Heimskringla - 19.02.1941, Side 6
6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 19. FEBR. 1941
SAMSÆRIÐ
“Hér er ekkert um þvílíkt að ræða,”
svaraði Gilette. “Eg tala um raunveruleik-
ann eins og þér vitið mjög vel. Það er auð-
vitað hart fyrir yður að tapa fénu ef svo fer,
en menn eins og þér, sem gerast þáttakendur
í glæpum, hljóta að eiga slíkt á hættu. Nú
fáið þér aldrei þúsund pundin yðar vegna
þess, að maðurinn, sem hefir heitið yður þeim
mun verða kominn í svartholið innan fárra
klukkustunda, og viljið þér ekki fylgja hon-
um þangað, skal eg ráðleggja yður að vera
svo lítið kurteisari.”
“Hvað viljið þér að eg geri?” spurði
Carlos auðmjúkur.
“Eg vil að þér segið mér sannleikann og
annað ekki.”
“Og ef eg segi yður satt frá öllu, senor?”
“Ó, eg ætla mér ekki að gera neina samn-
inga við yður. Ef þér neitið að segja það,
sem eg spyr að, verðið þér innan einnar
stundar kominn í fangelsi. Eg gef yður fimm
mínútur til að ákveða hvert þér viljið held-
ur.”
En Carlos vildi ekki bíða í fimm mínútur.
Þrjóskan féll af honum eins og hýði. Hann
varð flaðrandi í fasi og út úr honum streymdi
heljarflóð af spönskum orðum, svo ört að það
var næstum ómögulegt að skilja hann.
“Bíðið þér svolítið,” sagði Gilette. “Byrj-
ið á ný og talið ensku.”
Það tók Carlos nokkurn tíma að segja
sögu sína, en þegar henni vari lokið, vissi
Gilette alt sem hann þurfti að vita.
“Þér hafið breytt mjög skynsamlega,
kunningi,” sagði hann. “Þér fáið ekki pen-
ingana yðar, en þér hafið haft mjög þægilega
ferð og lifað eins og þeir, sem eiga best í
landinu. Mönnunum verður auðvitað borgað,
en það verður að vilja Don Argos Marne.
Heyrði mér nú. Hvenær farið þér aftur um
borð?”
“Eftir morgunverð, Senor.”
“Og hvenær siglið þér?”
“Rétt eftir hádegisverð. Það verður hér
um bil klukkan þrjú,” svaraði Carlos.
“Það er alt saman ágætt. Nú faríð þér
og áhöfnin um borð eins og ekkert hafi iskor-
ist. Og þér megið ekki minnast með einu
orði á þetta skemtilega samtal okkar við vin
vorn, hann Barras. Með öðrum orðum. Þér
og hásetar yðar farið um borð og að vinnu
yðar og verðið reiðubúnir að létta atkerum
seinni partinn, og verið vissir um, að Barras
gruni ekkert hvað á seiði er. 1 raun og veru
get eg sagt yður að þér siglið hvergi vegna
ástæða, sem fyrir liggja og þér ráðið ekki við.
Þér munuð sjá að Barras verður handtekinn
og fluttur burt af sínu eigin skipi, og væri eg
í yðar sporum, látist eg verða eins hissa og
hinir. Ef þér gerið eins og eg segi verður
yður borgað síðar og sennilega gerist engin
þörf að kalla yður sem vitni. Nú þarf eg ekki
að tefja yður lengur.”
Að svo mæltu fór Gilette til gistihúss
síns, sem var annað en það, sem þeir Stephen
og Barras bjuggu í. Hann lagðist til svefns
vel ánægður yfir því, sem hann hafði gert.
Er hann kom niður til morgunverðar fann
hann hjá diskinum sínum simskeyti, sem
komið hafði til hans kvöldið áður. Það sem
hann las í skeytinu virtist vera mjög ánægju-
legt; því að hann hló er hann las það og stakk
því svo í vasann. Því næst ritaði hann bréf,
er hann fékk þjóninum með þeim ummælum,
að síðar mundi þess verða vitjað og þá skyldi
það verða afhent tafarlaust. Þegar klukkan
var nærri eitt gekk hann til gistihúss Barras
og hitti þar Stephen Mollison, sem beið þar
eftir honum með óþolinmæði.
“Eg hélt að þér ætluðuð aldrei að koma,”
sagði hann, “eg hefi hér borð handa þremur.”
“Það er betra að leggja á það handa
fjórum,” sagði Gilette.
“Fjórum! Því þá það?” spurði Stephen.
“Hver er hinn fjórði?”
