Heimskringla - 26.01.1944, Qupperneq 6

6. SIfc)A
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 26. JANÚAR 1944
“Hver er þarna?”
En hann var ekki að kalla til okkar. Hann
gat ekki hafa séð okkur gegn um limgirðinguna,
og þótt hann hefði séð okkur, mundi hann ekki
hafa kallað, því að við gátum vel verið frið-
samt fólk, sem fór leiðar sinnar eftir veginum.
Einhver hlýtur að hafa svarað honum því að
hann kallaði aftur:
“Hvað?”
Við heyrum hann nálgast eftir veginum.
Martha rétti mér tauminn sem hennar hundur
var bundinn með og hvíslaði:
“Takið hundana og bindið þá við tré í lund-
inum og komdu svo hingað aftur.”
Eg hlýddi fyrirskipununum, en ekki þeirri
síðari, því nú gat eg heyrt rödd Mallucs hinu-
megin við limagirðinguna. Hann virtist hafa
gengið heiman frá húsinu til að tala við mann-
inn, sem við vorum að elta. Eg skreið nú til
að hlusta, sem varla var láandi þeim, sem er á
þjófaveiðum. Eg hafði rétt komið mér fyrir
þegar eg heyrði skrjáf og Martha kraup niður
við hliðina á mér. Hún hafði séð mennina ganga
í þessa átt og kom nú til mín.
Malluc talaði mjög lágt, en hin hljómfagra
rödd hans heyrðist samt greinilega, ræninginn
urraði orðin, svo að varla skildist.
“Já,” svaraði Malluc, “eg veit vel hver þú
ert og að þú felur þig hér á þessu svæði. Eg
hugsa að lögreglan sé að draga net sitt utan
um þig. En hvað vilt þú mér, Balton?”
Hann urraði eitthvert svar, sem ekki heyrð-
ist, en við þurftum ekki að heyra það vegna
þess, sem Malluc svaraði:
“Því ætti eg að róa með þig yfir víkina?” spurði
hann. “Þú ert ekki einungis innbrotsþjófur,
heldur morðingi, sem verið er að leita að, þú
hefir myrt heiðarlegan varðmann, sem þú vissir
að hafði í fórum sínum nokkrar þúsundir dala.”
Nú varð maðurinn reiður og gleymdi að
lækka róminn.
“Og hvað kemur það yður við?” spurði
hann. “Er það ekki atvinna yðar að hjálpa
okkur þessum lausu fuglum til að sleppa und-
an?”
“Nei,” svaraði Malluc reiðulega, “það er
það ekki. Hvernig dettur þér það í hug?”
“Hættið nú!” svaraði hinn óþolinmæðis-
lega. Það eru ekki nema tveir dagar síðan þér
senduð einn af stað í bátnum yðar, og svo veit
eg annað ennþá meira, þér björguðuð Johnny
Jones. Eg lá í skugganum og sá hann og yður
ganga framhjá. Þér hafið hann heima hjá yður.”
“Nú svo þér haldið það,” sagði Malluc. “En
fyrst þú þykist svona sannfróður, get eg sagt
þér, að eg hefi við og við hjálpað mönnum, sem
eg vissi að höfðu verið dæmdir saklausir, en-
aldrei hefi eg hjálpað þeim, sem voru raunveru-
legir glæpamenn. Þú ert miskunnarlaus morð-
ingi, sem ert dauða sekur og átt refsinguna skil-
ið. Þú skalt því ekki vænta neins af mér,
góðurinn minn! Eg mundi með ánægju sjá þig
hengdan.”
Mér hlýnaði um hjartað við að heyra þetta,
og dáðist eigi aðeins að hinum skýra skilningi
hans á lögunum, heldur líka að hugrekki hans,
að segja slíkum stigamanni og þetta var, skoðun
sína á jafn afskektum stað og þetta.
“Maðurinn var illmenni af verstu tegund
og kominn í klípu; þar sem hann þekti svona
mikið til athafna Mallucs hafði hann á honum
yfirtökin, en þrátt fyrir það stóð hann þarna
kaldur og rólegur og fyrirleit sérhverja hættu.
