Heimskringla - 28.04.1937, Page 5

WINNIPEG, 28. APRÍL 1937
HEIMSKR1NGLA
5. SiÐA
fyr. og þar var þýðingarmest
hve mikinn þátt ungmenni tóku
í því sem fram fór, unga fólkið
sem er yndi sinna foreldra og til
skapraunar þó, af því þau virt-
ust andstæð eða skeytingarlaus
um tungu og háttu þeirra. En
nú sýndi það sig á þessu Þjóð-
ræknisþingi að djúpið milli kyn-
slóðanna er ekki eins stórt og
látið var.
Ein sú frægasta lýsing á mis-
muninum milli ungra og gamalla
er hjá Shakespeare:
Crabbed age and youth,
Cannot live together:
Youth is full of pleasance,
Age is full of care:
Youth like summer morn,
Age like winter weather:
Youth like summer brave,
Age like summer bare. (étc.)
Eldri kynslóðin man langt aft-
ur og helzti oft glöp og óhöpp. —
Æskan man skamt, lítur á björtu
hliðina og er fús til áhættu. —
(Rétt eins og gamla fólkið gerði
í sínu ungdæmi, þess vegna
breytist heimuriím og þess
vegna kemur ein kynslóð eftir
aðra.) — Viðskifti gamalla og
ungra vor á meðal hafa orðið
erfiðari vegna tungumálsins,
yngra fólkinu hefir ekki skilist
hversu mikils virði það var og
þessvegna sýnt því vanrækt. En
að dæma æskuna hart fyrir það
er hvorki viturlegt ná sann-
gjarnt, því hið sanna er að sú
unga íslenzka kynslóð er undir-
niðri þóttafull af ætt og kyni og
langar til að halda uppi feðra arf-
inum, sem er hin sterkasta kyn-
fylgja íslendinga. En sá var
hængur á, að þeir eldri fundu
ekki þetta, gátu heldur ekki séð
hið nýja umhverfi með æskunn-
ar augum. Ungir eru viðkvæmir
og meir en hægt að styggja þá.
Hið sanna er, að hin unga ís-
lenzka kynslóð gimist að hafa
samtök sín á milli og við hina
eldri, en veit ekki hvernig því
verði við komið. Þeir ungu líta
öðru vísi á, taka öðru vísi tökum
á, sjá þó hvorki skýrt né hafa
náð góðu taki á íslenzkum efn-
um. Þeir þurfa samúð og góð-
vilja þeirra eldri. Um tungumál-
ið er það að §egja, að margir
munu fá mætur á því, ef þeir
styggjast ekki við aðfinningar.
Mikil rækt er lögð við æskuna
nú á dögum, í Evrópu mest með
þjálfun og heraga sem bezt hent-
ar stjórnmálamönnum og auð-
kýfingum. Því um líkt viljum
vér ekki hafa í þessu landi, vilj-
um alls ekki leiða ísl. æsku í
þann dróma. Ungir íslendingar
hafa að erfðum tekið hug til
frjálsræðis, sjálfstrausts og um-
burðarlyndis. Með því að þroska
þann arf, finst mér þeir geta
lagt stórmerkan skerf til þjóð-
lífs þessa lands og með því móti
gagnað því ærlega og drengilega.
Eg held vér megum treysta
hinni ungu kynslóð, hún horfir
fram, ekki aftur og þó hennar
háttalag sé ólíkt hinnar eldri, þá
er ekki þar með sagt, að það sé
verra. Þið hin eldri verðið að
treysta þeim ungu og láta þeim
styrk og samúð í té. Þá munu
þeir ekki bregðast trausti yðar.
Og nú að lokum, fáein orð um
okkar eigi félagsskap. Ef ráða
má hvað verða muni af því sem
farið hefir fram þennan vetur,
þá megum vér heilsa sumri með
glöðu geði. í þessari kirkju
hafa gamlir og ungir starfáð
saman. Guðsþjónustur eru vel
sóttar af þeim ungu. f söng-
flokkunum er mestmegnis ungt
fólk. Ungmennafélagið starfar
rösklega. Við höfum sýnt leiki
með aðstoð ungra pilta og meyja,
sem eru utan safnaðar, og hafa
starfað með okkur af mikilli góð-
vild, og fyrir það erum við þakk-
lát. Og tilraun hins yngra kven-
félags, að halda samkomur til
leikja og söngs á laugardögum,
hefir tekist mæta vel. Þeir sem
þær hafa sótt láta mikið af, hve
liðugt ungir og gamlir leika sam-
an, hve vinsamlega ókunnugum
er fagnað, hve glaðlega og alúð-
lega unga kvenfólkið kemur
fram og hve gott lag það hefir
á að láta samkomurnar takasL
vel. Við samfögnum ungu kon-
unum og óskum xþeim allra
heilla. í þeirra félagsskap er
altaf gott að vera.
