Heimskringla - 09.09.1953, Side 1

AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANADA BREAD -look for the
Bright Red Wrapper

AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“ B U T T E R - N U T ”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANAOA BREAD —look for the
Bright Red Wrapper
LXVII. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 9. SEPT., 1953
NÚMER 50.
FRETTAYFIRLIT 0G UMSAGNIR
ST. LAURENT f
FERÐAHUG
hefir samvinnu við stjórnarflokk
inn svo mörg þingsæti, að stjórn
_ . _ . in hefir 97 fylgjendur í meiri
Louis St. Laurent, forsætisráð-
herra Canada, lét í ljósi við A ‘ , •. , , , .
íregnrita í Ottawa, að hann Aðal-ands æðinga flokkunnn,
gerði ráð fyrir, að bregða sér á; er sosiahstar> hlaut 150 þing
þessum vetri í tveggja vikna
ferð til Asíu, Indlands og Pak-
kallar
istan sérstaklega. Forsætisráðh-
kvað þetta vináttu heimsókn.
Stjórnendur beggja nefndra
ianda höfðu heimsótt Ottawa.
Forsætisráðherra sagði fregn-
sæti.
Adenauer-flokkurinn
sig kristna demokrata.
Kommúnistar fengu engan
kosinn; heldur ekki hinn kraft-
lausi flokkur fylgjanda Hitlers.
Stefna Adenauers er mjög í
ritum og, að hann vonaðist til að | anda eða að vilja Bandaríkjanna
Eisenhower forseti heimsækti
Ottawa áður langt um liði.
\
KfNASTJÓRN SIGLIR CAN-
ADISKUM SKIPUM, SEM
SÚN EIGI ÞAU.
Nokkur skip, sem smíðuð voru
1947 í Canada fyrir Kínverskt
skipafélag, en sem ekki var nema
að fitlu leyti greitt fyrir, er
kommúnistar tóku völd í Kína,
hafa verið notuð af kommúnista
stjórninni sem hún ætti þau til
og vöru flutninga. Skipin eru
enn sjö skráð í eign Canada. Ef
skip þessi finnast utan landhelgi
í Kína, getur floti Sameinuðu
þjóðanna eystra tekið þau eða
sökt þeim. Og til þess mun Can
Andstæðingarnir voru rækilega
studdir af kommúnistum. Þeir
reyndu mjög að sannfæra vestur-
þjóðverja um, að eina ráðið til
sameiningar Austur- og Vestur-
þýzkaland væri að kjósa ekki
Adenauer.
Það er því um þessar kosning-
ar talað sem sigur stefnu Banda
ríkjanna í Evrópu sem Vestur-
þjóðverja sjálfra.
í tali sínu eftir kosningarnar
við flokksmenn sína, vék Aden-
auer að því, að eitt af verkefnum
stjórnarinnar yrði það, að vinna
að sameiningu þjóðarinnar, Aust
ur og Vestur Þjóðverja. í Aust-
ur-Þýzkalandi eru um 18 miljón
ir, er fyr en síðar verður að
ada ekki sízt hafa smíðað þrjá [ kjálpa til að brjóta af sér kúg-
tundurspilla, sem það lánaðiíunar hlekki kommúnista, sagði
Sameinuðu þjóðunum til eftir-; hinn- vígreifi 77 ára kanzlari.
lits með siglingum við strendurí
Kína. Þetta kostar Canada alt FRIÐARMÁLIN
nokkuð. Reikningur skipanna
FJÖLMENNI VIÐ AFHJÚP-
UN MINNISVARÐA ST. G.
STEPHANSSONAR
nam einngi 13 miljón dölum.
Og svo hafa tundurspillarnir
einnig kostað nokkuð, sem eiga
að sökkva þeim.
En þegar fregnritar leituðu
frekari skýringa á þessari Cati-
ton-fregn, frá stjórninni í Ot-
tawa, glápti hún bara á þá, en
sagði ekki orð.
