Heimskringla - 02.06.1937, Page 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG, 2. JÚNÍ 1937
V. Kapítuli
Kraftaverkið
Snemma næsta morgun gekk Sylvía til
stofu og t>á segir húsmóðirin:
“Jæia góða mín, eg held þu sert fjarska-
’ega heppin.” Þar með kysti hún stjúpdóttur
sína, sem Sylvía lét viðgangast. Hun var mjog
fölleit en þó hafði bráð af henm þann ognar
doða sem hún var haldin af kveldið aður. Hun
var orðin svo hress að hún reði vel orðum og
gerðum. Nú settist hún við borð alsett brefum
til hennar með lukkuóskum.
Stjúpan leit yið henni öðru hvoru meðan
hún reif upp bréfin og las, segir svo loksins:
“Nú, nú, góðan mín, segir þu ekki neitt .
“Ekkert sérlegt,” var svarið, með þeini
stilling sem stjúpmóðirin jafnan espaðist af.
Eftir nokkra stund hóf hun aftur mals og
þá skalf í henni röddin af ■^eðshræring: “Má eg
ekki taka nokkurn skapaðan þatt í gleðmn .
Sylvía kannaðist við þann titring í romn-
um, sá reiðiskjálfti var æfinlega undanfan þess
háværa rifrildis sem Mrs. Ingleton var von að
láta á hana ganga. Sylvía stóð upp og gekk ut
að glugga: “Þú mátt lesa oll brefin ef þig lystir.
Eg sé að pabbi er út á hlaði, eg ætla að tala
nokkuð við hann.” Svo vatt hún ser ut aður en
gtormurinn skall á. ,
Stjúpan leit á eftir henni, grom yfir þvi að
geta ekki ausið yfir hana úr skálum reiði smn-
ar. Nú glotti hún og mælti fyrir munm ser:
“Bíddu bara svolítið við, stúlka mín! Þú hefir
hitt þann fyrir sem ræður við þig, ef eg þekki
rétt, hann skal láta þig taka tamningunni.
Mærin gekk þangað sem faðir hennar sat
afsíðis með pípu sína og dagblaðið, og lagði
höndina á handlegg hans. “Nú, nú?” sagði hann.
Hún þagði litla stund, segir svo hógvær:
“Pabbi, eg ætla að síma Guy, eg hefi ekki frétt
frá honum svo lengi. Eg má til að vita hvað til
kemur áður en — áður en—” svo komst hún
ekki lengra.
Hann svaraði stuttlega: “Ef þú hefir raðið
við þig, að giftast Prescott, þá sé eg ekki til
hvers það á að vera.”
Hún svaraði með sömu hógværðinni og þo
stöðugt: “Eg ætla að gera þetta. Eg vildi bara
að eg hefði gert það fyr.”
Ingleton tók til við blaðið og rumdi: “Þu
um það.”
Mærin stóð við litlu lengur en hann leit ekki
upp, hún varpaði öndu og gekk burt, ekki á fund
stjúpu sinnar, heldur til að semja símskeytið í
herbergi sínu.
Skömmu síðar gekk hún um blómagarðinn
áleiðis til næsta þorps, þar sem hægt var að
síma frá, Jeffcott gekk í veginn fyrir hana og
talaði til hennar, heimakominn eins og gamall
og góður vinur, þó í hjúastétt væri: “Afsaka
mig, missie, lof mér að óska þér gleði og geng-
is. Eg heyrði þá góðu frétt í morgun.”
Hún nam staðar, fann einlæga vinsemd
hins aldraða og það vakti þrá hennar til samúð-
arfullrar vorkunnar.
“O Jeffcott, eg hefði aldrei látið undan, ef
Mr. Ranger hefði ekki hætt að skrifa mér til!”
“Hvaða hvaða! Gerði hann það ?” sagði sá
aldraði, gretti sig og setti á, segir svo eftir
stutta þögn. “En — fékstu ekki bréf frá hon-
um í vikunni sem leið? Eg hitti bréfberann,
það var á föstudaginn, og hann sagðist vera
með Afríkubréf til þín. Var það ekki frá Mr.
