Heimskringla - 04.07.1945, Blaðsíða 7

Heimskringla - 04.07.1945, Blaðsíða 7
WINNIPEG, 4. JÚLI 1945 HEIMSKRINGLA 7.SÍÐA PÓLSKA ÁSTANDIÐ Frh. frá 3. bls. viðbúnir að fara í stríð við Stalin og gerðu samninga við hann um þessa landatöku svo Rússar fengu alt það land, sem þeim var í upphafi ánafnað af þeim Wilson og Curzon. Þiegar svo Hitler loks ræðst á Rússa urðu þeir Ihraktir úr þess- um fylkjum en hafa niú unnið þau aftur og frelsað Pólland úr höndum nazistanna. Enn er Pól- land í ihers höndum, þ. e. a. s. Rússa og verður svo að vera með- an ih^r iþeirra herjar á Þýzka- landi, því í gegnum Pólland ligg- ur leiðni frá Rússlandi itli Berilín- ar. Kemur nú til greina hvernig landamerkjum skal Ihaga milli landanna í framtíðinni og Ihvaða bráðabirgðarstjórn eigi að fara með völdin meðan Rússar hafa hersetu í Póllandi. Rússar þvertóku fyrir að skila Vestur-Hvíta-Rússlandi eða Vestur-Úkraníu aftur í hendur Pólverja. Svo er hermt að Iþegar Churchill fór fram á það við Stalin, á Yalta-fundinum, að Rússar ættu að sýna nokkra til- slökun í landakröfu Pólverja hafi Stalin svarað því “að í Versaillles hafi þeir Willson, Cur- zon og Clemenceau álitið það sanngjarnt að Curzons-línan réði ríkum. Menn gætu (þó tæplega vænst iþess að eg láti mér miður hugað um málefni Rússa en þessir útlendingar.” Þetta hefði nú átt að duga en fleira kemur til greina. Ef satt er um órétt- læti stjórnarinnar í Varsjá gagn- vart hinum rússnesku þegnum ríkisins iværi það blátt áfram glæpur að selja þá aftur undir slíka harðstjórn og því fremur, sem Iþeir myndu helzt fyrir of- sóknum verða, er vinveittastir hafa reynst Rússum í þessum ó- friði. Nú hafa þessi fylki verið sameinuð við tvö sambandsríkin í Sovét samveldinu: Úkraníu og Hvíta-Rússlandi. Illa myndu þau ríki una því, að þau væru aftur frá þeim tekin og álíta Stálin hafa sér illa brugðist. Nú er líka svo komið að allir munu fallast á kröfu Rússa til þessa landsvæðis og Churchilll beinleiðis sagði í brezka þinginu, núna 1 febrúar, að sú krafa væri bæði eðlileg og réttmæt. Samt hefir útlaga- stjórnin í London ékki viljað á það fallast og heimtar að Pól- verjum verði alt það land endur- gefið, sem þeir slógu hendi sinni yfir að endaðri fyrri Iheims styrj- öldinni. Fáeinir menn, einkum í Ameríku og á íslandi, fylgja þeim að málum og vilja ekki annað heyra en landtán þeirra verði löggilt. Alt öðru máli er að gegna um bráðabirgðar stjórnina í Pól- landi, umhana hefir ekkert sam- komulag fengist milli stórveld- anna. Bretar og Bandaríkamenn viðurkenna ennþá útlaga-stjórn- ina í Lundúnum en Rússar hina svonefndu Lúblin-stjórn, sem þeir studdu þar til valda iþegar þeir hröktu Þjóðverja burt úr landinu. Það er nú bezt að segja söguna eins og hún gengur um þá stjórn. I hernumdu landi er um tvær leiðir að velja. Annaðhvert tek- ur herinn á sig að stjórna land- inu með algerðu hervaldi eða komið er á fót innlendri stjórn, sem undir eftirliti hersins og í I Professional and Business — -. Directory------ =—= SKOTIÐ í MARK A BURM A-SÍAM JÁRNBRAUTINNNI Ekki alls fyrir löngu gerðu loftskip úr liði Breta aðsúg að járnbrautarbryggju er liggur yfir fljót eitt á Burma-Síam brautinni og hittu svo meistaralega að hún sprakk í tveim stöðum. Sjást á myndinni báðir endar hennar ásamt miðpartinum er eftir varð. samráðum við hann, stjórnar því öllu, sem ekki beinleiðis kemur hernum við, eins og til dæmis gerðist á Islandi. Sjálfsagt þykir það réttlátari og mannúðlegri