FREKJU SAMBANDS-
STJÓRNAR MÓTMÆLT
í eltingarleik sínum við þá,
sem Ottawastjórn heldur að séu
að pretta sig á tekjuskatti, hafa
rukkarar stjórnarinnar tekið upp
á
Það hefir lítið orðið ágengt í
friðarmálunum síðan atkvæða-
greiðslan fór fram um val full-
trúa vestlægu þjóðanna. Staður-
inn, sem nefndur hefir verið til
fundarhaldsins er Genf í Sviss,
en með hann eru ekki allir á-
nægðir. Dr. Rhee kýs fremur
San Francisco. Þá er enn óákvcð
ið hvenær fundurinn hefst. —
Á annað þúsund manna var við
afhjúpun minnisvarða Stephans
G. Stephanssonar í Vatnsskarði
s.l. sunnudag. Rósa dóttir skálds
ins af'hjúpaði minnisvarðann.
Flest af fólki þessu var úr
Skagafirði, en margt var mjög
langt að komið þ.á.m Vestur-
fslendingarnir allir.
Fyrstur tók til máls Guðjón
Ingimundarson, formaður Ung-
mennasambands Skagaf jarðar.
Lýsti hann aðdraganda og und-
Eina upplýsingin sem fengist j irbúningi minnisvarðasöfnunar-
hefir um það, er að hann megi innar. Þá tók til máls formaður
ekki seinna byrja en 28. október.
Um hverjir hinir 15 fulltrúar
Sameinuðu þjóðanna verði hefir
ekkert verið látið uppi, en Can-
ada, sem var en af stríðsþjóð-
því, ~áð heimtá skjaiaskúffur! unum> kýs að líkindum Mr.
lögfræðinga, er sakborningana' Pearson. Kommúnistar kjosa ef-
laust jafnmarga og vestlægu
þjóðirnar.
verja, til að leita að upplýsingum
um þá. Þetta kvað aldrei hafa
verið siður. Nokkrir lögfræðing-!
ar hér, sem álíta þetta ólögmætt
minnisvarðanefndarinnar og bað
hann Rósu Benediktsson, dóttur
Stephans G. Stephanssonar, að
afhjúpa minnisvarðann. Flutti
hún ræðu við það tækifæri og
þakkaði íslendingum fyrir hve
fljótt þeir hefðu tekið móti og
tileinkað sér kvæði Stephans G.
og þá lífsskoðun er þau túlkuðu.
Ríkharður Jónsson mynd-
höggvari, en hann sá um gerð
minnisvarðans; flutti ræðu og
G.
og meðal þeirra er G. S. Thor- yfir síðustu helgi, laugardag-1 , .
valdson, Q.C., fara fram á það við jnn SUnnudaginn og mánudag- ' ^na ar n nm/’
... , ’. f - inn’ , 6 , . s ,,, 1C. aroldunni sem farið hefði um fs-
logfræðingafelag Mamtoba, að inn (verkamannadaginn), forusti . .. _ ,
það skakki þennan leik. Segja 60 £ ;iysum j Canada. í Banda-| lending.a er StePhan G' Stephan
þ=,t >5 el þ« a ..u ,kk. log. rikjunum koms, dan,r«an ^
verði að motmæla þvi. Ef það seu
lög, verði að breyta þeim.
Alvaran í þessu er sú, að lög-
fræðingar geti skirst við, að taka'
að sér mál og svifti með því al-j
menning sjálfsagðri lagavernd,
ef þeir eiga von á að verða ræntir
skjalaskúffum sínum fyrir það-
, boðinn hingað heim 1917.
52S' La"S£ est r “í Minnisvarði S.ephans
ru namr er gtephanssonar stendur á Arnar-
upp
ferðarslysin.
nokkrar.
BRÉF TIL HKR.
Los Angeles
5. sept. 1953
Lögfræðingar hafa skoðað sig Kæri Stefán;
skuldbundna tii að gefa engar í þessu bréfi sendi eg borgun
upplýsnngar aðrar en þær, sera fyrir Heimskringlu, eða fyr>.
