Heimskringla - 15.05.1940, Side 6

6. SÍÐA
HEiMSKRINGLA
WINNIPEG, 15. MAÍ 1940
SVO ERU LÖG,
SEM HAFA TOG
“Þú mátt ekki kalla hana til yfirheyrslu
sem vitni,” sagði hann eins verndandi vegna
þess hve hinn var ófróður. “Lögin leyfa þér
ekki að láta konuna bera vitni gegn manni
hennar. Og ennfremur er það ólöglegt af þér,
að taka hana fasta fyrst og neyða hana til að
ber vitni á eftir. “Nei, Burke,” bætti hann við
með áherslu, “eina ráðið fyrir þig til að finna
hið sanna í þessu máli, er að fá þau til að
meðganga.”
“Þá skal eg kæra þau bæði fyrir morð,”
svaraði lögreglustjórinn heiftúðlega. Það veit
skaparinn að þau skulu bæði koma fyrir rétt,
nema einhver meðgangi glæpinn!” Hann lamdi
hnefanum í borðið og rómur hans varð ennþá
illúðlegri. “Eg ætla mér að ná í þann, sem
skaut Griggs, þó það verði síðasta verkið, sem
eg framkvæmi í þessu lífi.”
Demarest var mjög órótt yfir þessu. Hann
átti margt að þakka Edward Gilder, sem með
áhrifum sínum hafði komið honum í þessa háu
stöðu, sem hann nú skipaði, og þess vegna hefði
hann gert mikið til að hjálpa auðmanninum út
úr hverjum þeim vandræðum, sem hann kynni
að rata í. Hann hefði verið fullkomlega fús til
þess að nota öll embættisáhrif sín, til að losa
son hans frá öllu sambandi við hina illræmdu
konu. En nú gátu þeir þakkað ráðabruggi
Burkes, sem gert hafði verið í þessum sama
tilgangi ,að ástandið, sem var vont, gerðist nú
háskalegt í fylsta máta. Einn hinna verstu
glæpa hafði verið framinn í húsi Edwards Gild-
ers, og sonur hans kannaðist við glæpinn. Hér-
aðssaksóknarinn fann til raunverulegrar sorg-
ar, er hann hugsaði til þeirrar áhyggja, sem
Glider hlaut að hafa út af þessu. Hann fann
líka til með syni hans. Hann þekti hann nógu
vel til þess, að vera sannfærður um, að hann
hefði aldrei framið slíkan glæp. Honum var
nokkur huggun í því, þótt hann óttaðist hvern-
ig fara mundi. Það hefði vafalaust verið betra,
ef Dick hefði skotið Griggs í raun og veru, og
látið innbrotsþjófinn fá maklega málagjöld
verka sinna. En saksóknarinn gat ekki fallist
á þá játningu. Lýsing Burkes á samsærinu,
sem hinn leigði svikari hans hafði leikið þetta
hlutverk í, virtist of flókin til þess. Þegar á
alt var litið, virtist það næstum ómögulegt, að
Dick gæti verið vegandinn. Demarest hristi
höfuðið vandræðalega.
“Burke,” sagði hann, “eg vil að drengurinn
sleppi. Eg get ekki eitt augnablik trúað því að
Dick Gilder hafi drepið þennan uppáhalds
njósnara þinn. Svo þú verður að skilja þetta.
Eg vil að hann sleppi og sé látinn laus.”
En Burke var ekki alveg á því. Þetta var
málefni, sem hann átti yfir að segja og enginn
annar. Hann hefði líka gert mikið til þess að
gera Edward Gilder greiða, eða þeim sem stóð
eins hátt í mannfélagsstiganum og hann, en
þegar svona stóð á var embættisheiður hans
sjálfs í veði. Það hafði verið snúið á hann,
hann hafði verið blektur, og óþjóðarlýður þessi
hafði svo drepið bezta njósnarann hans.
