Heimskringla - 09.01.1946, Qupperneq 2

2. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 9. JANÚAR 1946
JÓLARÆÐ A
Flutt að Lundar, Man.,
23. des. 1945
Enn á ný fögnum við jólum og
í þeirri fagnaðarsælu sjáum við
ástarstjöruna yfir Bethlóhem,
heyrum syngjandi engla í geisla
skrúða og horfum fagnandi fjár-
hirðara í tötrum.
Aðrar endurminningar álíka
hugstæðar bregða minninga
myndum á tjöldin. Þessar mynd-
ir eru frá okkar eigin æsku og
æskuheimilum. Þær eru af bros-
glöðum börnum og unglingum
kringum jólaljósin, þær eru af
kærleiksríkum mæðrum og silf-
urhærðum öldungum með fagn-
aðarbros á veðuirbitnum andlit-
um, þær eru af göfugum hús-*
mæðrum, göfugri en endranær á
jólunum því þá ná umhyggjur
þeirra til allra. 1 endurskini. jóla
boðskaparins og Jesú minning-
anna verður hreysið að ihöll en
stritvangur hversdagsleikans að
sameignarríki kærleikans — að
guðsríki.
Þetta er fjársjóður jólanna,
sem alt til þessa hefir geymst
komandi kynslóðum og fært
þeim fögnuð — já fram til þessa.
Þessvegna kveður hið aldna al-
þýðuskáld í Winnipeg, ó þess-
um jólum:
Þó er eg svo þankaglaður
þsgar lægst er vetrar sólin:
er sem hulin hönd minn snerti
hjartastreng, um blessuð jólin.
Þó er nú ekki því að leyna, að
falskra tóna kennir stundum í
“symfonu” jólanna hjá stöðugt
vaxandi mannfjölda. Mörgum
finst nú þetta bara skemtilegur
barnaskapur svo misræmis gætir
meir og meir milli þess, sem við
trúðum og þess, sem vér nú trú-
um.
Spurningin verður: getum við
verndað þennan minningasjóð
eftirkomandi kynslóðum til
halds og trausts, þeim til gagns
og gleði ef5a hverfur jólaljósið
út í helmyrkur vonlausrar van-
trúar? Getur fullorðið og hugs-
andi fólk lesið sér nokkra lexíu
út úr boðskap jólanna, eða verð-
ur hann eftir því sem aldir líða
að fallegri þjóðsögu, ein af þess-
um óteljandi þjóðsögum er
tengjast við æfisögur hinna mæt-
ustu mæringja?
Eg fyrir mitt leyit held það sé
hægt að vernda jólasögnina og
gera hana jafnvel ennþá inn-
haldsríkari þegar hugsuninni er
grandvarlega beitt henni til
skýringar. En það verður aldrei
gert með því að byggja skynsem-
inni út úr hugskotinu, hvorki á
jólunum eða endranær.
1 lítillæti hjartans ættum við
ef til vill að byrja á því að van-
trúnni getur yfirsézt engu síður
en oftrúnni, meðal annars með
því að vanmeta hina fögru og líf-
sönnu frásögn guðspjallanna um
fæðingu Krists.
Flestir hafa heyrt getið um hið
lífsanna í bókmentunum. Þótf
einhver frásögn kunni nú að ein-
hverju leyti að vera skáldskapur
getur hann engu að 9Íður í sér
falið mikinn sannleika ef hún
sýnir hina sönnu svipmynd af
lífinu. 1 þeim skilningi er jóla-
sagan lífsönn.
Hún byrjar á frásögninni um
hina fátæku foreldra, sem að
boði keisarans verða að leggja
land undir fót svo þau verði með
öðrum talin, eins og nokkurskon-
ar fjársjóður Rómaríkis. Um það
var ekki sint þótt fátækt þeirra
og ástand hinnar væntanlegu
móður gerði það ferðalag erfitt
og háskalegt. Lífssaga Jesú byrj-
ar eins og hún endar, með líf-
sannri lýsingu á miskunarleysi
valdhafans.
Þar kom að María skyldi létt-
ari verða og fæða frumburð sinn
í fátækt og umkomuleysi. í fá-
tækt og umkomuleysi hafa flest
góðmenni og stórmenni heimsins
-fæðst. Frá alþýðunni, sem er til-
tölulega ósýkt af drambi, ágirnd
og drotnunargirni hafa þeir
næstum því undantekningar-
laust komið, sem lyft hafa sjón-
um lýðsins til hærri miða, eflt
sjálfstæðisvitund hinna undir-
okuðu, hert fólkið til mótspyrnu
gegn hverskyns ranglæti og út-
breitt hugsjónirnar um bróður-
starf í réttlætisríki kærleikans.