“Það fáið þér að sjá þegar þar að kemur.
Mér er óhætt að segja, að yður mun furða
mjög á komu hans. En guð blessi yður, minn
góði vinur, undrun yðar verður ekkert í
samanburði við furðu Barras þegar hann
kemur. En hvar er hann annars? Eg var
hálf hræddur um að eg kæmi of seint. Og eg
vildi ekki hvað sem í boði væri vera án þess
að sjá þetta.”
“Ó, hann kemur víst áreiðanlega,” sagði
Mollison. “Hann sendi boð til að segja, að
hann kæmi hingað klukkan eitt, og hann
vonaði að eg væri hér til að snæða með sér.
Er hann ekki kænn náungi?”
“Jú, þetta var mjög sniðugt af honum,”
svaraði Gilette. “Hann bjóst við að koma
og heyra að þér hefðuð ekki komið heim alla
nóttina, og þá ætlar hann að látast verða
alveg forviða og áhyggjufullur yfir því hvað
hafi hent yður. Jæja, eg býst við að við
getum gert hann ánægðan hvað það snertir.”
“Já, það hugsa eg að við getum,” sagði
Mollison þurlega.
“En hvernig gekk yður í gærkveldi?”
“Ágætlega,” sagði Gilette. “Eg greiddi
úr allri flækjunni. Eftir stutta stund hittum
við Barras hérna, og þegar eg hefi talað við
hann, kemur lögreglan og tekur málið í sínar
hendur. Eg hefi þetta alt tilbúið. Hvert ein-
asta sönnunargagn er til reiðu. Nú bíðum við
í raun og veru eftir að skriðan fari af stað.”
Gilette hafði varla lokið við setninguna
þegar Barras kom inn í stofuna. Hann kom í
áttina til borðsins með sínu blíða brosi, sem
varð að helstirðnuðu skelfingarglotti, er hann
sá Stephen Mollison sitja þar við hliðina á
Gilette, sem var nú ekki lengur í sjómanns-
búningi en í sínum venjulegu fötum með þur-
legt bi^os á vörum.
“Sæli nú,” sagði Gilette. “Þér sjáið að
við bíðum eftir yður. Komið og fullskipið
þetta borðhald.”
Barras drógst eins og hálf rotaður gegn
um stofuna og hneig niður á stól. Hann hafði
næstum náð sér og reyndi að hefja samræður,
þegar maður nokkur bættist í hópinn, og sett-
ist þegjandi í stól við borðið andspænis Bar-
ras.
“Nú erum við hér allir,” sagði Gilette
fjörlega. “Mr. Barras, leyfið mér að kynna
yður Mr. Raymond Mollison.”
31. Kap.—Sigui; Gilettes
Barras stóð upp dauflega og eins og vél
og fanst eins og fæturnir vildu ekki bera sig.
Þótt forhertur væri fann hann nú til skelfing-
ar.
Hann sá af hinni ógnandi kátínu, sem
leiftraði í augum Gilettes að hann hafði tögl-
in og hagldirnar og vissi það auðsæilega.
Barras mundi hafa gefið mikið til að vita
hver Gilette var í raun og veru og hvaða
áhugamál honum var þetta, sem þarna fór
farm.
“Þetta er fremur óvenjulegt,” tók hann
til máls.
“Já, auðvitað,” sagði Gilette hlægjandi.
“Annars væri eg ekki hérna. En þér, minn
kæri herra, eruð þrátt fyrir vitsmuni yðar
og hugrekki ekki lausir við forvitni, og það
væri því kannske alveg eins rétt, að eg út-
skýrði fyrir yður hver eg er.”
“Eg bíð eftir að heyra það,” svaraði
Barras ögrandi.
“Jæja þá,” svaraði Gilette. “Til að byrja
á byrjununni, þá er eg maðurinn, sem tók
sér það bessaleyfi að níðast á gestrisni yðar,
kvöldið, sem þér hélduð grímudansleikinn,
þá var eg klæddur sem fangi. Eg kallaði
mig Martin, en það er auka atriði. Mr. Mar-
tin var óafvitandi verkfæri í minni hendi til
þess, að eg kæmist þangað, en hvað fanga-
fötin snertir fékk eg þau að láni hjá vini mín-
um Mr. Raymond Mollison. Eg hugsa að þér
þekkið hann?”
“Við höfum aldrei sést fyrri,” svaraði
Barras gætilega.
“Kannske ekki eftir öllum reglum siða-
venjanna, en þér reynið sjálfsagt ekki að
segja mér, að yður sé sama um Mr. Mollison.”