“Pilturinn verður látinn laus þegar hann
segir alt sem hann veit,” sagði hann reiðuglega,
“og ekki mínútu fyr.” Það glaðnaði svolítið
yfir honum. “Kannske gamli maðurinn geti
fengið hann til að tala. Eg get það ekki. Hann
er undir áhrifum þessarar konu eins og svo
sem auðvitað er, og hún sagði honum að segja
ekki neitt, og þessvegna segir hann heldur ekki
neitt.” Hálf vandræðalegt bros flaug yfir
þunglamalega andlitið er hann leit á saksókn-
arann. Eins og þú sérð,” sagði hann, “þá get
eg ekki neytt hann til að tala, en það gæti eg
kannske gert, ef ástæðurnar hefðu verið öðru-
vísi. En vegna þess að hann er sonur gamla
mannsins, þá nýt eg mín eiginlega ekki.”
Það var í rauninni alt annað, að lemja og
misþyrma tugthússlimum, eins og Dacey. og
Chicago Rauð, en að misþyrma manni, sem
hafði slíka stöðu í mannfélaginu og Dick Gilder
hafði. Demarest skildi það mjög vel, en hann
efaði að sú skoðun lögreglustjórans væri rétt,
að Dick vissi jrfir höfuð nokkuð um hver drap
Griggs.
“Svo þú heldur að yngri Gilder viti þetta í
raun og veru?” spurði hann efablandinn.
“Eg held ekkert um það ennþá sem komið
er,” svaraði Burke. “Alt sem eg veit er þetta
að Eddie Griggs, þarfasti þorparinn sem
nokkru sinni vann fyrir mig, hefir verið myrt-
ur,” Andlit embættismnansins varð ógnandi
er hann bætti við: “Og einhver, karlmaður eða
kona, verður að gjalda fyrir það.”
“Kona?” át Demarest eftir hálf hissa.
Rödd Burkes lýsti engri miskunn.
“Eg á við Maríu Turner,” svaraði hann
hægt.
Demarest hnykti við.
“En Burke,” hrópaði hann, “hún er ekki
þesskonar manneskja.
Lögreglustjórinn setti á sig fyrirlitningar-
svip.
“Hvernig veistu það svo sem?” spurði
hann. “Jæja hvað sem því líður, þá hefir hún
spilað með alt lögregluvaldið, og fyrst, síðast
og altaf, þá er eg lögregluþjónn . . . . og það
minnir mig á eitt,” sagði hann með sínu venju-
lega umsvifaleysi. “Eg vil að þú bíðir eftir
Mr. Gilder hér fyrir utan á meðan eg yfirheyri
stúlkuna, sem þeir hafa komið með úr íbúð
Maríu Turner.
XXI. Kap—Aggie á í vök að verjast
Eftir að lögmaðurinn var farinn út, horfði
Burke með eftirvæntingu á hurðina, sem stúlk-
an átti að koma inn um. Hann hafið nú sent
eftir henni. En þegar Dan kom loksins og
beið til að láta stúlkuna koma inn um dyrnar,
datt alveg ofan yfir lögreglustjórann, vegna
þeirrar óvæntu sjónar, er mættu augum hans.
Hann hafði búist við kvenmanni frá þeim heimi,
sem hann þekti best frá starfi sínu, sem aðal-
lega fór fram í undirheimum glæpamannanna.
Hann gat búist við að hún væri fríð, en samt
brennimerkt með merki svívirðingarinnar, sem
eigi gat dulist hinum æfðu augum hans. En
strax hugsaði hann með sér að hann hefði mátt
búast við einhverju óvenjulega í þessu falli,
fyrst þessi stúlka var bendluð við Maríu Turn-
er, því sú vandræða manneskja leit út fyrir,
bæði í andliti, vexti og látbragði, að vera hefð-
armær. En öll hugsun gleymdist honum brátt
vegna óblandinnar aðdáunar.
