Heimskringla - 11.06.1941, Page 3

HEIMSKRINGLA
3. SlÐA
WINNIPEG, 11. JÚNI 1941
gerir það með hægð.
Eg ætlaði vestur til Minne-
wakan þennan dag, var búinn
að skrifa þangað áður eg fór
frá Winnipeg og vissi að eg
mundi verða sóttur þennan
dag. 3. janúar var veður nokk-
uð kalt, en eg ekki köldu van-
ur svo eg hélt mig nokkuð inni
við þar sem hlýtt var.
Eins og eg tók fram, hér að
framan kannaðist eg við þó
nokkra á Lundar. Einn af
þeim var Benedikt Rafnkelsson
og fór eg að sjá hann. Bene-
dikt er góður heim að sækja, á
góða konu og ágætt hús, hann
er bráð skýr, en hefir afar ein-
kennilegar skoðanir, en hann á
þær sjálfur og stælir engann.
Hann lét mig heyra nokkrar
vísur eftir sig, sem hefðu þótt
góðar ef nafngreind skáld
hefðu ort þau, en ekki mátti
eg skrifa þær upp. Hann er
orðinn aldraður maður en við-
urkennir það ekki, segist aldrei
verða gamall, og víst er um
það að hann er ungur í anda,
og að því mér skildist trúir
ekki á dauðann öðru vísi en
millibils dá. Það gerir manni
gott að kynnast Ben., hann er
hvorki í orði né háttum hvers-
dags maður. Hitt er annað
mál að það er ekki auðhlaupið
að því að verða honum sam-
mála, enda er hann fljótur að
víkja við ef hann verður þess
var að maður ætlar að verða
ósáttur við hann, en það mun
hann ekki telja sér skylt að
tala eins og hver vill.
Áður en eg skil við Lundar,
skal geta þess, að í þetta sinn
sá eg ekki fleiri landa. Síðar
kom eg þar og sá þar þá fleiri,
mig hafði lengi langað til að
kynnast séra Guðmundi Árna-
syni, en í þetta sinn vanst ekki
tími til þess, en síðar kom eg
tvisvar heim til hans, og er þar
gott að koma. Þau hjón fá al-
mennings orð, eru sögð góð-
gerðasöm, hreinlind og frjáls-
lynd. Eg var við eina messu
hjá honum, hann talar vel, er
skýr og fastmæltur og flytur
mál sitt svo að eftir verður
munað. Alt sem séra Guðmund-
ur skrifar eða talar ber með
^éér að þar talar athugull fróð-
leiksmaður. Eftir messuna
mætti eg nokkrum löndum, og
þar á meðal Mrs. H. Bjarnason.
Hana hafði mig lengi langað að
sjá, því heima á Islandi þekti
eg foreldra hennar og systkini,
en hana hafði eg ekki séð fyr,
en eg þekti foreldra hennar vel
og sumt af systkinunum. Faðir
hennar var séra Jóhann Knút-
ur Benidiktsson, síðast prestur
á Kálfafellsstað. Hann var
góðmenni en skifti sér lítið af
þeim málum sem ekki snertu
hans embætti. Ekki veit eg
hvort hann hefir verið ræðu-
maður meir en í meðallagi, en
hann tónaði svo vel, að allir
dáðust að, var þá orðin aldrað-
ur og heilsubilaður þegar eg
man eftir honum. Móðir Mrs.
Bjarnason og kona séra Jó-
hanns var Ragnheiður Sveins-
dóttir systir Benedikts sýslu-
manns Sveinssonar, og hefir
það fólk verið gáfu og fróð-
leiks fólk. Helga Bjarnason
er orðin háöldruð kona, en glöð
og skír, og skemtileg, og hafði |
eg mjög gaman af að kynnast
henni. Hún er til heimilis hjá
Mr. og Mrs. Árna Pálssyni;
þangað kom eg, og er þar gott
að koma. Eru þau Pálssons
hjón góð og glöð heim að sækja
og hús þeirra ágætt.
