Heimskringla - 16.09.1953, Blaðsíða 1

AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANADA BREAD -look ior the
Bright Red Wrappei

r'
AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANADA BREAD -look for the
Bright Red Wrappei
—r>
LXVII. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 16. SEPT., 1953
NÚMER 51.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
NÝ STJÓRN SKIPUÐ
Á ÍSLANDI
Ræðismannsskrifstofa fslands
í Winnipeg, er beðin að til
kynna:
Sendiráði íslands í Washing-
ton barst 11. september eftirfar-
andi símskeyti frá utanríkisráðu
rieytinu á íslandi:
4 ríkisráðsfundi í dag var
ráðuneyti Steingrims Steinþórs-
sonar veitt lausn. Á sama fundi
skipaði ráðuneyti Ólafs Thors
sem jafnframt er atvinnumála-
ráðherra.
Aðrir ráðherrar: — Doktor
Kristinn Guðmundsson, skatt-
stjóri, Akureyri, utanríkismála-
ráðherra.; Bjarni Benediktsson,
dóms- og menntamálaráðherra;
Eysteinn Jónsson, fjármálarð-
herra; Steingrímur Steinþórs-
son, landbúnaðar- og félagsmála-
ráðherra;. Ingólfur. Jónsson,
Þingmaður Rangæinga, við-
skipta- og iðnaðarmálaráðherra.
VINNUVIKAN STYTT
Sambandsstjórnin hefir stytt
vinnuviku þjóna sinna úr 5Vfc J
eða 6 dögum í fimm, en aðeinsj
til sinna útvöldu. Hér í borg á-
hraerir þetta 1200 þjakaða sam-
bandsstjórnar-þjóna. En póst-
þjónar sem eru um 750 eru sett-
ir hjá. Maður mundi þó halda, að
þeir væru að hvíldinni komnir
ekki síður en þeir 500 manna
sem á atvinnuleysisskrifstofunni
þræla hér.
BYRJAÐ Á BYGGINGU
NÝJA PÓSTHÚSSINS
Upp úr miðri s.l. viku var byrjj
að að vinna að greftri fyrir kjall
ara á hinu mikla fyrirhugaða
pósthúsi í Winnipeg. Það er á
Garry og Graham strætum. Á-
ætlaður kostnaður pósthússins
er $15,000,000.00
HVAÐ VILJA ÞEIR
UPP Á DEKK?
Tveir Rússar frá sendiráðinu
rússneska í Ottawa hafa verið í
Winnipeg síðan 4. september. |
Fóru fregnritar blaða hér á fund
þeirra og spurðu að hverju heim^
sókn þeirra lyti. Þeir kváðusú
ekki tala við fregnritana, og cr
þeir sáu myndavél, sneru þeir
sér undan. Yfir helgina heim^
sóttu þeir Workers Benevolent
Association í Húsavík 4. mílur
norður af Gimli.
Fregnritanir sögðu að svar
þeirra hefði mint á svör Vish-^
insky á þingum Sameinuðu,
þjóðanna að öðru leyti en því,|
að Vishinsky segði nyet, sem er
nei á rússnesku en þessir segðu
það á ensku.
GREIÐA KAFFI f GULLI
Bretar og Austur-Þýzkaland
gerðu verzlunarsamning með séri
2. september. Hafa Rússar lýstl
velþóknun sinni á honum. Kaup-
sýslan er sú, að Austur- Þýzka-
land fái kaffi og kókó frá Bret-
um en þetta sé greitt með gulli,
sem Austur-þjóðverjar áttu í
Banadrikjunum
/
PRESTAR KOMMÚNISTA
í síðustu viku lok, voru frétt-
ii birtar um það, að 600 prestar
í Bandaríkjunum tilheyrðu
kommúnista samtökum og milli
3 Og 4 þúsund annara, væru 1
þjónustu þeirra.
Nefndin, sem fyrir rannsókn-
um í þessa átt stendur í Banda-
ríkjunum, hefir að þessu komist
hjá mönnum, sem eitt sinn störf-
r.ðu í samtökum kommúnista,
en hafa dregið sig út úr öllum
félagsskap við þá.
