Heimskringla - 21.11.1956, Qupperneq 2

2. SͮA
HEIM SKRINGLA
WINNIPEG, 21. NÓV. 1956
fatofnuO 1*1«;
Eemux át á hverjum mlðvlkudegt
Elsrendur: THE VIKING PRESS LTD.
856 855 Sargent Ave., Winnipeg 3. Man. Canada Phone SPruce 4-6251
Verð bUOsins er $3.00 árgangurinn, borgist fyriríram.
_______Allar borganlr sendist: THE VIKING PRESS LTD.
öl! viðskifíabréf blaöinu aöiútandi senaist:
Tbe Viking Piess Limited, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Ritstjóri STEFAN EINARSSON
Utanáskrift til ritstjórans:
EDITOR HEEMSKRINGLA, 853 Sargent Ave., Winnipeg
HEIMSKRINGLA is published bv THE VIKING PRESS LIMITED
and printed by VIKING PRINTERS
856-855 Sargent Ave.. Winnipeg 3. Man. Canada Phone SPruce 4-6251
Aothorlrod gg Second Claas Mail—Post Offlce Dept.. Ottawa
WINNIPEG, 21. NÓV. 1956
RÆÐ A
eftir Séra Philip M. Pétursson
f kvöld, við þessa fyrstu kvöld
tnessu—eftir sumarfríið, vil eg
nota tækifærið til að bjóða söfn
uðinn velkominn aftur í kirkj-
una, og láta þá von í ljós að
þetta komandi starfsar verði oss
öllum til mikillar ánægju og
fagnaðar. Vér komum hingað,
sunnudagskvöld og sunnudags-
morgna, til að vinna saman að
sameiginlegu verkefni, að sama
tilgangi og í sama anda, þ.e., til
að stuðla að og efla andlegt
frelsi, og rétt manna til að hugsa
og trúa og að tala frjálst og ó-
hindrað um trú, mannfélagsmál,
stjórnmál, vísindi og heimspeki,
skáldskap og list, og um hvaða
mál sem er, og láta skoðanir okk-
ar ljósi—hindrunarlaust, og án
banns kirkju eða stjórnar, presta
eða páfavalds, og að mega koma
fram eins og menn sem víðsýnir
vilja vera og frjálsir, og sem
virða skoðanir hver annars, eins
og menn sem standa vilja á sín-
um eigin fótum.
Þetta er stefna vor—og það
var undir nafni hennar sem þessi
kirkja var reist og þessi söfnuð-
ur stofnaður.
Vil eg fara örfáum orðum um
þessa stefnu, og flytja nokkurs-
konar hvatningu, eða áskorun,
þvií vér þurfum öll hvatningar
við. Það eru fáir sem hafa enn
svo samlagast þessari stefnu að
þeir eru fullkomlega í sam-
ræmi við tilgang hennar á allan
hátt-
Fyrir þrjú hundruð árum
sagði skáldið mikla á Englandi,
John Milton, “Gef mér frelsi til
að þekkja, að tala, og að ræða,
án hindrunar, samkvæmt sam-
vizku umfram allt annað frelsi”
Og Jesús á hans tímum, mörgum
öldum þar áður sagði lærisvein
um sínum “Þér munuð þekkja
sannleikann og sannleikurinn
mun gjöra yður frjálsa”.
Og á sínum tíma, suður í
Bandaríkjunum, sagði Thomas
Jefferson, “Ef að kenningar
Jesú hefðu altaf verið predik-
aðar, eins og þær komu af vör-
um hans, þá væri allur hinn sið-
aði heimur nú orðin kristinn.”
En hin sanna Kristni hefur
ekki verið predikuð. Menn hafa
ekki leitað sannleikans. Menn
hafa stundum virt aðra hluti
hærra en frelsið eða sannleika.
