Heimskringla - 12.07.1944, Síða 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 12. JÚLI 1944
“En eg skal nú segja yður hver fékk Went-
worth peningana. Það er hinn ástríki vinur
minn, hann Melville. Eg sagði yður auðvitað
ekki í New York um daginn að okkur varð
sundurorða viðvíkjandi fyrirtækinu, og að hann
var í frámunalega illu skapi er hann lagði af stað
heimleiðis. Eg hafði enga hugmynd um að hann
mundi hefna sín á þennan hátt, en nú sé eg þáð
glögglega. Hann vissi að eg hafði kauprétt á
námunni. Svo kom upp skoðanamunur og
óeining um það, hvað hver okkar ætti að bera úr
býtum, og fanst mér að fyrst eg hefði trygt mér
kaupréttinn hefði eg yfirtökin og gæti sagt
fyrir um skilmálana. Hann var á annari skoð-
un. Hann ætlaði að fara til von Brents, og út-
skýra þetta alt saman, en eg leiddi honum
fyrir sjónir að það væri árangurslaust. Eg
hafði alla samninga löglega og í mínu nafni, og
væri eg því næstur ykkur í röðinni. Þegar þetta
fór að skýrast fyrir honum tók hann sér far
heim til Englands. Nú get eg séð handbragð
hans á þessu kænlega úthugsaða ráði, sem leiddi
til þessarar niðurstöðu. Þetta var sniðugt bragð
af Melville, og eg dáist að honum fyrir það.
Hann er langt um meira út undir sig og duglegri
en eg hélt hann væri.”
“Mér finst, Mr. Longworth, að hið tak-
markalausa mont yðar blindi dómgreind yðar á
hæfileikum vina yðar, og óvina yðar, hvað það
snertir.”
“Þér hafið nokkuð fyrir yður í þessu, Mr.
Kenyon; þér hafið meira en að hálfu leyti rétt
fyrir yður; en eg hélt að eg gæti gert yður það
hugkvæmt ef þér gerðuð svolítið fyrir mig í
þessu máli. Eg hugsaði að þér hefðuð viljað
skrifa undir svolítið skjal þess efnis að pening-
arnir til yðar hefðu ekki komið nógu snemma
og eg hefði þar af leiðandi náð í námuna. Ef þér
undirskrifið þetta, tek eg það með mér heim til
Englands og sýni Melville og kemst að samning-
um við hann. Viti hann að hann á námuna eru
lítil líkindi til þess að ná nokkrum samningum
við hann.”
“Þér getið enga samninga við mig gert,
menn eru ósamkvæmir sannleikanum, Mr.
Longworth.”
“Rétt er það. Mig grunaði þetta, en þótti
samt vert að reyna það, en góði minn eg get enn-
þá komist að samningum við Melville, og eg
leyfi mér að trúa því, að þá hafið þér lítið með
námuna að sýsla eftir það.”
“Eg mun ekkert hafa með hana að sýsla
hvort sem er, ef þér eða Melville hafið nokkurn
þátt í henni; og sé það satt, sem yður grunar, að
Melville eigi hana, þá hugsa eg að þér farið
viltur vegar ef þér haldið að þér náið nokkuru
frá honum. Skoðun mín er sú, að þegar annar
fanturinn hafi náð yfirtökunum á hinum fant-
inum, þá fái hinn síðarnefndi byltuna.”
Longworth íhugaði þetta og sagði svo:
“Eg er hræddur um að þetta sé rétt skoðað
— eg er satt að segja viss um það. Jæja, þetta
var það, sem mig langaði til að vita. Nú ætla
eg að fara. Eg finn yður ekki framar hér, en
fer strax til Englands. Eru það nokkur boð, sem
eg gæti flutt frá yður til vina yðar þar?”
“Nei, þakka yður fyrir.”
“Jæja, gott er það,” og hann lét Kenyon
einan um að ganga frá farangri sínum.
Er Kenyon hafði lokið því, fékk hann sér
sæti og hugsaið um hvað Longworth hafði sagt.