“Hlustið nú á mig!” sagði Bolton. “Yður
er víst þetta ekki ljóst. Þér getið séð fyrir mér,
en eg get gert hið sama við yður. Ef þér ferjið
mig ekki yfir víkina, þá skal eg sjá fyrir yður.
Skiljið þér það? Nú skulum við komast af
stað. Mér fellur illa að brúka vald.”
Hann stakk hendinni niður í vasann á úlp-
unni sinni, en í sömu andrá stökk Malluc áfram.
Það var eldsnör hreyfing. Hann sló ekki mann-
inn, en mér sýndist eins og hann reka olnbogann
fyrir bringspalir Baltons, og við heyrðum holt
hljóð er hinn þungi skrokkur hans féll til jarð-
ar. Eg býst við að Malluc hafi notað eitthvert
Jutsu bragð og notað handarjaðarinn, að minsta
kosti hafði það lamandi áhrif, því að náunginn
lá grafkyr og mátti sig hvergi hræra. Við
Martha krupum þarna hreyfingarlaus og stein-
þögðum. Hún ef til vill af hræðslu, en eg af
áhuga fyrir því, sem eg sá, og því sem kæmi
fyrir. Malluc laut niður yfir manninn og tæmdi
vasa hans. Fann hann þar meðal annars skam-
byssu og perlufesti Mörthu, sem hann hélt í
hendinni og rannsakaði nákvæmlega.
“Svo þú hefir ekki verið iðjulaus í nótt,”
sagði hann. “Mér finst eins og eg hafi séð þessar
perlur áður.”
Balton reis upp við olnboga.
“Já, það er alveg rétt!” hvæsti hann. “Það
heyrir til stelpunni, sem læðist hingað á nótt-
unni. Þér hafið líka gert einum vina hennar
greiða, svo ekki nema maklegt að hún borgi
yður fyrir.”
Eg heyrði hvernig Martha greip andann á
lofti. Eg greip fast um handlegg hennar og
hélt henni fastri. Eg hélt í svipinn að nú værx
úti um Balton, það var eitthvað banvænt í
hreyfingu Mallucs er hann laut þannig yfir hann
með útrettar hendurnar. Svo reis hann upp.
“Stattu upp,” sagði hann, “við skulum
koma”.
Balton staulaðist á fætur auðsæilega ó-
meiddur.
“Eg hugsaði þetta, að þér létuð skynsemina
í'áða,” sagði hann.
“Já,” svaraði Malluc, “komdu þessa leið.”
Hann gekk í áttina til baðhússins. Balton
gekk fast á eftir honum. Er þeir voru komnir
um fimtíu skref í burtu, rétti eg mig upp og
reisti Mörthu á fætur. Hún reikaði svolítið og
þurfti eg að styðja hana.
“Við skulum sjá hvað úr þessu verður,”
sagði eg. Við gengum svo á eftir þeim okkar
megin við limagirðinguna, sem endaði í gadda-
vírsgirðingu.
Við sáum þá koma út á þjóðveginn og fara
út í mótorbát, sem lá þar við stjóra á víkinni.
Malluc setti hreyfilinn af stað, og heyrðist
næstum ekki neitt til hans, og sáum við bátinn
hverfa út í myrkrið. Martha hneig <iiður hjá
tré einu og huldi andlitið í höndum sér. Þannig
sat hún lengi. Hún grét ekki en líkami hennar
titraði eins og af niðurbældum ekka. Að síð-
ustu gat eg ekki staðist þetta lengur, en reyndi
að hugga hana.
“Takið þetta ekki svona nærri yður, Mar-
tha. Eg veit að þér munduð aldrei gera nokkuð
óheiðarlegt,” sagði eg.
“Hvað haldið þér um Malluc?”
“Eg get ekki annað hugsað, en það sé satt,
að hann hjálpi glæpamönnum til að sleppa,”
svaraði eg, “einkum þar sem hann viðurkennir
það sjálfur.”