Stúlkan var fremur lítil vexti, en svo grönn
og yndisleg að hún var alveg dásamlega fögur
og búningur hennar var eftir því. Fötin hefðu
hlotið að vekja öfund allra þeirra kvenna, sem
ekki voru eins gæfusamar hvað útlitið snerti,
því að allur búningurinn var hvorki of né van;
hann var alveg fullkominn á sinn hátt. Á ein-
hverri annari stúlku, hefði hann kannske sýnst
of íburðarmikill, en sá galli, ef það var annars
hægt að nefna þetta því nafni, varð miklu
fremur að kosti, vegna sakleysissvipsins á
andliti stúlkunnar. Það var barnslegt andlit
og bláu augun hennar störðu undrandi á alla
tilveruna í kring, þau voru mjög opin, vegna
óánægjunnar, sem birtist í raunablænum á
rauðu vörunum, sem voru eins og nýútsprungin
rós.
“Heyrið mér nú stúlka mín,” sagði hann
hranalega, “eg vil fá að vita---” Með leiftur-
hraða varð nú svipbreyting á andliti hennar.
Stúlkan stappaði niður litla fætinum, sem var
svo snoturlega búinn.
“Hvernig vogið þér yður!” sagði hún og
bláu augun hennar urðu svört af reiði. Roði
færðist í báða vanga hennar. Varirnar báru
ekki lengur raunasvipinn, en herptust saman
dembilega, á aðdáanlega áhrifamikinn hátt.
Burke stóð gagnvart þessari móðguðu og
reiðu ungfrú, og fann til vandræða kendar, sem
honum var gersamlega framandi og hann hafði
aldrei áður fundið til.
“Hvað sögðuð þér?” spurði hann hikandi.
Stúlkan sagði það sem henni bjó í brjósti
og dró ekki af.
“Hvað meinið þér með þessari ósvífni?”
hrópaði hún. Rödd hennar var lág og full, eitt-
hvað svo yndislega þægileg, að hún minti
áheyrandann á, að þarna var tigin hefðarmær
að tala. En nú var rómurinn reiðiþrunginn
og undrunarfullur í senn ýfir þessari óheyri-
legu móðgun, sem þessi erindsreki laganna
hafði sýnt henni. En í einu vetfangi mýktust
augun og það leit út fyrir að þau ætluðu að
fyllast tárum.
“Hvað á þetta að þýða?” spurði stúlkan á
ný, og skalf af reiði. “Eg krefst þess að þér
látið mig tafarlaust lausa,” það var óútmálan-
leg ásökun í orðunum.
Þetta hafði áhrif á Burke, þótt hann væri
ekki uppnæmur fyrir öllu né næmur fyrir
tilfinningum annara, því nauðsynin knúði hann
jafnan til að ransaka þær, en ekki að hafa sam-
líðun með þeim. Hin harða og háa rödd hans
mýktist talsvert, en hann talaði í rómi sem
menn mundu nota til að sefa óþægt eftirlætis-
barn, sem væri hamslaust af reiði.
“Bíðið þér nú við,” sagði hann, “bíðið þér
bara svolítið við.” Hann bandaði hendinni
kurteislega í áttina til eins stólsins, sem stóð
við enda skrifborðs hans. “Fáið yður nú sæti
þarna,” sagði hann lokkandi. Fyrirlitning
stúlkunnar var takmarkalaus. Hún svaraði
með ískaldri röddu:
“Það dettur mér ekki til hugar. Ekki nema
það þó að fara að fá mér sæti hérna! Eg sem
hefi verið tekin föst---” Það var grátstafur
í röddinni, og ekka stuna leið frá brjósti henn-
ar, en vangarnir urðu rjóðir af blygðun. “Eg—”
stamaði hún, “eg hefi verið tekin föst af
óbreyttum lögregluþjóni!”
Lögreglustjórinn greip eina stráið, sem
hann átti kost á að grípa.
“Nei, nei, ungfrú,” svaraði hann alvar-
lega. “Þér verðið að afsaka mig. Það var
enginn venjulegur lögregluþjónn — það var
leynilögregluforingi.”
En þessi huggunaraðferð var alveg árang-
urslaus. Þessi ráðslynga, litla blómarós, með
barnsandlitið og galopnu bláu augun, stóð alveg
á öndinni af mótþróa og vildi ekki sefast láta.