Þess vegna er enn þörf á félags-
skap eins og þessum, þar sem
menn sameinast í anda þó að þeir
séu ekki sammála í skoðun að
Öllu leyti, um alla hluti í þeirri
trú, að í frelsinu einu, felist all-
ur mÖguleiki til framfara og
fullkomnunar. Hvað er það þó
að menn hafi skiftar skoðanir
um ýmislegt. Það er enginn mað
ur sem er eða hefur verið alfull
komin eða alvitur. Það hefur
enginn maður enn öðlast allan
sannleikann, eða jafnvel örlítið
brot af fullkomnum sannleika
um nokkurn hlut. Thomas
Edison sagði einu sinni—að enn
sem komið væri, vissu menn ekki
nema einn tíunda af einu pró-
centi af öllu sem til væri að vita.
Hver getur þess vegna verið svo
ájarfur að vilja segja öðrum til
um hvað hann á eða má trúa eða
trúa ekki, eða að banna öðrum að
fylgja trúarkenningum sem hann
velur sér að fylgja, o.s.frv. Hver
getur verið svo djafur að halda
að hann einn hafi öðlast sann-
leika Guðs, sem öðrum hefur
verið neitað um? Hverjir eru
þeir, sem líta svo stórt á sig, að
halda að Guð hafi opinberað
þeim einum vissan sannleika,
vissan sannleika, sem hann hefur
þó á sama tíma haldið leyndum
frá öðrum.
Þegar menn fara að eigna sér
einhver sérréttindi frá Guði, þá
hlaupa þeir oftast út í öfgar sem
lítið hafa við að styðjast og út
í vegalausa villu, út í trúarlega
sérvizku. Og eftir því, sem vill-
urnar verða fleiri, fjarlægast
þeir að sama leyti sannleikan,
og frelsið—og missa síðan allan
verulegan skilning á þýðingu
sannleika eða frelsis, allan skiln-
ing í alla dómgreind.
En í sambandi við þá stefnu
sem vér reynum að fylgja, jafn
Eg er ekki of viss um hve vel
mér hefur tekist að þýða þennan
stutta kafla orðrétt svo að hann
skiljist fyllilega—en eg held að
flestir munu skilja að höfundur-
inn hefir látið mýrlendið eða
fenið, þar sem engin hreyfing
er á neinu, en alt stendur kyrt
í rotnun og fúa, tákna hugsunar-
lausa deyfð þeirra manna, sem
standi vilja eilíflega í stað, og
aldrei breyta út af frá þeim leið-
um, sem þeim var fyrir sett af
fornum trúfeðrum. En hann læt
ur straumiðuna tákna þá, sem
eru stöðugt að leyta nýrra leiða,
að reyna og að rannsaka, þar sem
að hugurinn er lifandi og mál-
efnin hrífandi. Það má finna
frið og kyrð og ró, í fúamýri, en
flestum mun finnast það vera
eitthvað hraustlegra, líflegra,
karlmannlegra, að steypast og
vel þó að vér séum langt frá því* kastast til og frá i fossum og tær
að vera fullkamnir eða alvitrir,
eftir því sem oss hefur verið kent
viðurkennum vér hver annars
um straumhörðum ám, en að
sökkva sig niður í fen, þar sem
engin hreyfing og ekkert líf er,
rétt til að hafa mismunandi skoð en aðeins dauði og eilíf kyrð.
anir á ýmsum hlutum. En eng-
ínn okkar bindur sig við nokkrar
já|tningar, eða það er, nefnilega,
hvergi tekið fram hjá oss, eins
og gert er í játningarritunum,
að hver maður verði að trúa ná-
kvæmlega hinu sama og nákvæm
lega eins og hver annar. Þess
vegna, innan þessa félagsskap-
ar, og innan Unitara og frjáls-
trúarsafnaða hér í Canada og í
Fyrst að oss var gefið vit, og
skynsemi, og hugsun og rann'
sóknarhæfileika, get eg ekki trú-
ar því, að það sé Guði þóknan-
legt að vér notum aldrei þá hæfi
leika, í sambandi við trúna eins
cg við hvað annað í heiminum.
Það er áreiðanlegt að vér vill-
umst oft í hugsunum vorum og
Nýtt Sívirkt
Dry Yeast heldur ferskleika
ÁN KÆLINGAR
Konur sem reynt hafa hið »ýja, skjótvirka, þurra ger
Fleischmans, segja að það sé bezta gerið, sem þær hafi reynt. Það
er ólíkt öðru geri að því leyti að það heldur sér vel þó vikur standi
upp á búr-hillu. Samt vinnur það swn ferskst duft, verkar undir
eins, lyptist skjótt, framleiðir bezta brauð, af allri gerð til fyrir og
eftir matar.