“Og um mig þá?”
“Eg skil yður ekki vel, en eg veit að hvert
sem erindi yðar var, þá var það heiðarlegt. Þið
Malluc munduð aldrei aðhafast neitt óheiðar-
legt.”
“Haldið þér að þessi maður komi upp um
Malluc?”
“Ekki nema að þeir nái honum. En Malluc
leikur hættulegan leik. Ef þér hafið nokkur
áhrif á hann, þá fáið hann til að hætta við
hann. Kenning hans er kanske rétt, en aðferð-
in röng. Enginn, hversu kænn sem hann er,
getur leikið þetta til lengdar án þess að upp um
hann komist. Lög eru lög, og þótt þau stundum
virðist grimm og ranglát, verður samt að fara
eftir þeim, annars fer alt forgörðum. Þér sjáið
nú þarna eitt dæmið til hvers lagabrot geta
leitt. Samvizkulaus þjófur og morðingi, sem
með réttu ætti að vera handtekinn og fá hegn-
ingu, fær hjálp til að sleppa. Og hugsið yður
svo hvernig Malluc hlýtur að vera innanbrjó&ts
yfir því að þurfa að gera það.”
“Hann gerði það bara fyrir mínar sakir,”
stundi hún upp. “En þér hafið rétt fyrir yður,
Dick, og þér treystið mér, er ekki svo?”
“Vitanlega geri eg það,” svaraði eg óþolin-
móður. “En segið mér eitt. Hverjir eru eigin-
lega þessir gestir Mallucs?”
“Það eru fyrverandi fangar, Dick. Malluc
hefir fangaskrá, og veit hvenær þeir sleppa út,
og rétt áður heimsækir hann þá í fangelsinu,
talar við þá, og býður þeim að koma hingað að
hvíla sig og safna kröftum eins mikið og þeim
er unt, til þess að þeir séu færari að byrja lífs-
baráttuna á nýjan leik. Margt þetta fólk var
einu sinni vel þekt, en er nú yfirgefið af vinum
og ættingjum. Hann veitir þeim alla þá hug-
hreystingu, sem hann getur, til þess ef auðið er,
að blása nýrri von í brjóst þeirra.”
“Hver er gamla frúin með hvíta hárið?”
“Hún var dæmd í lífstíðar fangelsi, en
slapp út eftir 18 ár. Hún skaut mann, sem ætl-
aði að reka hana út úr sveitabænum hennar.
Hann gaf henni völina milli þessa og vanheið-
urs. Hún átti berkalveikan mann og tvö heilsu-
laus börn.”
“Og hái maðurinn með gráföla andlitið?”
“Manndrápari — bróðurmorðingi. Hann
drap bróður sinni í áflogum út af kvenmanni,
og hefir sitið í fangelsi síðan hann var á tuttug-
asta og þriðja árinu. — Fallega konan með
raunalegu augun, gaf eldhússstúlkunni sinni
eitur.”
“Hefðl hún gert það nú á tímum,” sagði eg
með ófyrirgefanlegum gáska, “hefði enginn
kviðdómur sakfelt hana.”
“Gerðu ekki gis að þessu, Dick. Það er of
alvarlegt til þess. Vinnukonan var ung, svensk
stúlka, sem var í einhverju ástamakki við mann
konunnar. Mrs. Smith hélt því fram, að stúlk-
an hefði fyrst reynt að myrða sig á eitri, og
hefði helt saltsýru í vínið sitt, en hún fann af
því lyktina og helti því svo í meðalaglas í her-
bergi stúlkunnar. Menn vissu að hún var hálf-
brjáluð af afbrýðissemi, og sendu hana til Mat-
teawan. Jafnvel alt þjónustufólkið hefir verið
í fangelsi, þjónninn, vagnstjórinn og stúlkurn-
ar. Malluc gerir þetta eingöngu af mannúð
sinni. Þegar þetta fólk fer héðan, lætur hann
það hafa peninga þangað til það fær vinnu.”
