Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi


Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 30.10.1886, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 30.10.1886, Blaðsíða 2
sannfæringu hvers manns, sje hún r0k- um studd, og eigi um of blandin vind- hanaskap eða auðsælega sniðin til að haga seglum optir vindi, eins og svonefnd Bægisársannfæring pykir bera keim af, munum vjer pö fíislega taka i blaðið liprar ritgj^rðir, pött andstæðar kunni að vera skoðun vorri, en jafnframt mun- um vjer pá láta athugasemdir vorar fylgja 0llum slíkum greinum. Vjer skulum pví næst drepa a skoð- un pa, er blaðið mun halda fram, 1 nokkrum pjöðmálum. 1. Stjórnskipunarmálið. pessu máli vilj- um vjer halda fram til þrautar i fullu trausti pess að sigursæll er gðður málstaður. Vjer munum pví hvorki láta óbliðar undirtektir hinnar núver- andi stjörnar aptra oss, nje göl eða skræki stjörnarlómanna* slá að oss felmtri. 2. Menntun almennings viljum vjer tfla, með pvi að hún er undirstaða fyrir borgaralegum prifum. Sjerstaklega munum vjer láta oss um pað hugað, að alpýðu vaxi politisk menning ogproski. 3. Aðalatvinnuvegi landsins, búnað og sjávarútveg, viljum vjer eíla með meira fjárframlagi en nú er. Sam- g0ngur allar viljum vjer gera greiðari. 4. 1 skattamálum hv0rflum vjer yíir hgfuð að óbeinum gJ0ldum. 5- Þjóðjarðas0lu erum vjer hlynntir. 6. Vjer viljum og auka sjálfseign með pví, að landsjóður taki að sjer kirkna- gózið, og selji smamsaman. Prestar viljum vjer, að f0st laun hafi úr landsjóði, par sem pjóðkirkja helzt. 7. Sparnað allan viljum vjer hafa á landsfje. 8. Rjett finnst oss, að karlar og konur sjeu jafnt sett að l0gum. Blaðið mun kosta kapps um að flytja innlendar og útlendar frjettir sem greini- legastar, svo mun pað og sjerstaklega láta sjer umhugað um 0II pau mál, er Vestfirðíngafjórðung snerta. Heiðruðu landar! vjer treystum pví, að pjer munið styrkja blað vort, og sjer- staklega leyfum vjer oss að skora <í Vest- firðinga að hlúa að sínu eina blaði. II jí ísfirðingum, sem einir hafa komið prent- smiðjunil'ilinu fram gegnum margvislegar torfærur, pykjumst vjer hafa fullt traust. *) Orð þetta er myndað i likingu við hið pjóðkunna orð: ^pjóðmálaskúmur". LAJVDSBAÍfKINÍí. —o— |>að er eigi langur timi .liðinn, síðan bankal0gin yoru staðfest, eigi að fullu ar og dagur, og enn p.\ skemmra siðan bankinn tók til starfa, ekki fullir fjórir múnuðir, en margt og mikið hefir pegar verið ritað um bankal0g, bankast^rf og bánkastjörn, og má segja um pað eins og Jön Sigurðsson sýslumaður kvað um kveðlinga f^ður síns: Sumt var gaman, sumt var parft, sumt vjer ekki' um t^lum". pegar vjor virðum fyrir oss 6. gr. bankalaganna, berum hana saman við reglugj^rð bankans, og h^fum hins vegar bak við eyrað, hvernig hvorttveggju hefir beitt verið til pessa, dylst oss pað eigi, hversu orð og andi laganna er, eins og hvað annað, undirorpið pví, að aflagast í framkvæmdinni. Eins og stendur, er bankinn varla annað, en harla öfullkom- in lánsstofnun, som moiri hluti pingsins einmitt var að berjast á móti. pað getur næstum litið svo út, sem pessi til- h0gun eigi röt sína að rekja til pess, að bankastjörnin er eingangu skipuð m0nn- um, sem möthverfir voru bankanum p. e. a. s. par til stjörnin tók bankahug- myndina sjer i faðm. En annað eins