Heimskringla - 15.04.1959, Blaðsíða 1

CENTURY HOTORSLTD.
247 MAIN-Ph. WHitehall 2-3311
1

fo TR^
CENTURY MOÍOilS LTÖ.
241 MAIN - 716 PORTAGE
1313 PORTAGE AVE.
LXXIII ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 15. 22. APRfL ’59
NÚMER 28.
INNLENDAR FRÉTTIR
Reikningur Ottawa
stjórnar
Af hinni nefndu 120.1 miljón,
er 28.7 miljón fyrir aukningu eða
útþenslu iðnaðar, og 7.7 miljón
fyrir lán, ábirgðir og fleira.
Aðal eða venujlegar útborgan-
ir þingsins eru því $83,647,802 og
Yfirlit sitt um tekjur og út-
gjöld sambandsstjórnar, flutti ^7'^" ‘samanburði við
Donald Fleming fjármálaráðhr. gjöldin árið áður 1957 til 1958>
á sambandsþinginu fyrir helg- sem VQru $8l>073)000.
ina' Verði nýju reikningarnir eftir
Tekjur á komandi fjárhagsári kosningarnar ekki verri en þetta,
eru áætlaðar um $5,267,000,000, tekst vel til. En verði hér stj6rnar
en útgjöldin $5,660,000,000. Tekju skifti störf stöðvuð> boðar það
halli því $393,000,000. , 1S milj6n minna fé j vasa verka.
Urn reiknings-áætlun þessa|manna> það ef hættan sem liber.
virðist nálega ekkert hafa veriðjalar sjá hér vofa yfir fé aimenn.
sagt að einu atriði í henni undan-' ingsj
skyldu. En það er ný skatt-álagn-1 ^
ing, sem þar er gert ráð fyrir og qOTT BRÉF
nema mun á árinu 1959-60 um| Qott bréf birtist 2. apríl £ Win-
245 miljón dölum, en á öllum
fjárhagsárinu 352 miljónum.
Liberalar segja þessa skatt-
aukningu steypa landinu.
Með tilliti til heildar fram-
leiðslu landsins, er nú nemur
34.5 biljónum, og er 7% meiri en
nokkru sinni fyr, virðist þessi
skattálagning til að grynna á
tekjulhalla, alls ekki úr vegi
Skattgreiðsla er lúkning skuld-
ar, sem borga þarf og sem bezt
er að losna við ef hægt er.
í hverju er nýji skatturinn fólg
inn? Hann sýnist ná til allra, eða
sem flestra, eins og vera ber, en
samt með mikilli varkárni á efna-
hag manna. Fleming kemur all-
ivel út úr því með þessum skatti.
Á tekjum manna, eftir að kom-
ist hafa yfir $3,000 á ári, er skatt
urinn haekkaður um 2%. Maður
sem Ihefir $7,000 tekju, en hefir
fyrir konu og börnum að sjá, er
Mrk- s^gðiir neitt^ver af fyrir
iskattinn. Hann nær ekki mikið
til annara en hátekna-manna.
Fleming sjálfur er sagt að tapi
$500 af tekjum sínum fyrir þenn-
an skatt. Eins mun með aðra ráð-
herra, eða þessa, sem liberalar
haökkuðu kaup við upp í $27,000
og 4,000 dalir af áttu að vera
skattfríir. Þar í liggur að líkind-
um ástæða liberala á móti skatt-
inum, að þeim finnst þessir geml-
ingar vera rúnir skattfrelsinu
sem þeim veittu með þessari
tekjuhækkun! — E n hvers-
vegna CCF eru á móti iþestsu
atriði, skiljum vér alls ekki, þar
sem eitt af slagorðum iþeirra er:
“að skatta þá ríku”.
Það af skattinum sem til al-
mennings nær, mun vera 1% sölu
skattshækkunin. En hann er sem
ibetur fer ekki hár. Á bíla-olíu er
skatturinn 2 tíundu úr centi.
