Heimskringla - 16.05.1951, Blaðsíða 1

Toast Master
BREAD
Good For Toast or Table
At Your Ncighborhood Grocer’s
>__1_____—------------
Toast Master
BREAD
Good For Toast or Table
At Your Neighborhood Grocer’s
LXV ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN , 16. MAÍ, 1951
NÚMER 33.
Islenzkur grasafræðiskennari ráðinn við
Manitobaháskóla
Dr. Áskell Löve, ágætur grasa-
fræðingur heiman af íslandi,
hefir verið ráðinn kennari (As-
sociate professor) í grasafræð-
isdeild Manitoba-háskóla.
Starf hans við skólann byrjar
í septemlber á komandi ihausti.
Dr. Áskell er 35 ára, fæddur í
Reykjavík á fslandi. Eins og
nafnið ber með sér, er Löve af
danskri ætt kominn en langt
fram, því faðir hans var einnig
fæddur á íslandi. Móðir hans er
íslenzk og heitir Þóra Jónsdótt-
ir, borgfirsk, og systir Finns
Jónssonar, er að heiman kom
1908 og við húsabyggingar hefir
starfað í Winnipeg.
Kona dr. Löve er sænsk, grasa
fræðingur eins og maður hennar
og hét dr. Doris Wahlen. Þau
giftust 1940.
Dr. Löve er útskrifaður frá há-
skólanum í Lundi, Svíþjóð, en
kendi vísindi og grasafræði 3 ár
við Háskóla íslands og var að
þvlí búnu skipaður yfirmaður
grasafræðisdeildar háskólans.
Dr. Löve héfir ferðast mikið
og haft með höndum rannsóknir
í grasafræði í Lapplandi, Eng-
landi, Wales, Skotlandi, Svíþjóð
og íslandi.
Hann hefir skrifað nokkrar
vísindalegar greinar í erlend og
íslenzk kona á Gimli
skrifar skáldsögu á ensku
Mrs. Kristine Kristofferson
Frá Ryerson Press í Toronto
er bráðum von á" skáldsögu, sem
skrifuð er af íslenkzri konu á
Gimli.
Konan er Mrs. Kristine Krist-
offerson, fædd og uppalin á
Gimli. Hún stundaði nám á
kennaraskóla í Winnipeg og var
barnakennari á Gimli í 9 ár. Hún
hét Kristine Benson áður en hún
giftist.
Sögu sína nefnir hún “Tanya”
og er frásögn hjúkrunarkonu, er
kemur heim úr síðasta heims-
stríði og sezt að í fámennri bygð
á bökkum Winnipeg-vatns.
Skáldkonan kvað hafa aðra
sögu í smíðum. Heitir hún “Jór-
unn”, byrjar á íslandi á seinni
helmingi 19. áldar, en lýkur á
Gimli.
Kenanri hennar, Miss S. Stef-
ánsson, Gimli, tók brátt eftir
hæfileikum Kristínar og hvatti
hana til söguritunar.
í skóla skrifaði hún sjónleiki.
Mrs. Kristofferson er norð-
lenzk. Móðir hennar, Ólína
Benson, er vestur um haf
kom um aldamótin, var fædd að
Bjargarsteini í Stafholtstung-
um. Kom Kristbjörg, móðir
Ólínu, með henni, en faðir henn-
ar, Kristján Jónsson, var þá dá-
inn. ólína giftist eftir að vestur
kom Gísla Benson á Gimli, en
Dr. Áskell Löve
íslenzk tímarit áhrærandi grasa-
fræði.
Haimskringla birti á sínum
tíma skemtilega skrifaða grein
eftir dr. Löve um berjarækt á
íslandi. Hélt hann vinnandi veg
fyrir íslendinga, að afla sér á
þann hátt nægra ávaxta til nið-
ursuðu.
Hinn bróðir dr. Áskells er
Jón og er hann háskólakennari
í Bandaríkjunum.
Þriðja íslenzka kennarans er
von að Manitoba háskóla á kom-
andi hausti til að taka við for-
stöðu við kennaradeildina í ís-
ienziku. Er skemtilegt til þess
að vita að eiga svo marga “landa”
við einn og sama háskóla.
foreldrar hans Benedikt Bjarna-
son og Guðrún Gísladóttir voru
frá Márstöðum í Vatnsdal í
Húnavatnssýslu.