þeir gera í dómsalnum. tvö komandi ár. Blaðið kemur
Það virðist alt mæla með að aetíð með góðum skilum, okkur
stjórnin sjálf sé að fremja laga-, til fróðleiks og ánægju. e n
brot með þessu. Sannast þar á árum mínum hefi eg þann si a
hið fornkveðna, að margur verð- eyðileggja engin íslenzk blo .
stapa í Vatn«karði, og sér þar
vítt yfir. Minnisvarðinn er fjór-
ir og hálfur metri á hæð. Er
hann þrístrendur og er stuðla-
berg úr Hofsárbökkum í könt-
unum. Hliðarnar eru úr brim-
börðu grjóti og eru felldar inn í
það blágrýtishellur sem sóttar
voru í Tindastól.
Á hverri hlið er eirmynd er
Ríkharður Jónsson hefur gert.
Á einni er vangamynd Stephans
G. Stephanssonar. Á annarri er
mynd af manni sem er að skrá á
bókfell á hné sér með fjaðra-
penna, undir hana er greypt
orð Stephans G.: “Hver er allt-
of uppgefinn eina nótt að kveða
og vaka.” Á þriðju hliðinni er
mynd af smala með hund sinn,
ber smalinn hönd fyrir augu og
skyggnrat yfir sveitina. Undir
eru greypt qrðin: “Komstu
skáld, í Skagafjörð?” (úr Skaga
fjarðarkvæði Stephans G).
Allmargir tóku til máls, þ.á.m.
Steingrímur Steinþórsson for-
sætisráðherra. Margir lásu upp
kvæði eftir Stephan G. Stephans
son og einnig frumort. Karla-
kórinn Heimir frá Sauðárkróki
söng, m.a. nokkra texta eftir St.
G.
Minnisvarða n e f n d i n færði
dóttur skáldsins, Rósu Bene-
diktsson líslendingasögurnar a'Ö
gjöf. Að lokinni afhjúpunarat-
höfninni bauð minnisvarðanefnd
in Rósu dóttur skáldsins og
fjölda mörgum öðrum til veizlu
í Varmahlíð. —Þjóðv. 21. júlí
ur af aurum api.
KOSNINGIN í vestur-
ÞÝZKALANDI
í kosningum sem fram fóru í
Vestur-Þýzkalandi 6. sept., vann
stjórn Adenauer frægan sigur.
forniu líður öllum vel, sem að
eg þekki til, og þrátt fyrir marg
breytilega örðugleika á því að
halda hópin hér í margmenninnu
þá vil eg fullyrða að hópurinn
iari stækkandi og fríkkandi.
Með beztu kveðjum til þín og
þina.
Sami og ætíð
Skúli G. Bjarnason
en sendi þau í ýmsar áttir t.d. nú
í mörg s.l: ár þá hefi eg sentj
Heimskringlu til Danmörku ú\ Þorst. Erlingsson orti 1906:
læknis sem að þar hefir verið TIL ST. G. ST.
búsettur í 45 ár, hann heitir
Kristján Ólafur Björnsson og er
ættaður frá ísafirði, er hann
mætasti maður og ágætur ís-
Hún hlaut 244 þingmenn af lendingur þrátt fyrir hina löngu
487 alls. Hefir því hreinan meiri
hluta fram yfir alla aðra flokka.
En svo hefir annar flcikkur, hinu
frjálsi demókrataflokkur, sem
útiveru sína, og hefur hann lát
ið ánægju sína í ljósi yfir því
að fá blaðið .
íslendingum hér í Suður-Cali-
Fyrir vestan voga
verður bjart á haugi;
gulir glampar loga,
gull er nóg hjá draugi.
Alt var dæmt í eyði,
eilífð falið sýnum,
nú fá landans leiði
ljós af haugi þínum.
FJÆR OG NÆR
Kjartan Gunnlaugsson, maður
45 ára gamall, til heimilis að The
Narrows, Man., dó s.l. mánudag
í umferðarslysi. Vildi það þanr.-
ig til, að vagn (truck) er hann
var farþegi í, valt ofan í skurð
er var fullur af vatni. Þetta
skeði á númer 6 þjóðveginum, 11
mílur suð-vestur af Ashern.
★ ★ ★
Ralph P .Jónsson að 1033
Clifton St. Winnipeg, lézt s.l.
fimtudag á King George spítala.
