Heimskringla - 18.03.1953, Page 1

AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT"
BREAD
“Tops in Quality 8e Taste”
CANADA BREAD -look £or the
Bright Red Wrapper

tr'

L
AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANADA BREAD —look for the
Bright Red Wrapper
w1
LXVII ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN 18. MARZ 1953
NÚMER 25.
FRÉTTAYFIRLITJOG UMSAGNIR
STRÆTISVAGNAREKSTUR- eða hitt, að Washington-stjórnin
INN í WINNIPEG er að fara fram á 16 biljón dala
veitingu að nýju til hernaðar,
Eins og kunnugt er, hefir nú gefur hann ekkert í skyn um.
fylkisstjórnin strætisvagnarekst-
Flugför hafa sézt á sveimi í
norður-héruðum Canada, sem
enginn þekkir eða á von á, en
ur Winnipegborgar með höndum.
Hún fékk hann með í orkukaup-
unum af Winnipeg Electric fé-
laginu. En straetisvagnarekstur- \ haídi6^ aöséu frá Rús'slandi.
tnn vtll nu fylkisstjornin selja og
býður Winnipeg-bæ og úthverf-
um bæjarins, að selja þeim hann:
á góðu verði, eða innan við tvær I
°g hálfa miljón, alla vagna og
^>na miklu byggingu Winnipeg
Electric félagsins. Hafa úthverf-
in undir eins gengið að skilmál-
um fylkisstjórnar, en í Winni-
peg er beðið eftir almennri at-
kvæðagreiðslu, er fer fram um
þetta 25. marz. Þykir ekkert lík-
legra en að bærinn gangi að kaup-
unum. Verðið verður aldrei lægra
en Þetta og bærinn hefir tögl og
hagldir^á fargjaldi í bænum eftir
það. Takist þjóðeignarekstur á
þessu fyrirtæki eins vel og á
Hydro-kerfinu, er ekki kaupin
neitt að óttast.
HEIMSSKAUTANNA
Á MILLI
t>að hefir orðið að samningi
milli Breta og Bandaríkjamanna,
að stöðva innflutning vopna og
hernaðarvöru til Kína. Það eru
svo margar vörur, sem til hernað-
ar eru þarflegar, að þetta hlýtur
að stappa nærri fullu vörubanni.
Á fjárhagsári Manitoba-stjórn-
ar, sem er að líða, er sala á áfengi
talin nema 30 miljón dölum í
stjórnarbúðunum einum. Græðir
stjórnin 8 miljónir á því. En ýms-
um fylgismönnum stjórnarinnar,
þykir þetta víst ekki nægur
gróði og biðja um rýmkun á á-
fengissölu. F. L. Jobin, liberal
þingmaður frá The Pas, krefst að
þingið leyfi atkvæðagreiðslu um
rýmkunina.
★
Chris Halldórsson þingmaður
^rá St. George, lagði til að fylk-
>sstjórn Manitoba skipaði nefnd
til að rannsaka fiskisölu í Mani-
toba. Hann kvað árið 1951-1952
um 6,578 menn stunda fiskveiðar,
afla 35 miljón punda, er á fram-
leiðsluverði kostaði yfir fjögur
miljón dala, en á smásöluverði
um 7 miljónir. Að atvinnugrejn
þessari í fylkinu störfuðu alls m
Um 13,000 manns. Rannsókn var
hijög þörf álitin er málinu var
fyrst hreyft af dr. Thompson og
&kipun nefndar í það, mun vís.
★
Errick Willis foringi íhalds-
flokksins í Manitoba, hélt fram á
fylkisþinginu, að Winnipeg setti
að hafa meiri sjálfstjórn en hún
hefði sem líklegast meinar víð-
ara tekjusvið. En hann vildi
fækka skólaráðsmönnum. C.C.F.
flokksmenn voru ekki með að
fækka fulltrúum í skólaráði, hver
ennur hlunnindi, sem bænum
væri veitt.
Pélag Ellistyrsþega og blindra
1 Manitoba hefir farið fram á
vig þing Manitoba, að það
bækki ellistyrkinn úr sínum vasa,
sem svarar ,10 dölum á hvern
mann og skuli greiðast frá 1. jan.
1953.
★
Einn af öldungadeildar þing-
^ónnum Bandaríkjanna, Lynden.