En á sígarettum er hann 2c á
pakka með 20 vindlingum—en
eftir að alt er lagt á verður pakk-
inn seldur 3<t dýrari.
Á brennivíni $1.00 á hvert gal-
ón eða 12 cents á flösku. Á 1000
vindlum nemur hækkaður skattur
$1.00.
Fjármál Manitoba
útjöld Manitöba fylkis voru
sögð á reikningsuppkasti því, er
Roblin lagði fyrir síðasta þing,
að upphæð 120.1 miljdn dala, auk
33 miljóna, er veittir voru s.l.
október til þjóðvegalagningar.
Þetta var fyrir f járhagsárið 1959
—60. Fyrir tekjuafgangi var gert
ráð, er næmi 3.4 miljón dölum.
Þannig stóð reikningar fylkis-
ins, áður en Roblin stjórn var
feld.
Kosningar hafa verið ákveðnar
14. maí. Verða því tveir mánuðir
þar til næstu reikningar birtast.
Þrátt fyrir þó útgjöldin væru
15 miljón hærri en á s.l. ári, ’58,
var ekki gert ráð fyrir skatt hækk
un. Tekjur stjórnarinnar hafa
hækkað í ýmsum greinum og lán
I nipeg Tribune, frá ungfrú
[ Salome Halldorsson, og var að
efni til um það, að vinsælt mundi
reynast, að skipa dr. Watson
Kirkconnell, forseta Acadia há-
skóla í utanríkimálastöðuna í
Diefenbaker stjórninni. Þeir sem
nokkuð þekkja til dr. Kirkcon-
nells munu fuslega samþykkja
þetta. Hann er framurskarandi
góður tungumálamaður, les blöð j
Evrópuþjóða allra, þar á með (
slavnesk blöð, sem Pravda Rúss-
anna. Með þessu hefir hann kynst
menningu erlendra þjóða mörg-,
um fremur. Meðan hann var í;
þessum bæ, varð hann heldur en|
ekki vinsæll meðal hinna mörgu
þjóðarbrota hér, er hann flutti
ræður eða kvæði á þeirra máli á
samkomum hér. Slík bókmenta-
fjölhæfni er honum vissulega
styrkur í því starfi sem hér um
ræðir.
Hon. George Johnson, heil-
brigðismálaráðherra í Roblin-
stjórninni, var í einu hljóði kos-
inn frambjóðandi íhaldsflokks-
Hon. Dr. George Johnson
ins á kjörfundi á Gimli s.l. viku.
Um 300 sóttu kjörfundinn og all-
ir ólmir fylgismenn þingmanns-
efnisins.
GÓÐUR DRENGUR FALL-
INN í VAL
Hinstu kveðjur eru ávalt sakn-
aðarefni. En þegar menn
falla úr leik mið aldra, kafnir
störfum, er það ekki aðeins sökn-
uður fyrir skyldmenni og kunn-
ingja heldur einnig tap fyrir
bygð hans og samferðamenn.
Svo var það með Geir Thor-
geirson, prentara, Ste. 23, Gains-
borough Apts. 2. apríl, 1959.
Geir Thorgeirson, 57 ára að
aldri, var sonur þeirra vel þektu
og mætu hjóna, Ólafs S. og
Jakobínu Thorgeirsson. Geir var
fæddur hér í borg, og gekk hér á
skóla. Hann byrjaði nám við há-
s'kóla Manitoba árið 1924. Hann
vann við járnbrautar útlagning-
ar í Alberta og Saskatchewan, og
við útlagningu á rafvirkjun í aust
ur Canada. Eftir það var hann í
Minneapolis þar sem hann vann
við teikningar og útreikninga á
marmara fyrir stórbyggingar.
Svo kom hann aftur heim og tók
við prentsmiðju föður síns ásamt
bróður sínum Ólafi yngra.
Geir var smekkmaður mikill,
og kom þetta í ljós í prentsmiðju
rekstri hans og verkum.