“Þetta væri mjög hrósverð breytni,” sagði
eg, ef hann fremdi ekki lagabrot jafnhliða
þessu. Er Suzy í vitorði með honum?”
“Hún veit vitanlega hverskonar fólk gestir
hans eru. Ef til vill veit hún það alt saman.”
“En hvernig komust þér inn í þetta?”
spurði eg.
“Af hreinni tilviljun. Eg mætti einum
gestanna í fjörunni og þekti að þetta var lækn-
ir, sem hafði starfað við sjúkrahús er eg hafði
meðgerð með. Eg vissi að maðurinn hafði verið
í fangelsi og var sloppinn út fyrir skömmu síð-
an. Hann sagði mér um hina göfugu góðgerð-
arsemi Mallucs, en bað mig að leyna þessu, því
að Malluc væri hræddur um að nágrönnum hans
mundi ekki falla að hafa tugthúslimi í sveitinni.
Eg staðnæmdist svo eitt sinn, er eg hitti hann
á veginum og lofaði hann fyrir þessi góðverk
hans.”
“Svo þér kyntust honum þá löngu áður en
nokkur. annar úr fjölskyldu yðar kyntist hon-
um?”
“Já, mörgum vikum áður. Ekki alls fyrir
löngu skrifaði ein skólasystir mín mér, og var í
djúpri örvæntingu. Hún hafði ætíð verið mjög
fín og eyðslusöm, og kom manninum sínum í
skuldir. Faðir hans hafði stofnsett hlutafélag
eitt, og sonur hans áleit sig hafa rétt til að spila
með peninga félagsins. Hann tapaði og við
næsta aðalfund félagsins hlaut þetta að komast
upp og enda með alvarlegri hegningu. Eg fór
til þeirra og hann sagði mér, að gæti hann leynst
í mánuði og forðast að lenda í fangelsi, gæti
liann útvegað peningana. Eg fékk Malluc til að
taka við honum; hann var falinn uppi á loftinu
þegar lögregluþjónarnir vildu fá að rannsaka
húsið.”
“Er hann ennþá hjá Malluc?”
“Já, og Jeannat líka. Læknirinn gerði
uppskurð á andliti hans til að breyta útliti hans.
Malluc lagði til að maður vinkonu minnar skyldi
láta breyta sínu útliti, en hann þurfti þess ekki.
Konan hans meðgekk alt frammi fyrir forstjór-
unum og bað þá að geyma handtöku beiðnina í
tvo mánuði. Þeir neituðu því fyrst, en sam-
þyktu það svo á endanum, þar sem þeir gátu
ekki fundið hann. Nú er næstum alt féð goldið
til baka.”
“Hafið þér líka hjálpað til þess?”
“Nei, þess þurfti ekki, enda fanst þeim að
eg hefði gert nóg. En eg hefi að minsta kosti
frelsað vinkonu mína frá sorg og smán, því að
hefðu þeir náð honum, hefði hann áreiðanlega
skotið sig.”
“Þetta var þá ástæðan fyrir því að þið
Malluc brostuð er þið horfðuð á Jeannat,” sagði
eg, “þið hafið hugsað hve auðvelt væri að breyta
útliti hans.”
Martha játaði því.
“Eg svæfði hann. Eg læddist þangað yfir
um kvöld og komst inn um leynidyr. Það gekk
ágætlega — hann er orðinn laglegasti maður.
Eg hefi einnig oft heimsótt mann vinkonu minn-
ar, og það er sjálfsagt við þau tækifæri, sem
þessi stigamaður hefir séð mig.”
Eg hristi höfuðið.
“Það er ekki einungis að því leyti að þér
hafði stofnað yður í mikla hættu. Og hún er
ekki liðin hjá ennþá.”
Hún huldi andlitið í höndunum.
“Eg veit það, Dick. Eg er hrædd um að eg
hafi fyrirgert mannorði mínu. Fyr eða síðar
segir þessi Balton frá því, sem hann hefir séð.”