Já við í þessum söfnuði meg-
um vera alveg viss um það, að
við höfum unnið til, frídaga í
sumar og við megum vera örugg
um framtíð vors félagsskapar.
Kæru vinir eg bið yður virða á
hægra veg þessa tilraun mína til
ræðuhalds. Tal mitt er hvork
djúpsett né spaklegt, heldur á-
þekt suðu í býflugu er eg hrædd
ur um, þegar hún flögrar á milli
blóma. Eg veit ekki hvort yður
hefir þótt nokkurs virði að
hlusta á mig. Hitt veit eg að
mér þótti vænt um að tala til
yðar, það er mér bæði ánægja og
sómi. Eg kann lítið vers sem
lýsir hvernig mér er innan-
brjósts, hvern hug eg ber til þess
fólks sem hér kemur saman og
þó eg spilli ríminu með því að
víkja við nokkrum orðum, þá
fylgir hugur máli hjá mér, ekki
síður en hjá skáldinu sem orti
það um sitt heimil og sitt fólk.
Og fólkið hér er svo frjálst og
hraust,
og falslaus vinmál þess og ástin
traust.
Já, hér er glatt, það segi eg satt,
og sælt að eiga hér heima.
Kæru vinir, eg óska yður góðr-
ar heilsu og farsældar á þessu
sumri og að þér lifið við sætan
fuglasöng og sólar sýn, hvar sem
þér eruð stödd.
SLÆMT MINNI
Af síðasta tölublaði Lögbergs
að dæma, virðist minni ritstjór-
ans hafa verið orðið reikandi um
það sem gerðist á fylkisþinginu
í vinnulauna-skattsmálinu. Skal
því ryfja það hér upp fyrir hann.
Á fjárlögum þingsins var gert
ráð fyrir undanþágum frá
greiðslu á vinnulaunaskattinum
er námu um $400,000. Stjórn-
inni stóð þá sá ótti af þessum
skatti, vegna hinna almennu ó-
vinsælda hans, að hún var knú-
inn til að breyta honum að ein-
hverju leyti.
Á þinginu gerir svo Mr.
Stubbs tillögu um að skatturinn
sé með öllu numinn úr lögum.
Stjórnarformaður, Mr. Brack-
en, gefði þá breytingartillögu við
tillögu Stubbs, að skatturinn
væri numin úr lögum, þegar
þingið hefði komið sér samarv
um að Iækka útgjöld stjórnarinn-
ar um það sem skattinum næmi.
Við þessa breytingartillögu
gerði Mr. Bachynsky breytingar-
tillögu og hljóðaði þá tillagan
svo: að skatturinn yrði afnum-
inn, þegar þingið samþykti að
lækka útgjöldin eða að leggja
nýjan skatt á fylkisbúa, er næmi
jafnmiklu og vinnulaunaskattur-
inn. (Breytingar tillaga Bach
ynsky, var sú er felst í undir-
strikuðum orðum).
Breytingartillaga Bachynsky
var samþykt og málið þar með
afgreitt.
Að svo búnu, hafði þingið
samþykt, að. gera enga breytnigu
á skattinum, þrátt fyrir það sem
á fjárlögunum stóð um það.
Sex dögum síðar gerir J. S.
Farmer tillögu um að afnema
vinnulaunaskattinn, eú leggja í
þess stað skatt á sem hér segir:
1. Hækka ofurlítið tekju-
skatt á ríkum.
2. Að leggja skatt á vexti á
fé manna á bönkum (eða
annarstaðar).
3. Að leggja skatt á kaup-
menn eftir umsetningu.
Við þessa tillögu gerði fjár-
málaráðherra, Hön. Stewart Gar-
son þá breytingartillögu, að hug-
mynd Mr. Farmers yrði rannsök-
uð og yfirveguð milli þinga, eða
þar til þing komi saman að ári.
