Heimskringla - 21.09.1949, Síða 7

WINNIPEG, 21. SEPT. 1949
HEIMSKRINGLA
7. SIÐA
JÁRNTJALDIÐ
Eitt af því, sem mér hefir virzt;
einna kynlegast á síðustu tímum,|
er járntjaldið fræga, er kvað^
hafa verði reist einhverstaðar íi
austur Evrópu. Það virðist hafa
þau einkenni að alt, sem ljótt er,
sézt í gegnum það eins og ekkert
væri til fyrirstöðu, og jafnvel
betur en áður var. Til þeirra
þarfa mætti líkja því við gríðar
mikið stækkunargler er varpar
sterku svörtu ljósi á alt sem fyrir
innan er, og getur því ekki túlk-
að hið bjarta, ef nokkuð væri.
Einmitt vegna þessa einkennis
hefi eg oft efast um að fólkið
hinum megin hafi sjálft fundið
upp og reist þetta merkilega
tjald. Það væri einsdæmi ef þjóð (
færi að beita sér fyrir einhverju
fyrirtæki einungis sjálfum sér til
blekkingar. Enda hafa ýmsir
virðulegir menntamenn getið
þess til, að tjaldið myndi eigin-
lega þræða bankastrætið í Lond-
on og Wall Street í New York,;
og væri því eðliget að þeim, sem
þaðan horfðu, sortnaði fyrir aug-
uip.
Járn hefir alla jafna verið á-
litið ógagnsætt; en það eitt er
víst að blöðin okkar sjá kynstrin
öll af ljótu ástandi og framferði
í gegnum þetta tjald, og útvarp-'
ið heyrir glögt öll ólætin þvíl
samfara. Og, það sem meira er, j
þau skáka náttúrunni með því að,
segja og heyra fjölmargt af því, i
sem aldrei hefir verið til. Ef tilj
vill kemur það til af geisilegri
spádómsgáfu, sem brýst út í i
fyrstu í þessari mynd, og mætti j
þá búast við að ný galdra eða j
kraptaverka-öld væri að færast
yfir heimin á ný. Hvað sem því
líður er járntjaldið áreiðanlega
eitt af beztu tækjum veraldarinn-
ar í upplýsingar áttina. Án þess
fengjum við bæði óglögga og
tvíræða mynd af því, sem er að
gerast á austurhveli jarðar.
Á hverjum degi segja dagblöð-
in okkur frá hve margar miljónir
manna séu í nauðungar vinnu í
Rússlandi þann og þann tímann,
hvað Tító og Stalin séu að hugsa
um daglega og hve margir her-
menn séu við hin og þessi landa-
mæri dag frá degi, eftir þörf og
ástæðum. Og altaf sjá þau fyrir-
fram hvernær og hve langt Stal-
in ætlar að brjótast með ofbeldi
út í önnur lönd. Þau geta líka
sagt okkur frá hinum mörgu og
hræðilegu pyndingarklefum
hans og hvenær hinir göfugustu
menn þjóðarinnar verði hreinsað-
ir burt með lífláti (“teknir úr
umferð eins og kristniboðarnir
í Winnipeg segja svo blíðlega),
jafnvel þó að þar séu engin fang-
elsi til og allir líflátsdómar af-
numdir fyrir löngu.
Aðeins eitt geta hinir vest-
iænu spámenn aldrei komið auga
á, jafnvel í gegnum járntjaldið,
en það er hið mikla missætti inn-
an þjóðarinnar og hinir almennu
glæpir sem þar hljóta að vera
með afbrigðum miklir til sam-
ræmis. Eg hefi oft undrast yfir
því að þeirra skuli aldrei hafa
verið minst. Að sönnu sé eg ekki
hvar þeir gætu átt upptök í þeim
járðvegi, en það þyrfti auðvitað j
ekki nauðsynlega að spilla fyrir^
frásögninni hér. Mér er því nær
að halda að vanans vegna sæju(
Göggelsar vorir ekkert ljótt við |
það, ef svo væri, og hikuðu því
við að áskilja því fólki svo vestr-
æn einkenni.