“Eg veit ekki hver hann er,” svaraði
Barras.
“Æ, heyrið mér nú, kæri herra, verið
skynsamur. Auðvitað vil eg ekki neyða
yður til að tala um leyndarmál yðar, til þess
eru yfirvöldin miklu færari en eg, en eins
og fólk af yðar flokki segir í voru landi, þá er
spilinu lokið, Mr. Barras. Ef yður langar til
að standa upp og fara út úr þessu herbergi,
er yður það fullkomlega heimilt. Eg skal
ekki gera neina tilraun til að hindra yður, en
eg held samt að þér gerið það ekki.”
Barras starði á Gilette, en eins og hann
gat til reyndi hann ekki til að standa á
fætur.
“Eg átti kollgátuna að þér gætið breytt
skynsamlega,” sagði Gilette. “Og yður lang-
ar sjálfsagt til að vita hvernig á því stendur
að fangi, sem hefir flúið, og er álitinn dauð-
ur, skuli sitja hér við sama borð og þér á
þessu augnabliki, og þér eruð mjög órór yfir
því að Stephen Mollison skuli sitja hjá bróður
sínum, þrátt fyrir það að þér gerðuð tilraun
fyrir nokkrum stundum síðan að ryðja honum
úr vegi — eða með öðrum orðum reynduð að
myrða hann.”
Barras litaðist órólega um í stofunni. En
hinir gestirnir vissu til allrar hamingju ekk-
ert um sakir þeirra fjögra við borðið og
Gilette gætti þess að tala lágt.
“Ó, þetta er mikið endemis rugl,” sagði
Barras fyrirlitlega.
“Það fanst mér líka í gærkveldi,” svaraði
Gilette fjörlega. “Þegar eg varð þess var að
öll áhöfnin af snekkjunni var í landi og þér
ætluðuð að lokka Stephen Mollison þangað,
ákvað eg að koma þangað til yðar. Eg gerði
það nú reyndar ekki bókstaflega, en þegar þið
fóruð um borð lá eg við hina hliðina í bát, og
þegar þér réðust á Mr. Mollison, og fleygðuð
honum í sjóinn var eg þar nærstaddur til að
hjálpa honum upp úr sjónum. Neitið því
ekki, því að eg sá það alt saman, og eg heyrði
hvað þér tautuðuð með sjálfum yður, þegar
þér fleygðuð vindilstúfnum yðar í sjóinn. En
hvað Mr. Raymond Mollison snertir rakst eg
á hann af hreinni tilviljun dansleikskvöldið
góða. Hann hafði flúið þá um morguninn í
fangabúningi sínum og faldi sig í sumarhús-
ihu hans Sir Marstons Manleys, og þar fann
eg hann. Mr. Mollison slapp lifandi vegna
þess að hann þekti ströndina svo vel, og þegar
hann stökk fram af brúninni af Böðulsberg-
inu, vissi hann vel hvað hann var að gera.
Dóttir Don Argos Marne var sem sé góður
vinur Sir Marstons og hann hafði mikinn á-
huga fyrir velferð sonar hennar, en hann vissi
ekki eins og þér að hún ætti tvo sonu.”
Er Gilette mælti þetta veifaði hann
hendinni í áttina til Mollisons bræðranna.
“Þér hittuð sniðugt bragð að nota yður
hversu likir bræðurnir voru. Það var ekki
örðugt að finna þann drenginn, sem þér höfð-
uð afhent Allisons hjónunum enda fyrir löngu
og ná vináttu hans. Hann vissi ekkert um
það hver hann var, og það var yður í hag.
Þér grófuð upp alt sem Raymond Mollison
tók sér fyrir hendur, og með því að nota sím-
ann á kænlegan hátt, lokkuðuð þér hann
burtu sérstakt kvöld, um leið og þér lokkuð-
uð þjón herra Penningtons frá heimili
hans, og nú geri eg getgátu. Eg get mér
þess til að þér hafið farið til herbergja Pen-
ningtons þegar hann var aleinn og reynduð
að myrða hann. Sennilega haldið þér að
þetta hafi hepnast, eða að eitthvað hefir
truflað yður, en hvernig sem það vab mis-
hepnaðist þetta, en þó voruð þér heppnir að
vissu leyti. Sir Pennigton var svo veikur, að
ómögulegt var fyrir hann að vitna gegn yður.
Hann er miklu betri núna upp á síðkastið.
Eg gekk úr skugga um það áður en eg fór
frá London núna síðast, og fari honum batn-
andi getur hann orðið þýðingarmikið vitni
gegn yður þegar við erum tilbúnir að lög-
sækja yður.”
