Heimskringla - 28.04.1937, Page 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 28. APRÍL 1937
BRÚÐARÐRAUMUR
“Mig dreymdi sama drauminn fyrir þrern
árum og svo ári síðar og nú í nótt. . . Mig
dreymir að eg sé stödd í dimmri kirkju og það
sé verið að gefa mig saman við alveg ókunnugan
mann . . . mann sem eg hefi aldrei séð áður,
sem þykir ekkert vænt um mig og fer sína leið
eftir athöfnina. Og svo verð eg ein eftir í þeiri i
skuggalegu kirkju. ó, hvernig get eg útmálað
hvað mér finst eg vera einmana? Eg get ekki
gefið þér hugmynd um það volæði og þann ein-
stæðingsskap.” '
“Nú, en þetta er bara draumur, elsku hjart-
að mitt.” sagði Richard og kynsti hana marga
kossa. “Hvernig geturðu sett annan eins hé-
góma fyrir þig?”
“Hann —• (og hún kysti hann margoft
jafnframt því hún talaði) — maðurinn í
draumnum — er roskinn maður, hár og alvar-
legur — eg sé hann eins skýrt og þig — og
honum þykir ekki vænt um mig fremur en eg
væri brúða. Samt erum við gift og hann fer
burt. . . þrívegis hefir mig dreymt. þetta, og eg
er viss um það er ekki fyrir góðu a sjálfu gift-
ingardægri mínu.”
Brúðguminn reyndi að hugga hana og
dreifa hennar dapra hug útaf draumnum. Hon-
um þótti fjarska vænt um Álfheiði sína, og það
þó honum fyndist stundum að hún vera
varla af þessum heimi heldur lík huldu-
mey og full af fráleitum hugarburðum. —
Það var líkt og hún hefði ekki vaxið
upp úr barnanna heimi, og jafnvel svipur
hennar bar barnalegan keim. Hann dæsti og
stumraði yfir henni klakandi.
Loksins fékk hann hana til að fara, þau
leiddust um túnvarpana, hún klifraðist upp tréð
en hann stóð fyrir neðan og hræddist hvert
hennar.spor, að hún mundi detta. Hún smeygði
sér inn um gluggann, teygði sig út yfir sylluna,
kysti á hendur sínar og veifaði þeim til hans,
fór svo í hvarf.
Morguninn eftir var Álfheiður snemma á
ferli. Móðir hennar og systir snerust kringum
hana þangað til farið var í kirkju og faðir henn-
ar baðst fyrir með henni. Kirkjan var á næstu
grösum og þangað fóru þau fótgangandi. Margt
fólk var komið til að horfa upp á brúðarganginn
og talaði sín á milli í hálfum hljóðum hvað
brúðurin væri indæl. Þá var sólskin og blíða og
brúðurinni horfin draumsorgin að nokkru leyti,
samt var hún fölleit og svo ófröm að engu var
líkara en hún væri smeik.
Rétt á eftir stóð hún við hliðina á Richard
hjá grádunum frammi fyrir föður sínum, og
nú fór hjónavígslan fram eins og lög gera ráð
fyrir, þangað til kom að því að draga gullhring-
inn á fingur brúðarinnar, þau höfðu talað sig
saman um það áður, að þá skyldu þau líta hvort
á annað og því vatt Álfheiður höfðinu við, til
að líta í augu brúðgumans. Á sama vetfangi
brá öllum viðstöddum, brúðurin rak upp vein og
lét fallast í fang föður síns.
Mannfjöldinn hrökk upp úr sætunum, sum-
ir hlupu til eins o^g þeir vildu skerast í það sem
fram fór. Brúðguminn gréip konuefnið í fang
sér og bar hana í skrúðhúsið.
Gullhringurinn datt á gólfið og valt ofan í
hita rist og fanst þar síðar.
Hinn ungi maður var nærri viti sínu fjær
af kvíða, lagði Álfheiði á gólfið, sleit kniplinga
skartið af hálsi hennar og lagði eyrað við hjart-
að, það var að.