Enfremur furðar mig það, að
herrar vorir, sem svo kunnugir
eru eðli og áhrifum auglýsinga.l
skuli svo ósleitilega auglýsa þáj
lífsskoðun og það stjórnskipu-;
lag, sem þeir hata af öllum huga
og leitast við að ráða af dögum.
Ástæðan getur naumast verið j
kann eg þeim þökk fyrir það, úr
því þau ekki mega ræða málin
frá hugrænu og óhliðhollu sjón-
armiði. Myndin kemur í gegnum
járntjaldið til þeirra eins og
hinna, og það er ekki nema eðli-
legt að álit og augnamið hvers
eins fari eftir því, sem honum
kemur fyrir sjónir.
En ennþá þakklátari hefði eg
verið ef eg hefði í öðru hvoru
blaðinu einnig séð frásögn um
einhvern hugvekjandi atburð
vorri vestrænu stefnu og menn-
ingu til lofs eða skýringar, svo
sem það, sem skeði í London ný-
verið, þegar hundrað lögreglu-
þjónar voru sendir út af örkinni
til að varðveita flokk Mosleys
(fasista), er þar var með háreisti
að reyna að æsa lýðinn gegn gyð-
íngum. Þá fregn fluttu ensku
dagblöðinn hér, og hún hjálpar
mikið til að skýra stefnumiðin
og hreinsa andrúmsloftið. Á því
má sjá að herrarnir trúa því ekki,
með Einari, að kommúnisminn
sé albróðir nasismans. Án and-
stöðu væri engin deila.
P. B.
REVISIT THE H0MELAH9!
VIA BOAC

C0NSTELLAT10N
SPEEDBIRD
Go from Montreal or New York.
Fast service ... through bookings ...
convenient onward connections in
London via British European Airways.
Return accommodation guaranteed.
Information ond reservations from your travel
agent or BOAC Ticket OfFice, Laurentien
Hotel, Montreal, Tel. LA. 4212; or 11 King ^
St., West, Toronto, Tel. AD. 4323. ^
..over the Allantic...and across the World

7000 Roufes
around
the World
BOAC
ouftL^ SPEEDBÍRD SERVKE
BRITISH OVERSEAS AIRWAYS CORPðRATION
FERÐASAGA
önnur en ótti, vegna vanþekking-
ar og ókunnugleika. Margir
jafnvel óttast guð, af sömu ástæð
um.
Eins og jafnan áður eru bæði
íslenzku blöðin okkar þessa vik-
una full af skömmum á ráð-
stjórnarríkin að meðtöldum rit-
stjórnargreinum beggja, og
Ferðin mín til Calgary
byrjaði ekki sérlega vel. Þegar
eg var kominn hálfa leið til
stöðvainnar, brotnaði bíllinn
sem ætlaði að taka mig þangað.
Eg varð því að taka strætisvagn,
náði í lestina, sem eg var þó búin
að efast um eg mundi geta. Hún
ruggaði á stað litlu eftir að eg
komst upp í hana, eg fékk mér
gott sæti, hallaði mér út af og
sofnaði, — ekki veit eg hvað
lengi ef svaf, en eg vaknaði við
að eg heyrði tvo menn vera að
tala saman í sætinu fyrir aftan
mig eg heyrði strax á því sem
þeir sögðu, að það voru uppgjafa
bændur frá Edmonton. Annar
sagðist hafa átt stóra bújörð fyr-
ir norðan Edmonton, en stjórnin
hafði verið eftir sér með að selja
sér hana, fyrir hátt verð, því hún
var nálægt olíulindunum, svo
hann gerði það. Nú hafði hann
keypt sér nokkrar ekrur af landi
nálægt litlu kauptúni, þar rétt
hjá, og hefur hænsni, kýr og
garðrækt, og sagðist hafa meira
upp úr því en stóru bújörðinni
sem nú upp á síðkastið hefði ekki
gjört meir en halda í horfinu,
alt sem maður keypti væri orðið
svo dýrt og skattar svo háir, en
afurðirnir stækkuðu ekki. Hinn
maðurinn sagði ekki eins mikið
af sínum högum, en hann sló á
sama strenginn.