Svo ólíkt sem okkur kann nú að
wrðast að Kristur skyldi vera
lagður í jötu og af fátækum
fæddur, því ólíklegra myndi
okkur þykja að hann hefði verið
borin í höll hins gyðiska æðsta-
prests og eiga kirkjuhöfðingjann
að föður, eða vera sonur keisar-
ans í Rómaborg.
Hverjir fögnuðu fæðingu
hans? Englar, fjárhirðarar og
útlendir vitringar.
Var það ekki sjálfsagt og eðli-
legt að englarnir fögnuðu fæð-
ingu þessarar sigurlhetju sann-
leikans, kærleikans og réttlætis-
ins. Hvar myndi meiri gleði
verða >en á himnum, meðal
þeirra, sem sjálfir höfðu reynt
hvílíkur hamingjuvegur það er
að virða vilja guðs svo á jörðu
sem á himni. í hugkvæmd alþýð -
unnar og skáldskap aldanna er
börnunum einatt líkt við engla,
litla ljóskæra engla, sem brosa
saklausum sjónum við árbliki
æfidagsins og rétta rósafingur á
móti lífgeislunum. Barnið opin-
berar okkur lífsins æðstu fegurð
og við það tengjast andáns æðstu
draumar um framför mannlífs-
ins. Alt sem ennþá geymist með
okkur sjálfum af barnseðlinu ó-
flekkað, vaknar að nýju við
vögguna, alt sem er engilslegt í
veru vonri býður barnið velkom-
ið og árnar því allrar hamingju.
Hjá alþýðunni, og alþýðunni ein-
ungis, er sú hamingjuósk bundin
við þá von að hann eða hún megi
verða vitavörður sannleikans, er
leysi 'eða hjálpi til að leysa, lýð-
inn frá aldafjötrum illrar venju,
náttmyrkri langræktaðrar heim-
sku og sjálfskaparviti vondra
hvata.
Fjárhirðarar fagna Jesú. Þeir J
voru staðgöngumenn þeirra
stétta er þjást og bíða en vona
og trúa lengst og sáðast á endur-
bætur mannlífsins. Erfiðismað-
uirinn finnur sjálfan sig í nánasta
samstarfi við endurlausnaröfl til-
verunnar, þann mátt, sem ollir
allri framþróun í náttúrunni og
starfar að viðhaldi og betrun
No. 15—VETERANS’ LAND ACT
With men returning in ever increasing numbers from over-
seas everyone should become familiar with details of the
Veterans’ Land Act.
The Winnipeg District Office of the Veterans’ Land Act
gives the following outline of the various bénefits of this Act.
The Act covers:
(a) full time farming—for those qualifield to carry on the
particular type of farming contemplated;
(b) small holding—for those whose main source of income
is other than from the operation of the holding;
(c) small holding coupled with commercial fishing—for
those whose normal occupation is in the commercial
fishing industry and who have the requisite ex-
perience; and
(d) first mortgage loans on farms already owned by
veterans.
It should be clearly understood that (b) does not mean
urban housing.
THE DREWRYS LIMITED
MD138
þjóðlífsins. Þeir leggja h>eil-
brigðasta matið á manngildið.
Höfðingjanum og höfðingja sinn-
anum hættir við að meta mann-
inn eftir stöðu og ætt; auðmann-
inum eftir efnahag. Alþýðumað-:
urinn metur manninn oftast eft-,
ir starfi hans og áhrifum til \
heimsbóta. Það var eðlilegt að
þeir kúguðu, aumu og alsþurf-
andi fögnuðu fæðingu hans, sem j
vildi gera þá, og alla menn, sam- j
eigendur í guðsríki kærl'sikans, j
samvinnunnar og sannleikans. í
því ríki gæti sá einn hlotið upp-
hefð og völd, sem mestu afkastar
til hagsældar fyrir alla, í því ríki
getur enginn verið örsnauður
því í því ríki myndi það þykja
hin mesta smán að auðgast á
annara kostnað. í því ríki ein-
ungis gætu menn orðið ríkir af
gjöfum sínum og framlagi til al-
mennings þarfa. 1 því ríki ein-
ungis geta menn hlotið umbun í
hlutfalli við sína verðleika.