Hann var maður hár á vöxt og
þrökin, lipur í hreyfingum og a_
valt hinn snyrtimannalegasti,
vandvirkur í öllu þvd sem hann
lagði hendi á, og sannur og trúr
vinur vina sinna.
Geir var mjög prúður maður
að hátterni, var honum því allur
ærslagangur óskapfeldur. Bar
framkoma hans ávalt vott um
kurteisi og dýran metnað, en jafn
framt lipurð og sanngirni. Hann
var orðvar og óádeilinn.
Hann var giftur Jónínu Guð-
mundson, dóttir Tímóteusar og
Þorbjargar Guðmundson frá El-
fros, Sask.
Af systkinum skilur hann eftir
og aðrar öryggisráðstafanir gerð- Mrs. Ragnar Swanson; Mrs. John
ar fyrir afganginum. Davidson; Ólaf, og Aida
Kosningamolar
Það er dálítið skrítið að í Mani-
toba skuli ekki að neinu ráði vera
farið að vinna að kosningum,
sem innan mánaðar fara hér fram
—eða 14. maí. Er nú sagt, að
Roblin leiðtogi íhaldsflokksins,
hefji' bardagann í Portage la
Prairie í dag 15. apríl.
•
Stjórninni liggur ekki mikið á.
Stefnuskrá hennar er kunn, af
verkurn hennar á þeim stutta
tíma, sem hún hefir verið við
völd. Kosningarnar frá hennar
hálfu, eru að leita fylgis kjós-
enda um að koma þeim í verk.
Þar er um svo margt að ræða,
svo sem endurbætur í skólamál-
um, vegamálum, flóðmálum iþessa
bæjar, sem kosta um 85 miljón
dali og Roblin með aðstoð Dief-
enbaker er að koma í verk o.s.frv.
Segir fregnriti Wpg. Tribune
að á kjósendum sé það að heyra
að þeir hugsi sér að tvefalda
þingmanna lið Roblins. Og ýms-
ir höfðu á orði, að það virtist
sem andstæðingaflokkarnir roðn
uðu af að koma fram eins ber-
skjaldaðir og raun væri á fyrir
kjósendur.
Þetta kom vel í ljós í fyrstu
sókn CCF foringja, Stinsons, er
helti úr skál reiði sinnar yfir
báða gömlu flokkana liberala og
ihaldsmenn. Komst hann nýlega
svo að orði til kjósenda, að af
þeim væri einskis að vænta. En
þegar betur var gáð að, kom í
ljós, að allmikið af stefnuskrá
ihans, er í stefnuskrá Roblins og
hann er meira að segja búinn að
koma sumu af því í framkvæmd.
Undur svipað ikom fyrir Camp-
bell, foringja liberala, er held-
ur fram, að Roblin sé að steypa
fylkinu fjárhagslega. Hann hef-
ir neyðst til að taka það aftur,
eins og með 33 miljónirnar til
vegamála, sem hann sagði að ekki
væru nefndar í fjárhagsreikningi
nýslitins þings, en kom í reikn-
ingi næsta þingi á undan.
Horfur andstæðingaflokkanna
eru hinar bágbornustu. Eftir
kosningarnar í júní, var lið
þeirra brytjað hér niður sem hrá-
viði í bæði lands og fylkis-kosn-
ingum. í sumum kjördæmum
Iþessa fylkis, féllu forkólfar
þeirra margir. Og þeir eru í stand
andi vandræðum með að ná þeim
kjörndæmum er þeirra beztu
menn steyptu stömpum í finna
enga betri til að rétta við
bardagann. Þeir eru sem sé að
'komast að raun um, að orkaskaki
stjórnar andstæðinga um
heimsku kjósenda í júní kosn-
ingum, sé ekkert of vel trúað enn
af kjósendum.