Læknir náðist fljótt og allir voru hljóðir
meðan hann skoðaði stúlkuna rænulausa í yfir-
liði.
“Hún hefir fengið aðsvif með einhverju
móti,” sagði læknirinn. “Það er bezt að flytja
hana heim sem fyrst. Þetta er ekki neitt alvar-
legt; það er ekkert að hjartanu.”
Aumingja brúðgumanum létti svo mikið, að
honum lá við að tárfella. Álfheiður var nábleik
í framan, með aftur augun, samt tók hann hana
í fangið og kysti á andlit hennar marga kossa.
Hann lét sem hann vissi ekki að aðrir væru
viðstaddir og virtist hálfbrjálaður af harmi.
Þegar Álfheiður raknaði við, var hún í
rúminu sínu og foreldrar hennar hjá henni.
Þegar þau sáu hana opna augun og hafa rænu,
þá urðu þau mjög fegin og gerðu sitt til að
flýta bata hennar, faðirinn með huggandi orð-
um, móðir hennar með því að færa henni nær-
ingu. Það fyrsta sem stúlkan gerði, var að líta
á baugfingur sinn — þar var enginn hringur.
Ennþá var hún ekki manni gift og þá dæsti hún
af því henni létti svo mikið.
Þann sólarhring spurði hana enginn hvaða
skelfing hefði borið fyrir hana, svo mikil að hún
féll í öngvit á sömu stund sem hún átti að bind-
ast Ríkarði. Svo var bóndaefninu leyft að
koma til hennar.
Hún leit við honum með elsku og angur-
værri stillingu. Honum var auðsjáanlega
brugðið, allir máttu sjá að hann bar harm í
huga, en til þess að græða þau sár þurfti ekki
annað en hann sæi hana hrausta og heilbrigða
og að hún tjáði honum einlæga elsku sína. —
Hvorugt gat hún veitt honum. Hún var alla
tíð óhraustleg í útliti, en nú leit hún út eins og
hún ætti skamt eftir. Og ekki kom hún í
faðminn á honum eins og hún var vön, heldur
vék sér undan og leit á hann svo dapurlega, að
honum varð að orði:
“Ó Heiða, elskan mín, hvað hefi eg gert?
Ertu hrædd við mig? Hvað sástu þegar þú leizt
við mér í kirkjunni? Einhverja ófreskju? —
Heldurðu'að eg gæti meitt þig eða verið þér
ótrúr nokkurntíma? Veiztu ekki að þú ert lífið
mitt og eg vildi heldur deyja en missa af þér?
Hvað olli þessu ofboði?”
“Eg skal réyna að segja þér það,” sagði
hún. “í sama bili og við áttum að tengjast
hjónabandi ,þá leit eg á þig, eins og við höfðum
aftalað, en þá sá eg þig ekki Richard, heldur sá
eg----”
# Það setti að henni hroll og titring svo að
hann ætlaði að taka utan um hana, en hún ýtti
honum frá sér.
“Eg sá manninn sem mig hefir dreymt. Eg
sá manninn sem mig hefir dreymt! Eg sá hann
greinilega, samt var eg eins vitandi vits eins
og eg er nú og ekkert innan kirkjunnar hafði
breyzt svo eg yrði vör við. Eg átti von á að sjá
þig og sá ekki þig heldur hann við hliðina á
mér. Þá hefi eg víst veinað og liðið útaf.”
Richard varð að orði: “En þetta var ekki
nema ímyndun þín, Heiða, þú gazt ekki hafa séð
hann.”
“Eg sá hann rétt eins og sé þig núna. ó
Dick, viltu ekki trúa mér?”