HEIÐRAÐUR AF MANITOBA HÁSKÓLA
.....................................................................................................................................................................................................................................................iiiii...........................

U
FYRIR
Krystal-Tæran”
ís
0G
FULLKOMNASTA
IS-KÆLISKÁPINN
SÍMIÐ
42 321 /œ
Vilhjálmur Stefánsson
f tilefni af 60 ára afmæli Há-
skóla Manitoba, hefir verið á-
kveðið að veita 9 mönnum dokt-
ors-nafnbót í lögum 17. maí n. k.
Einn af þeim sem heiðraður
verður, er Vilhjálmur Stefáns-
son heimskautakönnuður. Hans
er von til Winnipeg um þetta
leyti og flytur hann hér fyrir-
lestur.
Og sú breytingartillaga var sam- .
þykt.
Síðasta dag þingsins gerði Mr.
Farmer ennþá tilraun að fá
vinnulaunaskattinn afnuminn.—
Var hún fólgin í því, að strika
ákvæðið í lögunum um tekju-
skatt, er snerti vinnulaunaskatt-
inn út. En sú tillaga var feld
með 27 atkv. gegn 21.
Á móti öllum tilraunum að af-
nema skattinri snerust Bracken-
ítar, social credit sinnar og tveir
óháðir, Oddur ólafsson og Mr.
Wright frá Emerson. Allir aðrir
voru með afnámi skattsins, svo
sem C.C.F. sinnar, íhaldssinnar,
Stubbs, Litterick o. s. frv.
Þannig lauk sennunni um
vinnulaunaskattinn' á þinginu.
Vonum vér að Lögbergi sé það
svo ljóst, að það geti nú hér eftir
flutt sannar fréttir af þinginu,
en ekki ruglað um þær eins og
það gerir í síðasta tölublaði. Þó
undanþága sem sú, er gert var
ráð fyrir í fjárlögunum, verði nú
veitt af stjórninni, er það gagn-
stætt því, sem ráð var gert fyrir,
af þingi.
Það er þessvegna einnig út í
hött, sem ritstjóri Lögbergs seg-
ir um þakklætisskuldina sem al-
menningur standi í við íslenzku
fulltrúana á fylkisþinginu fyrir
þessa undanþágu, sem veita
kvað eiga bráðlega frá vinnu-
launaskattinum. Bfackenstjórn-
in þurfti þeirra ekki með við
hana eftir þing. Þeir börðust
dyggilega á móti afnámi skatts-
ins á þinginu. Og að sannfæra
landa þeirra um að þeir hafi með
því verið að beita sér fyrir gott
málefni, verður Lögbergi erfitt.
ÍSLENDINGASAMKOMA
í GRAND FORKS
VERZLUNARNÁMSKEIÐ
Þjóðræknisfélag íslendinga í
Vesturheimi hefir til sölu nám-
skeið við alla höfuð verzlunar-
skóla bæjarins með vægum
kjörum. Ungt fólk er hefir í
huga að leggja fyrir sig verzl-
unarnám ætti að leita upplýs-
inga um iþetta. Talið við eða
símið: Á. P. Jóhannsson, 910
Palmerston Ave., sími 71177.
Þó við íslendingar í Grand
Forks höfum eigi með okkur
neinn fastan félagsskap, er það
orðin venja okkar, að koma sam-
an einu sinni árlegá; til þess að
auka kynnin okkar á meðal og
treysta ættarböndin íslenzku.
Samkoma okkar í ár var hald-
in lauðardagskvöldið 17. apríl í
'fundarsal Sameinu,ðu lút. kirkj-
unnar í Grand Forks. Veður var
hið ákjósanlegasta, enda var
samkoman með fjölsóttasta móti
en hún hefir frá byrj un verið vel
sótt. Yfir hundrað manns sóttu
hana nú, meiri hlutinn frá
Grand Forks, eins og vænta má;
en allstór hópur var þar einnig
aðkominna fslendinga frá Moun-
tain, Garðar og Hensel. Eru
okkur slíkir gestir kærkomnir
mjög.
Dr. Richard Beck, formaður
undirbúningsnefndar, stýrði
samkomunni og setti hana með
stuttu ávarpi á íslenzku og
ensku. Minti hann á, að það
væri gamall og góður siður fs-
lendinga að fagna sumri; og
þeim ummælum til áréttingar
las hann upp vorkvæði eftir
Davíð skáld Stefánsson frá
Fagraskógi.