Svo var haldið áfram nótt og
dag yfir klettafjöllinn sem sum-
ir kalla tignarleg, fögur en ein-
kennileg. Eg varð að vera nótt í
Edmonton, tók svo lest, sem
fór til Calgary snemma næsta
morgun. Það tók allan daginn
að komast til Calgary. það fór í
marga króka, en það þótti mér
ekkert slæmt því með því móti
sá maður mikið af landinu, og er
það bæði akuryrkjuland og hól-
ótt gripaland. Trainið sem eg
var á fór í gegnum Drumheller-
bæ, sem er nokkuð stór bær með
kirkjum, mörgum myndarlegum
íbúðarhúsum, skólum, bönkum,
veitingahúsum Mér var sagt að
námumennirnir hefðu ekki vinnu
í námunum nema 2 daga í viku.
Meðan trainið stóð þar við, komu
tvær fullorðnar konur og settust
í sætið á móti mér, eg hef aldrei
á æfi minni heyrt manneskjur
tala af eins miklu kappi og þær
gjörðu, svo fóru þær að hvíslast
á og meðan önnur þeirra var að
hvísla, sofnaði hin; og svo sofn-
aði hin rétt á eftir. Þetta var alt
svo einkennilegt að eg gat ekki
annað en skellihlegið, en þegar
var kallað “Calgary næst”, vökn-
uðu aumingjarnir, þreyttar, tóku
pjönkur sínar og fóru út. Önnur
ætlaði til dóttur sínnar en hin
til vinafólks og vera yfir páska-
vikuna og báðar ætluðu þær að
skemta sér og hvíla sig.
Eg fór líka út og mætti þar
fyrir utan Jóni syni mínum
leiðandi bæði börn sín, sitt við
hverja hönd. Þá datt mér í hug
að þessi stóri fallegi maður hefði
einu sinin verið litli drengur-
inn minn, hann tók mig opnum
örmum og mikið þótti okkur
gaman að sjást. Rétt hjá honum
býr annar sonur minn er Sigurð-
ur heitir, sem eg í gamla daga
kallaði prúðmenni mitt. Milli
þeirra beggja og fjölskyldna
þeirra leið mér fjarska vel, þeir
eiga báðir bíl og fóru með mig
út í bílum.
Eg var hjá þeim í þrjár vikur
í góðu yfirlæti, og heimsótti
ýmislegt af fólki, sem hafði tek-
ið heimilisréttarland um leið og
við á Gooselaketúninu, og sem
hafði eins og við yfirgefið lönd
sín, og farið hingað og byggt sér
heimili. Það vritist vera mjög á-
nægt yfir skiptunum og skildi
ekki í mér þegar eg sagði þeim
að eg væri ekki mjög hrifin af
Calgary.
Þegar eg kom þangað 1. maí
var ís á Bow river, snjór í laut-
um, móti norðri, svo var þessi sí-
felda kalda gola aldrei logn, það
voraði seint og bændur komust
seint á land til vinnu.
Þar eru stórir flákar af akur-
yrkjuland, með fallegum bænda-
býlum, sem engum getur dulist
að velmegun ríki á, þau litu út svo
friðsæl í f jarlægðinni að mig lang
aði til að fara af lestinni og anda
að mér dálítið af yndisleik þeirra.
Alberta hefur margt til síns á-
gætis, kolanámur, olíulindir, sem
svo margir eru að bisa við að
verða ríkir af, svo geymir það
undir rótum klettafjallanna ná-
lægt litlum bæ, leifar af besta
skáldi Canada að sumra dómi.
Þó flestir skylja hann ekki. —
Stefáni G. Stefánssyni.
Það gladdi mig mikið að heyra
fólk segja mér að það væri á-
nægt með stjórnina sína, eg býst
við að það sé alveg fáheyrt nú
á dögum. Eg talaði ekki við ósk-
up marga, en mér datt í hug að
segja við það; þið eruð öfunds-
vert fólk. Ánægjan er fyrir öllu.
Nú var komin tími til að halda
heimleiðis. Eg kvaddi því syni
mína og þeirra skyldulið. Það er
eins sárt að kveðja eins og það
er gleðiríkt að heilsast. Eg var
glöð yfir því, að þeir voru
hraustir og þeirra fólk og lítu
vonglaðir fram á ókomna tíman.
Anna Matthíason
HITT OG ÞETTA
Hvít stúlka drottning
svertingjakynþáttar?