Álfheiður tók til að gráta og Richard lét
brýr síga og horfði út í vegg. Þó honum þætti
undur vænt um stúlkuna, þá var honum samt
þessi hræðsla hennar alveg óskiljanleg. Frá í'
honum að sjá var þetta ekki annað en undarleg-
ur hugarburður óvenjulega viðkvæmrar sálar,
sem hefði ofreynst. Hann hugsaði sér að vera
þolinmóður, halda þó sínu fram og loksins sagði
hann:
“Þú hefir ofreynt þig á að undirbúa gift-
inguna, elskan mín, og verið of lengi í uppnámi.
Eg veit hvað við skulum gera. Við skulum ekki
láta gifta okkur hérna, við skulum ekki hafa
neina veizlu né hátíðarhald. Þú skalt koma til
borgar og þar skulum við hittast — eg skal fá
sérstakt leyfisbréf og láta vígja okkur í ró og
næði, þar sem enginn þekkir okkur.”
“Ó nei, nei, nei!” sagði hún og barðist við
grátinn. “Það er ekki til neins, það kæmi bara
fyrir aftur. Eg sæi hann, en þig ekki, þegar
hæst stæði á hjónavígslunni, Richard, Richard!
Það er bezt eg segi þér eins og er undir eins. Eg
get aldrei átt þig.”
“Álfheiður — Heiða, þú veizt ekki hvað þú
ert að segja. Þú ert veik. Þú ert að tala
óráð----”
Þá tók hún fram í og segir með sorg og
trega: “Eg get aldrei gifst þér.”
Richard fann að brúðurin brást honum,
hún var veik og varla með réttu ráði og hún
yrði að fá heilsubót, áður en þau gætu gert ráð
sitt. Með þeirri trú kvaddi hann hana blíðlega,
skýrði foreldrum hennar frá þeirri niðurstöðu,
fór heim og vænti þess fastlega, að Álfheiður
mundi koma eftir eitt eða tvö dægur, þjóta upp
um hálsinn á honum eins og hún var vön og
biðja hann innilega að tiltaka annan dag til
sameiningar þeirra í heilögum hjúskap.
En ekkert varð af þessu dg eftir tvo sólar-
hringa var órói hans og áhyggja svo mögnuð,
að hann fór sjálfur að hitta hana. Þá virtist
Álfheiður ágætlega stilt og rænusterk, alvarleg,
blíð, og alveg laus við taugaóstyrk eða hræðslu.
Hann faðmaði hana að sér, hún lét svo vera en
sýndi engin blíðuhót í móti.
“Þér virðist vejra albatnað, Heiða mín góð,”
sagði hann og lét sem hann væri öruggur þó
hann væri smeikur. “Segðu að alt sé gleymt
og taktu til giftingardaginn.”
Hún hristi höfuðið döpur á svipinn og
svaraði. “Eg hefi ekki breyzt, Richard. Eg
get ekki gifst þér. Ef svo lítur út sem eg hafi
brugðist þér, þá kendu mér ekki um því eg veit
fyrir víst að draumurinn minn og sýnin í kirkj-
unni var send mér til aðvörunar af hæðum eða
af einhverjum krafti sem við skiljum ekki. Eg
get ekki brotið hann á bak aftur og vil ekki
bjóða honum byrginn.”
Hann tók seint til orða: “Heiða, eg held þig
sé enn að dreyma.”
Hún ansaði því ekki og þá segir hann: “Það
er þá auðséð, að þér þykir ekki vænt um mig
framar, kannske þér hafi aldrei þótt vænt um
mig. ó, hvernig geturðu farið svona með mig?
Að kvelja mig til svona!”
Hún spratt upp, þaut til hans, kysti hann,
blandaði sínu táraflóði við hans, sagðist elska
hvert hans spor og jörðina hvar sem hann stigi
niður fæti sínum, en ákvörðun sinni sagði hún
ekki geta breytt. — Hann sárbað hana að kasta
frá sér þeim brjáluðu innbyrlingum sem
draumarnir höfðu vakið í henni og koma til
hans, en henni varð ekki þokað. Báðum varð
klaksárt, honum þótti sinn bikar beizkur og
sagði til þess og ekki bætti það um að hún var
örgeðja. Eftir æðisár orðaskifti fór hann frá
henni og heim.