Eg gat þess hér að framan
að eg hefði búist við að verða
sóttur frá Minnewakan, og
brást það ekki, því Vigfús
Johnson kom strax og tók mig
heim til sín og var eg þar í
viku og aðra viku síðar. Með
Vigfúsi búa þar þrjár systur
hans og Jón bróðir hans. Þetta
er félagsbú, einnig er þar öðr-
um þræði Þórarinn bróðir
þeirra; hann vinnur fyrir
stjórnina á sumrin. Ein systir-
in er yfirhúkrunarkona á al-
menna spítalanum í Winnipeg.
Tveir bræðurnir eru giftir og
búa þar skamt frá.
Framh.

MRS. GUÐBJÖRG
GUÐMUNDSDóTTIR
JOHNSON
Fœdd 8. desember 1866
Dáin 19. febrúar 1941
Þessarar ágætu konu var lít-
illega minst með miklum hlý-
hug bæði í “Lögbergi” og “Cav-
alier Chronicle”, skömmu eftir
dánardægur hennar, og þess
minst um leið í “Lögbergi” að
hennar yrði nánar getið innan
skamms í blaðinu. Þá vissi eg
ekki að ættingjarnir höfðu mig
í huga til þessa verks. Fyrir
ítrekaða beiðni þeirra hefi eg
tekið að mér að skrifa nokkur
minnnigarorð um þessa elsku-
legu frænku mína, þó eg oft
áður hafi neitað að skrifa nokk-
uð um ættingja mina. Mér
finst það viðeigandi og um leið
mjög erfitt.
Guðbjörg var fædd 8. des.
1866, í Smiðsgerði í Kolbeins-
dal í Skagafjarðarsýslu. For-
eldrar hennar voru Guðmund-
ur Pétursson, Þorlákssonar,
Höskuldssonar og Þorbjörg
Finnbogadóttir, bæði skagfirzk
að ætt. Foreldrar Guðmundar,
Pétur og Guðrún, bjuggu lengi
á Unastöðum í Kolbeinsdal.
Þeirra börn, auk Guðmundar
voru: Þorlákur og Jóhannes,
sem lengí voru bændur í ís-
lenzku nýlendunni í Minnesota;
Friðrik skipasmiður, lengi til
heimilis á Akureyri, faðir séra
Friðriks í Reykjavik, og Elíza-
bet kona Þorfinns Jóhannes-
sonar (blinda), landnemar hér
í bygðinni.
Til Ameríku kom Guðbjörg
með foreldrum sínum í stóra
hópnum 1876, sem flutti til
Nýja Islands það ár, og sem
ferðaðist mest af leiðinni frá
“Fishers’ Landing” (nálægt
Grand Forks, N. Dak.) og norð-
ur að Gimli, á flatdöllum og
smábátum. Á leiðinni frá ós-
unum norður hvesti á vatninu
og báturinn sem Guðbjörg var
í varð að einhverju leyti við-
skila við aðal-flotann, og hefði
farist ef ekki hefði verið fyrir
röskleik og góða útsjón eins
bátverjans, sem eg því miður
get ekki nafngreint. Það voru
nokkrir fleiri í þeim ferða-
mannahóp, sem björguðu fólki
frá druknun á þeirri leið, með
sérstöku snarræði, eftir sögn
þeirra, sem í hópnum voru.
Guðmundur og Þorbjörg
settust að sunnarlega í Víði-
nesbygð, í nágrenni við Kristj-
án Kjernested, og munu hafa
dvalið þar hátt á fjórða ár. Þá
fluttu þau til Winnipeg og
staðnæmdust þar um tveggja
ára tíma. Um haustið 1880
komu þau börnum sinum þrem-
ur fyrir suður í Dakota, til
undirbúnings fermingar, hjá sr.
Páli Þorlákssyni, og vöru þau
fermd 11. janúar 1881. Þau
voru: Kristín, Ólafur og Guð-
björg. 1 þeim fermingarhóp
voru 14 stúlkur og 7 drengir, og
mun það hafa verið fyrsta
fermingarathöfn í þessari Is-
lendingabygð. Þann vetur var
Guðbjörg til heimilis hjá Har-
aldi Þorlákssyni og konu hans,
Ólafur hjá Bjarna Dalsted. —
Hvar Kristín var veit eg ekki.
Um sumarið 1881 fóru þær
systur til Winnipeg í vinnu,
þangað sem Guðrún systir
þeirra vann á gistihúsi. Þar
kyntist eg fyrst þessum frænk-
um mínum sumarið 1883.