Auðvitað komu vitrangar hon-
um virðing að veita. Hverjum
bar það fremur en þeim, sem
sjálfir leita sannleikans, að hvlla
konung sannleikans. Sá einn
getur eignast vizku, sem leitar
hins sanna í hverju máli, sá for-
heimskast, sem beldur sig nógu
vitran. Vitringar leita fyirst og
fremst sannleikans, þeir leita
einnig að manni, að alhliða, sönn-
um og fullþroskuðum manni. 1
Aþenu hinni fornu bjó heim-
spekingur, sem þótti all ein-
kennilegur. Hann gekk um
strætin að nóttu með skriðljós í
hendi og kvaðst vera að leita að
manni. Nú var borgin að vísu
full af mannfólki, og það meira
segja mannfólki sem taldi sig
með nokkrum rétti öðru fólki
fremra að vizku, mentun og
þroska. Þeir nefndu sig sjálfa
fólkið (anþropoi), en alla aðra
barbara (barbaroi). Þeir töldu sig
hafa til þess fullan rétt, því í
borginni bjuggu listamenn, sem
eru enn í dag óviðjafnanlegir.
Þar bjuggu heimspekingar, sem
lyftu hugum lengst og hæðst í
ljóssins hæðir. Þar bjuggu
stjórnmálamenn, sem eru ennlþá
kennarar og leiðsögumenn okk-
ar þörfustu leiðtoga. Þar voru
þær bækur skráðar og samdar,
sem um allar aldir verða höfuð-
prýði bókmentanna. Samt leitaði
Diogenes árangurslaust að al-
hliða-sönnum manni í þessari
miklu mienningarborg. Takmark
menningarinnar er, eða að min-
sta kosti ætti að vera, að finna
og framleiða alsanna menn. Vitr-
ingarnir fundu frumgróður slíks
manngerfis í Jesú-barninu. Vit-
þroski mannanna finnur hvergi
sannari mannlífsmynd en í
Kristi, sem þroskaðist í gegnum
þjánnigarnar, freistingarnar og
lífsstarfið svo allur heimurinn
endurtekur nú upphrópun Píla-
tusar: “sjáið manninn” (Ecce
homo), sjáið manninn í allri
sinni manndófnsdýrð mitt í hinni
ytri niðurlægingu við krossburð-
inn; manninn óskólagengna, sem
auðgaði heiminn af sönnum vís-
dómi; manninn kærleiksríka,
sem biður fyrir sínum ofsóknar-
mönnum á krossinum, af því
ihann vissi, að þeir unnu sér
sjálfum, þjóð sinni og öllum
heiminum mei'ra grand en hon-
um á sínu blinda ofstæki; mann-
inn, sem bar þyrnikórónu upp á
krossinn af því hann var og er
konungur sannleikans. Þetía
blóðdrifna höfuð gnæfir yfir
múgmergð aldanna í allri sinni
manndómslegu tign þangað til
hið mannlega verður guðdómkgt
og við getum öll tekið undir með
sálmaskiáldinu Hallgrími, hinum
vitra og sagt:
“Gegnum Jesú helgast hjarta
ií himininn upp eg líta má.”
Já, alveg eins og engu síður
þótt við getum ekki öll fallist á
alla guðfræði skáldsins. Annairs
á það við enda þótt það megi
teljast útúrdúr, að minnast á
skáldskap Hallgríms í sambandi
við umræðuefnið í dag. Eru það
ekki einmitt samlíkingarnar
heimfærðar upp á daglegt líf,
sem gera óð Hallgríms svo líf-
sannann og laðandi, svo ótíma-
bundin, að hann verður öllu voru
kyni til lærdóms meðan íslenzk
tunga eu: töluð.
Englar, fjárhriðarar og vitr-
ingar fögnuðu Kristi, en honum
var þó fagnað með dýpstri alúð
af foreldrunum sjálfum, af Jósep
hinum frómlynda og móðurinni
hreinhjörtuðu.
Hvað sér móðurin í nýfæddu
barnisínu? Hún sér það fyrst og
fremst, sem ávöxt þeirrar elsku,
sem lyfti henni hæðst og gerði
ihana að meiri og betri mann-
eskju. Hún sér það sem dýr-
mæta guðsgjöf, er ber inn í þenn-
an heim eitthvað af ljósmagni
hins eilífa kærleika. Hún sér
þessvegna tækifærið fyrir fsg-
urri, fullkomnari mannlífsgróð-
ur og vonar að hann eða hún
verði bæði mikil og góð persóna.
Eða eins og Klettafjallaskáldið,
sem var fjöllunum hærri, orðar
það: “Móðux-ástar ótti og von sá
undra mann í kærum son.” —
Hversvegna nagar óttinn hjarta-
taugar hinnar fagnandi móður?