Einn slíkra fullyrti, að það
I væru blátt áfram kommúnist-
j iskar stúkur innan sumra ka-
Til Stephans G.
Eftir Próf. Watson Kirkconnell
þólskra kirkna.
“SYNIR FRELSISINS”
SAFNA LIÐI
f British Columbia eiga
rússnesku dúkaborarnir í eilíf-
um erjum við fylkisstjórnina.
Það kom fyrir um miðja s.l.
viku, að stjórnin varð að hneppa
148 af þeim í fangelsi.
Ástæður fyrir því voru brennur
og skemdarverk er þeir höfðu
í frammi út af því að börnum
þeirra var sem öðrum börnum
gert að skylda að sækja skóla.
Eftir að þessir óeirðarseggir
voru handteknir, versnaði hóp-
urinn um allan helming. Hann
hefir orðið alt að þúsund manna
til að taka þátt í baráttu þeirra
við stjórnina.
Tala þessara frelsis postula,
eru 2500 í fylkinu.
Ef við fáum ekki að sjá um
kenslu barna vorra, verðum við
upprættir á skömmum tima.
'Börnin halda ekki uppi frelsis-
baráttu vorri, ef þau ganga á
skóla fylkisins.
HERSKYLDAí CANADA
Winnipeg prestur, sem titlað-
ur er The Very Rev. Dean J. O.
Anderson, sem verið hefir í
heimsókn í Evrópu, hefir skrif-
að grein í tímarit eitt, er að efni
til er um það að Canada þurfi
herskyldu, ef Atlanzhafs Sam-
tökin eigi að vinna það verk,
sem þeim er ætlað.
KOMIN HEIM ÚR
LANGFERÐ
Dr. Richard, Bertha Beck og
Richard Jr., í Grand Forks, N.,
Dak., eru nýkomin heim úr
þriggja vikna bílferð vestur á
Kyrrahafsströnd. Var ferðin sér-
staklega farin í heimsókn til
tengdasonar þeirra og dóttur,
Paul og Margaret Hvidston í
Whittier, Californiu, en jafn-
framt notuðu þau tækifærið til
þess að koma á ýmsa fagra staði
og söguríka á leiðinni fram og
aftur yfir álfuna hálfa. Meðal
annars dvöldu þau á austurleið-’
inni daglangt í elztu byggð ís-
lendinga í Norður-Ameríku, í
Spanish Fork, Utah, og skoðuðu
þar hinn fagra minnisvarða ís-
lenzkra landnema. Nutu þau góð
frægrar íslenzkrar gestrisni
landa sinna á þeim slóðum og
flutti dr. Beck erindi um ísland
fyrir allfjölmennum hópi þeirra.
Hefir hann í huga að skrifa nán-j
ar um þá heimsókn og ferðina í
heild sinni.
BRÉ F
FRÁ VANCOUVER
Þú sefur:— Grasið grær á leiði þínu,
í grend við blettinn, sem þér helgur var,
og fjöllin halda vörð í veldi sínu,
í værð um eilífð skaltu hvíla þar.
Þín ættlands fjöll, þau áttu regin tinda,
með ógna kletta—líka rauða glóð —
En hér er frjójörð—Eina eldinn kynda
hin eilífheita þrá og hjartablóð.
Þú sýndist fyrst sem hrjúfur, kaldur klettur,
er klæddur þoku bjó við heimsendann.
Þá sá ei neinn hve þú varst limaléttur
við logann, sem þér stöðugt innra brann.
Alt ofbeldi þú hataðir af hjarta;
í huga þínum stríð var reginmorð;
og harðstjórans þú dæmdir sálu svarta,
og svikaranum fanst ei líknarorð.
En þessir sömu andans eldar þínir
á æðsta stígi þektu kærleikann
og trúum vini skópst þú sigursýnir
með sól frá himni vermdir náungann.
Um þöglar nætur þegar aðrir sváfu
í þínum anda stöðugt logi brann,
og bræddi hreinan málm—þá góðu gáfu
þér gefið hafði örlát tilveran.
Hún kendi þér að skapa margar myndir
—og myndum þínum enginn dauði nær.