Gleði hans var skammlíf eftir alt saman. Mun-
urinn á þessum tveimur þorpurum var svo lítill
að honum fanst alveg sama hvor þeirra ætti
námuna. Honum datt nú í hug beiðni sú, er
hann hafði beðið Wentworth fyrir til nýja eig-
andans. Hann vildi ekkert af Melville þiggja.
Hann skrifaði því Wentworth á ný og kallaði
aftur beiðnina, og er hann hafði komið þessu í
póstinn, fór hann til gistihússins og fór í rúmið,
líklegast þreyttasti maðurinn í Ottawa. /
21. Kapítuli.
Þessi kapítuli er aðallega bréf. Venjulega
eru bréf lítið skemtileg nema þeim sem skrifa
þau og fá þau, en þau eru birt hér í þeirri von
að lesarinn sé nægilega kunnugur persónunum
til að finna áhuga fyrir því, sem þær hafa
skrifað.
Næstum fjórtán dögum síðar, að Went-
worth hafði fengið símskeytið frá Kenyon, fann
hann á skrifborðinu sínu tvö J>réf, sem bæði
báru canadisk frímerki. Annað var þykt, hitt
þunt, en bæði voru rituð með sömu hendi. Hann
reif fyrst upp þynnra bréfið; það var á þessa
leið:
Kæri George minn:
Eg hefi rétt í þessu heyrt að Melville sé
maðurinn, sem keypti námuna. Nánari athug-
un málsins lætur mig í engum vafa um að svo
sé. Gerðu svo vel og nefndu ekki beiðni mína
um stöðu við námuna, en eg nefndi það í fyrra
bréfi mínu. Eg varð fyrir vonbrigðum er eg
heyrði að Melville væri eigandi námunnar, því
að eg varnaði öðrum þorparanum að ná henni
meðan hinn hremdi hana.
Þinn einlægur vinur,
John Kenyon
“Melville eigandinn!” hrópaði Wentworth.
“Hvernig getur honum dottið annað eins í hug?
Hitt bréfið hefir verið skrifað áður, svo eg fæ
} þar sennilega að vita meira um þetta.” Hann
reif svo upp hitt bréfið. Þar voru í skjöl við-
víkjandi námunni og afhendingu hennar. Sjálft
bréfið fja'llaði um kaupin á henni, svo kom þessi
kafli: “Viltu spyrja eiganda námurfnar fyrir
mig að því, 'hvort eg geti fengið ráðsmannsstöðu
við hana. Það er auðvitað þýðingarmikið fyrir
mig, sem hluthafa í henni og einnig þig að hún
gefi sem mest af sér, og hugsa eg að eg geti
betur en unnið fyrir kaupi mínu, hvað sem það
verður. Þú veist að eg er ekki ágjarn í fé, en
láttu mig hafa eins mikið og þú heldur að eg
eigi skilið. Löngun mín að eignast fé er eins
og þú veist ekki af eigingjörnum toga spunnin.
Svo eg segi þér satt frá, George, þá er eg þreytt-
ur bæði af borgum og fól'ki. Eg þarf að vera úti
í skógunum þar sem ekki er eins mikið af svik-
um og undirferli, eins og virðist vera í hinum
stóru borgum. Þegar eg var í London seinast
fanst mér eg vera eins og drengur, sem var
kominn heim. Tilfinningar mínar hafa tekið
gagngerðum breytingum, og eg hugsa, að væri
það ekki vegna þín og sérstakrar stúlku, mundi
eg aldrei hirða um að sjá borg þá á ný. En til
hvers er að vera með þetta rósamál og segja
sérstaka stúlku. Eg á auðvitað við Miss Long-
worth. Þú veist líka að eg er og hefi lengi verið
ástfanginn í henni. Hefði það hepnast mér að
vinna mér inn það fé, sem eg bjóst við að fá
fyrir söluna á námunni, hefði eg getað gert mér
von um að græða meira og verða svo efnaður,
að eg gæti beðið hana að verða konuna mína; sú
von ásamt mörgum öðrum er liðin hjá, ofviðri í
því, sem yfir mig hefir drifið hina síðustu tíma.