Nokkru seinna kom Guð-
björg hingað suður til foreldra
sinna, sem þá voru alflutt til
þessarar bygðar, og dvaldi
ýmist heima eða hún vann í
vistum bæði í Mountain og
Garðar bygðum, þar til hún
giftist Jóni Jónssyni Jónssonar
í Garðarbygð, ættuðum úr
Bárðardal í Þingeyjarsýslu. —
Hánn og St. G. St. systkina-
synir. Skömmu eftir giftingu
þeirra Jóns og Guðbjargar
tóku þau við landi og búi for-
eldra hans, og bjuggu þar all-
an sinn búskap. Á meðan Jón
eldri hafði heilsu til, hjálpaði
hann mikið utanhúss við bú-
skapinn en síðustu 8 ár æfinn-
ar lá hann rúmfastur og Sig-
urbjörg konan hans var blind í
7 ár, og part af þeim tíma rúm-
föst. Þar að auk var þriðja
gamalmennið á heimilinu,
systir eldra Jóns, sem varð
hjálparvana síðustu ár æfinn-
ar. Má því nærri geta hversu
erfið staða húsmóðurinnar hef-
ir verið undir svona kringum-
stæðum, þar sem líka alt henn-
ar starf, bæði í þágu þessara
krossbera og barnahópsins, var
leyst af hendi með nákvœmni,
alúð og umhyggjusemi; að því
var eg oft sjónarvottur og dáð-
ist með sjálfum mér, að þolin-
mæðinni og innilegheitunum
gagnvart öllum jafnt. Ekki má
heldur gleyma því að maður-
inn hennar veitti henni alla þá
hjálp er hann gat, en hans
verkahringur var aðallega
utanhúss, eins og gefur að
skilja, og í opinberri starfsemi
utan heimilisins, eins og á var
minst í æfiágripi hans.
Það kom snemma í ljós á æfi
Guðbjargar hvað hún fann til
með þeim, sem eitthvað áttu
bágt, og reyndi að létta þeim
byrðina, ef unt var; enda mun
það hafa haft áhrif á hana, að
móðir hennar lá rúmföst í mörg
ár. Á meðan Guðbjörg vann í
vistum hjálpaði hún foreldrum
sínum það, sem hún gat, og
ætíð var hún sívinnandi þegar
hún var heima, “til að hvíla
sig”, sem kallað var. Hún lærði
snemma iðni, nýtni og spar-
semi og var því vel undir það
búin að taka við búsforráðum,
enda reyndist hún fyrirmyndar
húsmóðir og móðir. Um heim-
ilisbraginn yfirleitt hefi eg áð-
ur getið í æfiminning mannsins
hennar og læt því nægja að
fullyrða hér, að hún átti sinn
óskiftann þátt í öllum þeim
myndarskap sem þar ríkti,
u.tan húss og innan og sem
gerði heimilið svo aðlaðandi
fyrir gesti og heimilisfólk.
Þrátt fyrir allar annirnar
fann hún þó stundir til að lesa,
og af þeim lestri hafði hún gott
gagn, því hún var bæði minnug
og skáldhneigð; hafði unun af
góðum skáldskap bæði í
bundnu og óbundnu máli; þess-
vegna voru þau hjónin samval-
in í því að skemta gestum er
að garði bar.
Jón og Guðbjörg eignuðust
13 börn; tvö dóu í æsku, Jón
og Bogi. Stefán Pétur 25 ára,
dáinn 1912. Clara, dáin 1934,
35 ára. Þau sem nú eru á lifi
eru hér talin eftir aldursröð:
Emilía Sigurbjörg, gift H. A.