aðferð. Þegar Rússar 'hafa alt ráð Pólverja í sínum höndum setja þeir þar á stofn innlenda stjórn í sínu verndarskjóli. Að sjálfsögðu gat þetta ekki verið útlaga-stjórnin í London. I fyrsta lagi var hún þarna ekki til staðar. I öðru lagi viður- kendu Rússar hana ekki. I þriðja lagi var hún mjög fjandsamleg í garð þeirra og engin 'herstjórn myndi hafa lagt það í hættu að eiga fjandsamlega stjórn að baki sér meðan allir aðdrættir voru fluttir í gegnum landið, sem þeir stjórna. Samt verður uppi á teningnum í Italíu þegar Bret- ar sóttu þar að Þjóðverjum. Þeir studdu þá stjórn, sem þeir treystu 'bezt og komu algerllega í veg fyrir að Sforza greifi kæmist þar í ráðaneytið, af því þeir þótt- ust ekki geta honum trúað. Þetta endurtekur sig um Pierlot stjórnina í Belgíu og Papandreou stjórnina í Grikklandi. Vitaskuld er hin nýja stjórn Póllands undir þeim Bierut og Morawski vinveitt Rússum en kommúnista stjórn er hún samt ekki. Hinum stærri bújörðum hefir verið skift á milli kotbænd- anna en þær eru ekki þjóðnýttar að ihætti Rússa. Sama er að segja um verksmiðjur. Þær eru heldur ekki þjóðnýttar nema þar sem þær hafa verið teknar eign- arnámi af þektum landráða- mönnum eða þar sem eigend- urnir háfa verið drepnir af Þjóð- verjum og erfingjarnir líka, en Slíkt er ekkert eins dæmi þar í landi. Nú þóttust Ihinar vestrænu lýðrækisstjórnir nokkrum vanda bundnar við út-laga-stjórnina í London og farið þess á ileit við ráðstjórnina í Moskva, að hlutast til um að samruna-stjórn væri stofnuð þar og Lundúna-stjóm- in pólska fengi sína málsvara í Varsjá. Þessu var vel tekið og Mikolajvzyk forseti London- stjórnarinnar flaug til MoSkva til móts við suma ráðherrana frá Varsjá. Tókust samningar en þegar til London kom vildu hin- ir ráðherranir, í útlaga-stjórn- inni ekki á þá fallast svo Mikola- jczyk vék úr embætti. Síðan hafa engir samningar tekist. Á Yalta-fundinum varð það að samkomullagi, að bætt skyldi við í hina pólsku heimastjórn eftir samkomulagi milli stórveldanna þriggja, en er til kom gat þeim ekki komið saman um hverjir ættu að eiga sæti í þeirri stjórn. greindi þar á milli þeirra Molo- töffs, W. Averill Harriman, sendiherra Bandaríkjanna og Sir Ardhibalds Kerr, sendiherra Breta. Ekki er eg svo fróður að eg viti um ástæður nema hvað Molotoff gefur það í skyn að hinni pólsku stjórn hafi ekki geðjast að þeim er sendiherrarn- ir tilnefndu en án samþykkis ráð- 'herranna í Varsjá kveður hann ekki rétt að skipa þeim með- starfsmenn. Þarna stendur nú hnífurinn í kúnni. Þetta sýnist nú, í fljótu bragði, ekkert stór- mál og naumast miklum orða- flaumi á það eyðandi hvert nokkrum auka ráðherrnum sé smeygt inn í bráðabirgðar stjórn- ina í þessu örpínda landi. Samt virðist það einna líklegast til að skyggja fyrir hverja vonar stjörnu á friðarhimni heimSbúa. Mann kann nú að gruna að meira muni þarna undir búa en upp er látið og svo mun vera. Þrjár á- lyktanir virðist mér mega af öllu þessu argaþrasi draga: 1. Stórveldin hafa engu gleymt og ekkert lært. Hér er um samskonar valdstreitu að ræða, sem fyrir stríðið og það er sannfæring mín að svo muni verða þangað til aljarðar stjórn verður á komið og bæði einstakl- ingar og þjóðir skoða hag sínum, frellsi og framtíð bezt borgið undir lögvernd hennar. 