Heimskringla - 30.01.1957, Page 2

2. SÍÐA
rtKIMSKRINGLA
WINNIPEG, 30. JANÚAR 1957
Hdmakrinpla
tatotnue itu
Semui út á hverjum mlAvucuaeu
i'trp’ vtktnh foKS?
856-855 Sargent Ave., Winnipeg 3, Man. Canada Phone SPruce 4-6251
',mrn oiaðslns er $3.00 árgangurinn, öorgisi ryrirxran
AJlar borganlr sendist: THE VIKING PHESS LTD
011 vlðsklftabréf blaölnu aOlútandi senuisi
T'>ip viking Press Limited, 853 Sargent Ave. Wtnnmeg
Ritstjóri STEPAN EINARSSON
UtanasKrift tll rltstjórans
* DTTOR HEIMSKRINGLA, 853 Sargent ave.. vVlnnioefc
HEIMSKRINGLA is published by THE VIKING PRESS LIMITED
and printed by VIKING PRINTERS
856-855 Sargent Ave., Winnipeg 3. Man. Canada Phone SPruce 4-6251
Authoriaed ga Second Claag Mgil—Poat Office Dept.. Ottawa
WINNIPEG, 30. JANÚAR 1957
12—14
var henni fagurt vitnt um þá sviðið að sigla í gegnum skurð- og umferðatíminn er
stjórnsemi sem er byggð á sívak inn fram og aftur í hvaóa veðri klukkustundir.
andi umhyggju fyrir velferð sem er, á nótt sem degi, til þess Það er hámarkshraðinn, sem
a!ls heimilisfólksins. Hún var að kynnast honum til hlítar. gefa verður nákvæmlega gætur
söngelsk, en annir húsfreyjunar. Þar næst er manni kennt að gefa að sé haldinn, einkum og sér í
og móðurinnar veittu engan tíma merki og lesa merki, svo og að lagi með tilliti til hliða skurðar-
til að sinna slíku, enda hafði hún þekkja skurðinn, dýpi hans og ins. Ósjaldan er nauðsynlegt að
frá byrjun helgað sig heila og umhverfi, einnig öll siglinga- hægja ferðinni vegna skipa, sem
óskifta hlutverki eiginkonunnar merki báðum megin við skurðinn liggja fyrir festum, graftarskút
j og móðurinnaF. Það var hennar og í honum sjálfum. Þar næst um o.s.frv. Við siglingu að næt-
lífsstarf í 57 ár. j verður maður aftur að ganga und urlagi hefur sérhvert skip ljós
Örfá, einföld og látlaus orð, ír próf, sem haldið er í Ismalía í stefni að framan, sem lýsir
I af vörum eiginmanns hennar að eins og áður. Standist maður minnst 1000 metra. Ef skipin
j henni látinni, en sem rómyr og þetta lokapróf, þá er maður full- ekki hafa meðferðis þannig lag-
I syipur gefur mnihald 57 ára ást- numa og getur valið um hvar að ljós, verða þau að fá þau lán-
rikrar samfylgdar og samstarfs, j maður vill setjast að við skurð- uð hjá félaginu eða hjá skipa-
LJÓÐ FRÁ LIÐNU SUMRI
Ein af hinum mörgu og góðu
bókafréttum í blöðunum frá fs-
landi um þessi áramót, er frétt
u.m nýja ljóðabók eftir Davíð
Stefansson. Nafn hennar er það
sem yfir þessari grein stendur.
Fær hún hina ágætustu dóma
í einum þeirra, þeim er í Morg-
unblaðinu birtist 21. desember
og skxjfaður er af Steiregrími
Sigurðssyni, er vitnað með þess-
um orðum í eitt af ljóðunum:
“Ljóðið ‘Sorg’, er eitt hið full
komnasta listaverk á íslenzku á
seinni árum og svo lifandi sýnis-
horn af listrænum tökum skálds-
ins, þegar honum tekst upp, að
eg freistast til að birta það allt.’-
t
Við ókum burt frá gröfinni,
enginn sagði neitt,
og undarleg var gangan heim í
hlaðið,
því f jallið hans og bærinn og allt
var orðið breytt,
þó auðnin væri mest, þar sem
kistan hafði staðið.