“Hann getur ekkert sannað,” sagði eg; róm-
ur minn var ekki mjög sannfærandi.
“Fólk trúir ætíð hinu versta,” sagði hún í
örvæntingu.
“Já, því miður. Ef þorparinn sleppur
reynir hann vafalaust að kúga fé út úr yður og
Malluc, sem sjálfsagt mun borga, þótt eigi væri
nema yðar vegna.”
Eg hugsaði mig um augnablik og spurði
svo:
“Eruð þér ástfangnar í Malluc?”
“Æ, Dick, eg — eg veit það ekki. Mér finst
hann eins og yfirnáttúrleg vera, sem þurfi ekki
að lúta almennum reglum. Afl hans er svo dá-
samlegt, samfara ólympskum mætti og frelsi og
lífi. Þegar hann um daginn dró mannvesaling-
inn upp úr sjónum hefði eg getað faðmað hann.
Eg hafði aldrei hugsað að slíkir menn væru til,
og nú er eg ekki lengur eins viss um þetta. Það
er eitthvað hræðilegt við hann, einhver yfir-
mannleg lítilsvirðing fyrir því, sem okkur hefir
verið kent að óttast og virða, og auk þess hefir
hann hvorki með orðum né athöfnum, sýnt mér
annað en nokkurskonar vingjarnlega þolin-
mæði. Hann reyndi að telja mig frá að blanda
mér í þetta.”
“Eg hugsa líka að hann væri ekki hæfur
maður handa yður, Martha,” sagði eg. “Hann
er í raun og veru alveg sérstakur í sinni röð.
Mér þætti gaman að vita hvert hann fer með
þessa manns ófreskju. Eg get ekki unað við þá
tilhugsun, að hann skuli sleppa laus, það er eins
og sleppa villudýri lausu.”
•
“Verra en það,” sagði Martha, “það er þó
altaf hægt að afsaka dýrið, en þá ekki.”
Við sátum í dimmum skugga furutrés eins
ekki langt frá baðhúsinu. Framundan okkur
blasti víkin, sem lengra úti rann án nokkra tak-
marka saman við sjóndeildarhringinn. Malluc
hafði stefnt beint út og einar þrjátíu mílur
voru yfir að ströndinni á móti, en að fara báðar
leiðir þurfti þrjá tíma. En að einum tíma liðn-
um gátum við heyrt niðinn í vélabát; það hlaut
I að vera Malluc, sem var að koma til baka, beina
leið að landi, eins og hann hafði stefnt út. —
Skömmu síðar grilti í hvítt löðrið fyrir báts-
stefninu og bar við bliksvart hafið. Bátinn bar
brátt að landi, sneri, stansaði og lagðist við
stjórann, og Malluc stökk í land, aleinn.
Eg hugsa að hræðilegur grunur hafi grip-
ið okkur bæði í senn. Við máttum ekkert
mæla, gátum varla andað. Malluc stóð uffl
stund og starði út á víkina. Skyndilega hrækti
hann hastarlega í sjóinn, ekki eins og fólk
hrækir venjulega, heldur eins og til að létta á
brjóstinu einhverri andstygð, viðbjóðstilfinn-
ingu fyrir einhverju sem væri grafið í sjónum.
Svo sneri hann sér snögglega við og gekk með
léttum skrefum heim að húsinu.
Martha skalf.
“Æ, Dick, — Dick!” hvíslaði hún og reikaði
svolítið. Eg hafði aðeins tíma til að grípa hana,
um leið og hún hneig í ómegin.
7. KAPÍTULI.
Hvorugt okkar gerði minstu tilraun til
að leyna því fyrir sjálfum okkur, hvað mundi
hafa gerst þarna úti í náttmyrkrinu. Það var
hreint engin önnur úrlausn þeirrar gátu, en að
þessi sérgóði maður, hefði ráðið fram úr vand-
anum á þann hátt, sem hans skoðun benti hon-
um til, án þess að hirða um landslögin. Hann
hafði auðvitað rutt úr vegi hinum hættulega
glæpamanni, sem hafði hvort sem var verið
búinn að fyrirgera lífi sínu.
