Heimskringla - 26.01.1938, Page 2

2.SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 26. JANÚAR 1938
“ÞAÐ SEM 1 HENNAR
VALDI STÓД
Ræða eftir séra Jakob Jónsson
“Og er hann var í Betaníu í
húsi Símonar líkþráa og sat
yfir borðum, kom þar kona;
hafði hún alabasturs-buðk með
ómenguðum, dýrum nardus-
smyrslum; og hún braut ala-
basturs-buðkinn og helti yfir
höfuð honum. En þar voru
nokkuriY, er gramdist þetta og
sögðu hver við annan: Til
hvers var verið að eyða þannig
smyrslunum? Því að þessi
smyrsl hefði mátt selja fyrir
meira en þrjú hundruð denara
og gefa fátækum. Og þeir at-
yrtu hana. En Jesús sagði:
Látið hana í friði! Hvað eruð
þér að mæða hana? Gott verk
gerði hún á mér; því að jafn-
“Látið
hönd selja
hendi”
“Látið hönd selja hendl—
og livaö sem við tekur á
morgini, verðið þér ekki
í skuld.”
Maðurirui, sem borgar út í
hönd fyrir það, sem hann
kaupir, vinnur á tvennan
hátt. Hann sparar að sjálf-
sögðu peninga, vegna þess að
þrátt fyrir allar æfintýra-
sagnimar, þá kostar það
peninga að kaupa gegn af- ■
borgunum, og menn borga
fyrir þægindi lánstraustsins.
En jafn mikilvægt er það, að
hann hefir enga veðskuld á
framtíðinni. í>að, sem hann
hefir umleikis á hann sjálfur,
hvað sem fyrir kemur á
morgun.
EATON’S trúir ávalt sterk-
lega á þann visdóm og þau
hlunnindi, sem þvi fylgja, að
verzla fyrir peninga út í
hönd. EATON’S hefir aldrei
látið hjá líða að brýna þetta
fyrir viðskiftavinum sínum.
En vegna þæginda og þjón-
ustu, gemm við mönnum
kleift að kaupa vissar vörur
gegn afborgunum. En við
vekjum jafnframt athygli á
því, að sem innkaupa aðferð,
kostar hún meira, og verður,
þegar alt kemur til alls, ekki
eins ánægjuleg.
Ekkert jafnast á við hina
guilvægu gömlu áminningu:
“Látið hönd selja hendi.”
EATON'S
an hafið þér fátæka menn hjá
yður, og er þér viljið, getið þér
gert vel til þeirra, en mig haf-
ið þér ekki ávalt. Hún gerði
það, sem í hennar valdi stóð;
hún hefir fyrirfram smurt lík-
ama minn til greftrunarinnar.
En sannlega segi eg yður, hvar
sem fagnaðarerindið verður
boðað um allan heiminn, mun
þess og getið verða, sem hún
gerði, til minningar um hana.
Mark. 14, 3—9
■
“Hún gerði það, sem í hennar
valdi stóð,” segir Jesús við kon-
una með alabastursbuðkinn. —
Þessi orð eru ekki aðeins töluð
til þess að bera blak af stúlku,
sem ásökuð hafði verið fyrir það
að fara óskynsamlega að ráði
sínu. Þau sýna oss inn í hug
meistarans, þegar dregur nær
því, að málefni hans eigi alt und-
ir annarra stuðningi. Hafið þér
nokkum tíma hugsað út í það,
að svo hefði getað farið, að
Jesús hefði ekki öðlast neitt
fylgi meðal þjóðar sinnar —
enga lærisveina — enga vini
sem elskuðu hann og þráðu að
sýna þess vott hið ytra ? — Hvað
hefði þá orðið úr þeirri hreyf-
ingu, sem kend er við hans nafn ?
Hvar var þá árangurinn af starfi
hans, prédikun hans og kær-
leiksverkum, og krossdauða
hans? — Vér segjum, að fsland
eigi stjórnarbót sína að þakka
Jóni Sigurðssyni. En fylgislaus
hefði hann aldrei afrekað slíkt.
Sigurinn, sem málstaður hans
hlaut, var því að þakka, að
hundruð og þúsundir alþyðu-
manna gerðu það sem í þeirra
valdi stóð til þess að afla hug-
’sjóninni fylgis og fá hana fram-
kvæmda, íslenzkir prestar og
bændur, víðsvegar um alt land
gerðu það sem í þeirra valdi
stóð, hvort sem mikið eða lítið
bar á. Þeir gerðu það sem í
þeirra valdi stóð fyrir sjálfstæði
fslands.