Þó ennþá blöktu í stjökunum
örfá kertaljós,
var alstaðar í»húsinu döpur
rökkurmóða.
Á miðju stofugólfi lá föl og
fannhvít ró«,
sem fallið hafði af kistu drengs-
• ins góða.
Eg laut þar yfir rósina, svo eng-
inn annar sá,
að öllum sóttu lífsins þungu
gátur.
Svo kyrrt var þarna inni, að
klukkan hætti að slá,
en klökkvans þögn er innibyrgð-
ur grátur.
í silfurvasa lét eg mína sumar-
björtu rós,
er
eru hin fegurstu eftirmæli
íundin verða:
”Hún var ágætiskona og móð-
ir. Hún mátti ekkert aumt sjá.”
Vertu sæl ástríka, íslenzka,
sæmdar kona. Guð fylgi þér.
—A. E. K. ,
sögumönnum á að -skipa, í stað
40 undir venjulegum kringum-
stæðum.
Það varð óumflýjanlegt að
minnka siglingarnar gegnum
skurðinn þannig, að ein skipa-
lest var send daglega. Daglega
bar það við, að það biðu fleiri
skip eftir því að fá hafnsögu-
mann en mögulegt var að sinna,
svo skipin urðu að bíða til næsta
c'ags.
Hi t
Brátt tókst nýju stjórninnr að
útvega aðra hafnsögumenn í stað
þeirra, sem farnir voru. Nokkrir
inn, sem leiðsögumaður af fyrsta miðlurunum, sem eru margir íl Þeirra voru frá Alexandría, svo
flokki. Eg kaus að búsetja mig Suez og eins í Port Said.
UM SUEZ
Frásögn leiðsögumanns með
í Port Tewfick, þekkti vel lofts
lagið. Þar var auðvitað mjög
heitt á sumrin, en venjulega
þurrt loft. Aftur á móti er steikj
andi hiti í Port Said, og vildi eg
því miklu síður vera þar.
Ráðningartíminn er fyrst að-
eins tvö ár. Ef maður stendur
sómasamlega í stöðu sinni þenn-
an tíma, getur maður ráðið sig
áfram um óákveðinn tíma, og
Á mjóu belti báðum megin við
skurðinn er mjög frjósamt land.
Þar vex döðlupálmi, margs konar
korntegundir, ávextir, bómull
og grænmeti. Sums staðar eru
stórar hjarðir af sauðfé, svo og
geitur, nautgripir og úlfaldar.
Síðast en ekki sízt, má telja asna,
skepnu sem Arabar mega sízt án
vera. Landbúnaður er þar á mjög
lágu stigi. Svipuð vinnubrögð
skipum er sigla um skurðinn Venjl!!ega fær mað og verkæri eru notuð þann dag
leigu , , f » i / •% *
Deilan um Suezskurðinn hef-
ur vakið athygli um allan heim.
Þess vegna er það ekki ólíklegt
ELIN INGUNN MAGNÚSSON
1880 — 1956
Magnússonar frá Núpi í Hauka-
öal, í Dalasýslu og konu hans
Margrjetar ólafsdóttur frá
Vatnshomi í sömu sveit.
Magnús og Ingunn giftust í
apríl, 1899 að Mountain, N. D.,
°g bjuggu í þeirri byggð nokkur
fyrstu árin, en árið 1906 fluttu
þau til ihinna svokölluðtx Vatna-
byggða í Saskatchewan óg námu
land skamt norður frá Wynyard.
Þar byrjuðu þau búskap við lítil
efni og háðu erfiða baráttu eins
og oft vildi vera í frumbýlinu
fyrstu árin. En með ráði og dáð
var barist til fullkomins sigurs.