Og eftir því sem eld sinn listin kyndir
í ódauðleikans ríki búa þær.
í fyrsta skifti, fyrir hundrað árum,
á Fróni heyrðist ungbarns röddin þín.
Um aldir fram hún berst á loftsins bárum
með boðskap sinn og megin áhrif sín.
Um aldir—Nei, um eilífð fram hún lifir.
Ef eyra heyrir Sögulandsins mál,
þá héillavötnum andlnn svífur yfir
og aldrei gleymir þinni stóru sál.
Sig. Júl. Jóhannesson þýddi
FJÆR OG NÆR
m, og hef lært mína íslenzku að
miklu leyti úr þeim. Oft finn
eg til þess að blöðin skuli bæði
vera gefin út frá sömu borg. Mér
fyndist meiri jöfnuður í því, að
annað þeirra ætti hér heima.
Ekki ætla eg að fara að skrifa
þér fréttir héðan, bezt að ein-
hver mér færari geri það vanda-
verk. Hér er ágætt tíðarfar, hin
mikla Vancouver-borg vex og
víkkar daglega og fjöldi fólks
frá sléttufylkjunum flytur stöð
ugt inn í borgina. Og mikið hef-
ir verið um íslenzka gesti hér í
borg í sumar, nokkrir sest hér
að.
Með beztu óskum til Hkr. og
þín og þinna. —Þinn einlægur
C. H. ísfjörð
ÁSTRALÍA Á f STRÍÐI
VIÐ STRÚTFUGLA
emúfuglarnir eru svo vel fiðrað-
ir, að byssukúlurnar staðnæmd-
ust áður en þær snertu skrokk-
inn.
Þar sem alt annað hefur brugð
ist, hefur stjórnin ákveðið að
reisa um 200 mílna langa girð-
ingu til að loka fuglinn inni á
sandsléttu fyrir norðna hveiti-
ekrurnar. Girðingin mun tengja
saman tvær kanínugirðingar, en
í Ástralíu eru slíkar girðingar
mörg þúsund mílur að lengd.
SÍÐUSTU FRÉTTIR
Frú Pandit, systir Nehru stjórn
anda Indlands, hefir verið kosin
forseti Sameinuðu þjóðanna.
5790 Sherbrooke St.
Kæri vinur Stefán:
Kærar þakkir fyrir þitt góða
blað og sömuleiðis fyrir allt gott
og gamalt, ágæta samvinnu, fyr
á árum o.s.frv.
Legg eg hér með $3.00 fyrir
Heimskringlu, og fyrir næst-
komandi ár. Að vísu mun eg
ekki þurfa að borga fyr en um
áramót, en eg er hálf hræddur
við að bíða til skuldadaga, því
líklegt er að þitt ágæta blað
verði þá hækkað í verði.
Eg kaupi og borga bæði blöð-
Um horfurnar á að friður verði
saminn í Koreu er ekkert gott að
segja þessa stundina. Kommún-
istar vildu í gær, á öðrum fund-
Emúfuglinn er skyldur Afríku arclegi, að Sameinuðu þjóðirnar
strútnum, og getur heldur ekki befðu annan fund til að velja
flogið. Hann verður gríðarstór, íulltrúa—og leyfðu einum fimm
alt að sex feta hár og um 50 kg. Asíu þjóðum hlutlausum í Koréu
að þyngd. Hann er mjög háfætt- stríðinu að vera með 1 Þvi vali—
ur og því fljótur á fæti og hefur Þar a meðal Indlandi, Pakistan
það bagað mjög veiðimönnum °S fleiri þjóðum. Bandaríkin
sem reynt hafa að ráða niður- segJa vali fulltrúa lokið og taka
lögum hans. | Þetta ekki tii greina.
Bændur hafa reynt ýms ráð^ Sá orðrómur flaug um í gær,
gegn honum: lagt gildrur, eitr- ýmsir álitu nú tímabært að
að fyrir hann, og reynt að eyða. biðja Bandaríkin að gera Can-
honum með skotvopnum. En ár- a(ja að 49 fylki þeirra. Svipað
angurinn hefur verið lítill, m.a.
vegna þess hve hann tímgast ört.