Nú langar mig inn í skóginn til að öðlast á ný
glaðlyndi mitt og týnda trú á mennina. Getir þú
komið því svo í kring við eiganda námunnar að
eg geti dvalið hér eitt ár eða tvö, mundir þú
gera mér mikinn greiða.”
George Wentworth las síðari hluta þessa
bréfs tvisvar eða þrisvar. Svo reis hann á
fætur, gekk fram og aftur um gólfið og lagðist
djúpt. “Eg get ekki spurt neinn til ráða í
þessum efnum,” sagði hann við sjálfan sig. —
“Gallinn á Kenyon er óframfærni hans; svolítið
meira af skynsamlegri dómgrein á honum sjálf-
um væri honum meira en nauðsynleg.” Alt í
einu stansaði hann. “Fjandinn hafi það,” sagði
hann og sló hendinni á lærið, “eg skal gera það
hverjar svo sem afleiðingarnar verða.” Síðan
settist hann við skrifborðið sitt og ritaði þetta
bréf:
Kæra Miss Longworth:
Þegar þér voruð hérna síðast, sögðuð þér
mér, að það væri ákveðin ósk yðar, að eg sendi
yður öll skilríki viðvíkjandi námunni. Eg fékk
í morgun mjög áríðandi skjal. Eins og þér sjáið,
þegar þér lesið bréf John Kenyons, þá langar
hann til að stjórna námunni. Eg þarf ekki að
taka það fram, að eg álít hann allra manna hæf-
astan til þess, og að alt er hólpið í hans umsjá.
Þessvegna læt eg bré/ 'hans fylgja. Eg hafði
hugsað fnér að skera burtu kafla úr því, en þar
sem eg þekti tilmæli yðar að fá að sjá öll skjöl
viðvíkjandi fyrirtækinu alveg eins og þau koma
mér í hendur, þá sendi eg það eins og eg fékk
það. Ef einhvern ber að ásaka fyrir þetta, þá
fellur sökin algerlega á mig.
Virðingarfylst,
George Wentworth
I
Hann sendi bréfið strax svo að hann fengi
ekki tækifæri til að skifta um skoðun.
“Hún kemur hingað síðari hluta dagsins til
að tala við mig.”
Það þarf varla að geta þess að auðvitað kom
hún alls ekki, hvorki þann dag né í marga aðra
daga, en næsta dag fékk Wentworth svolátandi
bréf frá henni:
Kæri Mr. Wentworth:
Að þér senduð mér bréf Mr. Kenyons er
eigi hættulaust, það er að segja þér megið alls
eigi senda Mr. Kenyon neitt bréf frá mér til
yðar. En eins og iþér bentuð á þegar þér senduð
bréfið, er hvorki hægt að álasa yður eða neinum
öðrum fyrir það; þó verðið þér framvegis að
vera mjög gætinn í þessum efnum, það getur
verið hættulegt að senda bréf svona heil og
engir hlutar skornir úr þeim. En samt skuluð
þér muna að eg framvegis óska að fá öll gögn
viðvíkjandi námunni og óskorin í sundur. Eg er
yður mjög þakklát fyrir að þér senduð mér
bréfið. ,
Hvað stjórn námunnar snertir, þá bjóst eg
auðvitað við, að Mr. Kenyon ætlaði að koma
heim til London og dvelja þar. En ef hann er
ánægður að vera erlendis og óskar þess í raun
og veru, þá vil eg að þér skuluð segja honum,
að Mr. Smith þyki fjarskalega vænt um að hann
sé viljugur að taka að sér stjórn námunnar. Það
liti ekki vel út ef Mr. Smith segði, að Mr. Ken-
yon skuli sjálfur ákveða kaup sitt, en því miður
er Mr. Smith mjög ófróður um hvað séu hæfileg
laun fyrir þetta starf. Viljið þér gera svo vel
og ljúka því máli? Gerið svo vel og ritið upp-
hæðina og bætið $vo við tvö hundruð pundum
um árið. Segið svo Mr. Kenyon, að það sé það,
sem Mr. Smith hafi ákveðið í laun handa honum.