Haon var 42 ára, fæddur í Minne
ota, Minn., þar sem foreldrar
l:ans bjuggu áður, en þau voru
Rev. og Mrs. B. B. Jónsson.
Hann kom með þeim ungur til
Winnipeg. Fimm systkini lifa
hann, Mrs. L. A.Farewell, Mrs.
Harold Johnson, Mrs. E. B. Pit-
Stephan G. Stephansson
GRÁSKEGGUR
—Brot af Fornsögu—
Þetta litla ævintýri í forn-
sögustíl er eitt af þeim beztu,
sem íslendingar eiga. Það er
þrungið slíkum lífsvísdómi, að
það vekur því meir til umhugs-
unar, því oftar sem það er lesið,
og í hvert sinn, er menn lesa
það, eigi sízt upphátt, njóta
menn hrynjandinnar í frásögn-
inni æ betur.
Það er skrifað 1896 og birtist
i Heimskringlu.—Þjóðv. 24. júlí
Um kveldið gekk sá maður, er
Gráskeggur nefndist, í tjaldið
fyrir Útstein konung, og er þeir
höfðu kvaðzt, leit konungur við
honum og spurði: “Hver er fæð-
ingarstaður þinn, foreldri og í-
þrótt, gamli maður? Úr hverju
landi bar þig hingað, og hvert
er erindi þitt? Hvað hefur þú
séð á ferðum þínum, því langt
muntu að kominn, eður hvert
muntu héðan stefna?”
“All-fjölspurull eruð þér,
herra,” svaraði Gráskeggur, “og
ekki veit eg, ef eg kann úr að
leysa. Karl og kerling voru for-
eldri mín; er þá full-langt rakið,
því enginn lærdómur fer meir á
blads, Mrs. W. S. Beaton og
Mrs. Agnes Stewart. Jarðsung-
ið var af séra V. J. Eylands frá
Fyrstu lút. kirkju s.l. laugardag.
Um útförina sá A. S. Bardal út-
fararstofnunin.
★ ★ ★
Síðast liðinn fimtudag kom til
Winnipeg heiman af fslandi Mr.
og Mrs. Jóhann Normann frá
Point Roberts. Þau fóru með!
hópnum sem á þessu sumri fór
heim, en fóru seinna af stað að
heiman. Með þeim er stúlka
heiman af íslandi, sem Hanna
Bjarnardóttir heitir. Kemur hún
til að fullnema sig í söng í
Bandaríkjunum.
★ ★ ★
Hannes Kristjánsson fyrv.
kaupmaður á Gimli, Man., átti
70 ára afmæli s.l. sunnudag (ó.
september). Hann er Þingeying-
ur að ætt, en kom ungur tli
þessa lands. Hannes er drengur
hinn bezti og vinsæll. Heims-
kringla óskar honum til ham-
ingju.
* * *
The Viking Club efnir til sam
komu (Smorgasbord and Dance)
laugardaginn 19. september, kl.
6.30 e.h. í Vasalund Park,
Charleswood.
Aðgöngumiðar kosta $2.25. Er
í því innifalinn miðdagsverður
og dans.
Félagsskapurinn æskir þátt-
töku allra Norðurlanda þjóða í
skemtun þessari. Er hún ein hin
bezta sem völ er á.
* * V
Annual Fall Tea of the Jón
Sigurdson Chapter I.O.D.E. to
be held in the T. Eaton Co. As-
sembly Hall on Sat. September
26th, from 2.30 til 5 p.m.
• « *
Enski náttúrufræðingurin dr.
Ludwig Koch dvaldist á íslandi
fyrri hluta sumars. Aðaltilgang
urinn með för hans var að hljóð
rita væl himbrimans. Þetta tokst
með þeim ágætum, að innan
skamms mun dr. Koch halda út-
varpsfyrirlestur í brezka út-
varpið um lifnaðarhætti him-
brimans og þá verður erindið
fegrað og gert líflegra með eðli-
legum hljóðum fuglsins.
