Heimskringla - 10.01.1940, Page 3

WINNIPEG, 10. JANÚAR 1940
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
til sjálfsvarnar. Voru þesisir
kvöldgeislar síðasta sólarkveðj-
an. Ekki kom mér samt til hug-
ar að dvelja né súna við. Nei
hana skyldi eg frelsa — eða að
öðrum kosti láta lífið. Klár-
arnir voru í einu svita baði, samt
knúði eg þá sporum og þeyttist
áfram — nær voðanum.
Hvað var nú þetta? — Þrír
reiðmenn, er færðust óðfluga i
nær. Það var eins og þeir kæmu
út úr sjálfum kvöldskuggunum,
þessir skuggalegu menn, er
námu staða á veginum fyrir
framan mig
Foringinn lyfti hendinni að
hermanna sið og heilsaði kur-
teislega:
“Þú ert frá Senor Harding, er
ekki svo.” — Hann mælti á
ensku með útlendum hreim.
Mér kom til hugar að látast
ekki kunna spönsku en hætti þó
við það; og svaraði á hans eigin
máli.
“Eg heiti José Arigon, Don
J°isé; ef yður þóknast,’’ sagði
hann á castilískri spönsku. “Nú
verð eg að biðja yður að fylgja
mér eftir.”
Við riðum samsíða og hann
sagði mér alla málavöxtu. Fyrst
^f öllu fullvissaði hann mig að
Senorunni liði vel. Að hún væri
hjá systir hans, sem stæði, en
ftiundi koma til móts við mig
fyrir miðnættið. Þá yrðum við
að leggja af stað því Dr. Garcia
kefði leitað liðs hjá sveitar lög-
reglunni (Rurales) og Senora
Garcia hefði óskað þess eins að
talla ekki í hendur mannsins
Slns, sunnan landamæranna. —
beir væru samt á leiðinni með
°vígann her, en hann og sveit
^ans skyldi verja okkur til hins
síðasta. Bezt væri okkur að
8^ifta á hestum við hann, þar
sem hans væru ólúnir, og féllst
eS á það.
Eftir svo sem tveggja stunda
reið komum við í dálítið rjóður
Vlð rætur Santa Maria hæðanna.
^okkrir menn voru þar fyrir.
■^uðsjáanlega óttuðust þeir á-
úlaup og höfðu vörð um sig. —
^inkum gáfu þeir glöggar gætur
að akbrautinni, sem lá þar
naerri.
Eg neytti kvöldverðar með
r®ningjunum, sem þeir tilreiddu
8ér við ofurlítinn útield. Þeir
v°ru gestrisnin isjálf og hinir
^Urteisustu — í einu orði sagt
8Ura elskulegustu ræningjar. —
arna átum við glóðarsteik og
aiúini og skoluðum því niður
^úeð ljúffengum þrúgu vínum.
Vie la luche traba jodores
ú'exicana,” (“Til heilla mexi-
^onsku verkalýðs baráttunn-
fr”-) hrópaði José og lyfti glas-
JllU, “við erum úlfár milli úlfa,
raeningjar meðal ræningja. Við
erUm rændir og svo leggjum við
^att á vegfarendur; á það, er
erðast um óðul feðranna. Ame-
'"‘kaninn kemur og finnur iolíu
isilfur, í jörðinni. Skýrslur
iu samdar og sendar stjórninni.
ið höfum fundið fjársjóði”
f^ja þeir, “fjársjóði sem
jenda bjálfarnir ykkar hafa
o ^ert með að gera. Samningar
^u gerðir og útlendingarnir fá
ettindi fyrir gjald. Landið er
anna blakir í blænum.
Eg horfði öruggur á brún-
leit, unglingsleg andlit og blik-
andi byssustingi, í glampandi
geislaskini og hugsaði um alla
þá er áður fyrri börðust fyrir
frelsið: — um Ameríku sjálf-
boðana í liði Washingtons í Val-
ley Forge, um Marselleijana, á
hergöngunni til Parísar og Sans-
Culottena, er skutu furstunum
skelk í bringu, á dögum frönsku
byltingarinnar.
