Heimskringla - 02.01.1957, Blaðsíða 1

✓—
CiNTURY MOTORSITD.
247 MAIN — Phone 92-3311

fO TR'ft
CENTURY MOTORS LTD.
241 MAIN-716 PORTAGE
LXXIARGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN 2. JANÚAR 1957
.. NÚMER 14.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
verið boðið til Indlands, þegar
honum slippi verk úr hendi.
Samtal þeirra vah óformlegt
að þeir gátu sagt hvor öðrum
Avarp drotningar
Um níu leytið á jóladagsmorg
un, þustu sumir hér að sjónvarp-
inu, en þar var bæði að sjá og 'ó}lincjrað meiningu sína.
heyra Bretadrotningu fgtjaj Er af flestum haldie fram> að
þegnum sínum ávarp sittHun fund ssum ma
var í Sandringham hollinni,l. F & • r • •
.......... ; .citt. Þarna hittust tveir foringi
sveitaheimili konungshjonanna 1 ,
Morfolk, ásamt börnum sínum og ar voldugustu lyðnkja heimsiná.
öðrum vinum, en maður hennar! Virðist af.mörf meSa vænta’
Hertoginn af Edinburgh var f | að milli þeirra skapist samvinna,
siglingu til landa Bretaveldis á sem farsælh verðl ^ °f
iystiskútu ríkisins Britannia, á!helm,num’ en uPPv^un við
Suður-Kyrrahafinu og skutluð-,kommúnista’ sem hann hefir
ust þau einnig á skeytum yfir! einnig virst vilja eiga samvmnu
ljósvakann. í ávarpi drotningar | við- Það er haldið að samvinnan
var innan um hinar fögru heilla- j vid Eisenhower, e tir er
óskir til þegnanna, minst á ein- Nehrus me& sm melra en Sam;
ingu og frið sem ávalt hefði ríkt vinnan við k°mmdnista- sem vlð
meðal sambýlisþjóða Bretaveldisf amiaríkin keppa um hana.
og komið hefði mönnum til að | Það var fyrst eftir að á fregn
nefna þaer þjóðafjölskyldu Hún ritafundinn kom, sem Nehru
hélt það réttnefni. Grundvöllur-1 þurfti á öllum trompum að
inn sem ríkið stæði á, væri f jöl- ( halda. Þar ringdu yfir
skylduhugsjón og kærleiki, en hann spurningar um afstöðu
engin skrifuð lög. Kvað hún hans til Ungverja, sem fulltrui
feður Bretaveldis hafa lagt hans á fundi Samemuðu þjoð
hinn traustasta grundvöll, sem anna, hefði greitt attcvæ i a
fundinn yrði, fyrir samlífi móti, er tillaga var borin upp a
manna og þjóða með þeim. | þingi Sameinuðu þjóðanna um
Hún kvaðst og vona að hver að biðja Rússa að hverfa með her
kristin sál léti sig hag bágstaddra burtu úr Ungverjalandi, i staö
þess að brytja niður íbuana, sem
ekkert höfðu sér til varnar ann-
w að en hugrekki. Nehru kvað Ind-
| landsstjórn hafa verið samþykka
Á fundi Norður-Atlanzhafs fulltiúa sínum, sem afskiftalaus
VILLTIR INDÍÁNAR
i Ungverjarlandi varða
Ritari NATO
þjóðanna í París nýlega, var
Paul-Henry Spaak, sósialistisk-
ur utanríkis ráðherra belgisku
stjórnarinnar, kosinn yfirmaður
(Secretary General) féiagsins
um flutning erlendra herja væri
vfirleitt þó hann liti persónu-
lega “nú augum Sameinuðu þjóð
anna á þetta mal og áliti hjálp
Ungverjum til handa hafa verið
Við frétt þessa vekur það at-1 ^jáiísagða. En hinir hortugu
hygli, að Lester Pearson, utan- j £regnritar kváðu fulltrúan —
ríkisráðherra Canada, var ekki .Kristna) hafa seinna gert hið
isinn. Hafðí h, aama og greitt atkvæði á móti
kosinn. Hsfði þó mjög verið viÖ
því búist og um það talað.