ÚR ÖLLUM ÁTTUiú
Hvað sem hver einn segir í
máli MacArthurs hershöfðinga,
þá er það eitt víst, að Rússar og
kommúnistar út um allan heim
fagna því, að MacArthur var
rekinn, og telja sínum málstað
borgnara fyrir bragðið. Skýrir
nokkuð, sem sagt er, betur
deilu Trumans og MacArthurs,
en þetta?
*
Jacob Penner, bæjarráðsm., í
Winnipeg, sem nú er í heimsókn
í Rússlandi með sveit kommún-
ista héðan, var af bæjarráðinu
í gær veitt leyfi til sex vikna
burtuveru, eins og M. J. Forkin
fór fram á fyrir hönd flokks-
bróður síns.
*
Veðri er spáð hlýrra næstu
daga, en var í gær í Winnipeg,
og sléttufylkjunum. Það lá sum-
staðað við frosti.
★
Alfreð John Atherton, sím-
ritari, sem kent var um CNR
járnbrautaslysið mikla vestur í
Klettafjöllum er 21 dóu af, hefir
verið sýknaður. Slysið var talið
stafa af því, að símritari endur-
tók ekki skeyti um ferðir lest-
anna, sem þarna rákust á, en úr
því höfðu fallið eitt eða tvö orð.
John Diefenbaker þingmaður
fyrir Lake Centre, Sask., á Sam-
bandsþinginu, hélt þriggja kl.-
tíma varnar ræðu fyrir Alfred.
*
Bandaríkin hafa tapað 212
flugförum í Koreustríðinu, en
kommúnistar 149. Þetta er haft
eftir flughersráðinu í Washing-
ton. Grein er ekki önnur fyrir
þessu gerð en sú, að kommúnist-
ar hafi færri flugför í orustum
þó nóg sé af þeim norðan eða
vestan megin við Yalu-iljót til
vara eða grípa til seinna. Aftur
hafi Sameinuðu þjóðirnar flug-
förin til að berjast á móti vagn-
liði kommúnista, sem byssur
hafi góðar til að skjóta á loft-
förin.
*
Stjórn Nýfundnalands hefir
birt reikninga sína yfir s.l. ár.
Bera þeir vott um góða afkomu.
Útgjöldin nema 31 miljón á ári
en það gefur stjórninni 14 milj-
ón dala tekjuafgang.
Það hefir eitthvað breyzt í
landinu sðan það sameinaðist
Canada.
*
Nýju listiskipi ætla Banda-
ríkjamenn að hleyppa af stokk-
unum 23 júní í NéWport Va.
Það er 51,500 smálestir og
stærsta, skrautlegasta og hrað-
skreiðasta farþegaskip sem
vestra hefir verið smíðað.
*
Ti'l þess að vinna við mann-
talið, sem í júní byrjar, þurfa
370 menn í Winnipeg. Kaupið
er 8 cent á nef!
★
Til Halifax komu s.l. mánu-
dag 1700 innflytjendur á þremur
skipum frá Evrópu. — Það er
stærsti hópurinná einum degi
á þessu ári. •
★
Fjögra ráðgjafafundur sem
haldinn var í gær í Rose Palace,
í París, stóð yfir eina mínútu. I
Þetta er 52 fundur, sem þeir,
hafa haldið. Philip Jessup
Bandaríkjafulltrúin, sem var
forseti setti fund kl. 4 e. h. og
bauð hverjum sem vildi orðið.
En engan fýsti að taka til máls.
Klukkan eina mínútu yfir fjög-
ur var gengið af fundi.
A
Rita Hayworth, ein af fremstu
stjörnunum í Hollywood á sín-
um tíma, giftist fyrir tveimur
árum forríkum Múhammaðstrú-1
ar manni, Aly Khan, syni hins
mikla Aga Khan, stjórnara víðs-
feðms ríkis og andlegs leiðtoga
fjölmennrar þjóðar. En Rita
virðist þessa stundina vera að
ráðgera að skilja við mann sinn
og biðja hann að skaffa sér
þriggja miljón dala meðlag með
barni þeirra.
Rita kom fyrir skömmu til
Lake Tahoe, Nev., og er að leita
sér þar að húsi.
Henni virðist því skilnaður í
huga.
Aly Khan kvað hafa skrifað
henni, að hann ætlaði ekki að
setja sig upp á móti vilja henn-
ar, en bað hana að hugsa mál sitt
vel áður en hún afréði skilnað
Barn þeirra minti hann Ritu á,
að ihún hefði lofað sér, að láta al-
ast upp í sið Múhamaðstrúar-
manna.