Mér var vaggað til værðar af
samstiltum röddum þessara
stigamanna, suður í Mexikó. —
Einn lék á gítar og aðrir sungu
“E1 Romance de Aragon.”
La manana de San Juan
tres horas antes del dia
salime yo a pasear
por una huarta florida.
ANDREW DANIELSON
60 ÁRA
. ^ar,” segja þeir, “sjá við höf-
.ú1 greitt mikið gull fyrir fríð-
0 Nú ber ykkur að þoka
l? Vlðurkenna okkur, sem yðar
°fðingja.” Við leitum til okk-
0, eigin stjórnar og hún gefur
^.^ur aðeins þessa ráðleggingu:
,. verðið að gerast vinnumenn
a þessum útlendingum.” —
Vlð viljum ekki gerast þjón-
?e,ssara útlendinga. Þannig
fr i . ^arið- Við stríðum fyrir
^ s'ð og ættar reitinn. — Ein-
^ erntíma verðum við allir
sa^n^r’ ^annske 1 nótt — quien
^ (hver veit).”
Við G)r kju£gu mér hvílurúm úr
tágum, og eg varð hvíld-
ijj 1 fe^inn. Nú var mér horf-
a)|ur ótti. Þessa nótt mundi
^a Mary Harding og fyrir
suisetur yrðum við komin
^r fyrir Rio Grande, þar
ninn þríliti fáni Bandaríkj-
Lausleg þýð.—
Á Santi Jóhannesar megin
messu,
um morgun stund og löngu fyrir
dögun,
eg reika einn, í gróðrár-lundi
grænum
með gullin blóm og yndis fagra
lögun.
út frá þessu sofnaði eg en
vaknaði loks við bifreiðar blást-
ur.
Tvær konur gengu inn í ljós-
hringinn. — Önnur þeirra var
Mary Harding. Það sá ekki á að
hún hafði liðið neinar þjáningar
— en skapið var úfið. Hún virti
engan nema mig viðlits og þókn-
aðist ekki að mæla orð við aðra.
Þó kvaddi hún Dona Blasa, syst-
ir José fremur hlýlega.
Eg flýtti mér að framselja
sjóðinn; svo var haldið af stað.
Done José fylgdist með okkur
en menn hans dreifðu sér um
heiðarnar. Við riðum í loftinu
og síðla dags sáum við fljótið
eins og silfur borða á grænu
flosi.
Nokkrir skothvellir rufu þögn-
ina.
“Los Rurales” 'sagði Don José.
“Eg læt þá elta mig. Á meðan
komist þið undan. Vivo a la
rio. (Fljótt að ánni).” Hann var
horfinn á svipstundinni.
Eg reið við hlið hennar yfir
ána. Við og við heyrðust skot-
hvellir suðurundan.
“Heldurðu að þeir nái hon-
um? — Hann er svoddan dánu-
menni, enda þótt hann sé ræn-
ingi. Mary virtist áhyggjufull
um örlög Don José.
“ó hann spjarar sig vertu
viss,” fullvissaði eg.
“f raun og veru á eg honum
mikið að þakka.”
“Áreiðanlega frú Garcia.” —
Eg sagði þetta svona til að vita
hvernig hún tæki því.
“Þú mátt ekki kalla mig þessu
nafni — aldrei eða eg fer á eftir
honum þessum.” Hún dróg gift-
ingarhringinn af sér og þeytti
honum út í ána, svo langt, sem
hún dróg. í sama bili hallaði
hún sér ofurlítið á hestinum svo
eg greip utan um hana til stuðn-
ings — þú skilur.
“Ef eg skildi nú taka upp á
því að gifta mig aftur, vildi eg
gjarnan að brúðguminn skildi
mig ekki eftir í ræningja hönd-
um,” hvíslaði hún.
Náttfari.
Á fundi, sem “íslendingadags”
nefndin hélt s. 1. sunnudag voru
þessir settir í embætti.
Sveinn Pálmason, forseti
Steindór Jakobsson, vara-forseti
Davíð Björnsson, ritari
Jóh. Sigurðsson, vara-ritari
Jochum Ásgeirsson, féhirðir
Geir Thorgeirson, vara-féhirðir
Eignavörður, Th. Thordarson,
Gimli, Man.
