síðri
innikápu, gulri að lit, sat við annan enda borðs-
ins, en Clara við hinn, en Northmour og eg
sátum hvor á móti öðrum við hlið^r þess. Ljósið
logaði glatt og vínið var gott og matvælin, þótt
köld væru, hin ágætustu. öll virtumst við hafa
samþykt það eins og þegjandi að minnast ekki
á hættuna, sem fyrir höndum var, og var sam-
sæti þetta miklu fjörugra, en búast mátti við.
Við og við stóð annar hvor okkar upp og litu
eftir víginu, og í hvert skifti var Mr. Huddle-
stone mintur á hinar aumlegu kringumstæður
sínar, leit hann þá upp með flóttalegu augna-
ráði og hræðslusvip á andlitinu. En hann
tæmdi þá glasið sitt í skyndi, þerraði svitann
af enninu og hóf þátttöku í samræðunum á ný.
Eg var hissa á allri þeirri fyndni og fróð-
leik sem hann sýndi. Hann var auðsæilega eng-
inn venjulegur maður. Hann hafði lesið og at-
hugað sjálfur og gáfur hans voru heilbrigðar,
og þótt þessi maður hefði aldrei getað orðið mér
ástfólginn, þá skildi eg hepni hans í viðskifta-
lífinu og hina miklu virðingu, sem menh báru
fyrir honum áður en hann varð gjaldþrota. —
Hann hafði umfram alt hæfileika til að Ijóma í
samkvæmislífinu, og þótt eg heyrði hann aldre'
nema í þetta sinn,er hann var háður þungum
áhyggjum, þá hefi eg aldrei heyrt annan eins
skínandi mann í samræðum.
Hann var að segja okkur frá með miklum
ákafa og að því er virtist, án nokkurrar blygð-
unar, kaupmanns þorpara einum, er hann hafði
þekt í æsku sinni og hlustuðum við öll með
gleði og þó vandræðaleg, þegar hið fámenna
samkvæmi okkar var trúflað á hinn skyndileg-
asta hátt.
Hávaði sem líktist því, er fingri er strokið
eftir votri rúðu, kom Mr. Huddlestóne til að
hætta frásögninni, og á sömu stundu urðum víð
öll náföl og sátum steinþegjandi og hreyfingar-
laus kringum borðið.
“Snígill,” sagði eg að síðustu, því að eg
nafði heyrt að þeir gerðu svipaðan hávaða.
“Snígill, fjandinn líka!” sagði Northmour.
“Þey!”
Þessi sami hávaði var endurtekinn tvisvar
með jöfnu millibili, og því næst var hrópað með
hræðilegri röddu ítalska orðið “Traditore”.
Mr. Huddlestone leit snögt upp, auknalok
hans skulfu, á næsta augnabliki féll hann með-
vitundarlaus undir borðið. Við Northmour þut-
um ’til vopnabúrsins og gripum byssur, en Clara
stóð og hélt hendinni um hálsinn.
Þannig stóðum við, því að við héldum að á-
hlaupið væri að byrja, en hvert augnablikið leið
á fætur öðru og ekkert heyrðist nema brimgnýr-
inn við ströndina.
“Fljótt nú,” sagði Northmour, “við skulunv
bera hann upp á loftið áður en þeir koma.”
Einhvernveginn komum við honum öll
þrjú upp á loftið og lögðum hann í rúmið í her-
berginu “hans frænda”. Og þótt meðferðin
væri ekki sem mýkst, þá sást ekki á honum
neitt merki um meðvitund. Dóttir hans hnepti
frá hálsi hans og tók að væta höfuð ihans og
háls méð vatni, en Northmour hljóp út að
glugganum. Veðrið var bjart og tunglið fult
og komið upp og skein bjart á sandhólana, en
hversu sem við störðum sást þar engin hreyf-
ing. Fáeinir dökkir blettir til og frá er gátu
verið krjúpandi menn, en það varð ekki greint
með vissu.
“Guði sé lof,” sagði Northmour, “að Azzi
kemur ekki í kvöld.”
