Heimskringla - 21.05.1941, Síða 7

WINNIPEG, 21. MAÍ 1941
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA
BRÉF TIL
HEIMSKRIN GLU
Mr. Sigurður Helgason tón-
skáld var hér á ferð fyrir
skömmu síðan. Hann heim-
sótti mig og skýrði mér frá ferð
sinni í þarfr svensks söngfé-
lags sem heitir American Union
of Swedish Musicians of
Pacific Coast. Hann er aðal
framkvæmdarstjóri þess félags.
Hann fór frá Bellingham,
Wash., (þar sem hann er bú-
settur) þann 14. marz til Salt
Lake City, Utah. Þar var hon-
um haldin veizla og concert
þann 16. s. m. þar sem hann
var hyltur sem prófessor í tón-
fræði. Hér með læt eg fylgja úr
klippu úr blaði sem gefið er út
í þeirri borg, þar sem ritstjór-
inn getur um viðtal sitt við
prófessor Sigurð Helgason:
If more persons sang songs
and played musical instru-
ments there would be fewer
acts of violence in the world
today, is the opinion of Prof.
H. S. Helgason, Bellingham,
Wash., director of the Ameri-
can Union of Swedish Singers.
“People can’t sing and think
of war at the same time,” Mr.
Helgason said. “When there’s
song in one’s heart it is diffi-
cult to be cruel.”
Eftir nokkra daga dvöl í Salt
Lake City, fór próf. Helgasön
í heimsókn til systur sinnar,
Mrs. Ingibjargar Helgadóttur
Kitson, sem býr í Las Vegas,
Nevada; ráðskona hjá Jóni
Sigurðssyni trésmið. Þaðan til
Los Angeles og norður með
ströndinni til Seattle og heim
til Bellingham, þar sem áætlað
er að ársþing félagsins verði
haldið þetta ár.
Það hefir fram að þessu verið
alt of þögult um próf. Helga-
son á meðal Islendinga, lítið
um hann getið opinberlega, að
undantekinni grein sem birtist
í dagblaðinu “Vísir” í Reykja-
vík um það bil sem hann varð
sextugur og nokkrar línur sem
sá sem þetta ritar fékk birt í
sama blaði á sama tíma.
Býr hann þó yfir allmiklu
andlegu verðmæti á tónlistar
sviðinu, því meira hefir hann
verið þektur á meðal Svía. Um
nokkur ár stjórnaði hann hér í
Los Angeles sænskum karla-
kór, 20 manns að mig minnir.
Aldrei hefi eg hlustað á yndælli
sönghljóma en frá þeim flokki
eða séð stjórnað af annari eins
list og próf. Helgason gerði að
undanteknum hjá söngflokk
Reykjavíkur við móttöku okk-
ar heimfarenda í Reykjavík og
söngflokkanna á Alþingishá-
tíðinni árið 1930.
Próf. Helgason hefir stjórn-
að mörgum söngflokkum og
samið mörg indæl sönglög. —
Hann er, sem kunnugt er, son-
ur hins valinkunna Helga
Helgasonar í Reykjavík, sem
var snildar söngfræðingur. —
Föðurbróðir hans var Jónas
Helgason sem um mörg ár síð-
ast liðinnar aldar var organ-
isti í dómkirkjunni í Reykja-
vík. Á þeim árum var harla
fátt um hljóðfæri í kirkjum á
Islandi, heldur söng hver með
sínu nefi eftir bestu getu. Al-
staðar þar sem próf. Helgason
hefir dvalið hefir hann haft á
hendi miklar framkvæmdir á
sönglistar sviðinu. Hann hefir
látið þýða á svenska tungu ís-
lenzka þjóðsönginn “Ó guð
vors lands.
Kona hans, Hildur Lingren
Helgason, er sænsk að ætt.
Hún er fyrirtaks piano leikari
og hefir á hendi hljómlistar
kenslu í heimaborg sinni Bell-
ingham, Wash. Hún kann ís-
lenzku svo vel að eg hefi heyrt
hana syngja íslenzkt kvæði
svo vel, að eg hefði haldið að
hún væri íslenzk ef eg hefði
ekki þekt hana, svo góður var
framburðurinn.
Alstaðar þar sem próf. Helga-
son kemur fram lætur hann
VEGUR DÝRÐARINNAR
Sprengjur úr þýzkum flugvélum hafa leitt eymd og
dauða yfir varnarlausa menn og konur um mestan hluta
Evrópu. Spítalar, skólar, kirkjur og heimili hafa verið
gerð að kuml-dysum og haugum.
Bretar hafa ákveðið að stemma stigu þessa grimdar-
æðis með vissum ráðum, með þeim árangri, að sprengju-
skip nazista eru eyðilögð í stærra stíl hultfallslega en áður.