Auk þessara skipa isæti í
nefndinni: E. A. fsfeld, séra P.
M. Pétursson, Dr. L. A. Sigurðs-
son, Th. S. Thorsteinsson, Sel-
kirk og Hannes Kristjánsson,
Gimli. Ennfremur voru ritstjór-
ar íslenzku blaðanna kosnir að-
stoðarmenn í nefndinni.
Frá Blaine, Wash. j
22. des. is. 1. var hr. Andrew
Danielson haldið veglegt heið-;
urssamsæti í tilefni af sextug-
asta afmælisdegi hans.
Samsætið fór fram í fundar-
húsi lútersku kirkjunnar í|
Blaine og nokkuð á annað hundr- \
að manns tóku þátt í því. Til
samsætisins var efnt af íslend- j
ingum í Blaine og þeirri bygð og
skipaði séra Guðm. P. Johnson
forsæti. Fundarhúsið og borð-
in voru smeklega prýdd með!
blómum og öðru fögru skrauti. j
Fynstur tók til máls hr. Jó-j
hann J. Straumfjörð sem með
nokkrum fögrum og velvöldum i
orðum skýrði frá tilgangi sam- j
sætisins og lét hann ánægju sína j
í ljósi yfir því að sjá svo marga j
íslendinga samankomna til þess j
að heiðra afmælisbarnið með
nærveru þeirra.
Þá reis sér H. E. Johnson úr
sæti sínu og flutti mjög hugljúfa i
og vel viðeigandi bæn, því næstj
hvatti söngstjórinn okkar hérj
á ströndinni, hr. Sigurður Hegla- j
son, alla til þess að syngja:
“Hvað er svo glatt”, við hljóð-
færið var snillingurinn Jónas;
Pálsson er ispilaði undir söngv-
ana öllum til ánægju.
Rausnarlegar veitingar voru
frambornar af nokkrum konum
og stúlkum bygðarinmr, og und
ir borðum skiftust á ræður og
söngvar.
Þessir tóku til máls: ásamt
forseta, séra Erlingur Ólafsson,
séra Albert Kristjánsson, iséra
Halldór E. Johnson, hr. Guðjón
Johnson, hr. Jónas Pálsson og
frú Sigríður Paulson.
Allir töluðu ræðumenn mjög
hlýlega í garð afmælisbarnsins
og með mörgum völdum orðum
sýndu fram á dugnað og atorku
hr. Danielssonar í öllu því er
hann hefði á einn eða annan
hátt lagt hönd að, og ekki sízt
á sviði stjórnmálanna og ýmisra
velferðarmála bygðarinnar, —
einnig hefði framkoma hans á
löggjafarþingi Bandaríkjanna
verið íslendingum og íslenzkri
þjóð til stór sóma í öll þau 10
ár er hr. Danielson skipaði þar
sæti við afbragðs orðstír.
Einnig skemtun tveir ungir
menn, Mr. D. Danielson og Mr.
Lee, með hljóðfæraslætti. Þá
afhenti iséra Guðm. P. Johnson
Mr. Danielson ljómandi fallegan
I. E. S. gólf lampa sem afmælis-
gjöf frá Blaine og bygðar búum.
Því næst kvað hr. Danielson
sér hljóðs og þakkaði fyrir þann
mikla heiður er sér hefði sýndur
verið, og með mörgum snjöllum
orðum lét hann í Ijósi hlýhuga
sinn til allra viðstaddra og
þeirra er á einn eða annan hátt
hefðu sýnt sér vinarhug í sam-
bandi við afmælisdaginn og sér-
staklega mintist hann þeirra
góðu og hlýju orða er komið
höfðu bréflega frá hinum vel-
virta blinda öldung, hr. Magnúsi
Jónssyni frá Fjalli. Að endingu
sungu allir “Eldgamla ísafold”,
“My Country ’Tis of Thee”, og
“God Save the King.”
Samsætið var hið ánægjuleg-
asta í fylsta skilningi, því þar
ríkti eining og bróðurlegur hug-
ur, svo fóru allir heim til Sín
glaðir í anda.