Á sam hátt vissi Jesús, að ef
málefni guðsríkis ætti að sigra
meðal mannanna, hlaut það að
verða með þeim hætti, að allir
hinir umkomulitlu einstaklingar
gerðu sitt til, þar sem þeir voru
í sveit komnir. Og þegar konan
með alabastursbuðkinn kemur og
sýnir honum ástúð sína, þakk-
læti og aðdáun, finnst oss eins
og honum hljóti um stund að
verða hugsað til þess, hve stór-
kostlegt og dásamlegt það hefði
verið, ef allir — í bókstaflegum
skilningi — allir hefðu gert það
sem, í þeirra valdi stóð, fyrir
hann og málefni hans. Það gat
vel verið, að það mætti finna að
því, að hún keypti svona dýr
smyrsli. Þeir gátu haft rétt fyr-
ir sér að því leyti, veizlugestirn-
ir, sem vildu heldur gefa fátæk-
um peningana. En hvað sem um
það var, gátu meira að segja
þeir tekið hana til fyrirmyndar.
Hún eyddi þrjú hundruð dínör-
um til þess að votta honum ástúð
og þakklæti. Látum þá gera
annað eins fyrir fátæklingana,
sem þeir hafa altaf í grend við
sig. Ef þeir gerðu líka alt, sem
í þeirra valdi stæði, — ef allir
gerðu það sem í *þeirra valdi
stæði, þá yrði jörðin að guðs-
ríki. Þá yrði mannlífið farsælt
og friðsælt. Þá mundu rætast
hinar helgustu vonir fortíðarinn-
ar, og framtíðin uppfylla þær
með fegurri hætti en nokkurn
hafði dreymt um. Og konan,
sem olli hneyksli í veizlunni forð-
um, hún verður í augum Jesú
að ímynd allra þeirra, sem elska
hann svo heitt, að þeir gera alt,
sem í þeirra valdi stendur, til
þess að sýna það í verki og
framkvæmd.
Þegar vér virðum fyrir oss
mannlífið, og þar á meðal sjálf
oss, sjáum vér, hve rík sú til-
hneiging er, að ætlast til allra
framkvæmda af öðrum. Ríki
farsældarinnar á að koma yfir
oss, eins og sú himneska Jerú-
salem, fullgerð að öllu leyti án
vors eigin tilverknaðar. Alt, sem
vér þurfum, á að koma eins og
manna á eyðimörkinni forðum
— einhverskonar himnabrauð,
sem fellur niður við fætur vora,
svo að ekki þarf annað fyrir því
að hafa en að lyfta því upp í
munninn og kingja því. Sumt á
stjórnin að seiða til vor; sumt á
kirkjan að koma með, eða vísind-
in — og alt fyrirhafnarlaust frá
I vorri eigin hendi. Vér eigum
að fara að eins og vér værum í
heimboði hjá góðu fólki. Vér
bíðum þangað til búið er að
leggja á borðið og hella í bollana,
og oss sagt, að gera svo vel.
Þannig hugsum vér oft og tíð-
um. En sem betur fer, er líka til
annar hugsunarháttur, og saga
mannkynsins sýnir, að það er sá
hugsunarháttur, sem er lyfti-
stöng allra framfara. Honum er
bezt lýst með orðunum: Eg geri
það, sem í mínu valdi stendur,
hvort sem aðrir gera sitt eða
valdi stendur. Og áður en hann
fellur frá, sem aldraður maður,
hefir hann lokið einum 12 bind-
um af þjóðfræðum af ýmsri teg-
und. Nafn fátæka vinnumanns-
ins stendur nú skráð á listanum
yfir heiðursfélaga Bókmentafé-!
lagsins, ásamt nöfnum frægra
vísindamanna. Verk hans voru ef
til vill ekki gallalaus, en hann
gerði það, sem í hans valdi stóð.
Það eru þessir menn, sem með
hverri þjóð ber að meta mest.
Ekki svo að skilja, að stjórnin
eigi ekki að gera sitt eða vísinda-
stofnanirnar og kirkjan sitt. En
þú getur einskis krafist af
stjórninni, vísindamönnum,
kirkjunni eða mannfélaginu yfir-
leitt, nema þú gerir um leið það,
semx í þínu valdi stendur.