E- Johnson, demókrati frá Texas,
Segir að þriðja stríðið geti nú
br°tist út innan fárra klukku-
stnnda. Hvort það eru flugvéla-
skærurnar á landamærum Evrópu
°S Rússlands, sem hann óttast,
Bruce Hutchison, canadiski rit-
höfundurinn víðkunni er nú
staddur á Englandi og verður
fram yfir krýningarhátíðina. í
greinarstúf, sem hann skrifar í
blaðið Winnipeg Free Press í
gaerkvöldi, heldur hann því fram,
að Bretar skopist að Bandaríkja-
mönnum á óverjandi hátt, syngi
skopsöngva um þá og máli sem
trúða. Mr. Hutchison segir svo
mikið að þessu kveða, að vel gæti
svo farið, að hið sameiginlega
verkefni þessara þjóða að standa
á verði gagnvart árásum á lýð-
ræði heimsins, fari út um þúfur
og leiðir Breta og Bandaríkjanna
skilji.
★
Þjóðbrautakerfið (C. N. R.)
sýndi gróða á síðast liðnu ári í
fyrsta sinni síðan eftir stríðið
1945. Gróðinn nam $142,000. Á
árinu áður var tap félagsins 15
miljón dalir.
★
Ron D. Turner fjármálaráð-
herra Manitoba, segir í ársreikn-
ingi sínum fyrir fjárhagsárið frá
1. apríl 1953 til 1. apríl 1954,
þurfi fylkið með $54,448.405 til
að sjá fyrir öllum útgjöldum.
í>etta eru hin hæstu útgjöld í
sögu fylkisins og nærri fimm
miljónum meira en á s. 1. ári.
★
í öryggisráði Sameinuðu þjóð
anna fór fram val á eftirmanni
Tryggve Lie, sem aðalritara fé-
lagsins. Einn maður var þar lang
hæstur og hlaut öll greidd at-
kvæði nema Rússans eða 9 af 11.
Einn fulltrúi var ekki á fundi.
En Rússinn, þó einn væri á móti,
greip þarna til neitunarvalds síns
í 56. sinni, Þetta var eitt af fyrstu
störfum fulltrúans, sem sendils
Malenkov.
ur ekki fylgt fastri áætlun á Is-
landi nema helzt fyrstu daganna,
en síðan athugað, hvort menn
vildu fara hópferðir saman um
landið. Á lítill vandi að vera að
skipuleggja slíkar ferðir, er til
íslands kemur og þá eftir ósk-
um manna.
Bið eg menn svo að veita at-
hygli frekari auglýsingum, er
birtast kunna í næstu blöðum.
Finnbogi Guðmundsson
30 Calvell Apts.
449 Kennedy St.
Winnipeg.
MANNFAGNAÐUR MEÐAL
ÍSLENDINGA í SEATTLE
FJÆR OG NÆR
hópferðin TIL ÍSLANDS
í SUMAR
Alvarleg breyting er nú kom-
á menn í íslandsfararmálinu
og umsóknir teknar að berast úr
ýmsum áttum. Er vonandi, að
skriðurinn haldist, unz tekizt
hefur að fylla flugvélina.
Þeir í Canada, sem eiga ekki
gilt vegabréf og hafa ekki enn
sótt um það til Ottawa, geta nú
skrifað eftir umsóknareyðublöð-
um til mín og þannig flýtt fyrir
sér. Hefur Grettir ræðismaður
útvegað þau hingað í því skyni.
Síðan þurfa menn að senda þessi
eyðublöð útfyllt til Ottawa (The
Passport Officer, Department of
External Affairs, Ottawa). Að
fengnu vegabréfinu þurfa menn
að senda það til áritunar til
Grettis L. Jóhannssonar, ræðis-
manns, 910 Palmerston Ave.,
Winnipeg. En frá því hef ég
skýrt áður.
Eg minntist lauslega á kostn-
ar um hann. Er hann þar áætlað
Valdimar Björnsson fjármála-
ráðherra hefir ekki haldið kyrru
fyrir síðan hann var hér síðast á
ferð. Hann er búinn að skreppa
heim til íslands, dvelja þar í 5
daga og er kominn aftur vestur
Frá ferð hans mun síðar sagt
verða.
★ ★ ★
Ársfundur fslendingadagsins
var haldinn í góðtmeplara hús-
inu, mánudagskvöldið þ. 16. marz
1953. Fundurinn var fámennur
að vanda en all líflegar umræð-
ur. Hátíðahaldið fer fram' að
Gimli 3. ágúst næstkomandi.