G. P. J.
LEIÐTOGINN
Andrew Danielson 60 ára,
22. des. 1939
i hollum sem málefnum fylgi sitt
lér.
Danielson lifi um ótal mörg ár,
1 ásýnd hans göfug og skarplegar
brár,
gefa til kynna hans leiðsögn
mun löng,
lýðsins við hylli og vorfugla
söng.
Frúin með umhyggju lýsir hans
leið,
lyftir frá steinum að brautin sé
greið
gætir alls velsæmis, glaðlynd og
prúð,
gjarnan að fátækra málum er
hlúð.
Niður með alt sem er lélegt og
lágt,
lifi það alt sem er göfugt og
hátt,
þroski til sigurs er þjóðanna
hrós,
þá flýja myrkrin við iskínandi
ljós.
K. D. Johnson
ANDREW DANIELSON
SEXTUGUR
Ræða flutt af Jónasi Pálssyni á
sextugasta afmælisdegi Andrew
Danielson, Blaine, Wash.
verið kosinn 6 sinnum í röð af
samborgurum sínum, einmitt
þeim sem best þektu til hans, til
þess að gegna friðdómana em-
bættinu, sem hann hafði á hendi
samfleytt í 20 ár, eða þar til
hann gaf ekki kost á sér lengur.
4. Mr. Danielson hlýtur að
vera mannkosta maður og kær-
leiksríkur, annars hefði hann
ekki tekið til fósturs og alið upp
tvö munaðarlaus börn, og reynst
þeim, sem ætti hann í þeim hvert
bein, og nú þegar þessi börn eru
uppkomin og búin að festa ráð
sitt, vakir hann yfir velferð
þeirra eins og þegar þau voru að
byrja að isleppa sér á milli
rúma.
Þetta læt eg nægja, þó eg viti
vel að margfalt meira sé ósagt
en það, sem sagt hefir verið,
því æfinlega er betra að segja of
lítið, en of mikið.
Látum oss öll þakka Mr. Dan-
íelssyni fyrir það, hve djarflega
hann hefir haldið á lofti óflekk-
uðum fána þjóðar vorrar.
Lengi lifi Andrés Daníelsson.
ANDRÉS DANÍELSSON
fjórum sinnum 15 ára
GERANIUMS
18 fyrir isc
Allir sem blómarækt
láta sig- nokkuð snerta,
ættu að fá útsæðis-
pakka af Geraniums
hjá oss. Vér höfum úr
feikna birgðum að velja
af öllum litum, hárauð-
um, lograuðum, dökk-
rauðum, crimson, ma-
roon, vermilion, scarlet, salmon, cer-
ise, orange-red, salmon-pink, bright
pink, peach, blush-rose, White blotch-
ed, varigated, margined. t>ær vaxa
auðveldlega og blómgast á 90 dögum
frá sáningu. Pakkinn 15c, 2 fyrir 25c,
póstgjald borgað. Sáið nú.
SÉRSTAKT TIIjBOÐ : 1 pakki af
ofanskráðu útsæði og 5 pakkar af
völdu útsæði fyrir húsblóm, alt ólíkt
og vex auðveldlega inni. Verðgildi
$1.25—ÖU fyrir 60c póstgjald borgað.
Pantið beint eftir þessari auglýsingu.
FRÍ—Vor stóra 1940 útsseðis og
ræktunarbók—
Betri en nokkru slnni fyr
DOMINION SEED HOUSE
Georgetown, Ontario
Hvað mun hér tákna sú um-
hyggja öll,
alskrýdd prýðileg samkvæmis
höll. —
Hér hefir þökkin og vinsældin
völd,
veðrið og fólkið er indælt í kvöld.
Ljósin og blómin þau ljóma hér
skær,
líðandi stund þessi er okkur kær,
sextugan leiðtoga heiðrum vér
hér,
Eg hefi valið þá leiðina hér í
kvöld, að lesa af blöðum, það
sem eg hefi að segja, þó mér sé
það full ljóst, að slíkt isé ávalt
leiðinlegra, heldur en það sem
mælt er af munni fram.
