Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 17.04.1888, Blaðsíða 2

65
hefir nýlega komið sætturn k milli B,áss-
lands og í'loqnet, sem áðnr hefir verið ramm-
ur fjandmaður pess.
England. J>ingi3 var sett 9. febr.
Gládstone gamli kemur 10 mönnnm lið-
rteiri inn á pingið í ár, en í fyrra. Hann
liefir sigrað við flestar aukakosningar, sem
fram hafa farið petta ár. pó er engin
von til, að írska máiið nái fram að ganga
á pessu pingi, pví stjðrnin hefir enn pá
meiri hlutann með sér. A írlandi er á-
standið hið sama. „Nationalligaen“ fer
sínu fram, öldungis eins og hún ætlar
sér. prátt fyrir pvingunarlög lávarðar Sa-
lisbury.
Danmörk. Hér í Danmörku gengur
allt í sama paufinu og að undanförnu.
jpinginu verður litið að verki. Ejárlögin
hafa verið helzta umtalsefnið, og eru nú
loks búin í neðri deild og send til efri
.deildar. Eriðmælingaflokkurinn undir for-
ustu Holsteins 0" Hörups hefir reynt að
gera allt til pess, að ráðaneytið inætti við
pau una, en Berg hefir maldað í móinn
og haldið fast við sina fyrri stefnu, að sam-
pykkja engin fjárlög. ineðan potta ráðaneyti
situr að voldum. En honum fylgja einir
12 pingmenn og verður honum pví litið
ágengt. Eptir frumvarpi stjórnarinnar voru
útgjöldin nokkrum milljónum hærri, en
tekjurnar; en neðri deild hefir dregið svo
úr ýmsum gjaldagreinum, að tekjurnar
verða eptir hinu sampykkta frv. 2 millj.
hærri, en útgjöldin. Én nú er eptir að
vita, hvað efri deild gerir við pau. Helzti
ásteytingarsteinninn verður par sá, að neðri
deild hefir ekkert viljað veita til stofnana
pvirra. er ráðaneytið hefir sett á fót upp
á eigin spýtur með biáðabirgðalögum, án
sampykkis pingsins. En stjórnarblöðin
segja, að eigi sé tiein fiiðar- og sáttavon.
fyr en pingið veiti fé til peirra. ]3ykir
pví ekki ósennilegt, að efri deild muni fella
fjárlögin, og ný brkðabirgðalög muni út koma
i apríl, nema neðri deild krjúpi enn auð-
mjúkari að fótum ráðáneytisins og efri d.,
sem suinir halda hka, að hún muni gera,
ef til friðslita horfir.
Noregur. Sverdrup situr við sinn
keip, og vill fyrir engan mun víkja úr völd-
urn. Éins og lesendum jhjöðviljans mun
kunnugt, varð samningum á komið milli
ráðgjafanna par f haust pannig, að peir,
sein fara vildu frá völdum, skyldu vera
kyrrir, unz- pingið kæmi saman, og skyldi
pá leita álita pess uin, hvort stjórniu hefði
fullt traust pess. Nú er pingið kom sam-
an, var potta ekki gert. p>eir prír rkð-
gjafar, er só.tt höfðu um lausn, vildu pá fá
að skýra fvá skoðun sinni, en Sverdrup
neitaði peim mn pað, og veitti peim allt í
einu lausn í náð, som kora mjng fla-tt up[)
á pá. Seinna hefir 4. ráðgjafinn sótt um
lausn og fengið, og sagt, að enn fleiri af
peiin niuni bráðum fara. Er Sverdrup
víða orðinn mjög óvinsæli fyrir prákelkni
sína og fastiieldrii við bröðurson sinn, og
er nú opinberiega í blöðum Norðmanna
sakaður um fals og andírferli. Haan er
nú allfc af að reyna að fá menn fál að verða
ráðgjafa í ráðaneytá sin», en engir af hin-
um beztu mönnum vilja verða til pess.
Elokkar á pinginu par eru nú fjórir, og
eptir síðustu fregnum hafa tveir af peim
orðið á pað sáttir, að viðurkenna ekkert
ráðaneyti, sem ekki hefði atkvæðaafi meiri
hluta vinstrimanna. Og pessir tveir flokk-
ar kvað nn hafa meiri hluta. Hvernig
pessari stjórnarprætu lýkur, er ekki gott
að segja. og verður að bíða næstu frétta.
Yerðiag á vörum í Khöfn 29. febr.:
Kaffi 60—65 au. pd. og fer lækkandi;
kandís 22 au. pd. og heldur að hækka;
hvítasykur 19 au. pd.; 100 pd. af rúgi A
3 kr. 80 til 3 kr. 90 au.; rúgmél 4 kr.
45 au. og bankabygg 6 kr. 60 a». til 7 kr.
— Saltflskur frá Yesturlandinu óhnakka-
kýldur í 55 til 60 kr. skpd.; lýsi Ijóst 35
kr., on dökkt hákarlslýsi 28 til 30 kr. tnn.;
sundmagar 65—68 au. pd. — Ull 58—62
au. pd. af vorull, en haustnll 46 au. pd.