Eg veit, að fólki líkar ekki á-
valt vel, að það sé minnt á þenn-
an sannleika. Einu sinni var ís-
lenzkur prestur að prédika fyrir
söfnuði sínum sem oftar. Hann
var góður ræðumaður, og fólkinu
líkaði vel að hlusta á hann. f
þetta skifti hagaði hann ræðu
sinni þannig, að fyrri partur
hennar var almenns eðlis. Hann
talaði alment um guðsríkið, um
reynslu trúarinnar, og starfið
fyrir málefni Krists. Fólkið
sat í sætum sínum og hlustaði
stórhrifið á hann. Ánægja og
hrifning ljómaði úr augum þess;
það virðtist vera snortið af þeim
hugsjónum, sem presturinn boð-
aði. En í seinni parti ræðunnar
kom hann að fólkinu sjálfu og
að sjálfum sér. Hann fór að tala
um málið frá raunhæfu sjónar-
miði, að sínu leyti eins og hann
mundi hafa talað við það um
kartöflurækt eða húsabyggingar.
Það var eitthvað sem það sjálft
átti að taka þátt í. En þá fannst
fólkinu guðsorðið í ræðunni fara
að minka. Guðsorðið var nógu
fallegt og skemtilegt, meðan það
gat sveimað á hljóðbylgjunum
frá munni prestsins, en þegar
það fór að gera kröfur til þess að
þeir, sem sátu þarna á áþreifan-
legum beggjum bærðu varir eða
hreyfðu hendur, var öðru máli að
gegna. Og það var eins og það
drægist slæða fyrir andlitin. —
Hrifningin hvarf, ljóminn fór úr
augunum. Fólkið varð fy^ir
vonbrigðum með prestinn. Það
var leiðinlegt að ræða, sem byrj-
aði svona fallega, skyldi ekki
geta orðið góð til enda. Að seinni
parturinn skyldi þurfa að verða
svona frámunlega hversdagsleg-
ur.
Gott að síðasta Dropa!
f öllum samanburði jafnast Bright’s
HERMIT PORT og HERMIT SHERRY
við hin dýru Evrópu vín—að öllu nema
verðinu, sem þér sjáið að er svo lágt, að
þér getið neytt hvort heldur er portvíns
eða sherry með hverri máltíð.
THE FAMILY WINES FOR ALL THE FAMILY
Hermif Port and Sherry—26 oz. bottle 60c. Corton of six 26 oz. $3.00
Concord and Catawba—26 oz. bof. 50c. Carton of six $2.50. 1 gal. jar $2.00
Produced by T. G. Bright & Co., Limited, Niagara Falls
This advertisment is not inserted by the Government Liquor Control Commission. The
Commission is not responsible for statements made as to quality of products advertised
!ekki. Þetta eru mennirnir, sem
tóku sig fram um að gera það
| sjálfir, sem þeir sáu að gera
þurfti, að svo miklu leyti sem
þeir gátu.
Eg sé t. d. í huga mér íslenzka
munkinn, sem hefir setið í
klausturklefa sínum við ritstörf-
in. Hann hefir heyrt sögur um
afreksmenn þjóðarinnar, at-
burði, sem sumir eru sorglegir
eða hryllilegir, aðrir fagrir og
hrífandi, og hann hugsar með
sjálfum sér, að einhver þurfi að
sjá um, að ættarsögumar varð-
veitist. — Nei, hann hugsar ekki
sem svo, að einhver og einhver
þurfi að gera það. Hann ákveð-
ur, að gera sjálfur það, sem í
hans valdi stendur, hvað sem
öðrum líði. Og við skrifborðið
hans verður ein eða fleiri af fs-
lendingasögunum til.
Mér verður hugsað til ungs
manns á Austurlandi. Hann er
fátækur vinnumaður á einum
bóndabænum eftir annan. Hann
vinnur allan daginn, eins og
hver annar, en á kvöldin kveikir
hann á kertinu sínu og tekur
skriffærin sín upp úr koffortinu.