Ranger, missie?”
“Hvað?” innti Sylvía snarplega.
“Það var á föstudaginn, bréfberbinn stans-
aði hjá mér á gangstígnum hérna og talaði við
mig, eg sá sjálfur bréfið efst á bunkanum. Við
áttum meir að segja tal um það.”
“Jeffcott, ertu alveg viss?” spurði Sylvía
og starði á hann.
“Eins viss og eg stend hér, Miss Sylvía. Eg
fer ekki skakt með svoleiðis. Fékstu það þá
ekki eða hvað, missie? Eg skal leggja eið útá.
að bréfið var þar.”
“Nei, eg fékk ekki það bréf”. Eftir litla
þögn bætti Sylvía við, mjög svo hæglát: “Sein-
asta bréfið sem eg fékk frá Guy, kom fyrir sex
vikum — daginn sem húsbóndinn kom heim
með konuna.”
“Hvað!” sagði gamli Jeffcott. “Hvað hefir
getað orðið af því Miss Sylvía?”
Mærin starði framundan sér og þá færðist
sá svipur á hana, sem sá gamli undraðist og
hræddist. “Þeim bréfum hefir verið haldið fyr-
ir mér.” Með það sneri hún við og hljóp til
baka upp gangstíginn líkt og skógardýr, leyst
skyndilega af tjóðri. Sá gamli kipraði varirnar
fast o gtók til síns verks. Hann sagði svo seinna,
að sér hefði brugðið við að sjá á henni svipinn.
Einmitt það sama varð Mrs. Ingleton þegar
Sylvía kom að henni sitjandi við skrifborð í
þeirri smástofu, sem hún hafði helgað sér, mær-
in var náhvít í framan, móð og með bál í aug-
um, og svo funandi af reiði, að hún hafði aldrei
slíkrar kent alla sína æfi. Eigi að síður talaði
hún slétt og viðstöðulaust:
“Nú veit eg hvernig stendur á því, að eg
hefi ekki fengið bréf frá Guy í sex næstliðnar
vikur. Þeim hefir verið stolið.”
“Hvað er að tarna, Sylvía!” sagði Mrs.
Ingleton með þungri þykkju og stóð upp. En
reiðmál bitu nú ekki á meyna, hún var búin til
bardaga — þess skæðasta sem hún hafði nokkru
sinni átt í. Hún benti framan í stjúpu sína og
segir:
“Þú tókst þau! Þú hefir haldið þeim fyrir
mér! Neitaðu því ef þig lystir — neitaðu því
ef þú þorir! Enginn nema þú hefðir gert svo
lítið úr sér. Bréfin hafa komið hingað með
skilum — en eg hefi ekki fengið þau. Eg hefi
kvalist, þjáðst hryllilega af því. Þú ætlaðir mér
þá þjáningu!”
Mrs. Ingleton stóð stuggur af augnaráði
stúlkunnar, þau voru svo hvöss og glóandi. Hún
spratt upp og sagði hástöfum:' “Þetta er ekki
satt, Sylvía. Þú segir ósatt! Hvað sem eg
kann að hafa gert, hefi eg gert þér til góðs,
hreint altaf. Faðir þinn getur borið um það.
Farðu og spurðu hann, ef þú trúir mér ekki!”
“Faðir minn er laus við þetta mál,” sagði
Sylvía snúðugt. “Hvað annað sem hann kann að
skorta, þá er hann ærlegur. En þú — þú ert
vondur kvenmaður, óvönduð, grimm og eitruð.
Það kann að vera skylda föður míns að búa með
þér, en eg er ekki skyldug til þess, guði sé lof.
Þú hefir brotist inn á mitt heimili og leitt
bölvun yfir það. Eg skal aldrei sofa undir sama
þaki og þú, frá þessari stundu.”
Hún sneri burt og í sama bili komu þeir að, I'
faðir hénnar og Prescott. Hún stóð frammi
fyrir þeim, óttalaus og einbeitt. Á þeirri
stund var hún djörf, frjáls og fögur. Hún var
búin að rjúfa möskvana. Kraftaverkið var
fram komið.