Hann stafar frá þeirri reynslu,
að hinir miklu og góðu eiga
sjaldnast miklu láni að fagna í
veröld iveruleikans. Séu þeir
góðir koma þeir til með að hata
ranglætið, séu þeir miklir leggja
þeir til orustu við það.
Margir halda, að Gyðingar, á
Krists dögum, hafi verið sérstak-
lega siðspilt þjóð. Þeir halda, að
höfðingjalýður landsins hafi ver-
ið sérstaklega forhértur, prest-
arnir sérstaklega rangsnúnir. —
Við látum okkur gruna að jarð-
lífsvegur Jesú hefði orðið allur
annar í nútíðinni okkar á meðal.
Látum okkur ftú sjá hvað upp
myndi koma ef Kristur ætti aðj
endurfæðast. Hann myndi sent
áður prédika ibróðurríki sam-
hygðar og samvinnu bygðri á
mannréttindum, þeim mannrétt-
indum er skorðast þeim skoðun-
um, að allir menn séu guðsbörn
með sömu réttindum til að njóta
lífsins og eiga kost á sjálfsþrosk-
un.
ÍHvemig fór þegar hann rak
okrarana út úr musterinu forð-
um? Myndi hann ekki kanske
finna nokkra nú, sem hann vildi
stjaka út úr musteri mannlífsins
fyirir ágirnd og fégræðgi. Myndi
hann ekki nú sem forðum benda
mönnum á, að 'engin megi tveim-
ur herrum þjóna, guði og mamm-
on. Ætli þeir væri nú ekki finn-
anlegir, sem þætti nauðsynlegt
að þagga niður í Kristi eða tækju
að brugga þau brögð, sem los-
uðu heiminn við svo hvimleiðan
prédikara.
Og valdamenn veraldarinnar,
þeir sem byggja bænahús með j
annari hendinni en ógnasprangj-1
ur með hinni. Þeir myndu r>syna |
að telja Jesú trú um að þettal
væri nú eini vegurinn til að
bjarga mennigunni, því galdur-
inn væri að geta orðið öðrum
fyrri og öðrum stórvirkari í því
að eyðileggja annara musteri,
annara heimili, annara líf og
annara lönd. Myndi ekki slá í
hart milli hans og nútíðar stjórn-
vizkunnar og þegar hann héldi
því staðfastlega fram, “að mann-
ást heit og hrein til himins væri
leiðin ein”. Hann myndi v^ra
næsta andstæður þeiirri skoðun
að vígdrekar og vítisvélar væru!
helsta og eina vörnin gegn eyð- j
ingu ófriðar. Hann nqyndi halda |
því fram að heiftin magnist í
öllum hildarleikum og heiftin
gstur af sér nýjan ófrið og aukið
og endurnýjaö hatur. Hann
myndi halda því fram að sá sem
með sverði vegur mun og fyrir
sverði falla. Hann myndi halda
því fram að með því að hata óvin
þinn og ætla honum ilt marg-
faldar þú hatrið í heiminum en
með því að elska óvin þinn og
fyrirgefa honum getur þú dregið
úr ófriðaröflunum. Dæmið er
eins einfalt og margföldun og
frádráttuir. Hvað margir af
hedmsins stjórnvitringum myndu
vilja hlusta á slíka ræðu og ætli
þeirra meðal fyndust ekki nokk-
uð margir sem álitu það nauð-
synlegt að þagga niður í sona
bersöglum hugsjóna-manni og
enda losna við hann með öllu.
Og kirkjurnar? Víst myndu
kirkjurnar fagna honum. Þú
heldur það, og það er ekki nema
eðlilegt að þú haldir það. En við
skulum spyrja okkur sjálfa að
þessari spurningu: 1 hvað mörg-
um þeirra leyfðist Kristi að pré-
dika á þessum jólum?
Engin kirkja íheldur jólin með
meiiri hátíðlegheitum en kaþól-
ska kirkjan. Það er síður en svo,
að slíkt sé lastsamlegt. Enginn
held eg, sem komið hefir í ka-
þólska kirkju á hátíð — fer það-
an með öllu ósnortinn af trúar-
alvöru og helgihaldi kaþólskunn-
ar. En myndi Kristi leyfast, að
standa fyrir altarinu í kaþólsk-
um kirkjum á þsssum jólum, að
henni óbreyttri og að Kristi ó-
breyttum frá því, sem hann var í
hérvist sinni. Eg segi nei, það
væri óhugsanlegt. Til þess að
þjóna þar fyrir altari yrði hann
að undirskrifa allar játningar
þeirrair kirkju og trúa því öllu
sem páfinn segir og páfarnir
hafa sagt um trú og siðgæði. —
Hann myndi alls ekki mega segja
leitið sannleikans, því það inni-
bindur þá skoðun, að páfarnir
og kirkjufeðurnir hafi ekki fund-1
ið allan sannleikann.