Azzi hét gamla fóstran hans; hann hafði
ekki munað eftir henni fyr en nú, en að hanr. I’
skyldi minnast hennar þarna var einkenm á
manninum, sem mig furaði á.
Aftur urðum við að bíða. Northmour gekk
yfir að arninum og ornaði sér á höndunum yfir
rauðum glæðunum, eins og honum væri kalt.
Eg fylgdi honum ósjálfrátt með augunum og
sneri mér um leið frá glugganum. f þeim svif-
um heyrðist daufur hvellur og kúla sentist í
gegn um gluggann og sökk inn í gluggahlerann
eitthvað tvo þumlunga frá höfðinu á mér. Eg
heyrði Clöru æpa upp og þótt eg þyti úr skot-
marki og út í hornið, þá var hún þar á undan
mér og spurði mig angistarfull hvort eg væri
særður. Fanst mér þá að eg gæti verið skot-
spórm á hverjum degi og allan daginn ef eg
fengi slíka umhyggjusemi að launum. Fullviss-
aði eg hana um að svo væri ekki og gerði það
með hinum blíðustu orðum og þýðustu ástarat-
lotum, alveg óminnugur þess hvernig á stóð,
þangað til rödd Northmour vakti mig af dval-
anum.
“Loft byssa,” sagði hann. “Þeir vilja ekki
gera neinn hávaða.”
Eg ýtti Clöru til hliðar og leit á hann. Hann
stóð fyrir framan eldinn með hendurnar fyrir
aftan bakið; og eg sá á hinum skuggalega svip
hans að geðofsinn bálaði í huga hans. Eg hafði
séð sama svipinn þegar hann réðist á mig, kvöld •
ið í marzmánuði forðum, þarna í næsta her-
bergi; og þótt eg afsakaði reiði hans, gat eg
samt ekki að því gert að eg óttaðist mjög aí-
leiðingar hennar. Hann horfði beint fram und-
an sér, en útundan sér gat hann séð okkur og
ofsi hans jókst eins og vaxandi stormur. Fór
mér þá ekki að lítast á, þar sem við vorum um-
setin að utan, ef við fengjum innbyrðis bar-
daga.
Er eg horfði á hann með athygli sé eg svip
hans breytast skyndilega og það var eins og
honum létti fyrir brjósti. Hann tók upp lamp-
an sem stóð hjá honum á borðinu og sneri sér
ajtafur að okkur og mælti:
“Eitt er það, sem okkur er nauðsyn að
vita, ætla þeir að drepa okkur öll eða aðeins
Huddlestone ? Héldu þeir að þú værir hann, eða
skutu þeir á þig vegna þíns eigin ‘beaux yeur’ ?”
“Þeir tóku mig áreiðanlega fyrir hann,”
svaraði eg. “Eg er nærri því eins hár og ljós-
hærður.”
“Eg ætla að ganga úr skugga um þetta,”
mælti hann og gekk út að glugganum og héii
lampanum yfir höfði sér og stóð þar rólegur og
beið dauðans víst í eina hálfa mínútu.
Clara reyndi að þjóta til hans og draga
hann frá glugganum, en eg var það eigingjarn
að eg aftraði henni frá því með valdi og finst
mér það fyrirgefanlegt.
“Já,’ niælti Northmour, “Það er bara Hud-
dlestone sem þeir ætla að ná í.”
“ó, Mr. Northmour!” hrópaði Clara. Hún
gat ekkert annað sagt. Það sem hún hafði séð
gerði hana orðlausa.
En hann leit á mig, hnarreistur og með sig-
urhróssvip, og skildi eg strax hvers vegna að
hann hefði hætt lífi sínu. Það var til þess að
draga athygli Clöru að honum og hrinda mér úr
því sæti að vera hetja í augum hennar. Hann
smelti fingrunum saman og mælti:
“Það er rétt nýkviknað í þeim. Þegar
þeim volgnar betur, verða ]ieir ekki eins æru-
kærir.”