Uppleysist: (l)Leysið það vel upp í litlu af volgu vatni og bætið
Bandaríkjunum, og á Englandiíleið að sökkva sér niSur 1 mýri
finnast menn sem mjög ólíkar | hugsunarleysls> °S auðmýktar
skoðanir hafa á ýmsu í sambandi °S hlýðni og andlegrar deyfðar
ályktunum. En það er alveg eins-í Það einni teskeið af sykur með hverju umslagi af geri. (2) Stráið
þurru geri á. Lát standa 10 mínútur. (3)Hrærið vel í. (Vatnið not-
að með gerinu, er partur öllu vatni er forskriftin gerir ráð fyrir).
Fáðu þér mánaðarforða hjá kaupmanninum í dag. 4546—Rcv.
víst að það er líka að villast af
Þess
við Kristnina og önnur trúar-
brögð, en sem standa samt saman Tynðall.
á grundvelli hins stærra og þýð-
ingarmeira atriðis, frelsisins.
Fyrir hundrað árum, sagði
John Tyndall, enskur vísinda-
maður, er hann ávarpaði mann-
vegna var það að John
fyrir hundrað árum
1 pakki jafngildir 1 köku af Fresh Yeast
hvatti menn til að vera vel vak-
andi fyrir öllum málum,—og
sagði “Eg vil skora á ykkur að
hafna hinu lofaða skjóli og að
þver neyta hinum andvirðilega
friði, en heldur ef að til þess
kemur, að velja straumiðu í stað
hreyfingarlausfar deyfðar, iðu
hins stríða straums ístað deyfð-
fjölda á írlandi: “Það er mjög
auðvelt. fyrir þig og fyrir mig,
að kaupa andlegan frið á kostn-
að andlegs dauða. Heimurinn m
skortir ekki þesskonar úrrræði ar ihins dauða fens.
né menn, sem leita þeirra og‘ f>að er sú stefna sem vér ger-
reyna að fá aðra í lið með sér.,um tliraun af veikum mætti til
Hinir fallvöltu og óstöðugu ag fylgja hér, og í tilraun vorri
hafa látið undan, þeim sem frið- til að gera það, er engin ástæða
ur er sætari en sannleikurinn. fyrir að það þurfi nokkum tíma
En eg vildi skora á ykkur, að ag koma að oss óvart, að einhver
hafna hinu lofaða skjóli og að
þver neita hinum auðvirðilega
friði, en heldur, ef að til þess
kemur, að velja straumiðu í stað
hreyfingarlausrar deyfðariðu
hins stríðastraums í stað deyfð-
ar hinna dauðu fengja.”
hafi aðra skoðun en vér, meðal
safnaðarmanrta vorra. Þeir hafa
fullan rétt á sinni skoðun, ef að
hún er valdin af samvizku og
skynsemi og einlægni en ekki af
þráa eða hlutdrægni eða hjátrú
eða hegilju. Það þarf aldrei eða
(P. 324—Gr, Camp) aetti ekki að þurfa að koma mönn
Hún stöðvaðist fyrst
— hjá bankanum
Þegar Mrs. Wilson ákvað að leita fyrir sér um
kaup, sagði Tom maður hennar: “Mæti þér
hjá bankanum. Þetta var það eðlilegasta, sem
hægt var að segja, því að fara í banka, er
óaðskiljanlegt daglegu
1 bankanum sá Mrs. Wilson Miss Ellis
skólakennarann , , ,Mr. Cooper, kaupmann og son
• • ■ nágranna hennar, Bobby,
að bæta við sparisjóð sinn.
Þegar Tom kom brosti hann
"Það er eins og allra lciðir liggi
hingað”, Það cr satt. Canada-
menn hafa reynt bankanna að
því að vera hentugustu og beztu
staðir til að geyma fé sitt í. Þeir verzla
flestir við banka. Það eru nú nærri 10
miljónir bankareikningar hjá bönkum
—fleiri en alt uppkomið fólk í landinu.