Hann hefir orðið snortinn af
þjóðsögunum, sem ganga mann
frá manni. Honum finnst þjóð-
trúin og hennar viðfangsefni
merkileg til umhugsunar. Hann
hugsar þó ekki sem svo, að þessu J
þurfi stjómin að sjá um, að
safnað verði saman. Eða að
þama væri verkefni fyrir menta-
mennina eða prestana eða skól-
ana. Nei, hann segir við sjálfan
sig: Eg geri það, sem í mínu
Áreiðanlega hefði nú þessi
söfnuður verið betur kominn
andlega, ef hver einstaklingur
hefði hugsað til sjálfs sín og
sagt: “Eg skal gera það, sem í
mínu valdi stendur.” — Hugsjón
kirkjunnar, að sínu leyti eins og
menning þjóðarinnar, verður ein-
mitt að byggjast á þessu, að mál-
efnið verði ekki aðeins falleg
prédikun, heldur raunverulegt
starf, sem hver fyrir sig finni
sig fúsan til að inna af hendi.
Nýlega sagði maður nokkur
við mig: “Það er gallinn á ykkur
prestunum að fólkið fer ekkert
eftir því sem þið segið.” Hann
hafði vafalaust rétt fyrir sér í
því, að séum vér prestarnir á-
hrifalitlir, þá er það vor eigin
sök að meira eða minna leyti.
Vér höfum ef til vill ekki fundið
rétta lykilinn að hjörtum fólks-
ins. En mér finst að maðurinn
hefði gjarnan mátt bæta annari
setningu við: “Það er gallinn á
fólkinu, að það fer ekki eftir
því, sem þið prestarnir segið.”
En hvernig svo sem hann kaus
að orða það, var þrátt fyrir alt
hugsun og heilbrigð tilfinning
bak við. Hann hafði auðsjáan-
lega fundið það, sem söfnuður-í
inn, sem eg var að lýsa, fann
ekki. Sem sé það, að ef starf-
semi kirkjunnar á að blessast og
bera ávöxt, þá verður fðlkið að
gera það, sem í þess valdi stend-
ur. Hver einstaklingur verður
að finna til sinnar eigin ábyrgð-
ar, og segja við sjálfan sig:
“Hvað sem prestinum líður og
hvað sem hinu fólkinu líður, skal
eg gera það, sem í mínu valdi
stendur.”
Nú skulum vér, líkt og prest-
urinn, sem eg mintist á, færa
málefnið nær oss sjálfum og
vorri eigin starfsemi. Þegar vér
virðum fyrir oss kristnisögu eða
kirkjusögu íslendinga fyrir vest-
an haf, kemur það í ljós, að
menn eru nú alment farnir að
hugsa allmiklu öðruvísi en kirkj-
unnar menn gerðu fyrir hálfum
eða heilum mannsaldri. Vér
heyrum hinum gömlu leiðtogum
álasað fyrir ýmislegt, sem þeir
gerðu eða héldu fram. Þeir voru
of íhaldssamir, segja menn, eða
of svæsnir, of þröngsýnir, of
fáfróðir; of kreddubundnir, of
umburðarlítlir hver við annan o.
s. frv. Það er auðvitað mikill
sannleikur í þessum ásökunum.
Og það er ekki laust við að
mörgum, sem vilja hinum gömlu
mönnum vel, reyni stundum að
þagga niður í þeim, sem ásakar
þá; þeir segja: “Við skulum
reyna að minnast aldrei að neinn
hafi haldið öðru fram fyrir 30
árum en hann heldur fram í dag.
Við skulum láta eins og feður
okkar og mæður hafi aldrei verið
íhaldssöm, þröngsýn eða kreddu-
föst. Við skulum bara ekki
minnast á það.” Mér finst
stundum, þegar eg heyri Vestur-
íslendinga tala um kirkjusögu
sína, að þeim vera gjarnt til að
tala í lágum hljóðum, eins og
þeir skammist sín hálfpartinn
fyrir fortíð sína og forfeður. En
hví skyldir þú vera að skamm-
ast þín fyrir þeirra hönd? Þeir
óskuðu aldrei eftir slíkri með-
aumkun. Nei, verum ekkert að
reyna að gera það öðru vísi en
þeir voru; og reynum því síður
að falsa skoðanir þeirra. En
einu megum vér veita eftirtekt.