Á myndinni er flak af þýzku flugskipi, sem skotið var
niður nærri London.
NOKKRAR VÍSUR
TIL N. N.
það vera mjög áberandi að
hann er íslenzkur.
Þorgils Ásmundsson
MARTÍUS
Eítir Stephan G. Stephansson
Forspá:
Víðlendast veraldar ríki,
Voldugra en keisara-herdæmin:
Vetur og Vindsvala kyn,
Leysast mun senn upp af limafalls-
sýki
Likt eins og stórveldin hin.
I.
Fyrir gluggann minn gengu
Glaða-sólskins dagar.
Báru af ylgeislum yddum
örvamælir fullan.
Beint frá uppsölum árdags
Undir randir þeirra
Langt og gustmikið gólu
Gullin-skýja lúðrar,
Stefndu varðliði vors á
Vetrarlönd til njósna.
Upp í brag hef’ eg búið
Bjarkamálin þeirra.
Lát þig alls ekki undra,
Þó orustuguðsins
Nafni, skálda-máls skeið í
Sköfnung sínum glamri.
Né þó vígroða vorsins
Varpi á héröð kvæða
Yfir gulnaðan gróður,
Genginn undan snjónum.
* .
Né þó launþráður ljóða
Liggi í heimátt, þangað
Sem að æsku-skeið og elli
Upptök veit og þrot sín —
Báðar borgir sér hlaða úr
Barnagullum smáum.
II.
Vor! Ó, vor —
Vor! með fjör og for.
Efnið, sem að eilíft næði
Yfir löng og spánný kvæði,
Fram um ljóss og Íífsins svæði
Hvert þitt leifða og lengda spor.
Þú, sem árs og alda dyr
Opnar fyrir gróður-gæði,
Hvar sem tímgast blóm og byr.
Vor,
Þín skuld er ei þessi for —
Hún er leif frá víkings-vetri,
Valur hans á hverju setri,
Meðan frelsi frjóva smárra
I fold og sjó,
Inn’ í dróma ísa-grárra
Arma sinna, fékk þeim haldið.
Gaddi gróf
Kviksett líf, og hriða-hárra
Hörkulögum skerpti valdið.
Smáu fræi úr freðnum kögglum
Frostið vildi ekki sleppa.
Forin er
Blökk og ber,
Blóð, sem sprakk því undan nöglum
Að því fanga-klær að kreppa,
Þegar það læðing lyfti af sér.
Vor, vor —
Vor með fjör og for!
Morgun-köll
Kliðar snjöll
Hlákan þín, við hraun og björk,
Hrópandinn á eyðimörk!
Vekur svana-söng,
Sólskins-dægur löng —
Grösin, sem þá gróa um völl,
Grundir við og hæstu fjöll,
Jafnvel mosinn
Fölur, frosinn,
Fylking drottins eru öll.
Kristsmenn, krossmenn,
Birtu og lífsins landnámsmenn.
Krossfarar,
Fylktir að vinna vöggurnar,
Vonarsælli en grafirnar.
Vor, vor —
Vor með fjör og for
Hvessibrýn
Hretin þin,
Stundar-hamli, á hlaup þér setta,
Hik um það, hvað fyrst má spretta,
Svo á bót sé byrjun rétt:
Þau eru aðsókn öfug-drauma,
Eftirlegur vetrar-strauma,
Næsta dag af lofti létt.
III.
Viðlíkt hendir mörk og mann!
Fúin, svellköld sinu-læða,
Sólar felhellan
Tefur fyrir guði að græða
Gaddrunninn
Sumargróður sinn,
Þann sér hugsar hann —
Hans er erfð ið unga, smáa,
— Ekki skrælan háa-lága —
Óskabarn hans alþýðan.
Hans er vor
Vor með fjör og for,
Leiðvisun til lifsins anna,
Ljóskveikjan í hugum manna,
Frelsisþrá og framsýnt þor —
Eitt sinn verða af alþjóð manna
Allir vetrar-hlekkir bræddir,
Synir ljóssins sumarklæddir —
Lífsvon á ið sigur-sanna!
Þið!
Grösin, vaxin við
Vosbúðina og harðlendið,
Birkibeinar, búalið:
Kona og karl!
— Áburðurinn einsamall
Ofþrif skóp og ógresið —
Ljáið lið!
Hvar sem ungur uppvaxandinn
Unnið hefir leir og sandinn,
Glæsti teiginn gróðurríka:
Allar hendur unnu það!
Eignuðust. landið, fyrir að
Svelgja ei upp sína líka.
Fram þú lýður! •
Landavíður,
Liggur i hlekkjum heimur þinn,
Harðfrosinn
Á hönd og fæti, en hjarta-þíður —
Leys hann meðan lífið biður!