Mrs. Ingleton hafði hátt í herberginu á
bak við hana. Sylvía vatt sér fljótt við og læsti
dyrunum snerist svo öndverð við karlmönnun-
um og talaði svo til beggja: “Ykkur verð eg að
segja, að heitorð mitt við Guy Ranger helzt ó-
breytt. Stjúpa mín hefir haldið bréfum hans
fyrir mér. Það breytir auðvitað öllu. Og það
veldur því vitanlega, að eg get ekki dvalið hér
lengur. Eg fer til hans — undireins.”
Herramaðurinn svaraði engu, virtist orð-
laus, en Prescott lét ekki á sjá og segir rösk-
lega:
“Svei mér ef eg hefi séð þig líta svona frá-
bærlega út alla mína æfi! Svona ertu útlits,
þegar fýkur í þig, hva? Nú veit eg á hverju
eg á von þegar við erum orðin hjón.”
Hún svaraði honum strax: “Við verðum
aldrei hjón, Mr. Prescott. Því máttu vera af-
huga fyrir fult og alt. Eg fer með næsta skipi
að finna Guy.”
“Ó, ekkí,” sagði Prescott hlægjandi. “Þú
ert nú komin í hýðið væna mín, og þegar þú
ferð að hugsa þig um og gállinn er runninn af
þér, þá muntu finna að þetta ráð er á marga
vegu torsótt. Eitt er það, að þú hefir aldrei
vanist misjöfnu. Annað er sem okkur kom
ásamt um í gærkveldi, hélt eg, að Guy Ranger
er líkast til giftur mörgum blauðum svertingj-
um og þér er ofaukið í þeim selskap. Áhættan
er mikils til of stór og það er ekki þér líkt, mitt
fullþroskaða kirsuber, að steypa þér í slíkt, ef
eg þekki þig rétt.”
“Þú þekkir mig ekki mikið,” svaraði Sylvía
og talaði svo til föður síns: “Getur þú orða
bundist og afskifta um þetta níðingslega bragð ?
Þér er það um megn, þykist eg vita. Hún er
konan þín og þú verður að þola hana, hvaða
ógeð sem þér stendur af henni. En mér ber
engin skylda til þess, svo eg fer — strax í dag.”
Hún var skírmælt og einbeitt og horfði í
augu hans. Hann tók viðbragð, líkt og hann
þyldi illa það augnaráð og segir seint og erfið-
lega:
“Þú ferð ekki með mínu samþykki.”
“Ekki það?” sagði Sylvía. “Eigi að síður
mundi þér þykja lítið til mín koma ef eg væri
kyr.” Hér gerðist hávaði, Mrs. Ingleton ham-
aðist á hurðalokunni. Sylvía Ieit þangað urn
öxl sér og segir með fyrirlitning. “Nú máttu
sleppa henni út. Eg er búin að ljúka mér af.
Eg læt hana eina — um að ráða.” Þar næst
gekk hún áleiðis til loftstiga, sneri við, lagði
hendur á axlir föður síns og kysti hann. Reiði-
svipurinn var af henni. “Vertu sæll, pabbi.
Hugsaðu til mín öðru hvoru”, sagði hún. Svo
fór hún sína leið, framhjá Prescott og leit ekki
við honum, gekk upp stigann, léttstíg og stilt.
Þegar hún var komin í hvarf gekk húsbóndinn
til og lauk upp fyrir konu sinni.
Mrs. Ingleton var vond og hávær. “Dóni
máttu vera, að láta mig dúsai hérna meðan
nöðrupaddan helti eitri í eyrun á þér allan
þennan tíma! Hvar er hún? Hvar er hún?
Hún skal fá flengingu hjá mér, þó hún hafi
aldrei verið barin fyr, og hana vel úti látna!”
Ingleton var brúnaþunáíur og ófrýnn, skaut
handleggnum fyrir hana og segir: “Nei, það
gerir þú ekki! Þú lætur hana vera. Hún er
mín dóttir, ekki þín. Þú lætur hana vera héðan
af.” Það var auðheyrt að hugur fylgdi máli.