Um það ber enn vitni heimilið
sem þau byggðu þar, því það ber
af flestum heimilum byggðar-
innar. Átti húsfreyjan sinn full-
an þátt í því að gjöra garðinn
frægan. Þarna bjuggu þau hjón-
in nær 30 árum við vaxandi vin-
sældir og virðingu. Ummæli eins
af nágrönnum þeirra frá þessum
árum, eftir lát Ingunnar eru,
meðal annars, á þessa leið: “All-
ir sem kyntust 'þeim urðu vinir
að lesendum Heimskringlu muni ■ íeiðsögumönnum og öðrum
þykja fróðlegt að kynnast eftir-j starfsmönnum líða eins vel og
farandi greinargerð, sem er skrif mögulegt er.
ur íbúð með sanngjörnum . , .
skilmálum, og flestir leiðsögu-11 dafems °f _fJnr Þ«sUnd_arUm;
menn, sem eiga konu og 'oörn, fá
hús með fögrum aldingarði, og
gerði félagið sér far um að láta
J . • k *•* i-f þeirra. Eg hefi hvergx mætt ein-
en samt var henni þrotið lif og f f . , 6
, lægari aluðarvinattu og gest-
Svo grunnu þau að stjökum hin llsni en hja Magnusson hjonun-
bleiku kertaljós Um ‘ ' ‘ • Eg efast um að txl se
og blómið hvarf mér—inn í
þögn og myrkur.
MINNINGARORÐ
Dagur er senn kominn að
kveldi. Dagur íslenzkra land-
nema í Ameríku. Við sem enn
erum.á ferli horfum með sökn-
uði á eftir hverjum einum sem
hverfur yfir síðasta leitið og skil
ur etir hópinn okkar fámennari
og snauðari.
Með Ingu Magnússon, eins og
hún var oftast nefnd okkar í
milli, er horfin ein af þeim
sæmdar konum sem prýddu hóp
islenzkra landnámskvenna. Hún
dó kl 7. árdegis, mánudaginn, 3.
des. 1956.
Hún var fædd 23. janúar, 1880
í Húnavatnssýslu. Foreldrar
hennar voru: Gunnlaugur Sakk-
eusson frá Núpshóli í Miðfirði,j
og kona hans Sigurlaug Sigurðar
dóttir frá Selsási í Víðidal. Hún
fiuttist vestur um haf með for-
eldrum sínum árið 1883. Föður
sinn misti hún skömmu eftir að
vestur kom til Norður Dakota, húsi foreldranna.
en þar hafði fjölskyldan stað-
næmst. Eftir lát föðursins var
Ingunn tekin til fósturs af
Birni Illugasyni og konu hans,
Hildi og með þeim var hún þang-
að til hún giftist eftirlifandi
manni sínum Magnúsi Oddssyni
mörg hjónabönd farsælli en
þeirra var.”
Eftir þrjátíu ára búskap í
Saskatchewan fluttu Magnús og
Ingunn vestur að Kyrrahafi.
Byggðu þau sér þar hið snotr
asta heimili nálægt Blaine en
Canada megin við landamærin
og rétt hjá hinum fræga Peace
Arch Park. Hér ætluðu þau að
njóta hvíldar eftir löng, ströng
og nytsöm starfsár, og entist
þeim þetta í 20 ár. Stóð gullbrúð
kaup þeirra hér í Friðarbogagarð
inixm fyrir sjö árum síðan. Var
þar samankominn fjölmennur
hópur vina og ættmenna, að sam
fagna þeim á heiðursdegi þeirra.
Fjögur börn eignuðust þau
og eru þau þessi: Margrjet, kona
Jóns Kristjánssonar, búa í New
Westminster, B. C.; Oddur, dá-
inn í Wynyard, Sa&k., 1929,
tæpra 26 ára að aldri; Gunnlaug-
ur, kvæntur Violet Jónsdóttur
Johnson; Sigurlaug.gift Sigurði
Kristjánsson. Tvö hin síðast-
töldu búa nú í húsum sem þau
hafa byggt, sitt við hvora hlið á
Auk eiginmanns og þriggja
barna, lifa Ingunni sál. níu barna
!oörn, sjö barna-barnabörn og ein
systir, Mrs. J. Thorson, sem
heima á í Calgary, Alberta.