Slíkt var þinna glapa gjald —
Grimd og myrkri fyrir þér
Sjálfur trúðir, sár og ber
Gafst þig inum vonda á vald.
Hræum þínum hörku-tól ■
Hlóðu sér i valdastól.
Lát nú eigin dáðir duga,
Djarfleik þinn og vorljóss-huga,
Þó að forin fljóti í tárum —
Þó það hlaupi á hundrað árum
Hjörnin forn að yfirbuga.
Lýður, bíð ei lausnarans,
Leys þig sjálfur! Þínu eirðu —
Oft voru fjötrar foringjans,
Fastast sem að að þér reirðu.
Sagan gjarnast eignar einum
Afrekin þín, dreifði múgur!
Samt mátt bera, svara-bljúgur,
Sakir alls, sem hlaust af meinum.
Því hefir hlotnast herra-staða
Heimskra sagna mörgu fóli —
Einn gat ráðið skipa-skaða
Skeikull Páll frá Staðarhóli.
Lengur mátt’ ei, þjóðlíf, þig um
Þvældum trúa söngu-lygum,
Magnið þinnar orku ugga,
Auðsveip dýrka kalda skugga
Uppi á hjarni hásætanna,
Heimsins stærstu slysamanna.
Æ í starfi oddvitans
Alt sem vanst, til harms og gleði,
Það var fylgdin foringjans,
Fyrst og síðst, er sköpum réði.
Skipstjórinn er heillum háður
Hásetanna, mikilráður —
Leifur hefir ekki áður
Aleinn bjargað flota af skipum,
Hríðföstum í hranna-gripum.
Vorönn sú, að veturnóttum
Vínlands góða auðnu-fundi
Göfugri var á Grænlandssundi,
Góðfrægari landnáms-dróttum,
“Hepni” við hans heiti tengdi —
Hún var það, sem nafn hans lengdi.
IV.
Fyrir gluggann minn gengu
Glaðar sumar-vonir!
Stefndu blysförum beint til
Bjarmalands í framtíð,
Girtar megingjörð morguns,
Mannprýði og sannleiks,
Merkt var handsal á hjálma,
Hjartarót á skjöldu.
slógu ljóma' fram um löndin,
Leiftrum út i fjarlægð,
Glæstu rósir og runn, að
Regnbogum i austri.
Báru hugsjóna-heimsins
Heilögustu Ritning,
Þar sem al-þjóðir áttu,
Eftir hvern sinn spámann,
öll sín vorkomu vitni:
Vers og kapítula.
Hófu sólar-ljóðs söngva
Samerfingjar jarðar,
Sérhvert þjóðerni þekti
Þar í sína tungu.
Komin gestur góður er
göfugur mest og fróður,
sá í flestu sóma ber
— sagna festir gróður.
Brott svo farðu friði í
fljótt þó skarð ei byggist,
höppin jarðar hljóttu frí
hugans arður tryggist.
1 lífsstríði ötull sá
öslaði víða snæinn,
viðmóts þýður virðum hjá
varpaði kvíða á glæinn.
Hann er bæði heill og skýr,
hampar fræði-brögum,
á andans svæði syngur hýr
söngva í kvæða-lögum.
Traustur lengi tölti storð,
tök á strengjum braga.
Þessum dreng ei þrutu orð,
— þó mun enginn klaga.
Hans á tungu léku ljóð,
lífs í þungu stími,
afli þrungin andans glóð
í var slungin rími.
Dómgreind rétta rækja vann,
róg og pretti níddi,
máli þéttan þunga fann
þegar réttast hlýddi.
Títt hjá Braga treindi mas,
tókst að laga bögur;
lengst um daga laus við þras,
— lífs er sagan fögur.
Stormar lengi styrkan vel
stiltu drenginn viltann,
og þó fengi frost og él
flest af mengi hylt’ann.
Ölkær nokkuð alloft var
á lífs brokki gleyminn.
Þessi bokki brags við far
brá á skokk um heiminn.
Svo segir sagan að Gísli Súrs-
son hafi haft tvær draumkonur
og var önnur björt yfirlitum og
blíðgeðja en hin dökk ásynd-
um og grimmgeðja, og var sú
betri honum fyrir góðum afla
og velgengni, en sú verri fyrir
illum afdrifum, en nútíma sál-
arfræði segir oss að menn geti
oft dreymt vakandi engu síður
en sofandi ef menn vilji það
sjálfir í fullri alvöru. Það eru
og sérstaklega tvær ósýnilegar
fylgikonur sem menn hafa sér-
staklega haft mætur á, það er
vonin og trúin; en þeir menn
eru þó til (nú orðið) sem álíta
þó að vissan ein sé betri en þær
báðar, als svo góðar sem þær
þó óneitanlega eru.