Síðan þetta kom fyrir, er byrj
að á að tala um Lester Pearson,
sem eftirmann Louis St. Laur-
ent, forsætisráðherra Canada. Á
það heyrðist varla minst fyr en
eftir kosninguna i ofannefnt fé-
lag.
Formenska 1 Nato, er vel borg-
uð, eða um $25,000 á ári, skatt-
frítt, auk bitlinga til fundarhalda
og frítt íveruhús.
Fregnritar spurðu Pearson á
fundi eftir heimkomuna, hvort
að satt væri, að hann hygði á að
krækja í forsætisráðherrastöðu
Canada? Hann kvaðst ekki geta
svarað neinu tii um það. Pearson
er 51 árs, St. Laurent 74 ára.
Pearson mun hafa verið yfir
20 ár í einni eða annari stjórnar-
stöðu í Canada.
Heimsókn Nehrus
Heimsókn indverska sjólans
Nehru til Bandaríkjanna nýlega,
hefir, af blöðum að dæma, þótt
miklum fréttum sæta.
Þó ferðin væri að mestu gerð
til þess, að fá fé lánað í Banda-
ríkjunum til nýrrar fimm-ára
starfsáætlunar og ásjá í þVí efni
væri veitt, áttu þeir Nehru og
Eisenhower langt skraf saman
um horfur heimsmálanna og hvað
varnað gæti stríði.
Nehru stóð við l Þrjá da8a j
Washington og einn dag á
Gettysburg-búgarði Eisenhow
ers. Hann var á fundum fregn-
rita og í boði ýmsra stórmenna
syðra meðan hann stóð við eins
og Mrs. Roosevelt, Mr. og Mrs.
Nixon, Dulles, o.s.frv
að Hammerskjöld væri sendur
sf Sameinuðu þjóðunum til Ung
verjalands til rannsoknar a mál
unum á staðnum—og slíkt gæti
ekki tilviljun verið.
Nehru kom til Ottawa og tjáði
sia ánægðan með stefnu Canada
og Bandaríkjanna í máli Egipta.
f &útvarpsræðu sem hann flutti í
Bandaríkjunum, lét hann í ljósi
skoðanir í fylsta samræmi við
stefnu vestlægra þjóða
Skyldu-herþjónusia
Það hefir nokkru sinnum ver-
ið minst á það í þessu landi, að
herþjónustu ætti hver ungur mað
ur að nema, þó ekki væri nema
eitt ár til að byrja með. Þessu;
hefir ekki verið neitt hossað. Og
stjóm landsins hefir látið sitjaj
við sjálfboða her. í honum var
áætlað að 49,000 væru. En um;
2000 skortir enn í þá tölu. Hefir'
hermönnum verið boðið hærra'
kaup til að fá töluna þanmg. En
það er ekki haldið, að það bætii
mikið úr skák. Hafa herforingj-
ar verið sendir út af öikunni í
liðssöfnun. Verði ekki sjáanleg-
ur árangur af því, innan sex mán
aða, eða árs, er haldið að ekki
verði komist hjá að semja lög
um herskyldunám.
VENJUR MERKRA MANNA
Sagt er að heimspekingurinn
Kent hafi ailta£ andað gegnum
nefið, þegar hann var á gangi úti
við, og leyfðj ejngar samræður
við sig. —Napoleon elskaði kaffi
cg var ekki fullkomlega sæll.j
nema hann hefði drukkið 25!
kaffibolla yfir daginn. _ Um
í ferð með honum var dóttdr| skeið, hélt Rembrant, að beinin í
líkama sínum myndu eyðast upp,
og að einhvern góðan veðurdag
myndi hann falla saman eins og
kjötkássa á götunni. Meðan þessi
ótti angraði hann, þorði hann
aldrei að vera einsamall á gangi
hans, Mrs. Indira Gandhi, mikil
menta- og gáfu kona.
Hvað þeim Eisenhower og
Nehru fór á milli, segir ekki frá.
En báðir þóttust hafa mikið
grætt á samtalinu og kynning-
unni. Og Eisenhower mun hafa dti við
Frásögn þessi er eftir Don-
ald Adams Cadzow, sem
frægur er í Norður-Ameríku
fyrir rannsóknir sínar á lifn
aðarháttum og þjóðmenn-
ingu Indíána. Hann ferðað-
ist mikið og heimsótti fjölda
kynþátta Indíána í Alaska,
Kanada og vesturhiuta U.