Aðal-kosningarefni stjórnar-
andstæðinga er í þessu fylki nú
orðið það, að Diefenbaker stjórn-
in Ihafi orðið að leggja á skatta
og sú byrði verði ekki léttari á
iherðum íbúa Manitoba-fylkis, ef
Roblin verði kosinn. Einir 8 lib
eral þingmenn hér lýstu þessu
yfir, að þeim sé sigur vís, vegna
þess að Diefenbaker hafi með
skatti ráðlægt þegnum sínum, að
greiða halla stjórnarkostnaðar-
ins í stað þess, að taka lán með
háurn rentum til þess, eins og
liberalar hefðu gert, ef nú væru
við völd.
Er það að vinna að því að gera
menn að betri borgurum, að segja
þeim að greiða ekki sinn hluta af
reksturskostnaði þjóðfélagsins,
því það er alt sem skattar cru?
Þessu halda þeir feimulaust og
ótrauðir fram við almenning og
kjósendur.
Geta menn blekt sjálfa sig með
nokkru eins og því, að halda fram
við kjósendur, að leggja ekkert
til þjóðfélagsstarfsins, sé mest
blessun og framför fólgin! Er
hægt með nokkru betur að sanna
andleg gjaldþrot stjórnar and-
stæðinga vorra?
eitt sé aðnjótandi. Árið 1962 er THORSTEINN BORGFORD
ákveðinn allsherjarfundur millii dajnn
Canadastjórnar og fylkjanna. Er
gert ráð fyrir að taka þar alt
til greina um hagskifti milli
fylkja og landsins. Nýfundna-
land fær tvö eða þrjú næstu ái
meira fé sér veitt, en nokkru
sinni áður.
En út af að bíða þessa fundar
skammar Smallwood sambands-
stjórn óbóta skömmum og
brígslar Canadamönnum um
skilningsleysi og afskiftaleysi
um hag tíunda fylkisins.
Bretland er ekki vant að skifta
sér af málefnum fylkja Canada
og landsstjórnar. Ætli að líkt
geti ekki farið nú.
SUMARDAGURINN
FYRSTI
íslendingar vestra hafa minst
Sumardagsins fyrsta frá því að
þeir fyrst komu til þessa lands.
Hann mátþví vissulega telja með
tyllidögum vorum—og einn af
hinum íslenzkustu. Aðrar þjóð-
ir fagna sumri eins og við. En
þær gera það fáar með því, að
halda fyrsta dag sumarsins hátíð-
legan.
Sumardagurinn fyrsti minnir[
oss á alt það sem oss þykir vænst!
um og skemtilegast frá æsku-
stöðvunum: á sólbjarta og hlýja
daga, og draumblíð sumarkvöld,
á fagra fjallshlíð, á fossanið og
fuglasöng, alt þetta sem heillaði
okkur svo, að við höfum ekki enn !
gleymt því og munum aldrei gera
í Vestur h-eimi.
Samkoman í Sambandskirkj-
unni á Banning, mun sanna oss
þetta ef við ekki vanrækjum að
sækja hana, fimtudaginn 23.
apríl í næstu viku.
GLEÐILEGT SUMAR
Smallwood flýgur til
Englands
Joey Smallwood, forsætisráð-
herra Nýfundnalands, þaut af
stað til Bretlands fyrir helgina,
að því er haldið er til að leita
hjálpar Breta i deilunni sem
hann hefir lagt út i við Canada-
stjóm, ibæði út af að senda hon-
um ekki lögreglulið og fé til
stuðnings kröfum hans í deilu er
hann hóf gegn verkamanna-sam-
tökum, er kauphækkunar kröfð-
ust við skógarhögg í fylkinu.
Diefenbaker, sem í augu við
hlutina horfir án þess að bregða
—vildi ekki eiga neitt við þetta
mál, vildi ekki senda lögreglu á
móti verkamanna samtökunum.