“Þetta er nú gott svo langt sem það
nær,” svaraði Barras. “En þér hafið enga
sönnun fyrir því, sem þér segið.”
“Ekki ennþá, en eg fær þær,” svaraði
Gilette. “En eg hefi nægar sannanir fyrir
því að þér hafði svikið Don Argo Marne á
hinn svívirðilegasta hátt, og fanta brögð yðar
hefðu kannske endað ef þér hefðuð ekki upp-
götvað að Mrs. Mollison átti tvíbura. Það
fór með yður og fyrir það verður yður hegnt.”
“Hverng?” spurði Barras. “Hvar eru
sannanir yðar fyrir öllu þessu?”
“Þér eruð sannarlega reglulegur þorp-
ari,” hélt Gilette áfram. “Hér er Stephen
Mollison reiðubúinn til að segja okkur frá því
hvernig þér stefnduð honum á fund yðar
undir sama þaki og Pennigton bjó, sama
kvöldið sem árásin á hann var gerð. Og sama
kvöld fóruð þér til Liverpool og þaðan til Ar-
gentínu og fóruð með hann með yður, þótt
hann hefði glaður vitnað bróður sínum í hag,
ef hann hefði bara vitað að hann átti slíkan
ættingja. En þér spyrjið mig. Rennið hug-
anum til baka um tvö ár. Getið þér munað
eftir manni í Argentínu, sem lenti í æfintýri
einu hálfa mílu frá þeim stað, sem þér földuð
Don Argo Marne?”
32. Kap.—Síðasta orðið.
“Eg get ekki munað neitt,” svaraði Bar-
ras hásum rómi.
“Þá verð eg að hresas upp á minni yðar.
Eg er að tala um mann, sem hálfdauður af
hungri kom að hinu niðurnídda húsi, sem
Don Argo bjó í. Þér sáuð hann og voruð mjög
glaðir að sjá hann ekki framar. Þetta var
maður með illa hirt skegg og klæddur tötr-
um, en samt sem áður vill það nú svo til að
þessi maður var eg, Mr. Barras, og það var
þarna, sem eg fyrst hitti á slóð allrar þess-
arar ógæfu. Þegar eg hafði séð hvað gerðist
hérna megin hafsins, og séð vin minn Ray-
mond Mollison dæmdan fyrir glæp, sem
hann aldrei hafði framið, fór eg aftur til
Argentínu og spurðist fyrir. Eg vissi auð-
vitað að Don Argo Marne gekk í barndómi
og þér fóruð með eignir hans eins og yður
sýndist. Eg hefi oft og tíðum verið fast við
hlið yðar, þótt þér vissuð það ekki. Og er þér
höfðuð komið öllu í peninga og sest að á
Englandi sem óðalseigandi, fanst mér tími
til kominn að hefjast handa. ‘Eg vissi auð-
vitað að þér gátuð ekki skilið Don Argo eftir
í Argentínu, það var of hættulegt. Það voru
margir þar, sem mundu eftir honum og fynd-
ist hann yrðu margar óþægilegar spurningar
gerðar. Svo að þér ákváðuð að flytja hann
til Englands og geyma hann eins og fanga
í gömlu höllinni, og núna sem stendur hafið
þér hann um borð í snekkjunni yðar.”
“Þér hafið frétt þetta undarlega rangt,”
sagði Barras.
“Það er öðru nær,” svaraði Gilette bros-
andi. “Eg var um borð í gærkveldi og heyrði
þegar þér sögðuð vesalings gamla manninum
allar lygarnar og komuð honum til að trúa
því, að hann ætti að fá að sjá dóttur sína. Þér
ætluðuð að flytja hnn í kyrþey til Chilstone
kastalans og setja hann í land í náttmyrkr-
inu, þegar enginn gæti séð hvað gekk á, og
næsta morgun mundi snekkjan vera öll á
burt. Þetta er alt saman skáldsaga, sem eg
l segi yður nú, en ef yður þykir gaman að
kvikmyndum fáið þér kannske einhverntíma
að sjá þetta á mynd, en nú-------”
“Já, en nú,” sagði Barras ögrandi.
“Já, nú getið þér gert hvað, sem yður
sýnist. Eg hefi lokið máli mínu, nema ef þér
viljið spyrja einhvers og séuð búinn með
matinn yðar-----”
Barras stóð upp af stólnum og án þess að
segja orð gekk hann út úr stofunni. Honum
hafði verið kannske léttara í skapi ef þeir
hefðu reynt að hefta för hans, en þeir virtust
vera svo vissir í sinni sök, að það jók á á-
hyggju og óró Barras. Flótti, það var úrræð-
ið, sem fylti huga hans. Þessir menn höfðu
gefið honum tækifærið og hann ætlaði að
nota það.