Þesssir hlutu kosningu í nefnd-
ina til tveggja ára:
Jochum Ásgeirsson, Allan
Finnbogason, próf. Finnbogi
Guðmundsson, Axel Vopnfjörð,
Snorri Jónasson.
Þeir sem eiga eftir árið í nefnd-
inni eru: Séra V. J. Eylands,
Steindór Jakobsson, Paul Bardal,
Jón Laxdal, Davíð Bjömsson.
Auk þessara eiga sæti í nefnd-
inni fjórir frá Gimli og tveir frá
Selkirk.
Nefndin skifti með sér verkum
þannig:
Jón K. Laxdal, forseti
Bjarni Egilson, Gimli v.-forseti
Davíð Björnsson, ritari
Próf. Finnbogi Guðmundsson, v.-
ritari
Jochum Ásgeirsson, féhirðir
Steindór Jakobsson, v.-féhirðir
W. J. Árnason, Gimli, eignavörð-
» ur.
Yfirskoðunarmenn reikninga:
G. L. Jóhannsson og Guðmann
Levy.
Programmsnefnd skipa: Stein-
dór Jakobsson, Davíð Björnsson,
Snorri Jónasson, Paul Bardalí
próf. Finnbogi Guðmundsson,
Bjarni Egilsson.
Garðs- og flutningsnefnd
skipa: Allan Finnbogason, Joch-
um Ásgeirsson, W. J. Árnason,
Guðm. Magnússon, Einar Mag-
nússon.
Auglýsinganefnd skipa: Snorri
Jónasson, Jochum Ásgeirsson,
Paul Bardal.
íþróttanefnd skipa: Snorri
Jónasson, Bjarni Egilsson, Ei-
líkur Vigfússon, Allan Finn-
bogason.
Upplýsinganefnd skipa: Davíð
Björnsson, Jochum Ásgeirsson,
Sigurjón Björnson
13. des. s.l. var fjöldi fólks
samankomið að heimili Björns
Björnsonar, 6747-22 N. W.
Seattle; tilefnið var, að faðir
hans Sigurjón Björnson, hafði
verið 80 ára að aldri, þremur dög-
um áður, þ.e. 10 des., en sökum
fjarlægðar, var ekki hægt að
hafa samsætið á réttum afmælis-
degi. (Sigurjón er búsettur í
Blaine, Wash.)
Og hvað gerir það svo til, ef
viðeigandi persónu er sýnd
verðskulduð virðing á merkum
tíma mótum ævinnar, þó 3 daga
munur sé? Aðal atriðið er mað-
urinn sjálfur og minning hans.
Mr. and Mrs. V. Guttorms-
son .................. 4.30
Mr. and Mrs. J. K. Jonas-
Barney Björnson, eins og hann
er alment kallaður hér, er þekkt-
ur bíla viðgerðarmaður hér.
Hann stóð fyrir og
stýrði afmælis-samsæti föður
síns, á sínu prýðilega heimili.
Afmælisbarnið 80 ára, sat í hæg-
indastól og hlýddi og horfði á
það sem fram fór; yfir 30 manns
var hér saman komði af ættingj-
um og æskuvinum, afmælis
■ drengsins. Tel eg mig einn af
þeim, sem þessar línur rita, því
við Sigurjón erum sveitungar,
og eigum því sömu æskustöðvar
að minnast, þ.e. úr Loðmundar-
firði á Austurlandi.
Athöfnin byrjaði með söng,
(Hvað er svo glatt,) sem íslend-
ingar hafa sungið hvellum rómi
á öllum sínum samkomum síðan
á fyrstu landnámstíð, hér í álfu,
og fram á þennan dag. Því.næst
tók Barney til máls og ávarpaði
föður sinn mörgum fögrum og
hjartnæmum orðum, með þakk-
læti fyrir uppeldið og alla föð-
urlega umhyggju fram til þessa
dags. Barney, er vel máli farin,
enda fékk hann ósvikið lófa
klapp. Því næst var kallað á
ýmsa úr hópnum og mæltu flest-
ir nokkur orð, sem lýstu virð-
ingu og ástríku hugarþeli til
heiðursgestsins, og var það eng-
in furða, því hér rann ættarblóð
Sigurjóns gegnum allar æðar
þeirra er viðstaddir voru, aðeins
með fáum undantekningum.