þessu hefir oft flogið fyrir áður
en ekki farið lengra. Stríðshorf-
Hann verpir milli 7 og 18 eggj-^urnar nú munu vekja þetta upp
um sem ungast út á 2-3 mánuð- ag nýju.
um. ----------------
Nýlega var herflokkur, búinn ATHUGASEMD
nýtízku skotvopnum sendur út^ Vegna misskilnings hefur orð-
af örkinni til að útrýma um 1000 |ið að gera breytingu á skemti-
fuglum, sem lagðir voru af stað skrá kvennasambandsins frá sið
í leit að æti. Hermennirnir skutuj Ustu viku, og verður hún nú eíns
á fuglana með vélbyssum á um 0g auglýst er á öðrum stað i
100 metra færi, en bönuðu um
10 þeirra. Ástæðan var sú að
þessu blaði. Hjlutaðeigendur
beðnir velvirðingar.
Magnús G. Árnason, málari,
maður 69 ára gamall, til heimil-
is að 700 Home St. Winnipeg,
lézt á Grace sjúkrahúsinu s.l.
laugardag.
Magnús var fæddur í Reykja-
vík 16. júní 1884. Foreldrar hans
voru Árni Magnússon og Elin
Sighvatsdóttir frá Kalmans-
tjörn. Til Canada kom hann
1911. Átti hann fyrstu 15 árin
heima í Riverton, en því næst á
Gimli, unz hann flutti til Win-
nipeg 1939. Atvinna hans var
húsamálning.
Árið 1911 giftist hann Guð-
rúnu Bergþórsdóttur Þorðarson-
ar. Var Bergþór faðir hennar
bæjarstjóri á Gimli í 4 ár. Móðir
hennar hét Kristjana og var syst
ir Stefáns og Jóhannesar, hinna
kunnu kaupmanna í Nýja-ís-
landi. Börn Magnúsar og Guð-
rúnar eru 6: Kristján Ellert í
B. C.; Magnús Stefán á Gimli;
Bára (Mrs. Thor Thorsteinsson,
Winnipeg); Lára (Mrs. R. Sto-
kell) Winnipeg; Eileen (Mrs.
D. Wilbur) Winnipeg; og Marg
rét (Mrs. V. Eldjarðnsson), í
Morris. Man,
Þrír bræður hins látna eru á
íslandi: Sighvatur, Kristinn, og
Ellert.
Magnús misti móður sína á
unga aldri. Var hann þá tekinn
í fóstur af Þorbjörgu systur
Benedikts Sveinssonar. Átti
hann um skeið heima hjá Ben-
edikt, en síðar hjá Einari Ben-
ediktssyni. Varð mikill vinskap-
ur milli hans og Einars. Dáðist
Magnús mjög að skáldskap hans.
Hann fór með Einari til Dan-
merkur og dvaldi hjá þeim hjón-
um þar. Magnús var greindur og
gamansamur og kunni kynstur
af sögum og smellum andsvör-
um Einars er fuku í hópi vina
hans og ofgott var til þess, að
færi fram hjá Magnúsi. Hann
var skemtilegur heim að sækja
og átti marga kunningja. Hann
var og góður heimili&faðir og
unni börnum sínum mjög og
vildi alt fyrir þau og fjölskyld-
una gera.
Jarðarförin fer fram kl. 4 e.h.
í dag frá útfararstofu A. S. Bar-
aals. Séra Philip M. Pétursson
jarðsyngur.
★ * * *
Laugardaginn þann 19. sept-
ember verður ársþing Sambands
íslenzkra frjálstrúar kvennfél-
aga haldið í efri sal kirkjunnar
á Banning og Sargent. Þingið
byrjar kl. 9 fyrir hádegi, og
verða skýrslur lesnar, og önnur
mál rædd. Klukkan 2 e.h. verð-
ur ræða haldinn af Mrs. Parker,
sem er yfirkona frá Children's
Aid Society í Winnipeg. Þar
næst verður ávarp frá forseta
Jóns Sigurðssonar félagsins í
sambandi við afhendingu fánans
sem félagið .gefur Sambandinu
Að kvöldinu fer fram ágæt
skemtisamkoma —áður auglýst i
Heimskringlu—samskot verða
tekinn. Sunnudaginn kl. 2 e.h.
hefst fundur og verða ólokinn
og ný mál rædd. Kosið og sett í
embætti.