Það eru svo margir sem Canada
biðja um lögreglulið nú orðið,
að slíkt er þess vert, að vel sé
hugsað, áður en raðið er. Ein su
beiðni barst Canadast jórn
skömmu áður frá Castro, upp-
reistarforingja á Cuba og var
synjað. En um f jár beiðni Small-
woods, var það að segja, að þeim
málum er mjög vel skipað þar til
1962, af hagfræðislegri stjórn er
mjög hefir verið hjálpsöm Ný-
fundnalandi og telur að allur
helmingur tekna þess, sé veiting
frá Canadastjórn og það fylki
Heimir Thorgrimsson
flytur ræðu á Sumarmála sam-
komu sambandssafnaðar kvenfé-
lagsins 23. apríl, n.k.
MRS FAIRCLOUGH
FLYTUR RÆÐU HÉR
Frétt um andlát Thorsteins
Borgford, byggingarmeistara, í
Montreal, mánudaginn, 13. þ.m.
hefur borist ihingað. Hann var
85 ára að aldri. Um langt skeið
var hann vara-forseti J. McDair-
mid byggingarfélags, og var að
mestu leyti umsjónarmaður bygg
ingar þinghússins hér í Win-
nipeg.
Thorsteinn var fæddur 22. feb 'KD
rúar 1874, á Árdal í Andakií, og
var sonur Sæmundar Jónssonar
bónda á Hálsum í Andakíl og
Helgu Gísladóttur konu hans.
Til Canada kom Thorsteinn
árið 1888, og bjó fyrsta árið hjá
Capt. Kennedy við Old Ft. An-
drews.
Árið 1895 kvæntist Thorsteinn
Guðrúnu Þórðardóttur Jónsson-
ar. Hún dó 1944.
Börn eignuðust þau tíu alls, en
sex eru enn á lífi. Fyrsta barn
þeirra andaðist í barnæsku. Ein
dóttir, Thóra, dó 14 ára að aldri,
en sonur þeirra, séra Helgi Ingi-
berg Sigurður, sem þjónaði Uni-
tara söfnuði í Hollis, N. Y., dó
í maí mánuði 1957. Hinn börnin
eru: Thorsteinn B., verkfræðing-
ur í Montreal; Lára, Mrs. D. H.
Russell, í Ottawa; Guðrún Fan-
ney, Mrs. C. H. Pesnicak, Vir-
ginia Beach, Va.; Gísli S. verka-
mannaleiðtogi 1 Calgary; Helga
Mrs. C. C. Crogan, í Portland;
Skafti Josef, verkfræðingur sem
skipar stöðu hjá Grenn, Blank-
stein and Russell, byggingarfé-
lag í Winnipeg.
Auk þessara barna eru 17 bama
börn.
Thorsteinn sál., var með J.
McDairmid félaginú í fjölda
mörg ár, og hafði umsjón
bygginga og önnur stórsmíði á
ýmsum stöðum í öllum vestur-
fylkjunum, meðal annars, í Sask-
atoon, Calgary, Vancouver og
Winnipeg. Alla sina daga til-
heyrði hann Unitara söfnuðinum
í Winnipeg, og var um tíma for-
seti safnaðarins og líka gjalú-
keri og fjármálaritari. Hann sá
um byggingu kirkjunnar á Ban-
ning St.
Um tíu ár bjó hann hjá dóttur
sinni, Mrs. Russell, í Ottawa, en
síðustu trvö ár æfinnar var hann
á spítala í Montreal.
Kveðjuathöfn fer fram á lík-
brennslustofu í Montreal í dag,
15. apríl.
Mrs. Ellen Fairclough
Á fundi sem Canada Press
Club efnir til næstkomandi föstu-
dag á Alexandra hóteli, flytur
Mrs. Ellen Fairclough, ráðherra
Citizenship and Immigration
sambandsstjórnar, ræðu. Á fund-
inum verða fulltrúar erlendra
blaða hafa á milli. Mrs. Fair-
cluogh hefir einu sinni áður ver-
ið á fundi erlenda blaðafélagsins
og þótti fara svo vel með áhuga-
efni þess, að hún er þar aufusu-
gestur hvenær, sem hún á þess
kost.