Mér var leyft að tala lengur
en flestum, sökum þess, að ævi-
ferill okkar Sigurjóns hafði leg-
ið saman um langt skeið, fyrst
heima á íslandi, og svo af og til
son.................. 25.00
Mrs. Sveinrun Einarson. .. .1.00 hér vestan hafs. Sigurjón Björn-
Gefið í Blóma sjóð Thorðarlson misti föður sinn þegar
Backman í hugljúfri minningu
um kæra vini og nágranna Maríu
liann var 8 ára gamall, fluttist
hann þá til móðurbróðir síns,
og Thorlák Nelson........$10.00 Rustikusar Jónssonar, sem þá
en þá
búizt við miklum ferða-j
máltíð. En þeir verða áreiðan-
lega hverfandi fair í ferðinni.
Eins og eg sagði í upphafi, verð-
Vilborg og Vigf. J. Guttormsson
Gefið í blómasjóð Thórðar
Backman. í hugljúfri minningu
um tryggan og góðan vin, Agúst
Magnusson ...............$5.00
Vilborg og Vigf. J. Guttormsson
Gefið í minningu um Sigríði
Myrdal .................. $1.00
Mr. and Mrs. Fred Thorlakson
Lundar.
Gefið í minningu um ástkæran
eiginmann Jón Eyólfson . .$5.00
Guðrún Eyólfson, Lundar
★ * *
Gjafir til Sumarheimilisins
á Hnausum
Mrs. J. Stefánsson, Elfros,
Sask. (áheit)......... $5.00
Mr. og Mrs. G. O. Gísílason,
Gimli, Man............ $5.00
í Blómasjóð “I þakklátri minn-
ingu um vin þeirra Herman von
Renesse
Kærar þakkir
Afrs. P. S. Pálsson
Gimli, Man.
* * *
Til Gests Kristjánssonar
(Ort meðan hann flutti kveðju
Leifs Eiríkssonar félagsins á
lokasamkomu Þjóðræknisfélags-
séra V. J. Eylands.* * ins)
* * . • Undir fögrum orðum þinum
DONATIONS önd mín varð af hlýju klökk.
to the Ladies Aid “Björk” for Lifir enn í gömlum glæðum.
Old Folks Christmas Dinner Gestur, hafðu kæra þökk!
Gisli Olafson $25.00 Richard Beck
Mr. and Mrs. Olafur H. * * »
Magnusson . 2.00 Á Burnaby Hospital í Van-
Torfason Bros . 2.00 couver lézt 1. marz 1953, Sigurð-
Mrs. A Magnusson and ur Jónas Sturalugsson, 74 ára
Mia gamall. Hann lifa kona hans,
Gudrun Eyolfson . .1.00 Helga, einn sonur, Sigurður, í
Keli Erickson Seattle, 3 dætur, Mrs. A. Mac-
Mr. and Mrs. Arni Palson . .5.00 P'herson, Burnaby, Mrs. A. Hop-
Bjarni Arnfinson . 1.00 en, Kitimat B. C.; og Mrs. F. El-
Kristin Halldorson . 1.00 liott, S. Burnaby. Séra Sigmar
Th. Nelson . 1.00 frá Blaine jarðsöng. Hinn látní
Jon Sigurjónsson . 1.00 var um skeið í N. Dakota og á
Jón Rafnkelson . 1.00 þar bróðir á lífi sem Jerry heitir.
bjó á Nesi í Loðmundarfirði, þar
ólst hann upp til fullorðins ára,
þar kyntist eg þessum ágæta
dreng því báðir vorum við á
líkum aldri, og smalar um líkt
skeið, í þeirri fögru sveit. 21 árs
að aldri giftist Sigurjón Jónu
Jónsdóttir ekkju frá Dallandi í
Húsavík eystra. Þeim varð
barna auðið, tvær dætur og einn
sonur, sem hér hefur sérstaklega
verið minst, nöfnin eru: Guðrún
Þorbjörg, Björg Elísabet, og
Björn.
Sigurjón var sérstaklega hepp-
in með kvonfang sitt, þvi kona
hans Jóna var öllum þeim kost-
um búinn, sem eina konu mátti
prýða, enda fór hjónabandið eft-
ir því, með ástúð og farsæld um
langt æviskeið. Þau bjuggu á
áðurnefndu Dalllandi um nokk-
ur ár, en fluttu til Canada 1903,
settust að í Winnipeg um tíma.
Þar stundaði Sigurjón húsasmíð-
ar, bæði upp á eigin reikning og
svo fyrir aðra.