Haldið þið kanske að kaþólska
kirkjan sé eina kirkjudelidin,
sem útilokaði Krist frá að pré-
dika innan sinna veggja. Langt
frá því. Til þess að prédika í
þeim flestum þyrfti hann að und-
irskrifa þeirra sérstöku trúar-
játningar: Westminster-trúar-
játninguna, Augsborgar-trúar-
játninguna, trúarjátningu endur-
bættu kirkjunnar (The Reform-
ed Church) og ótal fleiri. Eg tel
nokkurnvegin áreiðanlget að
hann vildi ekki undirskrifa eina
einustu trúarjátningu, sem hinn
eina og óyggjandi sannleika,
ekki einu sinni hina svokölluðu
postullegu játninug, meðal ann-
ars af því ihann vissi sjálfur, að
hann fóir ekki til helvítis í d^uð-
anum. Þær væru sennilega fá-
ar hinar kristnu kirkjur, sem
leyfðu Kristi að prédika á þess-
um jólum.
Já, enda þótt Kristur gæti til-
einkað sér einhverja gildandi
trúarjátningu gæti hann aðeins
flutt sínar ræður innan vébanda
einnrar kirkjudeildar en væri
þar með gersamlega útilokaður
úr flestum hinna. Þess utan
dytti fjölda fólks aldrei í hug að
fara til rnessu hjá honum annar-
staðar en í sinni eigin kirkju.
Ennfremur verður þess að
gæta að ef Kristur ætti miklu
gengi að fagna sem kennimaður,
yrðu margir, bæði prestar og
leikmenn, til þess að hnekkja
áhrifum valdi hans, að nokkru
leyti af öfund að öðru leyti af
því þeir óttuðust um ósigur í
samkspninni. Ef þetta ætti
öðru vísi að fara þyrfti kirkjan
að taka miklum og góðum foreyt-
ingum frá því, sem hún hefir
verið og er því miður ennþá.
Jú, í frjálslyndum kirkjum
myndi honum leyfast að tala, en
mig grunar sterklega að hann
myndi samt sæta nokkrum að-
finslum hjá nokkrum einstakl-
ingum, sem kalla sig frjálslynda.
Sumir myndu álíta hann of ver-
aldlegan, aðrir of pólitískan, o. s.
frv.
Já, í allri kirkjunni myndi
hann valda hneykslun. Menn
vildu til dæmis spyrja hann að
uppruan og ætterni og ekki æfin-
lega gera sig ánægða með það
svar sem hann gaf sjálfur, að
1 aihnn væri mannsins sonur. Það
myndi lítið stoða þótt hann bendi
sumum á andstæðurnar í þeirra
eigin skoðunum þar sem höfund-
ur Matthíasar guðspjalls rekur
ætt Krists frá Joseps til Davíðs
konungs og þaðan til Abrahams.
1 raun og veru var höfundi guð-
spjallsins nauðugur einn kostur.
Það var nefnilega tirú fornkristn-
innar, bygð á biblíunni, að menn
væru að vísu af konum fæddir
en ekki frá þeim komnir í fyrst-
unni, að móðurin aðeins geymdi
og þroskaði hið karllega lífsfræ,
en menn og konur væru aðeins
af föðurnum getnir. Kristur gat
því ekki verið af Davíð kominn
í gegnum Maríu móður sína.
Sannleikurinn er sá, að fáar
kirkjur og fáir menn hafa
nokkru sinni gefið því gaum
ihvað Kristur í raun og veru var
og kendi. Þeir hafa aðeins þving-
að hann til að vera á sínu máli.
Skáldið Benedikt Gröndal hafði
líka eftir þessu tekið, eins og
VERZLUNARSKÓLANÁM
Aldrei hefir verið eins nauðsynlegt og ein-
mitt nú, að hafa verzlunarskóla mentun,
og það fólk sem hennar nýtur hefir venju-
lega forgangsrétt þegar um vel launaðar
stöður er að ræða.
Vérhöfum nokkur námsskeið til sölu við
fullkomnustu verzlunarskóla í Winnipeg.
Spyrjist fyrir á skrifstofu vorri þessu
viðvíkjandi, það margborgar sig.
The Viking Press Limited
Banning og Sargent
WINNIPEG :: MANITOBA