Verið umfram alt gætinn er þér skrifið svo
að Kenyon fái enga hugmynd um hver Mr.
Smith sé. Yyðar,
Edith Longworth
Þeðar Wentworth las þetta bréf var hann
eins og eðlilegt var þar sem hann var karlmað-
ur, jafn ófróður um það hvort Miss Longworth
líkaði betur eða ver. Hann skrifaði samt strax
til Johns og sagði honum að hann væri gerður
að forstjóra námunnar, og að Mr. Smith þætti
mjög vænt um að hann vildi taka þessa stöðu
að sér og svo áfram um að hafa hana áfram, að
hann mætti vera viss um að fá launa uppbót.
Er John las bréfið var hann meira en
ánægður.
Er Wentworth las sín bréf fékk John bréf
frá Englandi og varð glaður við að heyra að
Melville var ekki eigandi námunnar þeirra og
tók nú að vinna af öllum mætti að námunni, og
hlífði sér ekki. Ákvað hann að vinna þar þriggja
ára tímabil og láta fyrirtækið gefa af sér eins
mikið og auðið væri; fyrstu fjórtán dagana,
áður en hann fékk bréfið lagði hann engan hug
á neinar framkvæmdir — en veitti því nákvæma
athygli hvernig þeir unnu þar. Hann sá að
margt þurfti að laga þar. Vélarnar voru að
miklu leyti ónýtar og verkafólkið vann af hinu
mesta tómlæti, sem stafaði af því að stjórnin var
slök og hirðulaus. Forstjórinn var mjög hrædd-
ur um stöðu sína. John sagði honum að nýjir
eigendur hefðu tekið við námunni, en þangað
til hann fengi nánari upplýsingar, gæti hann
haldið stöðunni. Er bréfið svo kom frá Englandi
tók John til óspiltra málanna og nú varð hátta-
lagið með öðrum hætti en áður. Hann bauð
hinum fyrverandi ráðsmanni að verða vara-
ráðsmaður, en hann var þess brátt var að hinir
náðugu dagar, sem hann hafði átt að venjast
voru liðnir undir lok.
Kenyon varð að fara nokkrar ferðir um
Canada og Bandaríkin til að fá markað fyrir
afurðir námunnar, en annars varði hann öllum
tíma sínum við námuna eða í litla þorpinu, sem
stóð þar nálægt niður við fljótið. Að tveim ár-
um liðnum gat hann ritað Wentworth oghrósað
sigri yfir framkvæmdum sínum. “Eins og þú
sérð,” sagði hann í bréfinu, “var náman virði
þessara tvö hundruð þúsund punda, sem við
vildum fá fyrir hana. Hún gefur af sér fyrsta
árið tíu af hundraði af þeirri upphæð. Með
þessu er hægt að borga námuna, og finst mér,
George, að sjálfsagt sé að gjalda allan ágóðann
til Mr. Smiths, sem lagði fram féð á síðasta
augnabliki þegar við vorum að missa hana.
Með því móti fengi hann fé sitt endurgoldið;
rekstursféð hefir ekki verið snert. Gljásteinninn
hefir meira en botgað þann kostnað, svo allar
aðrar tekjur eru grætt fé. Ef þú vilt, þá látum
við þriðjung okkar falla til eigandans þetta ár.
Næsta ár getum við tekið við okkar hlut með
góðri samvizku. Eg sendi ásamt þessu bréfi
fulla skilagrein.”
Loks kom svar við þessu bréfi frá Went-
worth, sem sagðist hafa lagt bréf Kenyons fyrir
Mr. Smith, en þá virtist, sem sá herra væri ekki
ánægður með ráðstafanirnar, því að hann mátti
ekki heyrt nefnt nein önnur skifti á hagnaðin-
um, en þau sem fyrst voru ákveðin. Hann virt-
ist að vera mjög hrærður yfir tillögu Kenyons,
en vildi alls ekki að hinir tveir félagar sínir létu
eyri af sínum hluta ágóðans. Er John hafði
heyrt þetta sendi John föður sínum mjög stóra
bankaávísun, og er hann lokaði því bréfi fanst
honum að hann hefði aldrei verið hamingjusam-
ari á æfi sinni, og að svo mæltu lýkur þeim
bréfaviðskiftum, sem nú hafa verið birt um hríð.