Við það skildu þau. Fáein bréf fóru á milli
þeirra, full ástartrega og örvæntingar, skömmu
síðar var sá ungi maður kvaddur til sinnar her-
sveitar og hvarf henni með öllu.
Nú liðu nokkur ár. Faðir Álfheiðar fékk
brauð í höfuðborginni og flutti þangað með
sínu heimafólki. -Móðir hennar dó, systir henn-
ar giftist, svo hún varð ein eftir og var fyrir
framan hjá föður sínum. Margir gerðust til að
biðja hennar en hún vísaði þeim frá, enginn
þeirra snart hjarta hennar. Hún fríkkaði og
óx upp úi^ barndóminum. — Tilfinningasemin
fór þverrandi þar til eftir var eðlilegt vorkunar-
þel eða samúð ásamt tilhneiging til laununga,
margir karlmenn löðuðust að henni, einkum þeir
sem höfðu meira af skerpu vitsmuna en tilfinn-
inga, þó að hún væri ekki vitskörp. Ást hennar
til Richards var öllu fremur ungmenna girnd,
bráð og hvöss heldur en varanleg væntum-þykja
og broddurinn af þeirri kvöl slæfaðist smám-
saman.. Þar af eymdi varla eftir að fimm árum
liðnum, nema söknuður endrum og eins. Hún
frétti að hann var giftur og átti barn. Aldrei
dreymdi hana gamla drauminn framar.
Álfheiður var hálfþrítug þegar svo bar við,
að faðir hennar hafði gestaboð sem oftar, orð-
inn þá maktarmaður í sinn hóp og byrjaður að
halda veizlu einu sinni á mánuði, bæði vinum
sínum og öðrum ókunnugum, sem vildu kynnast
honum. Álfheiður sat í húsmóður sesgi við þau
borðhöld og. það þótti fjrami hverjum gesti að
hafa tal af henni, skifta við hana, þó ekki væri
nema nokkrum orðum einhverntíma kvöldsins.
Mæðginin fögnuðu gestum áður sezt var að
borðum og þá var leiddur fyrir þau hávaxinn
maður miðaldra, kallaður Mr. Grant. Han
hafði þangað aldrei komið áður, hafði þegið boð
af vini húsráðanda, en sá var þá ekki viðstadd-
ur. Þessi gestur var alvarlegri en aðrir menn,
farinn að hærast, og fáskiftinn sem verða mátti
svo, að hæversku og háttprýði væri ekki mis-
boðið.
Þegar Álfheiður leit þennan mann brá
henni svo við, að hún hvítnaði í framan, tók við-
bragð líkt og hana svimaði, stóð svo grafkyr
eins og væri úr marmara gerð. Gesturinn tól
eftir hvernig henni varð við, hélt hún hefði tekið
sig fyrir einhvern annan og kastaði á hana
kveðju orðum, til þess hún áttaði sig, en þá
gerði hún ekki nema brosa lítillega við kveðju
hans, sneri sér svo frá með afsökunar bón og
gekk út af stofunni.
Haðurinn horfði á eftir henni, fanst hami
vera vant við kominn þóttist vita að sín væri
sökin þó óviljandi væri, þá sagði faðir hennar:
“Ger svo vel og taktu þér þetta ekki til,
dóttir mín lætur stundum dálítið undarlega.
Hún sá sýnir þegar hún var barn.”
Eftir það byrjaði hann tal um tungumál
Austurlanda, þau hafði Mr. Grant stundað að
nema alla æfi, og var sagður betur til þess
náms fallinn en allir aðrir þálifandi lærdóms-
menn.
Álfheiður kom til gestanna þegar sezt var
að borðum en lét þá sem hún sæi ekki þann
lærða málfræðing. Hún var fölleit umfrar
venju eða tekin í framan og gegndi tómlega tali
sessunauta sinna. Þeir voru henni kunnugir og
litu hver á annan: “Heiða er í einhverri leiðsl-
unni í kveld,” hugsuðu þeir.