Gifting
Gefin voru saman í hjónaband,
að heimili séra Philip M. Pét-
ursson, 681 Banning St., s. 1.
laugardag 12. maí, Thomas Don-
ald Richardson og Ásger^ur
Laura Johnson, dóttir þeirra
hjóna John Johnson og Ólínar
Josephson. Þau voru aðstoðuð
af Douglas Richardson bróður
brúðgumans og Margaret John-
son systur brúðarinnar. Nokkur
ættmenni brúðhjónanna voru
einnig viðstödd. Að athöfninni
lokinni fór fram brúðkaupsveizla ■
að heimili brúðarinnar 735 Home
St. Framtíðar heimili þeirra;
verður að 680 I^Æountain Ave., í
Winnipeg.
* * *
Mrs. Anna Thorlakson, 73 ára,;
ekkja eftir John V. Thorlákson, S
fyrrum að 1481 Pacific Ave., dój
s. 1. föstudag. Hana lifir einn1
sonur, Daniel. Útför fór fram
frá Bardal-útfararstofu í gær.
Þeir sýndu list við ljóð
og lag
og gerðu garð vorn
frægan.
Sjötíu og fimm ára afmæli
hans hátignar, Hákons, Noregs
konungs, var haldið hátiðlegt
með miklum fögnuði um allan
Noreg, 3. ágúst 1947, og tóku svo
einnig norðmenn þátt í þeirri at-
höfn víðsvegar um heim, hvar
sem þeir voru búsettir, því Há-
kon konungur er mjög virtur
og vel metinn af norskri alþýðu.
Ennfremur sáust þess glögg
merki heima á íslandi um þær
mundir og svo hér vestan hafs,
bæði í Bandaríkjunum og Can-
ada, þar sem Norðmenn búa fjöl
mennastir utan heima landsins;
voru því gleðimót haldin víðs-
vegar í tilefni af afmæli kon-
ungs. Norska þjóðin er traust-
um tryggðaböndum tengd við
okkur íslendinga, að fornu fari,
eins og allir vita, því verðum
við næmir fyrir öllum meiri-
háttar athöfnum norðmanna; og
fylgjumst með, þegar eitthvað
sérstakt er þar um að vera, og
heillaóskir frá íslenzku þjóðinni
fylgja þeim ávalt á braut, við
slík tækifæri; og svo fór einnig
um afmæli Hákonar konungs að
þessu sinni.
í höfuðstað íslands, Reykja-
vík, hafa norðmenn myndað
með sér félagskap, því þeir eru
þar fjölmennir, að lokknu slíð-
asta stríði, félagið nefna þeir
Nordmannlaget, þ.e. Norðmanna
félagið. Við konungs afmælið
vildi það sína sem eðlilegt er,
virðingu sína* og tryggðir til
heima landsins og varð margt á
boðstólnum. En 'þá komu tveir
íslendingar til sögunnar, með
einlægni og af eiginhvötun, og
mun þar hafa runnið fornaldar
kongablóð til skildu. Rithöfund-
urinn og skáldið, Helgi Valtýs-
son, búsettur á Akureyri á ís-
landi; og tónskáldið og sung-
stjórinn Helgi Sig. Helgason,
búsettur í Blaine, Wash. Komu
fram á sviðið, sá fyrri yrkir
minni konungs, á norsku, en sá
síðari, semur fagurt lag við
kvæðið, báðir tóku hlýjum hug-
um saman um smekkvísi og feg-
urð að því verki, sjálfum sér og
þjóð vorri til sóma.
Formaður Nordmannslaget, í
Reykjavík er Einar Fárestveit,
hann tók sér ferð á hendur til
Osló og samdi þar um glæsileg-
ustu útgáfu af konungs kvæð-
inu, og laginu eftir þessa tvo á-
gætu íslendinga. Fram síða á
hverju eintaki er prýdd með
mynd af Hákoni konungi, og
fána litum Noregs og íslands,
og ennfremur nöfnun> beggja
böfundanna, litprentuðum frái-
gangur allur hin þrýðilegasti.