S. A.
Það var sumarið 1929. Eg
dvaldist þá meðal Cree-Indíána
á sléttunum norður af Regina í
Saskatohewan. Eg var að reyna
að safna saman hálf-gleymdiun
frásögnum um þjóðskipulag
þeirra og þjóðhætti.
Einu sinni rakst eg á Buffalo
Bill og hann sagði mér að norð-
ur í Pasquahæðum, 150 km. norð
austur af Prince Albert ætti
heima flokkur Salteaux Indíána,
og þeir væru alveg viltir. Hann
sagði að þeir vildu ekki gera
neina samninga við stjórnina og
bönnuðu trúboðum að koma til
sín. Allir hvítir menn væru
hræddir við þá.
Tveim dögum seinna var eg
kominn á stað til þess að he’~
sækja þessa vondu Indíána. Fyr
ir mannfræðing eru það ekki
neinar smáræðis fréttir, að til
sé flokkur villtra Tndíána, sem
leggur brennandi hatur á hvíta
nienn og heldur við heiðinn síð.
Þetta varð að rannsaka.
Það er of langt mál að segja
frá ferðalaginu. Eg fór ríðandi
og hafði tvo hesta undir klyfj-
um. Eftir nokkra daga kom eg
að bækistöðvum þessara Indíána.
Þær voru í grenilundi á bakka
góðrar veiðiá..
Ekki verður sagt að mér væri
tekið opnum örmum. Tvö börn
voru að leika sér úti, en þau,
hlupu þegar inn í óhreint tjald
(tipi) til að fela sig. Engir aðrir
menn sáust þarna, en eg fann að
horft var á mig úr öllum áttum,
og mér fannst loftið þrungið af
hatri.
Þegar eg fór af baki, komu
margir rakkar og bitu í hæla mér.
Eg þorði því ekki annað en binda
hestana inni í viðikjarri nokkru.
Síðan gekk eg að næsta tipi,
opnaði dyrnar og spurði á Cree
mállýzku, hvort höfðinginn væri
hér. Eg bjóst hálfvegis við því
að fá í mig kúlu eða hnífstungu,
en mér var svarað: “Hann er í
stóra tipi.”
Stóra tipi var lí hinum enda
tjaldbúðanna. Eg gekk niður
með ánni. Allt var hljótt og eg
heyrði ekkert nema urrið í hund
unum, sem eltu mig.
Eg knúði dyra á stóra tipi og
spurði aftur á Cree-máli hvort
höfðinginn væri hér. Eftir
nokkra stund var mér svarað á
hreinni ensku:
“Komdu inn og segðu mér
hvert erindi þitt er”.
Eg opnaði tjalddyrnar, gekk
inn og bjóst við að kveðju mundi
kastað á mig, en svo var eigi
Þegar augu mín fóru að venjast
hálfrökkrinu þarna inni, sá eg
göfugmannlegan, hvíthærðan
öldung sitja þar innzt í tjaldinu
á loðfeldahrúgu.
Eldur brann á miðju gólfi.—
Eg gekk í kring um hann og rétti
höfðingjanum höndina, en hann
lét sem hann sæi það ekki, held
ur benti mér að eg skyldi fá mér
sæti.
Nú vissi eg að bezt var fyrir
mig að þegja. Eg settist, kveikti
í pípu minni og beið.
Öldungurinn starði í eldinn
nokkra hríð, og mér til undrun-
ar sá eg þá að hann var með vagl
á báðum augum. Hann hlaut að
vera steinblindur.
Að lokum mælti hann:
“Hvað get eg gert fyrir þig?
Ertu trúboði? Eða ertu sendur
af stjórninni? Eg merki það á
háttum þínum að þú munir ekki
vera veiðimaður”.
Hann sagði þetta á ágætri
ensku með Oxford hreim.
Eg sagði honum að eg væri
mannfræðingur og útlistaði
hvaða starf eg hefði með hönd-
um.
“Nú, ertu frá safninu í Ot-
tawa?” spurði hann.