2. Hvaða valdstreita er nú þarna á ferðinni og milli ihverra? Stendur þófið um áhrifavöld í Póllandi einu saman? Nei, ekki um Pólland einungis heldur yf ir- ráðin í Evrópu. En Ihversvegna er Pólland svo þýðingarmikið i þessu sambandi? Af því það að- skilur Rússland og Þýzkaland. Einhvern tíma rís Þýzkaland úr rústum, því verður ekki varnað nema með því að stráfella þjóð- ina. Ef Rússland og Þýzkáland ganga í náið samband til sóknar og varnar verður því valdi ekki hrundið né áhrif þess takmörk- uð. Ef Pólland lýtur leiðsögn Rússa auðveldast þeim sambönd KÓRALEYJAN Frh. frá 6. bls. Francisoo og þaðan með járnbraut til Boston. Latimer skipstjóri, ásamt hinum sigldu fyrir Horn. Þegar þau komu til Boston fundu þau, sem von var, að Carter Monckton hafði komið löngu á undan þekn heim. Hann hafði vafa- laust sagt föður sínum svo mikið, að hann seldi sinn hluta af útgerðinni og báðir feðgarnir Huttu í mesta flýti úr borginni. Undercliff hafði löngu vitað, að þeir báðir höfðu átt við Peninga böggulinn. Þótt nafn Edgar Thorne væri hreinsað af hverjum blett og grundsemd, og allir vinir hans byðu hann hjartanlega velkominn, þá þráði hann samt klettaeyjuna sína. Og er árið var liðið sigldi hann af stað til Valparaiso. Tvær ungar og hryggar persónur kvöddu hann um borð í gufuskipinu, sem hann ætlaði með þang- að. i En skilnaðurinn átti ekki að verða lang- varandi. Howard Thorne ætlaði aftur til há- skólans og taka þar próf og þegar haustið kom, ætluðu þau tvö, sem höfðu lent í svo miklu æfin- týri á litlu eyjunni, sem þau héldu að væri auð af mönnum, að halda brúðkaup sitt. Brúðkaupsferðina ætluðu þau að fara til eyjarinnar í suðurhafinu. Þar sem faðir hans - hafði samkvæmt sinni skoðun fundið paradís. Hann hafði reynt nægilegt af ilsku hins stóra heims. ----ENDIR------ in við Þýzkaland. Að stjórnvísi stendur enginn Stalin á sporði. Hann hefir nú svo um hnútana búið að áhrif Rússa eru alveg, yfirgnæfandi í allri Evrópu. — Líttu bara á landabréfið. Herjav | hans hafa frölsað allar Balkan- I þjóðirnar og sigrar ihans hafa sannfært þær um að hag sínum sé bezt borgið í verndarskjóli j Rússa. Ahrif þeirra eru nú al-j veg yfirgnæfandi suður að grísku' landamærunum, að minsta ko9ti.! Uppþotið á Grikklandi var í raun j og veru út af viðleitni vissra, flokka þar til að koma Grikkjum inn í þetta rússneska ríkjasam- band, er þeirri tilraun naumast lokið. Ungverjaland hafði um eitt skeið kommúnista stjórn undir Bela Kun og alþýðan þar sem annar staðar í Austur-Evrópu aðhyllist Rússa og væntir sér styrks frá þeim í baráttunni við gráðugar og harðdrægar yfir- stéttir. Tékkóslóvakía ier nú þegar i ihinu nánasta sambandi við Moskva og sama er að segja um Frakka. Austurríki laut jafnaðarstjórn um nokkur ár og var henni steypt af stóli í blóð- ugri borgar-styrjöld, sem Musso- lini með aðstoð Hitlers stofnaði til. Allar fréttir herma að hin- um vinstri hagjafnaðar flokkum aukist nú óðum fylgi á ítalíu og er það margra spá, að þeir muni dragast meir og meir inn í hið rússneska samband. Lendi Þjóð | verjar þar líka með tímanum 1 eru áhrifin frá Moskva algild- andi í Evrópu og reyndar víðar. Þetta samband grundvallast á. samkomulagi fremur en þving-: un og verður þessvegna varan- i legra og styrkara. 