Nú kallaði einhver á okkur fyrir utan dyrn-
ar. Út um gluggann sáum við mann. Hann
horfði upp til okkar og á handleggnum haföi
hann hvíta druslu, og þótt hann væri nokkuð
langt í burtu gátum við þó séð tunglsljósið
glampa í augum hans.
Hann opnaði munninn aftur og talaði nú
svo hátt að heyra mátti í hverju horni hússins.
Það var sama röddin, sem áður hafði hrópað
“Traditore” gegn um hlerana á baðstofu-glugg-
unum. f þetta sinn gerði hann ákveðna yfirlýs-
ingu. Ef svikarinn “Oddlestone” væri fram-
seldur þá skyldi hinum öllum þyrmt, annars
skyldi ekkert okkar kunna frá tíðindum aó
segja.
“Jæja Huddlestone. Hvað segir þú un.
þetta?” spurði Northmour og sneri sér að rúm-
inu.
Alt þangað til hafði bankamaðurinn ekk'
mælt orð frá vörum og eg hélt að hann væri
ennþá í yfirliði, en hann svaraði strax og í slik-
um rómi sem eg hefi aldrei heyrt neinstaðar
nema frá óráðsjúklingum, og grátbað okkur og
særði að yfirgefa sig ekki. Það var hin hræði-
legasta og andstyggilegast framkoma sem eg
hefi séð.
“Þetta er nóg,” hrópaði Northmour. Því
næst opnaði hann gluggann, hallaði sér út um
hann og þrátt fyrir nærveru stúlkunnar helti m
sér runu af formælingum bæði á ensku og
ítölsku yfir höfuð sendiboðans og bað hann að
hafa sig þangað, sem hann kæmi frá. Eg held,
eftir hreyfingunni í rómnum að dæma, að þá
iiafi honum verið ljúfast að við færumst öli
áður en nóttin væri úti.
En ítalinn stakk friðarfánanum í vasann
og gekk í hægðum sínum inn á milli sandhól-
anna.
“Þeir berjast heiðarlega. Þeir eru alhr
hermenn og heiðursmenn, og þessvegna vildi eg
að við gætum skift um hliðar, því eg og Frank
og þú líka stúlka mín, ástin mín, og látið þetta
þarna á rúminu einhverjum öðrum eftir. Ha!
Vertu ekki svona hissa á þessu. Við erum oll
að fara inn í eilífðina og hvað mig snertir þá
dæi eg ánægður ef eg mætti kyrkja Huddle-
stone fyrst og taka Clöru í faðm mér, og við alt
það sem heilagt er ætla eg að fá koss.”
Áður en eg gat skorist í leikinn hafði hann
gripið stúlkuna hranalega og þótt hún streittist
á móti kyst hana hvað eftir annað. Eg þreif í
hann eins og æðisgenginn og fleygði honum
upp að veggnum. Hann hló bæði hátt og lengi
og hugði eg að hann hefði tapað vitinu í þessari
baráttu, því að þegar sem bezt lá á honum hafði
hann ætíð hlegið lítið og hóflega.
“Nú, nú, Frank,’ sagði hann þegar kátinu
rénaði svolítið, “röðin er komin að þér. Hér er
hönd mín. Farðu vel, vertu sæll!” Er hann sá
fyrirlitningarsvipinn á mér, þar sem eg stóð
og hélt í Clöru við hlið mér, bætti hann vio:
“Maður! Ertu reiður. Hélstu að við ætl-
uðum að deyja með þessa yfirborðs kurteisi
þjóðfélagsins í framkomu okkar? Eg rændi
kossi og er glaður að eg gerði það.”
Eg sneri mér frá honum með fyrirlitningu,
sem eg reyndi ekkert að dylja.
“Alveg eins og þér þóknast,” mælti hann.
“Þú hefir verið lurkur alla þína æfi og deyrð
eins og staur,” áð því búnu settist hann niður }■
stól með riffilinn yfir hnén og lék sér að því að
opna og smella aftur lokunni á honum, en eg
gat séð að þessi yfirborðs kátína, sem var í hið
eina skifti, sem eg vissi til að hann sýndi
nokkra, var að hverfa og ólundarleg kaldhæðni
kom í hennar stað.