Eg sagði honum að eg væri
Bandaríkjamaður og frá safninu
í New York, og þá var eins og
hann yrði vingjarnlegri í við-
móti. Og svo ræddum við saman
i tvær klukkustundir og það er
sú merkilegasta stund sem eg
hefi átt í nokkrum Indíánabúð-
um.
Hann sagði mér að hann væri
kallaður Nippy blindi og væri
kynblendingur. Móðir sin væri
Indíáni, en faðir sinn enskur lá-
varður, og hann kvaðst hafa alizt
upp í Englandi og fengið þar
menntun. Hann bar fram af hita
og rökfestu ýmsar ástæður fyrir
því að þjóðflokkur hans hataði
hvíta menn. “En mannfræðingar
eru þar undan skildir”, sagði
hánn, “því að þeir reyna að skilja
okkur”.
Við töluðum um fjármál, fé-
lagsmál, trúmál og stríðið mikla.
Þá kom upp úr kafinu að hann
hafði misst tvo syni sína í stríð
inu.
Hann kvaddi mig vingjarn-
lega þegar eg fór til þess að fá
mér kvöldverð. Eg valdi mér
tjaldstað nokkuð utan við tjald-
búðirnar, og hlakkaði til þess að
hitta hann aftur daginn eftir.
j Eg hefi ekki hitt hann síðan.
{Um morguninn voru tjald-
búðirnar horfnar og allir sem í
þeim voru. Það var eins og því
væri hvíslað að mér, að eg skyldi
ekki veita þeim eftirför.
—Lesbók Mbl.
FVPSTA BARN ÁRSINS 1957 ÍSLENZKT
MISSKILDAR KENNINGAR
KRISTNIBOÐA
Dr. Vilhjálmur Stefánsson
segir frá því í einhverri af bók-
um sínum, að þegar trúboðarnir
hafi ætlað að útlista kenningar
sínar fyrir Eskimóum í nyrztu
héruðum Canada, hafi þeir oft
verið í sérstökum vandræðum,
vegna þess að hugtökin voru alls
ekki til í máli Eskimóa. Þeir
höfðu, t.d. engin orð yfir verk
og vinnu. Þegar trúboðarnir
þurftu því að kenna þeim boð-
orðið: Sex daga skaltu verk þitt
vinna, en sjöunda daginn skaltu
halda helgan, þá urðu þeir að
snúa þessu við, ef nokkur von
átti að vera til þess að Eskimóar
skildu hvað við var átt. Og boð-
orðið varð því þannig á þeirra
máli: Sex daga máttu leggja net
þín, en sjöunda daginn máttu
ekki leggja þau.
Á þessum slóðu/n stunduðu
Eskimóar mest fiskveiðar, og
veiddu í net. Þetta átti því að
vera auðskilið- En Eskimóar
skildu það á sinn hátt. Þeir álitu
að netjaveiðar væri bannaðar sjo
unda hvern dag, og beygðu sig
fyrir því. En nú voru veiðarnar
ekki meiri en svo, að þeir máttu
engan dag missa til þess að geta
haft ofan í sig. Þess vegna fundu
þeir það ráð að veiða á hand-
færi á sunnudögum, þegar ekki
mátti leggja netin.
•tx
Aðra sögu segir David Atten
borough, starfsmaður BBC af
viðskiptum trúboða og Indíána
í brezku Guiana í Suður Am-
eríku.
Það voru trúboðar frá advent-
istum, sem sneru Indíánum til
Fyrsta barnið sem fæddist á
árinu 1957 í Winnipeg er á þess-
sri mynd, ásamt móður sinni,
Mrs. Jean Paulson, 155 Green
Acre Blvd, Kirkfield Park. Barn
ið er stúlka og hefir ekki verið
gefið nafn enn, og fæddist á
Grace Hospital, er 55 sekundur
voru liðnar af árinu 1957. Hér er
því um fyrstu fæðingu að ræða
á árinu.
Foreldrar stúlkunnar eru ís-
lenzkir. Faðir hennar heitir
Dallas Paulson og er starfsmað-
ur á rafvirkja-skrifstofu i þess-
um bæ, ættaður frá Selkirk.