En Humphrey Grandt leit oftlega til hennar
og langaði til að fá að vita, af hverju henni brá
við að sjá hann. Því var það, eftir að staðið
var upp og gestirnir í sætum og samtali til og
frá um stofurnar, að hann leitaði hana uppi;
þá stóð hún og talaði við roskna konu en sú
hvarf burt þegar hann bar að. Álfheiður ætl-
aði líka en þá talaði Humphrey til hennar:
“Eg bið þig afsaka hve framur eg er. Get-
urðu sagt mér hvað kom til þú fældist, þega1
mig bar fyrst fyrir þig í kveld ?”
Hann setti upp glettnis svip og brosti við til
að stilla stúlkuna og gefa henni færi til að
svara af létta. En hún leit til jarðar og svaraði
ekki öðru en þessu:
“Eg er hrædd um að eg geti ekki sagt þér
það.”
“Ekki er greiðlega svarað, svona svar er
helst lagið til að erta forvitinn.”
“Afsaka mig — það er ómögulegt.”
“Það var þó gild ástæða til að þér brygði.
Þér varð bylt við komu mína-----”
“Mjög bylt.”
“Þú tókst mig fyrir annan eða hvað ?”
“Eg þóttist hafa séð þig fyr — já.”
“Það vill svo til að eg átti einu sinni heima
í sóknum föður þíns úti í sveit, þegar eg var
ungur. Þá hefir þú verið á barnsaldri og eg
man ekki til eg sæi þig. Samt getur verið að
við höfum sézt.”
“Ekki svo eg muni til.”
“Mér þykir verra en ekki að þér leizt svona
illa á mig,” sagði Mr. Grant brosandi. “Eg ætla
að biðja þig að reyna til að gleyma því. Viltu?”
Hún svaraði því sem hann átti ekki von á,
og alls ekki með gamanbrag: “ó nei, því get eg
aldrei gleymt.”
“Ef svo er þá á eg von á að þú viljir mig
heldur fjær þér en nær. Vertu sæl.”
Humphrey horfði á hana með glettnisbrosi,

hún leit skyndilega upp roðnaði, brosti við hon-
um og hvarf á burt með hröðu fótataki. Hann
stóð við og sá hana fara í hvarf. Nokkru deinna
hóf hann að leita hennar meðal gestanna þá var
hún farin og búin að loka sig inni í sínu her-
bergi.
Þar sat hún fyrir ein og hugsaði fyrir sér:
“Hvernig getur staðið á þessu? Hér er drauma-
maðurinn minn kominn ljóslifandi, ekki aðeins
líkur honum í sjón heldúr líka í fasi. Þó er hann
nú hlýlegur en ekki afundinn eins og sá sem eg
giftist í draumnum.”
Álfheiði varð varla meira um að sjá hann
en hann hana. Hann var hálffimtugur, hafði
þó aldrei fengið svo sterkan hug til kvenmanns
að hann drægi sig eftir henni. En nú hugsaði
hann svo mikið upp á Álfheiði, að hann lét fram -
andi tungumál lönd og leið í tvo daga, og rakti
upp aftur og aftur þau fáu orð sem hún hafði'
talað við hann. Hann réði með sér að hitta
hana aftur og finna hvað olli því, að henni varð
svona bylt við að sjá hann.
Hann fór þangað og Álfheiður tók á mótí
honum. Þau mintust ekki á það sem í milli
hafði farið en hann fann að henni þótti vænt
um að sjá hann. Þau töluðu saman í hálftíma,
mest um daginn og veginn, efni sem voru hvor-
ugu hugstæð, samt náðu sálir þeirra saman,
töluðust við í hljóði, og ekki hefðu þau laðast
meir saman með elsku þrungnum orðum og at-
lotum. Þau voru bæði ástfangin.
Álfheiður var í eðli sínu þeim lík, sem eru
ekki geðnæmir eða gljúpir í muna, gefa sig þó
alla storminum á vald, þegar hann skellur á.