Einar formaður Nordmannslag-
et í Reykjavík, lét ekki þar með
búið. Hann lét binda tvö eintök
af heftinu í blátt íslenzkt sauð-
skin og labbaði með það uppi
konungs höllina, og skeinkti
konungi og krónprinsi sitt ein-
takið hvorum, og hlaut þakkir
og lofsyrði fyrir. Varð konung-
ur glaður við kveðju þessa, sem
svo margir menn ágætir hefði
staðið að úr þessum þjóðríkjum,
og þeim eigi allsmáum, eg hefi
ekki séð neitt í íslenzku blöð-
unum um þetta sérstaka atriði
sem hér um ræðir, því finst mér
skilt að einhver veki máls á
þessum merkis atburði norr-
ænnar menningar.
Það gladdi mig persónulegá
og svo veit eg ótal íslendinga
bæði austan hafs og vestan, að
síðasta tímarit, þjóðræknisfé-
lags íslendinga í Vestur heimi,
undir ritstjórn æsku vinar míns
Gísla Jónsson, birti mynd af
Helga Sig. Helgassyni, tónskáld
og söngstjóra og stutt ævigrip
af listaferli hans; það er tími
komin til að íslendingar skilji
Snjór kom mikill í marz, en lá
ekki lengi, enda hefði það komið
sér illa. Menn hafa ekki farar-
tæki sem þurfa í snjó. Mið apríl
byrjaði þur veðris kafli, hélst í
28 daga, og þornaði þá svo að
jörð varð of þur, og sagt er að
það, að ekki er nauðsynlegt leng j miklar skemdir hefðu orðið a
ur að bíða þar til maðurinn er snemvöxtum kartöflum og öðru
dáinn til að láta hann njóta sann j grænmeti. Nokkrar frost nætur
mælis fyrir verk sín hér á jörðu. komu og var sagt að miklar
Helgi Sig. Helgason, er einn
af þeim íslendingum, sem borið
hefur skjöld vorn til sóma hér
vestan hafs um langt skeið, á
meðal hins norræna kynflokks,
hann hefur stjórnað og æft
söngflokka bæði í Canada og
Bandaríkjunum meðal Svía,
Norðmanna og Íslendinga, svo
tugum skiftir, og allir minnast
hans sem ágætis leiðtoga, með
kæru þakklæti, og nú smellir
hann laginu við konungskvæði
Helga Valtýssonar til uppfyll-
ingar við öll sín fögru tónsmíði;
þökk sé honum frá þjóð vorri
fyrir alt hans verk.
Varla get eg lokað svo þess-
um línum, að eg ekki minnist
höfundar hins umtalaða kon-
ungskvæðis. Rithöfundarins al-
kunna og skáldsins, Helga Valt-
ýssonar, hvað hann hefir lagt af
mörkum til íslenzkra bókmennta
um langt skeið, þarf eg ekki hér
að lýsa, öllum lesandi og hugs-
andi fslendingum er það kunn-
ugt. Hitt er ekki víst að almenn-
ingur þekki drenginn eins og
eg persónulega, frá æsku árum
hans, var lítill snáði þegar við
gengum til spurninga fyrir ferm
ingu, hjá séra B. Þorlákssyni,
sem kristnaði okkur báða, en á
leiðinní heim frá kyrkjunni urð-
um við samferða, strákarnir, og
bar þá margt á góma, og altaf
bar Helgi litli meiri hlut í öll-
um mála þvælingi; hvort heldur
var um trúmál, pólitík, eða
heims mál yfirleytt, og hefi eg
þá skoðun en að fáir standi hon-
um á sporði þegar til vits og rit-
snildar kemur og sanngirni, á
hvaða tungumáli sem er. Hér
með þakka eg þeim vinum mín-
um báðum, Helga Valtýssyni og
Helga Sig. Helgassyni, fyrir vel
unnið verk til sæmdar vorri þjóð
með kvæðinu og laginu, sem
þeir sömdu við hið áður minsta
tækifæri, og veit eg að hér mæli
eg fyrir munn fjölda íslendinga
bæði austan og vestan hafs.
H. E. Magnússon
BRÉF TIL HKR.
R.R.l. White Rock, B. C.
Kæri ritstj.:
Aðeins fáar línur um leið og
eg sendi áskriftargjaldið til
blaðsins. Það hefir dregist fyrir
mér að senda það, án þess að eg
hafi grætt nokkuð á drættinum.