Jafnvel mér, sem hafði í fersku minni hina
hryllilegu styrjöld, hrylti við þeirri athöfn Mal-
lucs, enda þótt eg gæti fundið afsökun fyrir
henni. Hvaða áhrif hlaut hún þá ekki að hafa
haft á ungu stúlkuna, sem hafði lifað alla æfi í
friði, samræmi og mannúð.
Eg fann að eg gat ekkert gert, svo eg hélt
henni í faðmi mér og reyndi að sefa grát henn-
ar með því að klappa á herðarnar á henni og
strjúka um hár hennar. Það var orðin hausa-
víxl á hlutunum, því að röðin var nú komin að
mér að sýna yfirburði mína og líta á hana eins
og hrætt og sorgmætt barn.
Á meðan eg gengdi þessu hlutverki eins vel
og mér var unt, rann nýtt ljós upp fyrir mér.
Eg hafði auðvitað hugsað að þessi örvænting-
hennar stafaði af því, að hún áleit að ástæða
Mallucs fyrir þessu hryðjuverki væri sú, að
hann hefði viljað ryðja úr vegi sérhverri hættu,
sem orðstýr hennar og mannorði væri búinn,
en nú sá eg, að hér var önnur mikilvæg ástæða
að verki. Hún syrgði yfir því, að sjá hina vakn-
andi ást sína kramda til dauðs. Hrifning henn-
ar hafði smám saman snúist upp í ástartilfinn-
ingu, og sú tilfinning hefði hjá stúlku eins og
Martha var, getað þróast og vaxið og orðið að
heitum kærleika með tímanum, en breytni
Mallucs hafði drepið alt þetta.
Þetta skildist mér alt er eg heyrði hinar
sáru stunur Mörthu er hún hvíldi í faðmi mín-
um. Fyrst hélt eg að hún væri að gráta yfir
Balton, og væri að hugsa um hina andlegu glöt-
un hans; Hobarths voru presbyterar og börnin
voru alin upp í ströngum trúarskoðunum, svo
að það var ekki nema eðlilegt að Martha á slíkri
stund leitaði til biblíunnar. Eg heyrði margar
setningar um afdrif morðingjans, hefnd blóðs-
ins, og að sá, sem með vopnum vegur, skuli
fyrir vopnum falla.
Eg skildi þá að það var Malluc en ekki
Balton, sem þetta var heimfært upp á, og skelf-
ing Mörthu yfir þessu síðasta ódæði hans, hefði
flutt hann yfir á annað svið. Þær hlýju til-
finningar, sem hún hafði kanske borið í brjósti
til hans voru horfnar með öllu og fyrir fult og
alt. Það var ómögulegt fyrir stúlku með henn-
ar lífsskoðunum og uppeldi að elska mann, sem
með köldu blóði framkvæmdi verk böðulsins,
enda þótt hann hefði rétt til þess.
Er hún fór að sefast reyndi eg að leiða
henni með skynsamlegum fortölum fyrir sjónir
hvað gerst hefði, og hvernig bæri að líta á það.
“Þér megið ekki dæma hann alt of strang-
lega,” sagði eg. “Hann gat í rauninni ekkert
annað gert, og að vissu leyti er þetta samrýman-
legt öðrum gerðum hans, sem sýnir að hann
breytir eftir fyrirhuguðu ráði.”
“Myrðir eftir fyrirhuguðu ráði?”
“Böðull er réttara orð í þessu falli, þegar
glæpamaður er dauðadæmdur.”
“En — hann hafði engan rétt til þess.”
“Nú jæja,” svaraði eg. “Hann hafði held-
ur engan rétt til að forða fólki frá réttmætri
refsingu. Malluc vissi að þessi þorpari var
grimmur og miskunarlaus morðingi, sem drap
menn til fjár. Balton fór ekki til hans og bað
hann hreinskilnislega um hjálp; hann læddist
um til að stela og ætlaði svo að hræða Malluc
til að hjálpa sér.”