Aðalræðuna flutti Miss Mar-
grét A. Björnsson frá Winnipeg.
Sagði hún frá íslandsferð sinni
á liðnu hausti, og þótti mælast
prýðisvel. Bar hún landi og þjóð
vel söguna, en var jafnframt
drengilega hreinskilin í frásögn
sinni. Brá hún upp skáldlegum
myndum og fögrum af einstæðri
náttúrufegurð fslands og hrika-
dýrð; stiklaði á höfuðatriðum í|
sögu þess, og sýndi fram á, að í
landi þar býr framsækin þjóð,
er á sér auðuga og sérkennilega
menningu, en stendur nú á hin-
um örlagaríkustu tímamótum.
Féll ræða þessi í góðan jarðveg, |
ekki sízt hjá yngra fólkinu, en
margt af þvf var á samkomunni.
SKRITLUR
tain. Stunda þrjú hin síðast-
nefndu nám við ríkisháskólann í
Grand Forks. Söngfólk þetta
söng eingöngu íslenzka uppá-
haldssöngva, og hlaut drjúgt
Iófaklapp að launum fyrir
frammistöðuna. Haraldur Sig-
mar lék einnig á fiðlu “Kvöld-
bæn” Björgvins tónskálds Guð-
mundssonar, og þótti vel takast.
í samkomubyrjun og milli
skemtiatriða sungu allir íslenzka
söngva, undir stjórn séra Hans.
en Mrs. G. G. Jackson lék undir
á slaghörpu. Skemtiskrá lauk
með því, að sungnir voru þjóð-
söngvar fslands, Canada og
Bandaríkjanna, og kom sér nú
vel, að þeir eru allir undir einu
lagi.
Var síðan sezt að borðum,
prýddum blómum og flöggum,
og hlöðnum gómsætum vistum.
Höfðu konurnar sem fyrri dag-
inn unnið verk sitt með rausn
og prýði, að þessu sinni undir
forystu Mrs. R. D. Swengel,
(Emmu Thordarson). Meðal
annars' voru fram bornir íslenzk-
irréttir, sem best halda við
þjóðrækninni, svo sem skyr,
rúllupylsa og annað sælgæti; var
það ekki bókfest, hversu hraust-
lega menn tóku til matar síns,
en óhætt mun mega segja, að
enginn muni þar hafa ómettur
upp staðið. Ekki spilti það
veizlugleðinni, að broshýrar
blómarósir, er nám stunda við
ríkisháskólann, gengu um beina.
Nokkrar ræður voru haldnar
undir borðum. Dr. Rovelstad, er
fyr var nefndur, sem er norskrar
ættar og prófessor í latneskuin
fræðum við ríkisháskólann, bar
saman latneskar og íslenzkar
fornbókmentir, og fór miklum
lofsorðum um listgildi og lífs-
gildi hinna síðarnefndu. Dr.
ólafur Björnsson, er góðu heilli
hafði komið með dóttur sinni,
hélt fjöruga ræðu og mintist
margs frá hinum fyrri árum í
Dakota-bygðinni. Stuttar tölur
héldu einnig þeir Mr. Paul John-
son, skólaráðsformaður frá East
Grand Forks og Mr. Sig. Björns-
son, skólaráðsmaður frá Grand
Forks. Var góður rómur gerður
að máli allra ræðumanna, þeirra
er yfir boðum mæltu.
Sikftist fólk nú í smáhópa og
ræddist við, unz líða tók að mið-
húð og hári niður í Ginnungagap
hérlendrar þjóðblöndunar.
Richard Beck
Á 40 ára giftingarafmæli
Mr. og Mrs. Þ. Þorsteinssonar
árið 1936
Hann Þorsteinn og hún Signý
þau sanna mönnum það
hve sælir eru vinir,
sem ávalt fylgdust að,
sem lifað hafa í samhygð
við lífsins bros og tár,
og leiðst og stutt hvort annað
í fjörutíu ár.
Ef samfélagið byggist
á traustra vina trygð
þá tekst að skilja’ og meta
þá nauðsynlegu dygð,
að saméinaðir kraftar
fá sigrað hverja þraut,
en sundrungin er tálman
á framþróunarbraut.