En þegar verið er að rekja
æfistörf einhvers manns, er
mjög hæpið að treysta á augna-
bliks innfallið, og þá hætt við að
úr því verði aðeins skjall-mál
og skrum og innantómur gull-
hamrasláttur, en slíkar froðu-
fellingar eru algerlega ónauðsyn-
legar í sambandi við gestinn,
sem við erum að minnast hér í
kvöld, því nóg er til af sönnum
og virkilegum viðburðum.
Mig langar því til að það sem
eg segi um Mr. Danielson, reyn-
ist satt og ábyggilegt, þrátt fyr-
ir það, þó að stílfærslan verði að
sjálfsögðu fátækleg.
Hreinskilnislega sagt, hefi eg
sjaldan fundið eins sárt til van-
máttar mínis eins og einmitt nú,
þar sem meðalmensku minni er
ætlað að tala yfir hausamótun-
um á Andrési Daníelssyni, ein-
um hinum slyngasta ræðumanm
Vestur-íslendinga, bæði á ís-
lenzku og ensku máli, ekki verð-
ur því mótmælt, að mikið dregur
það úr örðugleikunum, þegar
verk mannsins sjálfs, sem tala á
um, eru isvo mælsk, að ræðumað-
ur getur næstum þagnað, og gef-
ið þeim orðið, en þannig stendur
á í þetta sinn, og læt eg því verk
Mr. Daníelssonar leysa mig af
hólmi.
Að mínu áliti er Andrés Dan-
íelsson stórmerkilegur maður,
gæddur hæfileikum og mann-
kostum af ríkum mæli.
Og vil eg nú leitast við að færa
nokkrar ástæður fyrir þessari
skoðun minni.
1. Mr. Danielson hlýtur að
vera eðlisgáfaður maður, ann-
ars hefði hann ekki getað aflað
sér, á fullorðins aldri, og af
sjálfsdáðum þeirrar mentunar
að ná fullu valdi á íslenzku og
ensku máli, og það svo, að geta
mætt hverjum sem er og
hvenær sem er á ritvelli eða
ræðupalli, og einnig aflað sér
ágætrar þekkingar á bók og
reiknings færslu.
2. Mr. Danielson hlýtur að
vera istór hæfileikamaður, ann-
ars hefði hann ekki verið kosinn
5 sinnum í röð á ljöggjafarþing
Bandaríkjanna, þar sem hann
1 sat um 10 ára skeið við góðan
1 orðstýr, og til þess að verða
slíkrar stöðu aðnjótandi varð
hann auðvitað að ganga 5 sinn-
um á hólm við suma af færustu
! mönnum kjördæmisinis.
3. Mr. Danielson hlýtur að
i vera trúverðugur og sanngjarn
í dómum, annars hefði hann ekki
Fjórum sinnum 15 ára,
frár — og kennir engra sára
á fæti eða fingurgóm.
Stóð þó harla oft í eldi
árla dags og fram að kveldi,
en heyrðist aldrei lemja lóm.
Brimraddaður, brekku sækinn,
braust bann fram, þó virtust
tækin
léleg fyrir lítinn dreng.
Ekki hræddist Andrés brattann,
áður hafði hann glímt við
Skrattann
og vaðið margan stríðan streng.
Komst í höfn með fé og frama,
fáir hefðu gert það isama,
að ösla djúpt og ískalt fljót.
Hann stökk á land og steytti
hnefa,
strákur fór og reisti klefa,
'0g fékk sér góða og fagra snót.
Við það óx hans dáð og dugur,
dirfska ný, og karlmanns hugur,
konan tók nú byrði á bak.
Þau héldu móti suðri og sólu,.
sína göngu Drottni fólu,
og gengu heim með Grettis-tak.
Frægð sér gat á þjóðar þingum,
þó hann mætti köppum slyngum,
hopaði ekki um hænu fet.
Fáir gátu mælt hann máli,
því maðurinn hafði kjaft úr
istáli,
og aldrei neinum undan lét.
Nú situr hann með færi að fiska
og flytur konu nóg á diska,
aldrei þó hann sæki sjó.