22. Kapítuli.
Kenyon taldi sjálfum sér trú um að nú
hefði hamingjan snúist í lið með sér. Annað
starfsár hans var jafnvel betra en hið fyrra.
Hann fékk ákveðna sölu fyrir efnin, sem hann
gróf úr námunni, og sú reynsla, sem nokkur
braskarafélög gáfu honum fyrra árið, urðu hon-
um víti til að varast í framtíðinni. Honum
þótti vænt um heimilið sitt þarna úti í óbygð-
unum, og hið óbrotna og saklausa fólk, sem
hann bjó saman við.
Þrátt fyrir alt, sem hann hafði út á London
að setja, kom það fyrir við og við að hann þráði
stóru borgina, og hét að heimsækja hana er
hann hefði dvalið þarna í þrjú ár. Wentworth
hafði hvað eftir annað heitið að heimsækja
hann, en aldrei hafði neitt orðið úr því.
Yfir höfuð féllu Kenyon betur vetrarnir en
sumurin, þótt kaldir væru. Kuldinn var jafn og
látlaus á vetrum; auk þess fanst honum kuldinn
heilsusamlegur og fjörgandi. Aftur á móti féllu
honum sumrin aldrei; mýflugurnar voru plága
og þjáðu hann alveg hræðilega. Eftir fyrstu
samfundi hans við þær leit hann þannig út í
framan að honum þótti vænt um að vera fjarri
öllum mannabygðum. Á öndverðum öðrum
vetri, sem hann dvaldi þarna, keypti hann lít-
inn, fallegan hest og ágætan sleða. Frosið fljót-
ið var ágætis vegur milli námunnar og Burnt
Pine, og hinar tíðu ferðir hans milli þessara
staða voru honum til hinnar mestu gleði.
Þótt honum kæmi London oft í hug voru
það þó önnur atriði, sem oftar vöku fyrir hugsun
hans. Efnahagur hans, sem ætíð fór stöðugt
batnandi, varð þess valdandi. Hann sá, að ef
hann framvegis fengi þriðjung af tekjum nám-
unnar, yrði hann ekki framar fátækur maður,
og við þá hugsun óx honum hugrekki, sem hann
hingað til hafði skort. Hann hugsaði oft um
hvort hún mundi muna eftir sér. Wentworth
hafði næstum aldrei minst á hana í bréfum sín-
um, og þrátt fyrir þá játningu, sem Kenyon
hafði gert, þegar vonlaust virtist um hag hans,
hafði hann þó aldrei minst á ástamál sín frámar.
Heiðan og ka*ldan góðviðrisdag einn, lét
Kenyon beita hestinum fyrir sleðann og hélt af
stað til Burnt Pine. Er hann hafði farið hinn
hrjúfa spöl milli námunnar og fljótsins og hest-
urinn var tekinn að brokka eftir ísnum á fljót-
inu. Vegurinn var plægður með háum snjó-
sköflum á báðar hliðar, gat John því gefið hugs-
unum sínum lausan tauminn, þar sem hann sat
vafinn hlýjum loðfeldum, en sleðinn rann mjúk-
lega eftir sléttum ísnum. Bjöllurnar á aktýj-
unum hljómuðu eins og undirspil við hugsanir
hans. Venjulega var hann ékki vanur að mæta
neinum á þessari leið, en ef svo bar við að hann
mætti ferðafólki, sem var þarna að skemta sér
í sleðaferð, varð hann að finna stað, þar sem
vik var í skaflinum og bíða hjá slóðinni meðan
það færi fram hjá. Þegar snjórinn dýpkaði er á
veturinn leið, varð að moka þessi vik á stöku
stað til þess að hægt væri að mætast og hvor
gæti komist leiðar sinnar.