Bergman, K.C., í Winnipeg;
Friðrik Guðmundur, býr á föð-
urleifð sinni, kvæntur Ásu Sig-
urlaugu Skaptason; Jón Helgi,
kvæntur Guðrúnu Magnúsdótt-
ur Magnússonar (Melsted). —
Þau búa eina mílu suðvestur
frá gamla heimilinu hans;
Fjóla, bókhaldari hjá innflutn-
ingafélagi í Seattle, Wash., ó-
gift; Sigrún, gift Emil Sigurð-
son úr Mouse River bygð, búa
á næsta landi sunnan við gamla
Iheimilið hennar; Lillian May,
'gift A. E. Funk póstafgreiðslu-
stjóra í Hebron, N. Dak.; Mag-
nús Bogi búnaðarhagfræðing-
ur við ríkisháskólann í Knox- i
ville, Tennessee, kvæntur Car-
(ólínu Hall, hjúkrunarkonu frá
jGarðarbygð; Percival læknir í
Flin Flon, Manitoba, kvæntur
Elizabeth Swain, hjúkrunar-
ikonu frá Morris, Man.; Gestur
| starfar við efnafræðisrann-
[sóknir á ríkisháskólanum í Ft.
j Collins, Colorado, kvæntur
Alice Holtz, skólakennara frá
Pembina County.
Auk barnanna 9, lifa Guð-
björgu 19 barnabörn og 3
j barna barna börn, og ein syst-
jir, Sesselja Carroll, ekkja, sem
heima á í Grafton, N. Dak.
Guðbjörg var svo lánsöm að
geta verið kyr á heimilinu sínu
og notið ástríkis og umönnun-
ar sonar sins og tengdadóttur,
sem þar búa, ásamt þeirra er
altaf voru í nágrenninu. Á
þessu tímabili komu líka börn-
in hennar, sem bjuggu í fjar-
lægð oft til að sjá hana, og hún
fór í heimsókn til þeirra, Alt
gerðu þau til að láta henni líða
sem bezt. Seinustu þrjár vik-
urnar sem hún lifði, hjálpaði
dóttir hennar, Mrs. Bergman,
til að stunda hana; og síðustu
vikuna einnig Dr. Percival og
Fjóla og Gestur f jóra daga áður
en hún kvaddi hópinn sinn í
síðasta sinn.
Guðbjörg dó af afleiðingum
af slagi, sem hún fékk 13. des.
s. 1., og sem ágerðist þar til
kraftarnir þrutu og hvíldin
kom þann 19. febrúar. Öll
börnin voru við dánarbeð henn-
ar og jarðarför, nema Magnús
og Lillian, sem ekki gátu kom-
ið sökum fjarlægðar og ann-
ara erfiðra kringumstæða.
Útförinni stjórnaði sóknar-
presturinn séra H. Sigmar bæði
á heimilinu og í eldri kirkjunni
á Garðar, að óvenjulegum
fjölda fólks viðstöddum. Mrs.
Sigmar söng einsöng: “Drott-
j inn vakir”, eftir S. Kr. Péturs-
son.
Að síðustu kveðjum við
þessa indælu frænku mína við
gröf mannsins hennar, þar sem
hennar jarðnesku leifum er
búin hvíla við hlið hans, og þá
hvarflar hugurinn til baka yfir
lífsstarf þeirra beggja, og við
finnum að líkindum flest til
þess, að við gætum mikið af
þeim lært. En við getum ekki
í einlægni ímyndað okkur gröf-
! ina sem takmark lífsins, og því
fylgjum við ástvinum okkar í
anda út yfir hafið mikla, til
þeirra nánustu vina og ætt-
ingja, sem við trúum að veiti
þeim móttöku með opnum
örmum, og þar sem kærleikur-
inn rikir á hærra stigi heldur
en þekkist hér á jörð. Þá trú
hafði Guðbjörg heitin og þá
trú lifði hún.
“Líf er vaka, gimsteinn gæða,
| Guði vígt, en ekki mold;
aldrei sagði Sjóli hæða
að sálin yrði duft sem hold.”
Eg veit að nánustu ættmenn
hennar og vinir, og alt hennar
samferðafólk, sem kyntist
henni vel, kveðja hana með
j ást og virðing og þakklæti fyrir
hennar kærleiksríka starf og
hlýhug til allra, sem hún átti
samleið með, sem móður, sem
húsmóður, og sem þátttakanda
í kvenfélags- og safnaðarmál-
um.
Blessuð sé minning hennar!
Thorl. Thorfinnson
DÁNARFREGN
Charles Franklin Benson, M.D.