Ingunn sál., var hin mesta
myndar kona og heimili hennar
uð af dönskum starfsmanni Suez
félagsins.
★
Normann Caspersen hefur not
að Ihvíldartíma þann, sem hann
gegn vilja sínum hefur fengið
frá starfi sínu sem leiðsögumað-
ur skipa í Suezskurðinum, til
þess að rita greinargerð þá, sem
hér fer á eftir. Greinin er laus-
leg þýðing úr dönsku blaði.
Caspersen skýrir svo frá:
Það var starf mitt í danska
björgunarfélaginu Svitzer, sem
gaf tilefni til þess, að eg fór til
Suez.
Eg var skipstjóri á björgunar-
skipinu “Protector”, sem hafði
viðlegu i Suez. Þar komst eg
strax í náin kynni við hafnsögu-
mennina og kynnti mér starf
þeirra eftir megni. Það leið ekki
á löngu, að eg fengi löngun til
að taka sjálfur þátt í starfi
þeirra. Kaupið var gott og starf-
ið því mjög freistandi. Eitt sinn
snemma dags ákvað eg að ferð-
ast til bæjarins Ismalia, sem
liggur nálægt miðjum skurðin-
um, til þess* að tala við Lucas
flotaforingja. Árangurinn af
þessu samtali varð sá, að eg sótti
um starfið sem hafnsögumaðpr
hjá félaginu. Það liðu nokkrir
mánuðir, og loks kom veitinga-
leyfi. Eg byrjaði sem aðstoðar-
maður í Port Said. Þar urðu allir
nýbyrjendur að fara með hinum
eldri hafnsögumönnum í mánað-
aðtíma til þess að kynnast öllu
varðandi höfninni og siglinga-
leiðinni. Allar reglugerðr og á-
kvarðanir, er snertu starfið, áttu
nýbyrjendur að kynna sér sem
bezt, og ótal fána- og ljósamerki
á frönsku áttu þeir einnig að
læra og kunna reiprennandi utan
að. Eftir nokkurra vikna kennslu
gekk eg undir prof á skrifstofu
hafnarstjóra og komst á sóma-
samlegan 'hátt gegnum prófið, að
því búnu fékk eg leyfi til á eigin
ábyrgð að leiðbeina skipum inn
og út af höfninni í Port Said.
Starfsviðið var annað hvort inni
á höfninni sjálfri eða um borð í
hafnsögubáttnum þar í nánd.
Brátt var mér trúað fyrir að
leiðbeina minni skipum allt að
.10 þúsund smálestum að stærð,
og eftir rúmlega níu mánuði
skipum, er voru nærfellt 20 þús-
und smálestir, og fyrst eftir
fimmtán mánuði var eg talinn
fær um að leiðbeina skipum af
hváða stærð sem var.
Þegar þörf er fyrir hafnsögu-
mann um skurðino, fær maður
skipun um að takast það starf á
hendur. Fyrstu tvo mánuðina er
maður sem nokkurs konar að-
stoðarmaður hjá eldri og reynd-
ari leiðsögumönnum, og er verk
Félagið hefur um 200 ihafn-
sögumenn í þjónustu sinni. Þar
af hér um bil helmirigur Frakk-
ar og Englendingar, " svo eru
35 Egyptar, þrír Danir og álíka
margir Norðmenn. Þegar allt
kemur til alls, þá munu það vera
menn af 15 þjóðflokkur, er vinna
voru og nokkrir frá herskipa- og
verzlunarflotanum. Þeir fengu
aðeins tveggja vikna undxrbún-
ingskennslu, sv0 óhætt má full-
yrða, að þeir hafa tæplega veris
vaxnir starfi því, er þeir tókust
á hendur.