En af þvtí eg er skuldlaus fram
í maí, hefi eg ekki fengist um
það; það mun vera gömul skoð-
skemdir hefðu orðið á ávöxtum
trjáa, því ef blómin á trjánum
frjósa nýútsprunginn ónýtist á
vöxturinn. Nokkrir skógareldar
geisuðu og gerðu einhvern
skaða, en svo ringdi dálítið 25
og 26. apníl og hjálpaði það að
slökva eldana. Nú er maí að
byrja, og veður gott en ekki
hlýtt og gróður fer lítið fram.
Heilsufar hefir sjálfsagt ekki
verið verra hér en víða annars-
staðar, en í marz og apríl gekk
vond influensa og sumstaðar
mislingar, en er nú víðast í rén-
un. í Blaine, Wash., lést eitt-
hvað af öldruðu fólki. Á elli-
heimilinu þar létust 6 konur á
stuttum tíma. En um það verð-
ur að líkindum skrifað þaðan,
svo eg læt það mál bíða þeim
sem þaðan skrifa.
Efnaleg afkoma fólks mun
vera í meðallagi. Kaupgjald
þeirra sem vina er hátt og allar
afurðir í afar verði, og veitir
ekki af því verð á öllu sem menn
þurfa að kaupa, er nálega í tvö-
földu verði við það sem var fyr-
ir 5 árum og skattar fara altaf
hækkandi.
Óánægja hefir risið bér gegn
fylkisstjórninni 1 Victoria út af
spítala skatti og auknum sölu-
skatti, og var um tíma af sumum
krafist að þingið yrði leyst upp,
og gengið til nýrra kostninga.
En því var lýst yfir af stjórnar-
flok'knum, að engar kosningar
yrðu fyr en á réttum tíma 1953.
Má vera að þeir bæti fyrir sér
þangað til. Væri nú gengið til
kosninga væri lítil von fyrir
samvinnu flokkinn að vinna.
Um Ottawa stjórnarfarið heyr
ist lítið talað. Það mun flestum
ljóst, að þar er öllu stjórnað af
fullkomnu einræði, og litið á
þarfir lægri stéttana með full-
komnu kæruleysi.
Eg ætlaði einu sinni í vetur
að skrifa fáein orð um komu P.
V. G. Kolka læknis. En það varð
ekki af þvá. Eg var lasinn um
tíma svo hélt eg að aðrir yrðu
frekar til þess, og hefir það orð-
ið, en þeir dómar hafa orðið
nokkuð hjáróma. Eg var á sam-
komunni sem haldin var í Blaine
og fanst mér hún ágæt, og min-
ir mig að skrifari Öldunar, Mrs.
J. Vopnfjörð segði rétt og vel
frá þeirri samkomu, í íslenzku
blöðunum. En svo hafa dómar
orðið nokkuð misjafnir einkum
í samtali manna á milli. í Van-
couver virðast hafa orðið mis-
0
tök, sem fyrir lesarinn átti ekki
sök á, svo sem að hljóðberinn var
un, að sá standi í skilum, sem
passar að vera skuldlaus, án, - ó\ag\, í Blaine var öllu vel fyr-
þess að borga fyrir fram. Eg -r ^omið og á móttökunefndin
sendi því með þessum línum 3. j þakkir skilið fyrir það. Húsið
(þrjá) dalina, og vona að fá var vej vajig Dg hugulsemi að
kvittun við tækifæri. Það er nú ]áta alt aldraða fólkið hafa
orðið svo langt síoan eg skrif-| skemtUn af var vel til. fallið. Það
aði Hkr. síðast, að eg ætti að, eru endurminningar frá gamla
geta skrifað eitthvað í fréttum.; landinu Sem við þráum. Tæki
En það er ekki því fyrst er alt ■ nýja tímans sjáum við hér — og
svo líkt hvað öðru og svo er eg ^, nú s> mest unnid með vélum
að verða svo gleyminn að eg heima> héðan fluttunlf og bygg-
man tæpast í dag hvað skeði í -ngar hafi risið upp j hérlendum
Sær- | stíl, breytir það engu frá því
Það mætti þó geta þess, að sem maður sér hér daglega. Fyr-
síðastliðinn vetur var ekki harð- irlestur læknisins var ágætur,
ur, miðað við vetrarhörkur í! og þd maður væri honum ekki
austurfylkjum landsins. — En; alstaðar sammála, skiftir það
tíðin var afar rosasöm, rigning engU( hvorki hann né þjóðrækn-
og stormasamt með mesta móti. Framh. á 4. bls.