THE CHARTERED BANKS SERVING YOUR COMMUNITY
um að óvart þó að eg segi ýmis-
legt hér í prédikunarstólnum,
sem þeir eru ekki sammáia. Það
hefur aldrei verið og eg vona að
verði aldrei, tilgangur minn að
segja aðeins það, sem öðrum lík-
ar eða fellur sig við, því það
væri líkt og að leita friðar fúa
mýrisins, og orð mín hefðu litla
þýðingu eða enga. Þau yrðu tóm
og án þýðingar.
Eg tala, þegar eg tala, aðeins
fyrir sjálfan mig, en ekki fyrir
aðra. Það sem er oss öllum sam-
eiginlegt er frelsið, og réttur
manna til að tala og hugsa frjálst
um alla mögulega hluti, og að
virða skoðanir annara. sem þeir
halda í einlægni. Með því móti,
opinberst sannleikurinn, og sann
leikurinn gerir oss frjálsa, og
vér uppfyllum grundvallaratriði
hinnar frjálstrúarstefnu.
Þær stefnur eru til (stjórnar
og trúar) sem með vilja gera
alla menn hlýðna, sem vildu
belzt steypa alla menn í sama
mótinu, svo að þeir hugsi eins,
og tali eins, og flytji sama boð
skapinn. Meðal þessara stefna
eru bæði pólitískar stefnur og
trúarstefnur. Og Þð að þ^r séu
oft andstaeðar hver annari, hafa
þær það sameiginlegt, að þær
vilja hver um sig ráða yfir hugs-
unuffl og andlegu lífi mannanna.
En ef að þær fengu framgengt
sem þær vilja, þá hyrfi frelsið,
þa hyrfi lýðveldis-stjórnarfyrir-
komulagið, og í stað þeirra lægj-
um vér undir kúgunarvaldi ein-
veldisstjórnarfyrirkomulags, eða
andlegs einveldis, og frelsisbar-
áttan yrði þá að hefjast aftur á
i\yt til þess að mannsandinn
fengi að brjótast undan allri
kúgun og öllu einræði, til að
njóta sín aftur að fullu, sam-
kvæmt því, sem til var ætlast,
eftir hæfileikum hans, andlegum
og líkarlegum, og að lifa frjáls
og óháður, í frjálsum og óháðum
heimi, þar sem allir viðurkendu
enkaréttindi hans, og hann einka
réttindi allra.
Fyrir þrjú hundruð árum
sagði John Milton, “Gef mér
frelsi til að þekkja og að tala, og
að ræða án hindrunar, sam-
kvæmt samvizkum fram allt ann-
að frelsi.”
Annar maður, hundrað og
fimtíu árum seinna, og í Banda
ríkjunum, Thomas Jefferson,
sem varð forseti Bandaríkjanna,
mikill trú maður, en frjáls í
anda, (Hann kallaði sig Unitara)
Hann sagði: “Eg hefi svarið á
altari Guðs, eilífa mótstöðu gegn
öllum tegundum kúgunar yfir
anda mannsins. ’
Og annar maður sem varð einn
ig forseti Bandaríkjanna og
Unitari, John Adams, sagði: —
“Hvar finnum vér í guðspjöllun-
um nokkur fyrirmæli um kirkju-
þing, prestastefnu, fundi kirkju-
dóm, syndajátningar, eyði, und-
irskriftir, eða heilar grúa af
öðrum hégóma, sem þyngja
trúna niður, nú á dögum?”
Þessir menn voru frjálstrúar,
og þeir elskuðu frelsið. Þeir
börðust á móti öllu, sem nokkur
líkindi voru til að takmafka
ferlsi mannanna.
Og þetta er hin sama stefna
sem vér fylgjum hér og vinnum
fyrir og styðjum að. Það er ekki
neitt ákveðið trúarform, en held
ur frelsi til að trúa samkvæmt
samvizkú og skilningi, og rétt til
að rannsaka og ræða, frjálst og
óhindrað öll mál sem fyrir koma.

MD-3M