Móðirin Jean Paulson er fædd
í Taber, Alberta, þar sem for-
eldrar hennar, Mr. og Mrs. Ingj-
aldson bjuggu. Hún er 28 ára og
er þetta fjórða stúlkubarnið sem
hún eignast. Tók Dr. L. A. Sig-
urdsson á móti því, sem öllum
hinum.
Vér gátum ekki náð í þær upp-
lýsingar um ættir foreldra barns
ms, sem vér vildum áður en blað
ið fór í pressuna. En íslending-
ar hér óska þeim og stúlkunni
alls góðs. Þau verða með gjöfum
glödd eins og venja er til hér í
sambandi við fyrsta barnið, sem
á nýju ári fæðist.
rnáttu ekki halda nöfnum sínum.
Trúboðarnir sögðu að þau væri
ljót og heiðin, og þegar þeir
skírðu þá, gáfu þeir þeim kristi-
leg nöfn. Indíánar létu sér þetta
vel líka, og þegar þeir eru meðal
hvítra manna þá ganga þeir und-
ir nöfnum þeim, er trúboðamir
gáfu þeim, en í sinn hóp nota
þeir alltaf gömlu nöfnin og forna
siði sína, sem trúboðarnir hafa
bannað.
Eitt af því, sem trúboóarnir
bönnuðu þeim, var að eta kanínu
kjöt. Þeir sögðu að það væri “ó-
hreint” og enginn kristinn mað-
ur mætti 'leggja sér það til
munns. Nú eru að vísu engar kan
jóst á mig vatni og sagðir að upp
frá því ætti eg að heita Jóhannes.
Og nú var eg á ferð hér um skóg
inn, rakst á labba og skaut hana.
En áður en hún dó, jós eg yfir
hana vatni og sagði:—Labba er
Ijótt nafn, héðan af íkaltu heita
fiskur! Og þess vegna ef það
fiskur sem eg er að steikja!”
—Lesbók Mbl.
f Bretlandi er sagt að fólk sé
orðið svo óánægt með ástandið
þar, með taxa, takmarkaða gas-
olíu og annað sem fólk kallar
nauðsynlegt, eða heldur sé nauð-
synlegt, að innflytjendaskrifstof
. , , ur Þar fyrir Canada og önnur
mur a þessum sloðum, en þar er Iönd erufullar af fólki sem er að
skepna, sem er mjog lik þeim og I ,eyta sér upplýsi j fis
nefnist labba. Kjötið af henni ti, .^tft t ^ , , ,. 0
, r , , 1 .* , Itxl uttlutningar ur landinu. Seg
ha ð! fra omunartð venð uppa-|ir PickersgU1 að fir 45>000 £
haldsfæða Indiana, og ---------
sums
staðar helzta fæða þeirra. Þetta
bann kom sér mjök illa fyrir þá.
Nú var það einn dag, að trú-
boði var að ferðast um skógana
og kemur þá að Indíána, sem er
að steikja labba yfir eldi. Trú-
boðinn ávítaði hann harðlega og
útmálaði fyrir honum hve hróp-
leg synd það væri að eta labba.
“Þetta er ekki labba”, sagði
Indíáninn, “þetta er fiskur”.
“Vertu ekki að þessari vit*
leysu
átt von á á næstu ári.
Á dýraveiðum •—Greifinn “
þú ósærður, Karlson?”
Karlosn: Já, herra greifi.
Greifinn: Ágætt, þá hef
skotið mink!”
Ert
eg
í gær fór eg að minnsta kosti
í hundrað verzlanir til þess að
leita þess, er mig vantaði.
Já, það er erfitt að ta lánað
sagði trúboðinn, “hvaða nú á dögum.
fiskur heldurðu að hafi tvær stór •
ar nagtennur í efra skolti.’ ^ j Hefurður heyrt, að hann
“Þetta er engin vitleysa , jjannes talar við sjálfan sig þeg
|sagði Indíáninn. “Þegar þú ar hann er einsamall?
kristinnar trúar. Og þeir gerðujkomst hingað til okkar, sagðirðu! Nei> eg hef aldrei Verið með
það svo rækilega, að Indíánar að nafn mitt væri ljótt, og þú|honum> þegar hann er einsamall.