Þeir þorðu að taka á sig þá á-
byrgð að vera starfsmenn. Það
voru gallar á þjónuktu þeirra,
séð frá sjónarmiði nútímans, en
þeir voru nógu miklir menn til
að draga sig ekki í hlé út í
skúmaskotin, heldur gerðu það,
sem í þeirra valdi stóð til þess
að halda starfinu gangandi og
félagskapnum lifandi. Það er
enginn vandi að ásaka hina eldri
kynslóð. En vér höfum ekkert
leyfi til slíkra sakfellinga, nema
vér um leið gerum það, sem í
voru valdi stendur til að stefna
málefnum vorum til þeirrar átt-
ar, sem viturlegust er á vorri
öld. Verum eins áhugasöm í
voru frjálslyndi sem þeir voru í
sinni kreddufestu. Eins starf-
söm í vori sameiningu og þeir
í sinni sundrung. Eins djörf að
taka afstöðu í nútíðinni og þeir
voru í fortíðinni.
Hvar sem eg hefi ferðast með-
al íslendinga í þessari álfu, hefi
eg fundið, að fólkið þráir eins-
konar endurfæðingu íslenzku
kirkjunnar. Það sér í huga sér
eina heilaga, almenna íslenzka
kirkju, sem horfir fram, en ekki
til baka. En mér hefir oft fund-
ist, eins og fólkið ætlaðist til að
þessi kirkja kæmi svífandi af
himnum ofan, eins og einhver
himnesk Jerusalem. Eða að
prestarnir veifi hendi sinni, eins
og Moses við Rauðahafið, svo að
ekki þurfi annað en að ganga
þurrum fótum inn í hið fyrir-
heitna land.
En þetta er blekking.
Lausnin á vandamálinu er þar,
semþú — og eg meina þig, sem
heyrir eða lest þessi orð mín —
þar sem þú kemur með þinn ala-
bastursbuðk og gerir það sem í
þínu valdi stendur, af því að
hugur þinn hefir orðið snortinn
af anda hans, sem forðum var
smurður ilmsmyrslum í veizlu
Símonar líkþráa.
f dag erum vér stödd við
kirstna guðsþjónustu. Hún er
einskonar heimboð, þar sem Jesú
er boðið með. “Hvar sem tveir
eða þrír eru samankomnir í
mínu nafni, þar er eg mitt á
1 meðal yðar,” sagði hann sjálfur.
Ef vér þráum hann af einlægni,
er hann með oss. Annaðhvort
fer hann hér um, eins og hann
gekk um hús Símonar líkþráa,
aðeins ósýnilegur jarðneskum
augum— eða hann snertir oss
með andlegum áhrifum sínum
frá dýrðarheimi upprisunnar. Að
minsta kosti er mynd hans fyrir
hugskotssjónum vorum.
Vér lásum áðan sögu um konu,
sem bar lotningu fyrir Kristi,
var honum þakklát og elskaði
hann. Vér vitum ekki með
neinni vissu, hvað hann var bú-
inn að gera sérstaklega fyrir
hana. Ef til vill átt þú líka erf-
itt með að gera þér grein fyrir
því, hvað hann hefir fyrir þig
gert. Hvernig hefði t. d. líf þitt
orðið, ef hann hefði aldrei komið
í heiminn? Mundi lífið hafa fært
þér alt, sem þú hefir hlotið, ef
mannkynið hefði enga gjöf hlot-
ið frá honum ? Og finst þér
ekki í raun og veru, að þó að ást
þín sé ’veik og kærleikur þinn
hverfull, þá sé þó enginn, sem
All-Canadian victory for pupils of
DOMINION BUSINESS
COLLEGE at Toronto Exhibition
Pupils of the DOMINION BUSINESS COLLEGE,
Winnipeg, were awarded FIRST PLACE in both
Novice and Open School Championship Divisions of
the Annual Typing Competition.
Miss GWYNETH BELYEA won first place
and silver cup for highest speed in open
school championship with net speed of 92
words a minute..
Mr. GUSTAVE STOVE won first place and
silver cup for highest speed in Novice Sec-
tion of typing contest. His net speed was
76 words a minute.
Miss HELEN BRIX, another D. B. C. pupil,
won second place for accuracy in the novice
division!
Miss DOROTHY MAXWELL, a D. B. C.
student, came fourth in the open school
championship section!
The Dominion sent four pupils to Toronto
and they won two firsts, a second and a
fourth place!
The contest officials announced at the Coliseum before an
audience of 9,000 people that the Dominion Business
College, Winnipeg, had the best showing of any com-
mercial school in the competition!
There were 107 contestants!
ENROL NOW
DOMINION
BUSINESSCOLLEGE
WINNIPEG
FOUR SCHOOLS: THE MALL—
ST. JAMES — ST. JOHN’S — ELMWOOD