Rödd hennar skalf af viðbjóði og hún horfði á
lögreglustjórann á þann hátt, að hann gat búist
við illum afleiðnigum fyrir þetta tiltæki sitt.
“Bíðið þér bara við!” sagði hún ógnandi.
“Þér skuluð bara bíða við, skal eg segja yður,
þangað til hann pabbi minn heyrir um þetta!”
Burke horfði á hina ofsareiðu stúlku og
gerðist smeikur.
“Hver er pabbi yðar?” spurði hann hálf
hræddur, því að hann langaði ekkert til að
móðga nokkurn heldri mann, ef þess gerðist
engin þörf.
“Það mun eg ekki segja yður,” sagði hún
mótþróafull. Mjallhvíta ennið hennar hrukk-
aðist dásamlega, er hún setti upp þrákeltnis-
svipinn. En nú varð hún aumingjaleg á svip er
henni datt nýtt í hug. “En hamingjan góð-
asta,” sagði hún, “þér látið líklega fréttaritar-
ana fá þetta. Aftur ætluðu rósrauðu varirnar
að beygja af vegna ángistar og sjálfsmeð-
aumkvunar. “Ef þetta kæmist í blöðin, ræður
smánin yfir því, fjölskyldu minni að fullu!”
Hin átakanlega skelfting hennar smaug
gegn um hina þykku skel lögreglumannsins.
Hann talaði með afsökunarrómi:
“Nú er þetta auðveldasta leSðin fyrir
okkur bæði, að þér segið hver þér eruð. Sjáið
þér til ungfrú góð, þér voruð handteknar í hús-
um illræmdrar glæpakonu.”
Dramb stúlkunnar óx. Hún virtist hækka
um heilan þumlung við þessi ummæli lögreglu-
stjórans.
“Þvílík fádæmis vitleysa!” hrópaði hún
háðslega. “Eg var gestur Maríu Turner!”
“En hvernig fóruð þér annars að kynnast
henni?” spurði Burke. Hann hélt áfram að
halda hinni miklu rödd sinni í skefjum.
En reiði stúlkunnar virtist samt aukast
með hverju augnablikinu. Hún sýndi það ljós-
lega, að hún áleit þennan látúnshnappaða lög-
gæslumann óbærilega ósvífinn í framkomu
sinni gagnvart henni. Engu að síður lét hún
þó svo lítið að svara og gerði það með því að
draga seiminn eins og hún væri einhver stór-
höfðingi.
“Eg var kynt Miss Turner, og það gerði Mr.
Richard Gilder. Þér hafið kannske heyrt um
föður hans, eiganda Emporium búðarinnar?”
svaraði hún.
“ójá eg hefi heyrt um föður hans og um
hann líka,” sagði Burke vingjamlega.
En stúlkan mýktist ekkert á manninn fyrir
það, en svaraði hörkulega: “Þá hljótið þér að
sjá að þér hafið algerlega rangt fyrir yður í
þessu efni.” Bláu augun hennar opnuðust enn-
þá meira, er hún starði ásakandi á lögreglu-
manninn, sem virtist vera í vandræðum og varð
ógreitt um svar. Þá færðist eins og blíðari
svipur yfir yndislega brúðuandlitið hennar, og
hún bætti við eins og biðjandi: “Þér hljótið að
sjá að svo er?”
“Nei, ekki get eg það,” svaraði Burke og
var órótt; “nei það geri eg alls ekki!” Hann
gat ómögulega fengið sig til, þótt hann gæti
varla skilið það, að viðhafa sína venjulegu
hrotta aðferð við þessa fíngerðu stúlku, en
skylda hans krafðist að hann skyldi halda á-
fram. Hann var í raun og veru milli steins og
sleggju, þótt sleggjan í þessu tilfelli væri frem-
ur líkari sólargeisla en nokkru öðru.