* * ★
Hér eru nöfn íslenzkra kenn-
ara er á barnaskólum þessa bæj-
ar eru ráðnir til kenslu á kom-
andi vetri: Miss B. Erickson á
Clifton skóla; A. R. Magnusson
í Faraday skóla; Miss I. E.
Helgason á George V. skóla;
Miss I. M. Guttormson á Glad-
stone skóla; Miss I. Bjarnason,
Miss S. Eyford og Miss E. Pét-
ursson allar á King EMward
skóla; Miss M. Sigvaldason á
JÓHANNES SVEINSSON
frá Reykholti
19. des. 1875 — 19. ág. 1953
Enn hefur gamla tímans tönn
tuggið hlekk úr festi.
Nú er fallinn eftir önn
einn minn vinur bezti.
Eitt eg get þó glatt mig við:
grandaði aldrei festi
vináttu okkar vamm né rið,
vinurinn minn bezti.
Æskudaga áttum leik
oft á fögrum grundum.
Aldrei hver þar annan sveik
á þeim glímufundum.
Fangbrögð reyndum römm og
ströng,
réðum mörgum brögðum.
Hlumdi og glumdi Hrungnis-
spöng.
hver við annan “lögðum”.
Hver þó annars beygði bak
braki- í þessu stíma,
þá var aldrei “þrælatak”.
það var “íslenzk glíma”.
Hælst var ei um annars fall,
—öllu í hóf við stilltum —
ungdóms-blóð í æðum svall,
endaði í “bræðra-byltum”.
Svo leið æskan. Island hvarf
okkur báðum saman.
Tókum þaðan eitt í arf:
okkar smala-gaman.
Hér stóðst þú í hálfa öld
hverju afli snúning.
Samtíðin þér greiðir gjöld:
göfugmensku-búning.
Þegar lífs þíns saga er sögð
sést í öllum greinum
það: að aldrei “þrælabrögð”
þú hér sýndir neinum.
Beittir þú, er barist var,
brögðum “íslands-glímu”.
Eitt er víst: þitt andlit bar
aldrei falska grímu.
Lífs þíns bók er lokuð hér,
leiðin þín á enda.
Vertu sæll! Enn vil eg þér
vinar-kveðju senda.
P. S. Pálsson
Lord Nelson skóla; Miss M.
Baldwin á Lord Selkirk skóla;
V. Lárusson og Miss G. Sigurd-
son, bæði á Lord Selkirk skóla;
Dr. I. G. Árnason, skólastjóri á
Mulvey skóla. T. A. Árnason,
skólastjóri, J. H. Oddstead og
J. H. M. Rafnkelson, allir á
Principal Sparling skóla; E.
Hjartarson á River Heighst
skóla; Miss S. Goodman á Riv-
erview skóla; Mrs. F. Jónason
á Robertson skóla; Mrs. E. Árna
son á Rockwood skóla; Miss V.
Eyjólfson á Sargent Park skóla;
Mrs. B. Sigurdson á Wellington
skóla; Miss S. Bardal á Weston
skóla; Mr. E. Laxdal á St. James
Collegiate.
* * *
Guðmundur Thorsteinsson til
heimilis að 7 Ellismere Apts, dó
s.l. miðvikudag, 9. sept. Hann
var 87 ára, fæddur á íslandi en
kom fyrir 73 árum til Manitoba
og hefir ávalt búið hér. Hann var
um 20 ár eftirlitsmaður við járn-
brauta-viðgerð (Section forman)
hjá C.N.R. félaginu, áður en
hann kom til Winnipeg fyrir 23
árum síðan. Hann lifa 4 dætur,
Mrs. H. W. Anderson, Mrs. R.
Whillan, Guðlaug og Guðný og
sonur Stefán. Útför fór fram
frá A. S. Bardal útfarar stofnun-
inni s.l. laugardag. Séra V. J.
Eylands jarðsöng.