“Aldrei er svo bjart yfir öðl-
ingsmanni, að ekki geti dimst
jafn sviplega og nú”. Þessi orð
skáldsins góða munu hafa kom-
ið ýmsum í hug er sú fregn
barst um bæ og bygð að þessi
bráðefnilegi ungi læknir væri
horfinn yfir móðuna miklu. —
Framtíðin virtist blasa við hon-
um björt og heillandi, og glæsi-
legar vonir voru við hann
tengdar. Að hann hafi mann-
kosta sinna og mentunar vegna
gefið tilefni til þeirra vona, er
allra manna mál er hann þektu.
Foreldrar hans Voru þau Vé-
steinn Benson, vel þektur at-
hafnamaður í Winnipeg borg,
þingeyskur að ætt, og Anna
kona hans ættuð úr Reykjavík.
Hann var snemma efnilegur og
námfús og var settur til menta
á unga aldri. Barna og mið-
skólafræðslu fékk hann í skól-
um borgarinnar, innritaðist síð-
an í læknadeild Manitoba-há-
skólans og útskrifáðist þaðan,
26 ára gamall, árið 1935. Að
loknu prófi starfaði hann svo
árlangt við Almenna spítalann
i Winnipeg, en fluttist skömmu
síðar vestur til McCreary,
Man., og stundaði læknisstörf
þar síðan. Fyrir nokkrum vik-
um varð hann fyrir bílslysi.
Hlaut hann þar meiðsli er hann
Þér sem notið—
TIMBUR
KAUPIÐ AF
THE
Empire Sash & Door
CO.. LTD.
Birgðir: Henry Ave. East
Sími 95 551—95 552
Skriistofa:
Henry og Argyle
VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA
bar ei siðan bætur fyrir, og er
talið að þau hafi leitt hann til
dauða. Dauða hans bar að með
mjög bráðum hætti þriðjudag-
inn 3. júní. Hann var jarðaður
frá útfararstofu Bardals á
fimtudaginn í sömu viku, að
viðstöddu miklu fjölmenni. —
Hann var borinn til grafár af
bræðrum sínum og embættis-
bræðrum úr læknastétt, og
lagður til hinstu hvíldar í
Brookside grafreit. Auk for-
eldra sinna lætur hann eftir
sig tvo bræður, Donald og Har-
old, tvær systur, Mabel og
Láru sem öll eiga heima í Win-
nipeg, og eina gifta systur,
Mrs. D. S. Patterson, búsetta í
Kenora, Ont. Hann var með-
limur í frímúrarareglu Mc-
Creary bæjar. Læknisstörf sín
stundaði hann þar með góðum
orðstír og vaxandi vinsældum;
var hann talinn af þeim er
þektu hann þar heppinn lækn-
ir og drengur hinn besti. For-
eldrum hans og skylduliði öllu
er vissulega sár harmur kveð-
inn fyrir ótímabæra burtköll-
un hins unga manns, en sú
huggun er syrgjendum gefin
“að aldrei er svo dimt yfir
sorgarranni, að ekki geti birt
fyrir guðlega trú.”
V. J. E.
Landnámssögu íslendinga
í Vesturheimi
má panta hjá Sveini Pálma-
syni að 654 Banning St., Dr. S.
J. Jóhannessyni að 806 Broad-
way, Winnipeg og Björnson’s
Book Store and Bindery, 702
Sargent Ave., Winnipeg.
FORNIR?
Augnablik . . . Einhversstaðar á Eng-
landi eru þúsundir canadiskra manna albúnir
til hinnar mestu fórna, jafnvel fórna lífsins
sjálfs yðar vegna og Canada vegna. 1 London
ganga konur og menn kyrlátlega til starfa
sinna milli brjálæðis miðnæturinnar og
opinberunar dagrennigarinnar . . . Það er
“einungis skylda þeirra.”
Þess er ekki krafist af yður að þola slíka
hluti — það er aðeins farið fram á að þér
lánið peninga yðar til þess að hægt sé að
veita hermönnum vorum þann útbúnað, er
þeir þarfnast — — til þess að halda uppi
hinni fræknu eyjavernd — — og vernda
canadiska lifnaðarháttu.
Þetta eru mikilvægustu kaupin, sem þér
hugsanlega getið gert . . . Framkvæmið þau
nú þegar!
CITY HYDRO