Deilan um, hvort svertingja-
þjóðflokkur megi hafa hvíta
drotningu, er nú komin á það
stig, að brezka stjórnin hefur
skipað nefnd í málið. Upptökin
voru þau, að höfðingi Bamang-
wataættflokksins í brezka
verndarríkinu Bechuanaland í
Afríku kvætnist brezkri súlku,
Ruth Williams. Frændi höfðingj
ans og forráðamaður var andvíg-
ur ráðahagnum en öldungaráð
ættflokksins fylgdi höfðingjan-
um. Seretse, að málum. Frænd-
inn áfrýjaði með aðstoð Suður-
Afríkustjórnar, sem lítur á hjóna
band hvíts fólks og svarts sem
refsiverðan glæp, til ríkisstjórn-
arinnar í London. Úrskurðar er
ekki að vænta fyrr en eftir marga
mánuði. Ruth bíður þess í Lon-
don ,að ákveðið verði, hvort hún
fái að verða drottning. Faðir
hennar hefur neitað að kannast
við hana síðan hún giftist svert-
ingjahöfðingjanum, en hún seg-
ist alltaf hafa búist við því. “Eg
hata kynþáttahleypidóma, sem
mér finnst vera ókristilegir.”
segir Ruth.—Þjóðv. 9. ágúst.
*
Kjötiö á aö kosta 23—24 kr.
Eftir því sem blaðið hefir frétt
þá má búast við að “luxuskjötið
svonfenda, þ. e. sumarslátraða
dilkakjötið komi á markaðinn í
byrjun næstu viku.
Slátrun mun hefjast í kring
um næstu helgi. Dilkar eru sagð-
ir vera vel í meðallagi.
Framleiðsluráð landbúnaðar-
ins er ákveður verð kjötsins, hef-
ir ekki enn tilkynnt um útsölu-
verð þess. Hinsvegar hefir blað-
ið frétt, að kílógrammið af því
muni eiga að kosta 23 eða 24 kr.
í fyrrasumar var útsöluverð
kjötsins um 21 krónu hvert kg.
—Mbl. 10 ágúst
Hættulegt áróðursrit
Rússar bönnuðu að farmur
brezkra bifreiða væri fluttur til
Berlínar.
Bifreiðin var hlaðin biblíum,
sem ætlunin var að úthluta með-
al íbúa Vestur-Berlinar. Rök-
studdu Rússar bann sitt með því
að biblían sé “áróðursrit”.
*
Frakkar eru barnakarlar
París — Barnsfæðingar urðu'
fleiri í Frakklandi á s. 1. ári en
nokkuru sinni á þessari öld.
Alls fæddust 864.000 börn, þús
und fleiri en árið 1947 og 250
þúsund fleiri en árið 1939. Mann-
dauði hefir einnig minnkað til
muna í Frakklandi síðustu árin
og varð 506,000 á s.l. ári. Fæddir
umfram dána voru því 358,000 og
er það met.
*
Tékkar eiga að gleyma
Masaryk og Benes
Póststjórnin í Tékkóslóvkíu
tilkynti í dag, að frímerkin með
myndum af Masaryk og Benes,
fyrrum forsetum Tékkóslóvakíu
sem út voru gefin 1945 — 48
væru ógild og tekin úr umferð
frá og með 31 október n. k. Það
eina, í Prag, sem enn minnir á
að Benes forseti hafi verið til,
eru smámyndir af honum, sem
eru til sölu og stilt er út í suma
búðarglugga.
—Mbl.
“Hvaö segirðu” — dýr
Þegar kapteinn Cook kom til
Ástralíu, náðu skipverjar hans íj
einkennilegt dýr. Þeir höfðu
aldrei séð það áður og spurðu þá
innfæddu, en hvorugir skildu
aðra, hvað það héti.
“Kengúra”, sögðu þeir inn-
fæddu, og — það nafn festist við
dýrið. Löngu seinna komust
menn að því að þegar þeir sögðu
kengúra, voru þeir aðeins að
spyrja: — Hvað segirðu?