Vitið brúkar við að næla,
verður mörgum á að skæla,
sem horfa á aflan er hann dró.
Þökkum öll í þjóðar nafni
þessum mæta dreng, í stafni
á skútu vorri, um langa leið,
Vel hann tók þar oft til ára,
einkum þegar lyftist bára,
og virtist ætla að skemma skeið.
Jónas Pálsson
—22. des. 1939.
NOKKRAR GÁTUR
fyrir vetrarkvöldið
Vinnukona færir húsbóndan-
um skóna.
Húsb.: Hvað er nú þetta, þú
kemur með skó sem báðir eru
fyrir sama fótinn.
Vinnuk.: Já, eg tók nú líka
eftir því, og það sem eg skil
hreint ekkert í er að skórnir sem
eftir eru frammi eiga líka báðir
upp á sama fótinn.
1. Hvað setti stríðið á stað?
2. Hver er maáltur propa-
gandisti ?
3. Því er tungan hættuleg-
asta vopnið?
4. Getur stríð skapað varan-
legan frið?
5. Hver verður sigurvegarinn
í þessu stríði?
6. Hvað eru margir hnefa-
réttir (dictatorships) til?
7. Hvað er endurgjald hnefa-
réttarins ?
8. Hvenær hætta þjóðir að
berast á banapjótum?
9. Hvenær verður lokasenn-
an kend við Armageddon?
10. Hver er munurinn á rót-
inni til alls ílls, nú eða áður?
11. Hver er bezti leiðarvísir
mannsin®?
12. Hver er hinn virkilegi ó-
vinur mannkynsins?
13. Hvaða maður hefir vitað
mest?
14. Hvaða sjúkdómur er al-
mennastur ?
15. Hvaða maður sýnir
mestan heimskuhroka ?
16. Hver er mesta hugsunar-
villa mannsins?
17. Hver er lengsta leiðin til
þekkingar á skaparanum?
18. Hver hefir verið mestur
trúmaður ?
-9. Hvaða vinna borgar sig
bezt?
20. Hvaða maður hefir haft
meist völd?
21. Hvað erum við komin
langt þegar við erum helmingur
af því sem við þykjumst vera?
22. Hvenær er mannkynið á
framfaraskeiði?
23. Hvað er gimsteinninn í
kórónu uppeldis barna?
24. Því er lífið bezta gátan?
25. Hvað er vissasta ráðið
að fjölga lesendum Heimskr. og
Lögbergs ?
26. Hvað skortir prestana
mest?
27. Hvenær tapa prestar
brauðinu?
28. Því eru ekki mörg líf til ?
Lesari góður lestu nú í málið
fyrir mig. Já, það er eins og
þú segir, það er fleiri en ein
ráðning fyrir þessar gátur mín-
ar, en ein hlýtur að vera réttust.
Reýndu nú að finna hana og
skrifaðu hana niður, berðu hana
Allir sem vilja eignast póst-
kort af landnema lendingunni
að Gimli 1875, geta pantað þau
hjá Davíð Bjömsson, 853 Sar-
gent Ave., (Heimskringla) og
sent hvort sem þeir vilja heldur
frímerki eða peninga. Hvert
póstkort kostar 10c og er tekið
af málverki eftir Friðrik Sveins-
son listmálara, en hann var einn
í þessum hóp, sem lenti við
Gimli 21. október 1875.
j svo við mína ráðning í næsta
blaði, þá héfir þú tvær ráðning-
ar, kannske hliðstæðar, og er þá
. betur farið en heima setið fyrir
. okkur báða, þú kannske fengir
I löngun líka til að senda Heims-
kringlu nokkrar gátur svo eg
fengi að ráða þær. Eg hefi tekið
eftir að það úir og grúir af fá-
ráðlingum í kringum mig. Mér
iskilst af því að þeir hafa ekki
komið auga á, eða verið sýndar
gátur til að ráða. Það er fátt
íslenzkara en ráða gátur, mun-
ið það.
John S. Laxdal
ysccccccccccccccccccccccooi
Kaupið Heimskringlu
Lesið Heimskringlu
Borgið Heimskringlu
ccccccccccccccccccccccoyx