“Er þetta alt og sumt?” spurði Mollison
er Barras hvarf út úr dyrunum.
“Á hann að fá að sleppa svona auðveld-
lega?”
“Hann skal ekki sleppa burtu,” svaraði
Gilette þurlega. Hitt felum við lögreglunni.
Þegar við hittum Barras aftur verður það í
réttarsalnum, þar sem öll sagan verður gerð
heyrum kunn og sakleysi yðar verður sannað.
Við getum ekki lokið þessu á neinn annan
• hátt. Þetta skal standa í öllum blöðum, svo
að engin slúðursskjóða geti síðar meir hrist
höfuðið og sagt, að það hafi verið eitthvað
saman við þetta. Við verðum helst að hverfa
heima eins fljótt og auðið er, og eg er hrædd-
ur um, Raymond, að þér verðið að fara til
Slagmoor og framselja yður yfirvöldunum
þar. Þér verðið þar aðeins í fáeina daga, en
engin önnur leið er til.”
En Barras gekjc niður strætið þangað til
hann kom niður að höfninni. Hann fékk sér
bát og lét róa sig út að snekkjunni. Að svo
miklu leyti, sem séð varð, var öll skipshöfnin
þar, og þar sem háflæði var, var það engum
örðugleikum bundið að komast burt á hálf-
tíma, og eftir það gat Gilette og vinir hans
ekkert gert. En strax og Barras steig fæti á
þilfarið kom til hans maður í einkennisbún-
ingi og lagði hendina á öxl hans.
“Monsieur Julius Barras, n’est ce pas?”
“J-oú,” stamaði Barras, “það er eg.”
“Þá verð eg að handtaka yður. Það eru
margar kærur gegn yður, Monsieur og þér
verðíð að fylgjast með mér í land. Yður
verður haldið í fangelsi hér, þangað til yfir-
völdin í London senda vitni sín hingað. Verði
ekkert mál höfðað gegn yður, verður yður
slept, en vilji svo óheppilega til að sannanir
séu færðar gegn yður verðið þér afhentur
ensku stjórninni.”
Alt þetta var sagt mjög kurteislega, en í
rómnum var kaldur, ósveigjanleiki og ákvörð-
un, sem setti hroll gegn um merg og bein
sökudólgsins. Hann litaðist um eftir tæki-
færi til flótta, en hann hætti við að reyna
það, þegar hann sá að maðurinn var ekki
einn.
“Jæja þá,” sagði hann, “eg skal koma, en
það er gamall maður hérna um borð--------”
“Don Argo Marne,” sagði lögregluþjónn-
inn. “Hann er þegar kominn í land.”
Klukkutíma á eftir að Barras var kom-
inn undir lás og hespu í litla fangelsinu í
þorpinu, voru þeir Gilette og félagar hans á
leið til Englands.
Þeir náðu brátt heim til Marston þar
sem þeir sögðu Mr. Bond alla söguna og
ungu stúlkunum, sem voru mjög skelfdar.
Eftir það gekk Raymond ásamt Peggy út í
garðinn og stuttu síðar gengu þau niður
klettana til húss Elsie gömlu.
“Eg má til að sjá hana,” sagði hann. “Eg
vil gjarnan sannfæra hana um að mig hefir
ekki hent neitt slys, og að eg verð innan
skamms frjáls maður á ný. Svo verð eg að
leigja mér vagn á gistihúsinu og aka til
Slagmoor.”
“Þarftu þess endilega?” spurði Peggy.
“Neyðist þú til að gera það. Það virðist
hræðilegt að þú skulir þurfa að fara aftur til
þessa hræðilega staðar.”
“Það verður ekki lengi,” svaraði Ray-
mond. “Og svo verð eg frjáls og eg kem
hingað til þín og við þurfum ekkert að óttast
í framtíðinni. Sjáðu til ástin mín, þess meira
sem talað verður um þetta þeim mun betra
er það fyrir okkur. Við viljum að öll sagan
eins löng og hún er til, sé sögð í blöðunum.
Verð eg að geta horfst í augu við heiminn
án þess að nokkur geti sagt að alt sé ekki
eins og það ætti að vera. Þetta verður að
gerast jafnt fyrir þínar sakir og mínar.”
“Það er líkalegast,” sagði hún og stundi
Frh. á 7. bls.