Mrs. Ingleton leit við honum og alt annað
en hýrlega. “Þú tekur þá hennar málstað ?”
“Já, í þetta sinn geri eg það,” svaraði hann.
Þá gall Prescott við: “Og hvað um mig þá?’
.Ingleton svaraði honum og glotti við: “Þér
var sagt upp, heyrðist mér, eins greinilega og
hægt var. Ef eg væri í þínum sporum, þá skyldi
eg láta svo vera.”
, “Hún skal iðrast þess!” mælti Mrs. Ingle-
ton stundarhátt. “Ó, hún skal iðrast þess
beizklega!”
“Það er meir en líklegt”, svaraði Ingleton.
“En lið verður henni ekki að því að sinni, að
minst kosti, því hún er búin að hleypa fram af
sér.”
Enn leit konan reiðilega við honum. “Ætl-
arðu að láta hana fara?” innti hún.
Hann ypti öxlum. “Eg get ekki að því
gert. Það er ekki til neins ^ð gera uppistand
nú. Þetta er um götur gert, svo láttu hana
vera!”
Mrs. Ingleton snerist að Prescott og segir:
“Þú getur höfðað mál fyrir trygðarof, eg skal
vera þín megin!”
Hann beygði sig. “Þú ert meir en greiðug.
En — eg held mér veiti léttara framvegis að
komast af án þinnar aðstoðar.” Að svo mæltu
sneri hann baki við þeim og gekk burtu.
“Ætlarðu, Gilbert, að láta andstygðar
manninn óvirða mig svona? Farðu og spark-
aðu í hann! Gilbert! Leyfirðu þér annað eins!”
Þetta lét frúin ganga með viðeigandi rómi og á-
herzlum. En bóndi hennar ýtti henni hægt og
stöðugt inn í stofukrílið, og sagði gildum rómi:
“Farðu og seztu! Seztu fyrir og stiltu þig! Það
er nóg komið af svona látum!”
Mrs. Ingleton ögraði á hann augunum, sá
að honum var alvara, lét fallast á hægindi og
brast í grát, lét þess jafnframt getið, að eng-
inn hefði farið svo dónalega að henni fyr. Eftir
litla stund fór hún að bera klút að augunum og
og láta ganga dæluna. Hvernig hann þyrði að
fara svona með hana? Hvort hann hefði enga
samvizku og sómatilfinning? Herti svo á smám-
saman þangað til hún leit upp, trúði þá varla
sínum eigin augum — hann var farinn — stokk-
ir\n burt, til að lofa henni að eyða ofsa sínum í
einrúmi. Hún átti von á að vera hugguð og
blíðkuð með eftirgangsmunum, en er það brást
varð hún yfirkomin af gremju og harmi, hún
tifaði upp til svefnstofu sinnar, lagðist upp í
rúm og lét þar fyrir berast það sem eftir var
dagsins.
VI. Kapítuli.
Meðal ókunnugra.
Svartur þokubakki var í lofti og mistur
hvar sem litið var frá járnbrautar lestinni, sem
þusti norður foldina,* græna að vísu en undar-
lega auða og óbygða fyrir óvönum sjónum. f
þeim molluhita og dumbungi virtist ekkert fjöri
gætt nema lestin með eimi magnaðri reið, á
fleygiferð norður, frá Höfðatúni (Cape Town á
suðurodda Afríku).