í GAPASTOKKNUM.
Aðnr var pað venja, að setja sinn sam-
kristinn náunga í gapastokkinn fyrir ýmsar
minniháttar yfirsjónir, svo sem ósanninda-
pvaður, blót og formælingar; en pegar
mannkynið monntaðist betur, og meiri mann-
úðarandi tók að verða rikjandi í löggjöfinni,
var gapastokkshegning úr lðgum numin.
Núerpví enginn nauðugur settur í gapa-
stokkinn með járn um háls og festi um
fætur, en í afleiddri merkingu er pó enn í
dag talað um að setja menn í gapastokk-
inn. Hendir slíkt enda æðri sem lægri,
eins og eptirfylgjandi atvik sýnir.
Eins og kunnngt er, ræður stjórnin sam-
kvæmt 14. gr. stjórnarskrárinnar helming
sæta í efri deild alpingis. Fyrir samhald
hinna konnngkjörnu hefir efri deild opt og
tíðum orðið ýmsum áhugamálum pjóðarinn-
ar ásteytingarsteinn. Síðast í sumar svæfði
efri deildin stjórnarskrármálið, tollmálo. fl.
J>etta hefir vakið kala til hinna konung-
kjörnu, og komið inn peirri hugsun hjá
pjóðinni, að hiuir konungkjörnu séu í raun
og veru eigi annað en hjálparpeð, sem
leikið sé fram, pegar fella á eitthvert parfa-
mál pjóðarinnar, sem dönsku stjórninni er
ekki að geði.
Til pess að útrýma pessum kala, sem
eðlilega gerir alla samvinnu pjóðkjörinna
og konungkjðrinna pingmanna næsta örð-
uga, var af pingmanna hálfu borið fram
og sampykkt d síðasta pingi frúmvarp um
að breyta tölu pingmanna í ofri og neðri
deild pannig, að i efri deild sæti framvegis
lí p. e. 2 pjóðkjörnir og 6 koaaju^kjírnsr,
en í neiri deiii 21 pj4ðkjörúut.
Og vifei menn, bæ>i ksdshÖfliaginn.
dðnsku stjórnarinttar kægri könd, og hinir
konungkjörnu, signdu »ig, »ór» »árt við
lögðu, að dðnskm stjórnism k*fli sldrei
komið í hug né hjarta, al léta >á, er h*nn-
ar niálstað fylgja, fremnr ððrum vwl* fyrir
konungskosningu. ]S»að var ekkert aema
tilviljun, eða pá kannske hin »íri og betrí
pekk.ng, sem lét hina konungkjörB» fealda
hóp t. a. m. í sumar í stjórnarskrármái-
inu.
|>@ir, sem tekið hefðn pessa yfirlýsingu
scm talaða frá hjartann. máttn >ví búast
við, að stjórnin rayndi fegins hemfi grfpa
tækifærið, til að losa sig ©g hina ko»ung-
kjörnu anclan ópægilegu ámæli, og orða-
laust sampykkja petta saklaRna fr*igivarp,
úr pví að stjórnin á ann&ð b®ri er sro
eðallynd að vilja eigi nofea sér >»#, geta
ráðið úrslitura málanna á pingi fyrir tilstilli
konungskosningarma.
En pað varð an»að efst á blaði.
Meðan óséð vnr, hvort frumvarpið næði
fram að ganga á pingi, pá var pessu slegið
fram, náttnrlega feil einskis annars, §n að
kæfa málið ! |fæðingunni, ef smnt ræri, mg
geta menn af úrslitunum séð, hve íoikið
er að henda reiðnr á yfirlýsingum sfejörn-
arfulltrúans á alpingi.
Hr. Nellemann var eigi lengi &ð hugsa,
sig »m; ein3 og æfðnr slátrnnarmaðar greij>
hann hnífinn, og í sanaa asgnablikinu lá
frumrarpið svæft fyrir fótum hans.
J>annig hefir hans excellence >á setfc
stj&rnina og hina konungkjörnu i ljóta gapa-
stokkinn.
]>vert á móti yfirlýsingunum á alpingí or
pað ýú augljóst, að eptir áliti hr. Nelle-
manns sitja hinir konungkjörnu á >ingi, til
að vera verkfæri stjórnarinnar og styðja
hcnnar misjafna málstað.
Eða hvað annað gat hr. Nellemann gengið
til pessarar lagasynjunar ?
Hefðu lög pessi náð staðfestingu, myndi
kali allrar alpýðu til hinna konungkjórnu
brátt hafa horfið, pví að stjórnfylgi peirra
hefði pá eigi getað orðið annar eins prösk-
uldur pjóðlegum framförum og nú; og pá
fyrst myndi menntun sá og hæfilegleikar,
sen; meii-i hluti hinna konungkjörnu óneit-
anloga hefir til að bera, geta komið pjúð-
inni að verulegum notuin, er hætt væri &ð
skoða pá som nokknrs koriar morðvél í hendi
dönska stjórnarinnar, til að drepa alla pá
1