Vonin og trúin
Vonin greiðir vega skil
vanda eyðir fegin,
trúin leiðir lífsins til
ljós á breiðir veginn.
Veik þó tíðum vonin sé
veitir hún lýðum gleði,
lífs í stríði ljær oss hlé
losar kvíða úr geði.
Halt er stöndum hárs á kvon
hels við grönd og amann -—
tengjast böndum trú og von
taka höndum saman.
Saknaðar stef
Vel hér undi æskan fríð
ánægju og gleði vér hlutum,
samveran öll var björt og blið
blessaða guðslífsins nutum.
Sem reiðarslag dundi dauðans
él
deyddi án minstu vægðar,
svo leikur jafnan líf og hel
lágreist er dýrðin frægðar.
Gömul og ný myrkra starfsemi
Bannið þylja þankataugar
þær er vilja tungu-haft.
Nöfn sín hylja drísil draugar,
djöflar skilja ljóssins kraft.
Vígvéla vefstóllinn
Vígvél kljáð er viti manns
visku-þráður sleginn,
stór er háður darradans
daglega báðum megin.
M. Ingimarsson
LESIÐ HEIMSKRINGLU—
bezta íslenzka fréttablaðið
Á Göring að verða
konungur Bretlands?
Þýzk blöð skýra frá því, að
Göring og Georg VI. Bretakon-
ungur séu frændur.
Borgarstjórinn í Brunswick
hefir látið semja ættartölu
Görings og var hún færð hon-
um að gjöf, þegar hann varð 48
ára, en það var fyrir skemstu
síðan. Samkvæmt þessari ætt-
artölu rekur Göring ættir sín-
ar til Henry II. Englandskon-
ungs, og Georg VI. rekur einn-
ig ætt sína til hans. Henry II.
var uppi á síðari hluta 12. ald-
ar.
Sum ensk blöð hafa getið
þess til, að það sé hugmynd
nazista að gera Göring að kon-
ung Bretlands, ef Þjóðverjum
tekst að ná því á vald sitt. Þess
vegna sé verið að ræða fram og
aftur um ættartölu þessa í
þýzkum blöðum. Það eigi m.
a. að undirbúa jarðveginn á
þann hátt.—Tíminn.
- NAFNSPJÖLD -
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldg.
Skrifstxjfusími: 23 674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er að finna á skrifstofu kl. 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Hedmili: 46 Alloway Ave.
Talsími 33 158
Thorvaldson & Eggertson
Lögfrœðingar
300 NANTON BLDG.
Talsími 97 024
Office Phone Res. Phone 87 293 72 409 Dr. L. A. Sigurdson 109 MEDICAL ARTS BUILDING Office Hours: 12—1 4 P.M.—6 P.M. and by appointment M. HJALTASON, M.D. ALMENNAR LÆKNINGAR Sérgrein: Taugasjúkdómar Lsetur úti meðöl í viðlögum Viðtalstimar: kl. 2—4 e. h. 7—8 að kveldinu Simi 80 857 643 Toronto St.

Dr. S. J. Jóhannesson 806 BROADWAY Talsimi' 30 877 Viðtalstími kl. 3—5 e.h. A. S. BARDAL selur líkkistur og annast um útfar- ir. Allur útbúnaður sá besti. Ennfremur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. 843 SHERBROOKE ST. Phone 86 607 WINNIPEG

J. J. Swanson & Co. Ltd. REALTORS Rental, Insurance and Financial Agents Sími: 26 821 308 AVENUE BLDG—Winnipeg Rovatzos Floral Shop 253 Notre Dame Ave., Phone 27 989 Fresh Cut Flowers Daily. Plants in Season ‘ We specialize in Wedding & Concert Bouquots & Funeral Designs Icelandic spoken

H. BJARNASON —TRANSFER— Baggage and Furniture Moving 591 SHERBURN ST. Phone 35 909 Annast allskonar flutninga fram og aftur um bœinn. MARGARET DALMAN TEACHER OF PIANO 854 Banning St. Phone: 26 420

DR. A. V. JOHNSON DENTIST y 506 Somerset Bldg. Office 88 124 Res. 27 702 Dr. K. J. AUSTMANN Stundar eingöngu Augna, eyrna, nefs og kverka sjúkdóma DR. J. T. CRUISE 313 Medical Arts Bldg., litur eftir öllum sjúklingum min- um og reiknóngum i fjarveru minni.

THE WATCH SHOP THORLAKSON & BALDWIN Diamond and Wedding Rings Agent for Bulova Watches Marriage Licenses Issued 699 SARGENT AVE Dr. P. H. T. Thorlakson 205 Medical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedy Sts. Phone 22 866 Res. 114 Grenfell Blvd. Phone 62 200