í einum vagninum sat Sylvía og mændi út
um glugga. Hún hafði fastlega vonast tli að
Guy mundi mæta henni í staðnum, en hún greip
í tómt. Enginn vinur né kunningi var til stað-
ar að bjóða hana velkomna, hún stóð ein uppi,
gestur og framandi í ókunnu landi. En í Ritzer
var hún viss um að hitta hann. Þaðan hafði
hann símað mánuði fyr, og lofað að taka á móti
henni þar, ef hann gæti ekki komið því við, a
mæta henni í Höfðaborg. Ritzen var næsta
járnbrautarstöð við það bóndabýli þar sem Guy
hafðist við, 20 mílur frá stöðinni. Hún stakk
höfðinu út um gluggan og horfði og mændi í
áttina þangað. Húsin í Ritzen hylti uppi og
dökkbláa hálsa álengdar. Meðal þeirra hæða
þóttist hún vita framtíð sína falda eða handan
við þær. En í Ritzen átti hún von á að hvílast
fyrst og giftast sínum langþráða unnusta. Hún
óttaðist ekki það sem yfir hana mundi gang'
kveið ekki fyrir því, þó ekki væri laust við vafa
og vanda. Yfir alt tók löngunin til að sjá Guy,
fríðan og fjörugan og heyra hans glaðværa
hlátur. Þá þóttist hún komin heim til sín, þó í
framandi land væri, langt um værara heim-
kynnis en hún átti við að búa á óðali föður síns,
eftir að stjúpan tók við ráðum. í því tilliti
kendi hún alls ekki neins vafa, ella hefði hún
ekki ferðast alla þessa löngu leið til að ná fundi
hans. Og héðan af gat hún ekki horfið aftur.
Aldrei gat hún snúið aftur af þessari leið, sem
hún hafði kosið af sjálfsdáðum.
Sú leið gat vel orðið alt annað en auðfarin.
Hún þóttist vita af því að margir örðugleikar
biðu hennar á þessari leið. En með Guy var
svo gott að vera, að létt var að glíma við alla
örðugleika og engin mæða þungbær. Hún þótt-
ist hafa sætt svo miklu mótlæti nýlega, að lík-
amlegt erfiði og þreyta væru léttvægar á móts
við það. Og í leynum sálar sinnar átti húr,
sterka trú á því, að alt mundi fara vel fyrir
sér. Hún var örugg og alveg viss um að hún
* Svo kallast hér það láglendi sem hol-
lenzkir nefna “veldt”.
hefði gert rétt að taka ráðin yfir sjálfri sér í
sínar hendur, og datt ekki í hug, að hún mynd'
nokkurn tíma sjá eftir því, hvað sem á kynni að
detta.
Nú fór að rökkva og ljósin að sjást í Ritzen.
Eftir fáeinar mínútur átti hún að sjá Guy eftir
öll þessi löngu ár og þau taka höndum saman.
Nú bar að vitum hennar reyk af manna bústöð-
um og skömmu síðar brunaði lestin gegnum bæ-
inn og nam staðar við stöð úr rauðu leirgrjóti.
Þar var margt um manninn. En í þeirri
þvögu — kom hún strax auga á hann. Hann
stóð og beið eftir henni, sér einum líkur í henn-
ar augum — maður meðallagi hár, þreknari en
þegar þau voru saman, útitekinn og einbeittur
á svip og augun svo hvöss að hún þóttist ekki
mega af þeim líta. Hún stökk út úr vagninum
svo að segja áður )en lestin stóð kyr, hélt upp
báðum höndum og rétti þær fram, og hrópaði
klökkum rómi:
“Guy! Guy!”
Hann tók um báðar hendur hennar og seg-
ir: “Jæja — svo þú komst hingað!”
Hún mændi upp á hann. Að hverju leyti
var hann ólíkur þeim Guy, sem hana minti til
og hafði dreymt um? Eldri vitanlega, rosknari
og þroskameiri, stærri á alla vegu. En nokkurs
saknaði hún. Það var enginn fagnaðar glampi
í augum hans. Góðmannleg vinsemd að vísu, en
fögnuðurinn — ó hvar var yndi og feginleikur
af að fá að sjá hana aftur?
Það var líkt og kulda legði um hana. Hann
hafði breyzt — hann var sannarlega umbreytt-
ur. Augun voru of hvöss, svipurinn tóm eftir-
tekt og hyggindi. Hann var orðinn dökkur á
hörund af sólarbruna. Og var hann ekki me<'
hýung í framan — sá Guy sem hún hafði þekt,
var altaf hörundsmjúkur.