ma náttúrlega eigi ætla, par eð ætlun- arverk bankastjórnarinnar, er eigi að setjast á rekstóla og semja l0g, heldur hitt, að beita gildaíidi lagaákv0rðun a sem haganlegastan hátt. En vjev skulum cigi að svo st^ddu afella bankastjórnina um of. Bankinn stendur til bóta, og pví er nii cinu sinni svo faríð m.cð suma menn, að peir eru lcngi að hugsa og framkvæma hlutina; slíkt vcrður að virða til vorkunar. Vjer skulum að pessu sinni að oins drepa á tvær ákvarðanir í roglugj0rð bankans, sem eru mj0g óvinsœlar um lnnd a!lt. pað eru ákvarðanirnar um, að lán gegn hiisaveði og sjalfskuldar- ábyrgð skuli bundin við hús í Reykja- vik c.ður biisotu ábyrgðarmanna par i grcnnd. Vjer pykjumst vita, að nefhdar á- kvarðaoir sjcu að cins sprottnar af var- karni, og viijum vjcr engan vcginn lasta hana í sjalfu sjcr, einkum pegar um landsfjo er að ræðu, en að ollu má of mikið gera, pað er vitaskuld, a.ð hús cru hrcrgi hjer á lundi að jafnaðiíeins hau vorði, eins og í Roykjavik, og l0g- boðin vátrygging á sjer heldur eigi ann- arsstaðar stað. En að pví er húseignir snertir i hinum fj0lmennarí kauptúnum, standa pær pö avallt í talsverðu verði, og að pví er Skutilsfjarðareyri snertir, getum vjer fullyrt, að pess munu fá dæmi, enda i mestu harðindisárum, að hús hafi selzt undir helmingi virðingar- verðs. Optar munu pau ganga fullu vorði kaupum og s^lum. Með góðum vilja mætti bæta úr pvi, er l^gboðna vátrygging vantar; banka- stjörnin gæti áskilið i skuldabrjefinu, að hún annaðist sjálf um borgun bruna- bótagjaldsins. pað má að visu scgja, að petta heyri eigi beinlínis undir verk- svið bankastjórnarinnar, en hún má eigi heldur gleyma pvi, að hún lætur margt pað ögert, er bankal^giu hafa henni á herðar lagt. Bankinn mun, að pvi er fasteignarveð sncrtir, gera sjer að reglu, að lana helm- ing virðingarverðs, eða tæplega svo. pað virðist nú ætti að vera hættulítið, að lána einn priðja eða enda pö eigi væri nema einn fjórða hluta af virðingarverði húsa í hinum fjalmennari kauptúnum, Isafirði, Akureyri og Seyðisíirði. petta væri strax böt i máli, og myndi afla bankanum talsverðra vinsælda. pá fyrst gerði hann afs^kun sina. Hvað sjálfskuldarábyrgðarmenn snertir, sem eigi era búsettir i grennd við Ileykja- vík, er pað að vísu talsvert meiri erfið- leikum bundið fyrir bankastjörnina, að afla pjor nakvæmra skýrsla um ofnahag peirra, en ómpgulegt getur pað pó eigi talizt, og fyrir 0llu verður eitthvað að hafa í liíhm. pess ber og að gæta, að bankinn verður allt af banki; hann get- ur aldrei u.milúið alla hættu; jarðir gota eyðilagzt, eins og efnamenn gota farið á hofuðið. Sýslumenn vorir og aðrir myndn álita sjer skylt að gofa bankastjórninni svo nakvæmar skýrslur og bendingar, sem frekast má verða. Bankastjórninni cr og innan handar, að setja upp starf- stofur x'it um landið, h peim st^ðum, sem ba.nkal0gin gera riið fyrir. Sumir hafa, að oss virðist um of, sveigt að bankastjórninni, og sjerstaklega banka- stjóra, sein væri haim cigi starfi sinu vaxinn fyrir vanpekkingar sakir, en vjer pykjumst enga ástæðu hafa til að ætla svo. J>að cr satt, að hann er enn, seni vonlegt < r. litt vanur bankastöi'fum, cn

x

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi
https://timarit.is/publication/131

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.