—Mbl. 16. ágúst
bug við sannleikann en ættfræð-
in. Föðurland mitt mun Frón,
því loft og sær var mér ætíð úr-
hendis. Þá eina kann eg íþrótt-
ina að koma svo til dyra sem eg
er klæddur. úr Hvítramanna-
landi kom eg, en lokið er erindi
raínu ,því leitað hefi eg farsæld-
ar og fundið. Nú er eg á leið til
átthaga minna; veit eg ei enn,
hvar þeir liggja, en skamt á eg
nú ófarið. Kann eg ekki fleiri
ævintýri.”
“Seg oss gjör frá fundi þín-
um”, mælti Útsteinn, “á slíkum
leiðangri erum nú vér og hirð
vor, og æ farið erindisleysu.”
“Hverf aftur konungur”, svar-
aði Gráskeggur. “Sú, er þú leitar
eftir, leiddi þig á götu og hvarf
svo heim aftur. En þá var eg
ungur, er eg réðst í lag með Un-
aðsemd drottningu, og góð þótti
mér um stund hennar þjónusta.
Henni gaf eg sakleysi mitt og
fleiri gripi, en tók við reynsl-
unni ,en eigi undi eg þar lengi,
því hafa vildi hún alvöruna. Fór
eg þá til Metnaðs jarls; færði eg
honum lítillætið, en þáði mann-
þekkinguna, en fá vildi hann
sanngirnina einnig og skildi það
með okkur. Næst var eg á vist
með Auði konungi; lét eg hann
fá örlætið, en hann gaf mér hag-
sýnina í móti. En þaðan hvarf
eg, því fleka vildi hann af mér
ráðvendnina. Þá þóttist eg full-
reynt hafa þá höfðingjana, og
leitaði á fund spekinga. Gekk
eg fyrst í klaustur með Guðs-
ótta ábóta; hann neyddi mig til
að láta af hendi tilbeiðsluna, en
seldi mér hugsjónina, en frá hon-
um strauk eg, er hann ræntist
eftir skynseminni. Þaðan komst
eg til Fróða kennara; færði eg
honum fullvissuna, en þáði af
honum þekkinguna, en ekki gat
eg ílengzt þar, því taka vildi
hann ímyndanina líka. Um stund
dvaldi eg hjá Braga söngmanni;
hann tók aleigu mína móti feg-
urðartilfinningunni, en löngum
hljóp eg þaðan, því oft skorti
þar mat.”
“Víða hefir þú rekizt,” sagði
þá Útseinn konungur, “en lítll
þykja mér erindislokin.”
“Enn er ei saga mín öll,” svar-
aði Gráskeggur. “Nú þóttist eg
hvergi athvarf eiga, og brigðul-
ar höfðu mér vonirnar gerzt.
Skyggndist eg nú um í eigin
eðli og þar fann eg farsældina,
konungur. Hafði eg borið hana í
barmi mér athugalaust, alla
götu.”
“Nú fer þú með fals mikið,”
svaraði Útsteinn, “því það kann
eg af útliti þínu að ráða, að
mjög taka elli og lúi að halla á
þig, og vesæll mun sá, er hrekst
sem verðgangsmaður.”
“Ekki þekkist farsældin af út-
liti né iðn, herra,” mælti Grá-
skeggur, “heldur finnst hún i
þreki, er veit neitt í lífi og dauða
sitt ofurefli, og skapi, er á sér
verklaun í eigin starfi. Og snú
aftur, konungur, svo sem eg réð
yður til fyrrum.”
Engan trúnað leggjum vér á
sögu þína, gamli maður,” svar-
aði konungur, “og lengra munum
vér leita, áður vér hverfum
heim.”
“Fyrir vissi eg svar yðar,”
mælti Gráskeggur. “Sama veg
hljótum vér allir að fara og
þurfum langt að leita, áður vér
finnum farsældina. Út liggur
braut vor og þó situr hún jafnan
inni. En fár kemst heim aftur.”
Um nóttina hvarf Gráskeggur
úr tjaldinu og lézt enginn vita,
hvað af var orðið. Héldu ýmsir
það Óðin verið hafa, eða vætt
nokkum.