Hún reyndi að hlægja, þó ekki væri henni
hlátur í hug. “Mig furðar að eg skyldi þekkja
þig með þessa ólukkans ljótu brodda í framan.
Eg er viss um þú hefir ekki rakað þig í dag.”
Hann greip til hökunnar og hló. “Nei, eg
rakaði mig í gær. Eg átti of annríkt í dag.”
Hún hrestist við, hláturinn var líkur Guy.
“Komdu og hjálpaðu mér með farangurinn,
slæmi drengur. Við skulum tala saman eftir á.”
Hann kom úr vagninum með báðar hendur
fullar, lagði það dót hjá henni og bað hana
gæta þess meðan hann næði í hitt. Hún gerði
sem hann sagði og stóð kyr í iðandi grúa Búa
og brezkra manna og svertingja, og þóttist þá
vera rugluð og sjálfri sér ólík. Af hverju gaf
Guy henni svo undarlega gætur? Af hverju var
kveðja hans svo varmalaus? Gat það verið —
var það mögulegt — að hann væri ekki feginn
að sjá hana, að — að — hann kærði sig ekki um
hana? Við það lagði kuldann aftur að henni,
hræðilegan kulda eins og hún væri lögð sverði
til hjartans og þá kom henni í hug aðvörun
Jeffcotts gamla: “Hefirðu spurt sjálfa þig,
hvað úr honum kann að hafa orðið eftir fimm
ár? Það hefir fallið á elskuna hjá mörgum
manninum á skemri síma, ef hann var burt frá
unnustunni. Og hann er ’einn af átján.”
Engan vafa setti að henni þá né nokkurn-
tíma, fyr en nú. En nú sveif hann að henni og
yfirbugaði hana. Hún leit í kringum sig ör-
væntandi, hvort ekki væri neitt færi til undan-
bragðs. Nú kom hann aftur og leit á hana þeim
furðulega fránu sjónum, rétt eins og hann hefði
aldrei séð hana fyr, hugsaði hún alveg úrkula
og talaði til hennar: “Nú er búið, komdu til
gistihúss. Þú ert víst þreytt.”
“Eg er farmóð,” sagði hún og gat varla
komið upp orðum. “Er langt þangað ?”
“Nei, gistihús járnbrautarfélagsins er réti
hjá,” hann tók upp farangurinn og gekk burt
en hún elti hann gegnum mannfjöldann. Hún
var svo ríkt haldin af hugsuninni um hann, að
hún gáði ekki hvert farið var. Mikil ósköp hafði
hann breyzt, þroskast á þá Ieið sem hún hefði
aldrei trúað að mögulegt væri. Göngulagið var
rösklegt og kraftalegt og liðugt og hann bar sig
líkt og sá, sem er vanari að skipa en hlýða og
finnur til sín. Hún þóttist sjá á honum að
hann var vel efnaður. En ef hann var efnaður,
af hverju hafði hann ekki sent eftir henni?
Hann gekk á undan til gistihúss og til lítill-
ar matstofu með dúkuðu borði og segir:
“P’áðu þér sæti. Farðu úr ferðaspjörum.
Þú hlýtur að vera svöng,” og hringdi bjöllu á
frammistöðu, en hún hlýddi orðalaust því sem
hann sagði henni. Nú setti að henni skjálfta af
hugarins hrellingu, gat það verið að hún hefði
breyzt líka, langt umfram það sem hann hefði
búist við? Kom hún honum eins ókunnuglega
fyrir eins og hann henni? Og var það kannske
orsökin til að augnaráð hans og svipur var með
engum varma né blíðu, heldur athugandi og
rannsakandi ? Og var það þess vegna, að hann
tók hana nú ekki í fangið, þegar þau voru ein ?
Hún lagði frá sér höfuðfatið og snerist við
honum. Þá horfði hann á hana enn og enn sveif
að henni hryllileg óvissa. Eitthvað var upp
komið sem stíaði þeim sundur. Hann var, að
henni virtist hræðilegur. Aldrei var Guy þessu
líkur, heldur fljótur til og ör og framgjarn.