Nú var hann kominn hálfa leið til þorpsins
þegar hann sá sleða koma á móti sér. Fyrir
honum voru tveir hestar. Hann þekti strax
hestana og vissi að þeir voru eign gestgjafans í
þorpinu. Er hann ók inn í fyrsta vikið, sem
hann kom að, til að láta stærri sleðann komast
fram hjá sér, varð hann þess var að í honum var
fólk, sem mundi vilja finna sig, því að ökumað-
urinn, sem þekti hann, sneri sér að hinum, sem
í sleðanum voru og talaði við þá. Er þeir mætt-
ust stöðvaði hann hestana og varpaði kveðju á
John, en þótt hann væri allra manna kurteis-
astur, gleymdi hann að 9vara kveðjunni. Hann
var sem sé orðlaus af undrun yfir því, sem hann
sá í sleðanum.
Þar sat kvenmaður svo vafin í feldum að
ekkert sást nema nefið, sem var blóðrautt af
kulda, en hið blómlega andlit hinnar stúlkunnar
var Kenyon auðþekt.
“Jæja þá, Mr. Kenyon,” kallaði stúlkan
glaðlega, “þér bjuggust víst ekki við að sjá mig
þennan morgun?”
“Eg skal játa að það er satt — en samt,”
svaraði John og þagnaði svo skyndilega, því að
hann var rétt búinn að segja: “var eg að hugsa
um yður.”
Miss Longworth, sem hafði góða æfingu í
því, að lesa hugsanir Johns úr svip hans, þurfti
víst ekki að heyra þessa viðbót. “Ætluðuð þér
að fara til þorpsins?” spurði hún.
“Já, eg ætlaði þangað en nú er eg hættur
við það.”
“Það er gott, því eg ætlaði að biðja yður að
snúa við með okkur. Eins og þér sjáið erum
við á leiðinni til námunnar til a sjá hana, og
sennilega þurfum við leyfi forstjórans til þess.
Lagskona Miss Longworth hafði sem snöggvast
dregið feldinn frá augunum og litið á John,
en huldi svo andlit sitt á svipstundu af ótta við
kuldann. Hún var ekki eins ung og Miss Long-
worth og áleit þetta hið andstyggilegasta lofts-
lag, sem ihún hafði^ komist í kynni við.
“Sleðinn ykkar er víst mjög þægilegur, en
eg hugsa samt að minn sé betri,” sagði John.
“Hann er gerður fyrir tvo, eins og þér sjáið —
viljið þér koma með mér? Ef ökumaður yðar
vill svo aka fram hjá, snúum við við og ökum
á eftir honum.”
“Það er mér mesta ánægja,” svaraði hún og
varpaði af sér vísundar feldinum og hoppaði út
úr sleðanum, vafði vel utan um fylgdarkonu
sína feldnum, sem hún sjálf hafði haft. John
kom henni svo fyrir í sínum sleða og snM-i svo
hægt við. “Hesturinn minn er mjög greiður,”
sagði hann, “svo að eg hugsa að bezt sé að lofa
þeim að komast dálítið á undan, litli hesturinn
minn verður ókyr sé hann rétt á eftir þeim.”
“Við getum altaf náð þeim,” sagði Edith.
“Er langt til námunnar?”
“Ekki mjög langt, að minsta kosti ekki á
góðum hesti.”
“Eg hefi mikið hlakkað til þessarar ferðar,”
sagði hún. “Faðir minn fór í verzlunarerindum
til Montreal, og eins og venjulega fylgdist eg
með honum, hugsaði eg mér það, að fyrst eg
væri komin svona nálægt skyldi eg ferðast til
mámunnar. Eg vildi sem sé,” sagði hún, leit
undan og lét hendina með hanskanum gera
stryk í snjóinn. “Eg vildi sem sé sjá hvort for-
stjórinn minn sér um eign mína eins og á að sjá
um hana, þótt hann gefi ætíð fullnægjandi
skilagrein.”
“Eign yðar?” hrópaði Kenyon forviða.
Framh. á 7. bls.