Altaf á meðan á þessu stóð hefðu óvinir
okkar getað verið að streyma inn í húsið, án
þess að við vissum af því. Við höfðum í raun
og veru næstum gleymt hættunni, sem yfir ol^k-
ur vofði, en í þessum svifum, rak Mr. Huddle-
stone upp óp og stökk út úr rúminu.
V ið spurðum hann hvað að honum gengi.
“Eldur,” æpti hann. “Þeir hafa kveikt í
húsinu.” Við Northmour þutum inn í næsta
herbergi og var það alt ljómað af ógurlegum
bálbjarma og í sömu svipan reis hár eldstólpi
UPP fyrir framan gluggann, en rúðan í gluggan-
um féll með hringlandi hávaða niður á gólfið.
Þeir höfðu kveikt í skúrnum sem stóð upp við
húsið. Eldurinn hafði náð þar góðum tökum og
bálaði hann ætíð hærra og hærra.
’Hér gerist heitt,” mælti Northmour, “við
skulum reyna hitt herbergið, sem þú bjóst í.
Með allri bakhlið hússins hafði eldsneyti verið
hrúgað upp og líklegast vætt með olíu, því að
þrátt fyrir regnið logaði það glatt. Allar bak-
d.yrnar stóðu í björtu báli og sáum við að þakið
tók að brenna, en kæfandi reykur tók nú r
fylla húsið. Enginn maður sást til vinstri hlið-
ar.
Jæja, það er gott, guði sé Iof fyrir að þetta
tekur enda, mælti Northmour.
i'egar við komum inn í herbergið “hans
frænda var Huddlestone að setja á sig skóna,
en titraði mjög, en samt hafði hann ákveðinn
svip svo að slíkan hafði eg aldrei fyr séð. Clara
stóð hjá honum með kápuna sína í báðum hönd-
um, reiðubúin að kasta henni yfir sig og með
einkennilegan svip á andlitinu eins og hún bæði
efaði og vonaði um fyrirætlanir föður síns.
“Jæja, piltar og stúlkur, hvernig væri að
gera útrás?” mælti Northmour. “Ofninn er að
hitna og ekki er gott að bíða hér meiri bakstur.
Eg að mínu leyti óska eftir að komast í návígi
við þá og ljúka þessu.”
“Það er eina úrræðið,” sagði eg.
Bæði Clara og Huddlestone bættu við bæði
í senn þó sitt með hvoru móti: “Eina”.
Er við fórum ofan var hitinn óþolandi og
eldgnýrinn þrumaði í eyrum okkar. Varla vor-
um við komin ofan í göngin fyr en stigaglugg-
inn féll inn, og logarnir sleiktu inn um opið,
i en alt sumarhúsið Var fylt með hræðilegum,
blaktandi bjarma. Um sama leyti heyrðum
við eitthvað falla ofan á loftið. Var það auð-
sæilegt að alt sumarhúsið hafði orðið alelda á
svipstund eins og væri það eldspýtnakassi. Vav
það eigi einungis eins og logandi viti, er lýsti
um land og haf, heldur mátti búast við að félli
yfir okkur.
Við Northmour spentum skammbyssurn •
ar okkar. Mr. Huddlestone, sem hafnað hafði
vopnum réðist fram fyrir okkur og var nú á
honuin valdsmanna svipur.
Við skulum láta Clöru opna dyrnar,” mælti
hann, “og ef þeir skjóta á okkur þá hitta þeir
hana ekki, en þið standið á bak við mig. Eg,
ásteitingar steinninn, syndir mínar koma mér í
koll.”
Eg heyrði hann mæla þannig er eg stóð
fast við öxl hans, með byssuna reiðubúna, og
eg varð að játa þótt ljótt sé, að eg fyrirleit hann
fyrir að hafa yfir þessi auðmýktar orð á augna-
bliki, er var svo hættulegt og æsandi. Clara sem
var náföl hafði skotið lokum frá dyrunum og í
sömu svipan opnaði hún þær. Eldsbjarminn
blandaður. tunglskininu brá hvikulum
Ijóma yfir sandhólana og langt í burtu og bei-
andi við himin gátum við séð langan, glóð-
þrunginn reykjarmökk.