Þann heftir aldrei tilhugsun um hyggindi sem í
hag koma, hann er ástrækinn umfram alt og
ástinni einni hollur. Humphrey var stöðugur
og forsjá vanur, þó var hans tilfinning áþekk
hennar. Samt fór ekki eitt elskufult orð á
milli þeirra dg varla augnatillit æði lengi. Þau
nutu þess næðis og yndis sem þau höfðu hvort
af öðru á samveru stundum. Svo hagar sér
elskan milli karls og konu í byrjuninni.
Einn daginn fóru þau leiðangur út í sveit
og voru þar á gangi, og þá segir Humphrey:
“Heiða, ætlar þú aldrei að segja mér, af hverju
þú lézt eins og þú hefðir séð afturgöngu, í fyrsta
sinnið sem við hittumst?”
“Ekki ennþá — kannske aldrei,” svaraði
hún.
“Láttu mig vita hvenær af því á að verða,
því að eg er einráðinn í, að komast að því leynd-
armáli.”
“Eg þykist ekki sjá neina ástæðu til að þú
fáir að vita það.”
“Ef eg væri bróðir þinn — heldurðu að þú
segðir mér það þá ?”
“Ó nei — alls ekki.”
“Eða frændi þinn?”
“Nei.”
“Faðir þinn þá?”
“Jafnvel þó svo væri — eg hefi ekki sagt
pabba frá því.”
“Jæja — en ef eg væri maðurinn þinn?”
Það kom hik á hana svo hló hún, blóðrjóð í
framan og sagði svo “nei.”
“Á”, sagði hann. “Þetta hik sem kom á
þig meinar já. Svo héðan af skal eg ekki linna
fyr en þú lofar að giftast mér. Því að leyndar-
málinu ætla eg að komast að.”
Hann var kátur sem á honum sá, en Álf-
heiður snerist að honum og svaraði alvörugef-
in og hátíðlega svo yfir hann gekk:
“Ef í það fer, þá er búið að gifta okkur
þrisvar sinnum, og í öll skiftin fórstu strax frá
mér og skildir mig eina eftir í dimmri kirkju.”
“Hvað ertu að fara með. Þér er brugðið.
Heiða, væna mín, þú ert að fara með draumóra.
Hvað er að?”
Honum brá mikið við, tók nú um hönd
hennar í fyrsta sinn og hélt henni.
“Og svo”, hélt hún áfram, “þegar eg stóð
fyrir altarinu hjá þeim manni, sem eg ætlaði að
giftast, og leit á hann, þá þóttist eg sjá þig en
ekki hann. Mér varð svo bylt að eg leið út af
í öngvit og sagði mannsefninu upp.”
Hann krafði hana frekari sagna og hún
sagði honum upp alla söguna nákvæmlega um
drauma sína og þá furðu sem hún var lostin,
þegar hún sá drauma brúðguma sinn holdi
klæddan í húsi sínu.
“Þú trúir þessu kannske ekki,” sagði hún,
“en það er altsaman sat(;. Og nú—nú sé eg
hvað til hefir komið/
Hann kysti hana og sagði: “Jú, eg trúi því
öllu, Heiða. Þú varst mér ætluð — og eg þér__
og þú varst svo hreinhjörtuð að það var ekki
hægt að ná þér burtu frá mér. Betur að allar
brúðir og brúðgumar væru eins heppin.”
“Samt virtist svo í draúmnum, að þér þætti
ekkert vænt um mig, þú fórst alla tíð burtu.”
“Það var ekki af öðru en því, að tíminn var
ekki enn kominn til að hitta mig, elskan mín.
Þegar mig bar fyrir þig í draumunum, var eg
langt í burtu og gat ekki dvalið hjá þér. Eg
gat ekki gert annað né meira en varað þig við
í draumi.”
“Enn hvað það dularfult,” sagði Álfheiður
og faðmaði hann að sér.