Til að byrja með virðist sigl-
ingin gegnum skurðinn hafa
gengið framar öllum vonum. Eng
in veruleg óhöpp hafa komið fyr-
ir, en siglingartíminn gegnum
skurðinn hefur orðið lengri en
;'ður. Veðrið Ihefur verið gott og
aðeins verið siglt á björtum degi,
en ekki á nóttunni. Örðugleik-
arnir byrja fyrir alvöru hjá þess-
um lítt æfðu leiðsögumönnum,
þegar haustar að, og þokan og
er a milli Suez og Port Said, ^ndstormarnir byrja fyrir al-
tilheyrir skurðarfélaginu. vöru’ Þvi Þá Éeta baulæfðir
Skurðir með vatni til neyzlu
eru við skurðinn. Skipin fá mörg
þúsund smálestir á meðan þau
bíða í höfn. Vatnsskömmtun
þekkist ekki. Ágætur bílvegur
| sem
Ferðin tekur þrjá klukkutíma.
l Þar er einnig járnbraut. Tvær
brýr eru yfir skurðinn. Asíu-
megin við skurðinn er gróður
afar lítill, eða mestmegnis eyði-
mörk.
1 sjö ár átti eg heima í Port
Tewfick og bjó í snotru húsi
1 raun:
þar að staðaldri. ^
Sérhver leiðsögumaður hefur me® blómlegum garði.
talsíma heima hjá sér. Frá þvi mni var mer og fjolskyldu minm
augnabliki, er einhver ieiðsögu- mjöS sart..að yfn:gefa huSlð’ Vlð
maður er kvaddur til að fara til vorum mj°g S 0 Ylr u mega
r , , * , , . . , r ferðast txl Danmerkur a hverju
starfs sms um borð í skipi, hef-; _
V .r , ... „* „„„ sumri, en við undum svo vel
ur hann 45 minutur til að gera ’ , . .
. r ^ r , 1 svðra, að við vorum ekKi siður
sig ferðbuinn. Þar næst fer hann ” ’ . . , . .
á skrifstofuna og fær þar allar &!oð að koma heim a tur e tn
nauðsynlegar upplýslngar, þar á rúmlega
ieyfi annað hvort ar (2y2—oy2
mánuð í hvert skipti). Allir leið-
við skurðinn hafa
meðal um varhugaverða staði í
skurðinum, þar sem einhverjar
viðgerðir fara fram, moksturvél-, sögumenn
ar að finna eða aðrar torfærur! tveggJa manaða sumarfrx arlega,
kunna að vera. Leiðsögumanns- °g skurðarfelagxð greiðir allan
skjölin eru afhent hlutaðeiganda kostnað vlð
og svo er farið út í leiðsögu
mannsbátinn og thaldið af stað ( °S
út í flóann, þar sem skipaflotinn. fjölskyldur þeirra.
liggur fyrir festum, tilbúin til Hinn 26. júlí síðastliðinn tók
að hef ja för sína gegnum skurð-' 3tjórn Egyptalands með valdboði
inn- i vfirstjórn Suezskurðarins í sínar
hendur. Eg skal ekki frekara
ekki aðeins fyrir leiðsögumenn
aðra verkamenn, heldur og
Þegar komið er um borð í skip -
það, sem leiðsögu þarfnast, ber tara inn a Það atrlðl’. en hnr*jnn
\öllum, sem vinna vxð skurðinn,
að ganga ur skugga um hvað skxp & óvart. En dagiegt starf
ið ristir. Ef skipið er ot hlaðið, g . , . a- u x
er það samstundis tilkyhnt aSal- varð að lnna af hendl hvað Sem
skrifstofunni með loftskeytum.1 Öðru leið. Það leið ekki a löngu
Oft kemur það fyrir, að of hlað- ÞanSað bl við, sem skipsleiðsogu
ið skip verður að tefja ferð sína höfðum með höndum, sáxxm e i
daglangt eða meira, þar til búið ut ur Þvi> sem V1 0 um \
er að losa hæfilega mikið af farm’ gera- Það for að bera a. sk°rU 3
irxum, og skipið flýtur á iöggih- j leiðsögumöimim.. Margxr þeirra
um hleðslumerkjum. Venjulega köfðu sumarley i og s ípin so n
eru það grísk skip eða að farm- uðust saman við skurðarmynnin,
urinn er grískur sem hér um Þar sem enSinn af Þeim> sem
rægjr i höfðu sumarleyfi komu aftur.