Eftir nokkur ár í Winnipeg,
flutti hann búferlum út á land
SIGURJÓN BJÖRNSON,
80 ÁRA
Afmælis vísur
Þú vanst sigursæld og prýði,
sumar og vetur alla daga,
þín mun einstæð ævi-saga
atorkan og þróttur í stríði.
Ætternið sér ekki leyndi,
altaf fylgdi þér til verka,
þú varst löngum stóra sterka,
stoðin, þegar á þig reyndi.
Þegar sól að sævi hallar,
signir jörð með töfra snilli
þegar engill á þig kallar,
átt þú vísa Drottins hylli.
H. E. M.
nokkru síðar keypti hann
seldi aftur 1916, flutti út á land
mjólkurbú í Winnipeg 1913,
í byggðina, sem kölluð var Hóla-
1926; seldi svo á ný og
flutti til Blaine, Wash., 1931.
Þar sem hann lifir nú. Sínir alt
þetta dugnað og atorku.
10 febrúar 1948 misti vinur
minn sína ágætu konu, Jónu, og
varð það honum og börnum
hans sár sorg, þótt hún væri
hnigin mjög að aldri. Sigurjón
er góðum gáfum gæddur og
víðlesinn og stálminnugur og er
sérstök ánægja að eiga samræð-
ur við hann.
Við höfum skrifast á um langt
skeið, og eru bréf hans altaf efn-
isrík og Vel stíluð, og hitta í
mark á því málefni, sem um er
að ræða í það sinnið.
Oft og einatt hefur hann sent
greinar í íslenzku vikublöðin —
sem bera sömu einkenni, og ætt-
um við flestir landar að muna
eftir greininni í Heimskringlu,
fyrir nokkrum árum, þar sem
hann réðist á íslenzku vikublöð-
in hér vestra, fyrir þá ósvínnu,
að vilja ekki birta æviminningar
dáinna íslendinga hér vestra
nema fyrir borgun. Aðeins 4
þuml. voru gefnir fyrir, í Lög-
bergi og Hkr., til frásagnar um
dauðsföll landnemanna, afgang-
inn, ef lengri var, varð að greiða
í pening út í hönd til blaðanna.
Því líkt endemi í blaðamensku
hefur aldrei þekkst, austan hafs
eða vestan. En það entist ekki
lengi sem betur fór, svo einhverj
ir sáu að sér, sem um blaða-út-
gáfuna fjalla, því nú birtast ævi
minningar hvaðanæva af merkum
ágætum íslendingum, sem byrgja
bein sín hér í mold, og má sann-
arlega þakka Sigurjóni fyrir að
stinga á því kýli, með því að
skrifa hina efirminnilega vakn-
ingargrein til blaðanna.
f samsætinu bárust afmælis-
drengnum heilla óskir og kort
með fögrum orðum frá vinum og
sífjaliði, sem ekki gat verið við
statt, enda er ættar og fjöl-
skyldumeiður Sigurjóns, orðin
stór vaxinn, bæði í Canada og
Bandaríkjunum, og breiðir sína
fögru limi í allar áttir, og ber
þar engan skugga á það, sem ís-
lenzkt er.
Við lok þessarar veizlu reis 80
ára drengurinn úr sæti, og flutti
fögur þakkarorð til allra sem hér
voru samankomnir ,og hefðu
gert honum þessa minningar-
stund um 80 ára afmælið, svo
yndislega og eftirminnilega, sér-
staklega þakkaði hann skyldu-
liði sínu, börnum og barna-börn-
um fyrir 80 dollara peninga gjöf
sem meinti $1.00 fyrir hvert ár
liðinnar ævi. Því næst var sung-
ið Eldgamla ísafold, og My
Country.
Þá voru bornar fram veitingar
af mikilli rausn, eins og vandi
er til meðal íslendinga, eftir dúk
og disk var stíginn dans langt
fram á nótt, eftir músiki frá
splúnku nýjum líru kassa. Af-
mælis drengurinn tók eina döm-
una eftir aðra og sveiflaði þeim
í kring, í ríli og pólka, og feil-
aði hvergi í takti eða spori. —
Vakti það mikla gleði í þessum
vinahóp.
Sigurjón æskuvinur minn er
en með fulli; fjöri og við góða
heilsu og skemtilegur; eg óska
honum af hjarta allrar blessun-
ar um ókomna daga og veit eg
að allir sem einhver kynni eða
samleið hafa átt með honum og
kynst hans drenglyndi og ágæta
skaplynd, taka með mér í sama
streng. H. E. M.