Þótt svar hans væri nú svona meinlaust,
varð bamsandlit hennar fyrirlitningarfult og
ásakandi, að svo miklu leyti, sem það gat sýnt
slíkan svip. “Herra minn!” hrópaði hún og
kastaði hnakka með fyrirlitningu og ásökun og
hún sneri sér frá embættismanninum með
viðbjóði.
“Nú, nú,” sagði Burke góðlátlega. Honum
var ómögulegt að vera hrottalega við þessa
saklausu stúlku. En hann varð samt að gera
henni þett ljóst, svo að hún skyldi ekki halda
að hann væri ruddi. Það dugði nú ekki.
“Sjáið þér nú til ungfrú góð,” sagði Burke
með svo blíðum rómi að þeir Dacey og Chicago
Rauður hefðu aldrei trúað því, “sjáið þér til
ungfrú, þó að þér hafið í raun og veru verið
kyntar þessari Maríu Turner, og Mr. Gilder
hafi gert það þá hefir þessi sama María Turner
verið tugthússfangi, og núna sem stendur hefir
hún verið handtekin fyrir morð.”
Við þetta hræðilega orð gerðist mikil
breyting á stúlkunni. Hún snarsneri sér að
lögreglustjóranum og það var eins hinn grann-
vaxni líkami hennar hallaðist í áttina til hans.
Hinar loðnu augnabrýr lyftust lítið eitt er hún
starði á hann vantrúarfull, en hræðslusvipur
sást á rauðu vörunum.
“Morð!” stundi hún upp og þagnaði svo.
“Já”, svaraði Burke, sem nú var búinn að
ná sér og kominn á stryk. “Sjáið þér til, ef
við höfum tekið yður í misgripum, þá langar
yður ekki til að flækjast inn í þetta mál lengra,
ekki ögn lengra, það er áreiðanlegt. Þess-
vegna sjáið þér, að eg verð að vita hver þér
eruð.” Svo lagði Burke fyrir hana sömu
spuminguna og hún hafði fyrir skemstu lagt
fyrir hann: “Þér hljótið að sjá, að svo er?”
“Ó, já, já!” svaraði hún strax. “Þér hefð-
uð átt að segja mér frá þessum hræðilegu ó-
sköpum þegar í fyrstu.” Nú var framkoma
hennar gerbreytt. Hún brosti raunalega við
lögreglustjóranum, og augnatillitið var mjög
góðlegt — næstum því lokkandi blíðlegt. En í
þessari mynd virtist samt birtast enn þá skýrar
en hingað til, hinar fíngerðu tilfinningar
stúlku, sem mjög vandlega hafði verið uppalin.
Hún hneig niður í stól við skrifborðið og tók til
máls með einföldu látleysi, sem í sjálfu sér
hafði einkennilega máttug áhrif á embættis-
manninn, sem hlustaði á hana.
“Eg heiti Helen Travers West,” sagði hún.
Burke hrökk dálítið við í sætinu, og borfði
á stúlkuna með aukinni virðingu er hann heyrði
nafnið.
“Ekki dóttir járnbráutarkóngsins?” spurði
hann.
“Jú,” svaraði stúlkan og sýndi nú á ný
alvarlega áhyggju yfir því, að þetta yrði hljóð-
bært.
“Æ gerið svo vel og segið engum frá
þessu,” sagði hún í bænarrómi. Bláu augun
voru nú biðjandi og lokkandi í senn. Litla
brosið á litlu vörunum var dásamlega aðlaðandi.
Litlu hendurnar klæddar fallegu glófunum
spentu greipar, framréttar og biðjandi. “Þér
hljótið nú að sjá það, herra minn, að það má
aldrei fréttast af nokkrum lifandi manni í
heiminum, að það hafi nokkru sinni verið farið
með mig til þessa voðalega, hræðilega staðar —
þó þér hafði verið ósköp góðir við mig.” Nú
varð bænarblær á rómnum. Orðin komu mjög
þýðlega, mjög hægt, með þeim blæ, að það var
næsta örðugt fyrir nokkum mann að dauf-
heyrast við þeim. Gerið svo vel og lofið mér
að fara heim.” Hún dró svolítinn vasaklút upp
úr töskunni sinni, bar hann upp að augunum
og grét hljóðlega.