Þegar allt er samkvæmt fyrir-| Við urðum f*rri með degi hveJJ
mælum og ekkert er að athuga, um- Hinir nýju yfirbo arar ga u
gefur leiðsögumaður fyrirskip-1 Þeim möiinum sumarleyfi, er
anir sínar. Hvert skip er tölu-1 hofðu/étt tiJ að fá Það>. Þar «1
sett og fær sinn afmarkaða stað lá- aSust> Þa var fyrst neltahafn.
í flotanum, og er það regja, sem| Jeyfi> en Þá var aðexns 26
ekki má víkja út frá. Skípalestir
sigla oft gegnum skurðinn án ^
þess að varpa akkerum, og í
nokkrum tilfellum kemur þaðj
fyrir, að haldið er kyrru fyrir
stutta stund, aðeins einu sinni.
Áður fýrr fengu skip að sigla
inn í skurðinn á öllum tímum
sólarhringsins, en þá kom það
oft fyrir, að þau þurftu oft að
stanza á leiðinni. Nú er því hag-
að þannig, að skipalestir, sem
koma að sunnan, þurfa sjaldan
að nema staðar eða halda kyrru
fyrir á leið sinni í skurðinum.
Venjulega er hagað svo til, að
tvær skipalestir eru sendar í
gegnum skurðinn á sólarhring
frá hvorum enda ihans. Frá Suez
kvöld og morgna og frá Port
Said um hádegi og um miðnætti.
Skurðurinn er 162 km á lengd
skurðarleiðsögumenn komizt í
hann krappann, því komi óhapp
fyrir hjá einö skipi í lestinni, er
voði fyrir dyrum hjá fleirum
þeirra.
Leiðin frá Suez til stöðuvatns-
ins mikla er háð skiptandi sjávar
föllum—flóði og fjöru—. Með
nýju og fullu tungli getur
straumurinn farið með þriggja
mílna hraða, ýmist með eða móti.
Straumskipti eru reglubundin,
en með sandstormum af suðaustri
og suðvestri þjappast sjórinn úr
Rauðahafinu saman upp í Suez-
flóann og inn í skurðinn. Sífelld
ur norðanstraumur helst þá við,
þar til veorinu íáegir.
Allir útlendir verkamenn, er
unnu við skurðinn, sögðu upp
starfi sinu strax og egypzka
stjórnin hafði lýst yfir þjóðnýt-
ingu hans, enginn óskaði að
halda áfram starfi sínu. Aðeins
fáeinir Grikkir urðu áfram eftir
skipan grísku stjórnarinnar.
Þann 12. september engum við
skipun frá stjórn skurðarins í
París, að við ættum að hætta
vinnu að kvöldi þess I4- sept-
ember, sem við líka gerðum. Við
höfðum nokkru áður undirbúið
allt til að ljúka starfi okkar og
vera reiðubúnir til burtfarar fyr-
irvaralaust. Ferðaskrínur okkar
voru pakkaðar og innanstokks-
munir allir í umbúðum komið
fyrir á tryggum stað í vörzlum
ræðismaxíns okkar. En þó ber
ekki að neita því, að okkur
fannst sárt að skilja við thús og
heimili, sem við höfðum unað við
í mörg ár, og þegar á allt er lit-
ið, liðið mjög vel. Þann 14. sept-
ember um miðnætti fðr eg með
fjölskyldu mína, ásamt tveimur
hafnsögumönnum—öðrum- holl
enzkum og hinum norskum—til
Kairo og þaðan með flugvél til
Róm og síðan til Kaupmanna-
hafnar.