3. Skilljanlega vilja hin vest- rænu auðvaldsriki hamla þessu eftir sinni getu. Þessvegna er nú gert sem mest úr öllum á-1 greiningi sem kann að eiga sér stað milli stórveldanna og sams-! kyns áróður 'hafin sem fyrir stríðið sturiaði marga. Eg skal aðeins nefna nokkur dæmi og þau eru til hægðarauka öll tekin úr sama ritinu, “The American Newsweek”. Mr. Ernest K. Lindley sker upp úr með það, að nú sé tími tii j komin að beita ihörðu við Rússa þar sem stríðinu sé nú næstum lokið og skorar fast á Truman forseta að gerast harður í horn j að taka (tough). Gen. J. F. C. Fuller fullyrðir að Rússar séu í rauninni miklu lélegri hermenn en Bretar og Bandaríkjamenn, m. a. af því þeir séu bókstaflega smeikir við vígvélar!! Ritstjór- inn gefur í skyn að Rússum sé ekki til neins trúandi og færir það tiil sem dæmi að þsir hafi ekki staðið við þau loforð, sem þeir gáfu að Yalta, viðvíkjandi Póllandi. Við sjáum hvernig vindurinn blæs og við vitum hvaðan hann kemur og hvert hann fer — og það er ekki í friðar áttina. H. E. Johnson Orricr Phone Res. Phont 94 762 72 409 Dr. L. A. Sigurdson 116 MEDICAL ARTS BLDG. Office hours by appointment Dr. S. J. Jóhannesson 215 RUBY ST. Beint suflur af Banning Talsimi 30 177 ViOtatetími U. 3—5 e.h. J. J. Swanson & Co. Ltd. REÁLTORS RetUal. Insurance and Financial Agentt Simi 97 538 30« AVENUE BLDO—Wlnnlpe* THE WATCH SHOP CARL K. THORLAKSON DUunond and Weddln* Rln»t Agent for Bulova Watchee Marriage Licenset Issuei 699 8ARGENT AVS SUNNYSIDE BARBER & BEAUTY SHOP Hárskurðoi og rakara stofa. Snyrtingar salur fyrir kvenfólk. Abyggileg og greið viðskifti. Simi 25 566 875 SARGENT Ave., Winnipeg Clifford Oshanek, eigandi H. HALDORSON BUILDER 23 Music and Arts Building Broadway and Hargrave Phone 93 055 Winnipeg, Canada CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. J. H. Page, Managing Director Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish 311 CHAMBERS ST. Office Phone 26 328 Res. Phone 73 917 ÁSGEIRSON’S PAINTS AND WALL PAPER 698 SARGENT AVENUE Winnipeg, Man. Telephone 34 322 WINDATT COAL Co. LIMITED Established 1898 307 SMITH STREET Office Phone 97 404 Yard Phone 28 745 THE BUSINESS CLINIC specialize in aiding the smaller business man to keep adequate records and prepare Income Tax Returns. ANNA LARUSSON 415 Mclntyre Blk. Ph. 92 316 THOR EGGS Specializing in FRESH EGGS 1810 W. Temple St„ LOS ANGELES, CALIF. Telephone: Federal 7630 Neil Thor, Manager DR. A. V. JOHNSON OENTIST 506 Somerset Bldg. Office 97 932 Res. 202 398 ANDREWS, ANDREWS, THORYALDSON & EGGERTSON Lögfrœðingar Bank of Nova Scotia Bldg. Portage og Garry St. Sími 98 291 DRS. H. R. and H. W. TWEED Tannlœknar ** TOROffl;íásg trusts Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE % 952 WINNIPEG H. J. PALMASON & Co. Chartered Accountanta 1103 McARTHUR BLDG. Phone 96 010 Rovatzos Floral Shop I*J Notre Dame Ave.. Phone 27 9H Fresh Cut Flowers Daily Plants ln Season W. te>eclaUze ln Weddlng St Concert Bouquets & Punerei Designs Ieelandic spoken A. S. BARDAL •elur llkkistur og annast um útfer- lr. Allur útbúnaður sá bestl. Ennfremur selur hann allskonar minnisvarOa og legsteina. 843 SHERBROOKE ST. Phons 27 324 Winnipeg Union Loan & Investment COMPANY Rental, Insurance and Financial Agenta Sími 95 061 510 Toronto General Trusts Bldg. GUNDRY-PYMORE Ltd. British Quality - Fish Netting 60 Victoria St., Winnipeg, Man. Phone 98 211 Manager: T. R. THORVALDSON Your Patronage Will Be Appreciated Halldór Sigurðsson Contractor & Builder ♦ 594 Alverstone St„ Winnipeg Simi 33 038 A. SAEDAL PAINTER & DECORATOR * Phone 23 276 * Suite 4 Monterey Apts. 45 Carlton St„ Winnipeg FINKLEMAN OPTOMETRISTS and OPTICIANS KENSINGTON BLDG., 275 Portage Ave. Winnipeg PHONE 93 942 'JORNSONS IQKSTOREI 702 Sargent Ave., Winnipeg, Man.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.