Og hugljúfustu byggjast
og blómgast munalönd
af bróðurlegri samhygð
og traustri vinarhönd,
því óhlutdrægur túlkur
hins trúa verkamanns,
er tilvitnandi starfið,
sem blessar nafnið hans.
Og fyrir þeirra dygðir
er mætra vina minst
af mönnum, sem þeim hafa
á förnum leiðum kynst,
með endurminning hlýrri
um hylli liðins dags
og heillá og lukku óskum
til æfi-sólarlags.
. Vinur.
BRÉF
“Hvað munduð þið gera, ef
konan yðar eignaðist fimmbura,’
spyr norskt blað lesendur sína
Einn lesandi blaðsins svaraði:—
Eg mundi síma Stalin: “Fimm
ára áætlunin framkvæmd á einu
ári.”
* * *
Tveir málaflutningsmenn voru
á göngu suður á Melum.
— Heldurðu ekki að nú fari
að rætast úr? spyr annar.
— Jú, það er eg sannfærður
um, svaraði hinn. Því núna hefi
eg til meðferðar 20 þrotabúa, en
hafði ekki nema 15 um sama
leyti í fyrra.—Alþbl.
Að ræðunni lokinni sýndi sam-
komustjóri allmargar myndir frá! nætti og menn fóru að hugsa til
íslandi, með aðstoð Dr. A. M. heimferðar. Var það auðsætt af
Rovelstads, eins samkennara hýrum svip manna, að þeim
síns frá ríkisháskólanum í Norð- - hafði verið kvöldstundin hin á-
ur Dakota. j nægjulegasta, enda kváðu marg-
Mikill og fjölbreyttur söngur ir UPP ur um Það-
var einnig á skemtiskránni; og J Þökkum við íslendingar í
hafði séra Hans B. Thorgrimsen Grand Forks þeim ungfrú Mar-
annast undirbúning hans; er það gréti og ólafi lækni Xöður henn-
alkunnugt hveru ágætlega hon- ar sérstaklega fyrir komura, og
um ferst slíkt úr hendi; lifir enn einhig öðrum aðkomandi löndum
í hinum gömlu glæðum, þó hann 1 ckkar, og bjóðum þá velkomna á
sé nú nær hálf-níræður að aldri’. í næstu samkomu okkar.
Selkirk, Man.,
1. apríl 1937.
Herra ritstjóri!
Hafðu þökk fyrir að taka í
blaðið greinina frá mér “Sjó-
hrakningur”. Þar hefir samt
misprentast. í handritinu sem
eg hefi stendur:
“Jón fór til Vestmannaeyja
17 ára gamall veturinn 1868 og
er þar 17 vertíðir til 1884 að því
ári meðtöldu” —
en svona er það í blaðinu:
Jón fór til Vestmannaeyja 17
ára gamall veturinn 1884 að því
ári meðtöldu.
Jelinu á að vera jeljunum;
leiðunni á að vera leiðinni; Ar-
ósa á að vera Áróra.
Eg óska lagfæringar á þessu.
Svo legg eg hér innan í $5 dali
niðurborgun í blaðinu og bið þig
gera svo vel og afhenda það
gjaldkeranum.
Vinsamlegast,
Svein A. Skaftfell
Miss Louise Arason, kenslu-
kona í Grand Forks, söng ein-
söng; þeir séra Hans og Tómas
Thorleifsson frá Garðar sungu
tvísöng; en með fjórrödduðum
söng skemtu þau Miss Louise
Arason, Miss Margrét Hjörtson
frá Garðar, Tómas Thorleifsson
og Haraldur Sigmar frá Moun-
Jafnframt sendum við lönd-
um okkar hvarvetna alúðar-
kveðjur og sumaróskir, ásamt
þeirri hvatningu, að þeir haldi
sem best hópinn með því að
koma saman endur og sinnum,
alstaðar þar sem því verður við
komið. Sú viðleitni frestar því
um hríð, að við hverfum með
Styrkþurfar í sveitum
J. Wawrykow, þingmaður
Gimli kjördæmis og C.C.F. sinni,
lagði til á fylkisþinginu, að
nefnd væri skipuð af fylkis-
stjórninni til þess að hafa um-
sjá með ósjálfbjarga mönnum
úti í sveitum. Kvaðst hann viss
um að þar ætti margur um sárt
að binda vegna ónógrar aðstoðar
frá sveitastjórnunum. Tillagan
var feld.