Mr. Huddlestone, sem fyltur var annarleg-
um mætti hratt okkur Northmour aftur fyrir'
sig sitt með hverri hendi, svo öfluglega að við
vorum ósjáifbjarga í bili, síðan fórnaði hann
höndum eins og maður, sem styngur sér til
sunds, og hljóp beint áfram út úr sumarhúsinu.
“Hérna er eg!” hrópaði hann. “Drepið
mig, en þyrmið hinum!”
Þessi snarleiki hans lét hinum fallast hend-
ur og við hinir höfðum tíma til að ná okkur og
grípa Clöru á milli okkar og þjóta til liðveislu
við hann, áður en nokkuð frekara gerðist. En
varla höfðum við fyr farið yfir þröskuldinn, en
eitthvað tylft blossa og skothvella komu úr
mörgum áttum frá lautum sandhæðanna. Mr.
Huddlestone reikaði, rak upp hryllilegt vein,
sem Kom blóðinu til að þjóta í æðum mér, fórn-
aði upp höndum og féll aftur á b^k niður á
flötina.
“Traditore, Traditore,” æptu hinir ósýni-
Iegu hefnendur. í þessu hrundi alt þakið svo
æstur var eldgangurinn. Hár, óskýr og hræði-
legur hávaði fylgdi hruninu, en hár eldstrókur
læsti sig hátt upp í loftið, og hefir hann sjáif-
sagt sést um tuttugu mílur utan af hafi og
langt inn til lands. Þótt guð megi vita hverj-
sr syndir hans voru, þá hafði Bernard Huddle-
stone tigulega bálför á því augnabliki sem
hann dó.
Það væri mjög örðugt fyrir mig að segja
frá því, sem næst fór á eftir, þessum raunalega
viðburði. Það er alt saman í huga mér, er eg
hugsa til þess, óskýrt og hrært saman, eins og
martraðar draumur. Eg man að Clara rak upp
stunu og mundi hafa fallið niður, hefðu við
No'rthmour ekki haldið henni uppi meðvitundar
lausri. Eg held ekki að neinn hafi ráðist á
okkur, ekki man eg eftir að eg sæi nokkurn
fjandmann, og eg Held að við höfum yfirgefið
Huddlestone án þess að líta á hann. Eg man
það að eg hljóp eins og vitlaus maður, og bar
Clöru stundum einn, en stundum með North-
mour. Hvernig við náðum bæli mínu úti í
skóginum eða leituðum þangað, man eg aldrei,
það fyrsta sem eg man er það að við létum Clöru
fallast upp að tjaldinu mínu, en við Northmour
byltumst á jörðinni og var hann með hinni
mestu grimd að reyna að berja mig á höfuðið
með skammbyssuskaftinu. Hann var búinn að
særa mig tvisvar og það er vegna hins tals-
verða blóðmissis, sem eg varð fyrir, að eg á það
að þakka að eg komst til meðvitundar.
Eg greip utn úlnlið hans.
“Normour”, man eg eftir að eg sagði, “þú
getur drepið mig seinna, nú skulum við hugsa
um Clöru.”
Hann var ofan á mér þá stundina, en eg
hafði varla slept orðunum, þegar hann stökk á
-ætur og hljóp að tjaldinu, og á næsta augna-
bliki þrýsti hann Clöru að brjósti sér og þakti
andlit hennar og hendur með kossum.
“Skammastu þín, skammastu þín, North-
mour”, hrópaði eg, og sló hann á höfuð cg
herðar. Hann slepti henni og horfði á mig í
daufri tunglsglætunni.
“Eg hafði yfirhöndina og þá lét eg þig
sleppa og nú slærð þú mig, heigullinn þinn!”
ert þú sem ert heigull,” svaraði eg.
Óskaði hún eftir kossum þínum meðan hún
hafði meðvitundina? Nei, fjarri fer því. Og
Frh. á 7. bls
i