Professional and Business Lyirectory
— —
Office Phone Res. Phone 94 762 72 409 Dr. L. A. SIGURDSON 528 MEDICAL ARTS BLDG. Consultations by Appointment DR. A. V. JOHNSON DENTIST • 506 Somerset Bldg, • Office 97 932 Res. 202 398
Taisími 95 826 Heimilis 53 833 DR. K. J. AUSTMANN Sérfræðingur í augna, eyrna, nets og kverka sjúkdómum 209 MEDICAL ARTS BLDG. Stofutimi: 2—5 e. h. ANDREWS, ANDREWS, THORVALDSON & EGGERTSON Lögfrœðingar Bank of Nova Scotia Bldg. Portage og Garry St. Sími 98 291
Dr. P. H. T. Thorlakson WINNIPEG CLINIC St. Mary’s and Vaughan, Winnipeg Phone 926 441 DRS. H. R. and H. W. TWEED Tannlceknar 406 TORONTO GEN. TRUSTS BUILDING C°r. Portage Ave. og Smith 3t. PHONE 96 952 WINNIPEG
J. J. Swanson & Co. Líd. REALTORS Rental, Insurance and Financial Agents Sími 97 538 308 AVENUE Bldg. — Winnipeg H. J. FALMASON & Co. Chartered Accountants • 219 McINTYRE BLOCK • TELEPHONE 94 981
THE WATCH SHOP CARL K. THORLAKSON Diamond and Wedding Rings Agent for Bulova Watches Marriage Licenses Issued 699 SARGENT AVE. Rovatzos Floral Shop 253 Notre Dame Ave. Ph. 27 989 Fresh Cut Flowers Daily. Plants in Season We specialize in Wedding and Concert Bouquets and Funeral Designs Icelandic Spoken
WINDATT COAL CO. LIMITED Established 1898 508 PARIS BLDG. Office Phone 927 404 Yard Phone 28 745 A. S. BARDAL selur líkkistur og annast um utlanr. Allur útbúnaður sá besti. Ennfremur selur hann allskonar mmnisvarða og legsteina 843 SHERBROOKE ST Phone 27 324 Winnipeg
H. HALDORSON BUILDER 23 Music and Arts Studios Broadway and Carlton Phone 93 055 Winnipeg, Canada Lnion Loan & Investment COMPANY Rental, Insurance and Financial Agents Sími 95 061 510 Toronto General Trusts Bldg.
CANADIAN FISH PRODUCJERS Ltd. J. H. Page, Managing Director Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish 311 CHAMBERS ST. Office Phone 26 328 Res. Phone 73 917 GUNDRY-PYMORE Ltd. British Quality - Fish Netting 60 Victoria St., V/innipeg, Man. Phone 98 211 Manager: T. R. THORVALDBON Your Patronage Will Be Appreciated
ÁSGEIRSON’S PAINTS, WALL PAPER AND HARDWARE 698 SARGENT AVENUE Winnipeg, Man. Telephone 34 322 Halldór Sigurðsson Contractor & Builder • 1156 Dorchester Ave. Sími 404 945
The BUSINESS CLINIC Specialize in aiding the smaller business man to keep adequate records and prepare Income Tax Returns. ANNA LARUSSON 508 Mclntyre Blk. Ph. 97 130 FINKLEMAN OPTOMETRISTS and OPTICIANS Kensington Bldg. 275 Portage Ave. Winnip<*g PHONE 922 496
O. K. HANSSON Plumbing & Heating CO. LTD. For Your Comfort and Convenience, We can supply an Oil Burner for Your Home Phone 72 051 163 Sherbrook St, . DR. CHARLES R. OKE TANNLÆKNIR 404 Toronto Gen. Trust Bldg. 283 Portage Ave., Winnipeg • Phone 94 908
KAUPID HEIMSKRINGLU—
ötbreiddasta oq fjölbrevttas+«
íslenzka vikublnði*
PRINCESS
MESSENGER SERVICE
Við flytjum kistur og töskur.
húsgögn úr smærri.íbúðum
og húsmuni af óllu tæi.
58 ALBERT ST. — WINNIPEG
Simi 25 888
C. A. Johnson, Mgr
'JORNSONS

LESIÐ HF.rMSKRINGLIi
ÍÓÖKSTÖRÉI
¥,huvj 1
702 Scrrgent Ave., Winnipecr, Mas.