Hinn þrekvaxni lögreglustjóri hrærðist til
meðaumkvunar. f raun og veru var það sann-
arlega skammarlegt, að slík stúlka, skyldi vera
fyrir einhverja dutlunga forlaganna bendluð
við hin lágu og lostafullu málefni, sem staða
hans neyddi hann til að fást við og rannsaka.
Hann var því talsvert föðurlegur þegar hann
bjóst til að hughreysta þessa sorgmæddu ung-
frú.
“Þetta gerir ekkert til, ungfrú góð,” sagði
hann glaðlega. “Verið þér nú hreint ekkert
áhyggjufullar yfir þessu. Yður er óhætt að
trúa mér til þess, Miss West. Segið mér nú
bara alt, sem þér vitið um þessa Turner stúlku.
Sáuð þér hana í gær?”
Stúlkan hætti að gráta. Eftir að hafa
þerrað sér svolítið um augun með litla vasa-
klútnum, hallaði hún sér dálítið í áttina til lög-
reglustjórans og spurði hann mjög áfjáð:
“Viljið þér þá láta mig fara strax og eg
hefi sagt yður þetta litla sem eg veit?”
“Já,” svaraði Burke tafarlaust með upp-
Örfandi brosi, og eins og til að árétta það loforð
sitt, bætti hann við eins og menn mundu hafa
gert við hrætt bam:
“Enginn mun gera yður neitt, ungfrú góð.”
“Jæja, þá, þér sjáið að þetta var svona,”
svaraði hún hressilega. “Mr. Gilder heimsótti
mig kvöld eitt, og hann sagði við mig, að hann
þekti yndislega unga stúlku, sem--------” þar
endaði frásögnin, en vasaklúturinn var borinn
á ný upp að augunum og gráturinn braust fram
með auknum ákafa. Rödd stúlkunnar varð
kveinandi og hún bætti við:
“ó, þetta er hræðilegt, hræðilegt!” orðin
enduðu í stunu.
Burke fann óljóst til þess áð hann væri sök
í þessari þjáningu ungu stúlkunnar, sem var
svo saklaus sjálf. Þar sem hann var söku-
dólgurinn, fanst honum að hann yrði að reyna
að bæta úr þessu og stöðva þennan harm, sem
stafaði af því að hann hlaut að gera skyldu
sína.
“Þetta lagast alt saman, ungfrú góð,”
sagði hann með ótrúleg ablíðri rödd á móts við
i það, sem venja hans var til. “Eg hefi altaf
verið að segja yður, að þetta færi alt vel. Eng-
inn ætlar að gera yður neitt — ekki vitundar
ögn. Trúið mér til þess! Engum lifandi manni
gæti dottið það í hug að gera yður hið minsta
mein!”
En allar tilraunir hans að hughreysta
þessa harmþrungnu stúlku voru árangurslaus-
ar. Hún hélt áfram að gráta. Við og við stundi
hún upp í mjúkum rómi og mjög aumkvunar-
legum:
“Hamingjan hjálpi mér. Ó, hamingjan
hjálpi mér!”
“Gætuð þér nú ekki sagt mér eitthvað
meira um þennan kvenmann?” spurði Burke í
örvæntingu sinni yfir þessari sorg stúlkunnar.
Hann hugðist sem sé að leiða athygli hennar
frá raunum með að breyta um umræðuefnið.
En stúlkan svaraði engu spurningu hans.
“Æ, eg er svo hrædd!” stundi hún upp.
“Hvaða, hvaða!” sagði lögreglustjórinn í
gælu rómi. “Eg er altaf að segja yður að þér
þurfið alls ekkert að óttast.”
“Eg er svo hrædd um,” sagði stúlkan
raunalega, “að þér — þér lokið mig inni í
klefa.” Rödd hennar var hvísl er hún mælti
þessi orð, sem voru svo þrungin skelfingu, »®m
þessi fíngerða sál hlaut að finna til við því-
líka tilhugsun.