Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 26.04.1888, Blaðsíða 3

71
gjört vart við sig hér og hvar hér í |>ing-
eyjarsýslu, pA skorum vér á yður, isfirzkar
konur, að taka höndum saman við oss, og
láta vilja yðar í ljési á komandi þingvalla-
fundi, sein vér vonum að verði í sumar.
Yiljum vér uin leið grennslast eptir, hvort
yðar skoðanir stefna ekki í sömu áttina
og vorar, og hvort vér megum eiga von á
nokkurri rödd frá yður á J>ingvailafundi.
Vér erum pess fullvissar, að pér finnið
pörfina tii að gjöra eitthvað, pótt masko verði
ágreiningur um aðferðina.
Yér væntum svars frá yður við fyrsta
tækifæri.
Nokkrar konur ( J>ingeyjarsýslu.
•Jc *
*
1 ávarpi, sem nokkrum konum hér í sýslu
var sent frá stallsystrum peirra í J>inge\j-
arsýslu, erpað tekið fram, að konur í þing-
eyjarsýslu ætli sér að senda áskoranir til
Jnngvallafundarins í sumar í pá átt að veita
fulltingi sitt til að koma á eptirfylgjandi
réttarbótum:
„1. Að konur fái jafnan rétt við karlmenn
í fjárráðum.
2. Að konur hafi oskoraðan rétt til
allra menntastofnana, sem kostaðar eru af
landsfé.
3. Að konur hafi rétt til allra embætta
í landinu og annarar atvinnu með sömu
skilyrðum og karlmenn.
4. Að konur hafi kosningarrétt og kjör-
gengi til allra opinberra starfa með sömu
takmörkunura og karlmenn“.
Nú er eptir að vita, hvernig ísfirzkar
konur, og konur í öðrum héruðum lands-
ins, styrkja pessa mjög svo lofsverðu við-
leitni kvenna í J>ingeyjarsýslu, til að poka
kvennfrelsismálinu áleiðis.
Nokkrar athugasemdir
um
ALf»ÝÐUMENNTUNARMÁLIÐ
eptir
alpm. Jakob Guðmundsson.
(Framh.). Frá pví barnið er 10 áraog
pangað til pað er fullra 14 ára á enn að
æfa pað í lestri og skript, eptir sem pörf
er á, og kenna pví:
1. Reikning: tugabrot, niargskonartölur
og einfalda priliðu.
2. Islenzku, svo pað geti skrifað staf-
rétt og gjört grein fyrir hinum helztu mál-
fræðislegu setningum; svo ber og að æfa
pað í að setja skrifiega fram hugsanir
sínar.
3. Kristindómsbókina alla.
4. Yalda kalla úr almennt monntandi
lesbók, einkum pá er snerta náttúrufræði,
heilbrigðisfræði, sögu íslands og lýsingu
pess, ásamt yfirliti yfir stjórn landsins,
sveita og safnaða.
En meiri hluti nefndarinnar reði, eins
og áður er sagt, n. d. frá að fallast á
frumvarp petta og komu peir sjálfir fram
með annað frumvarp miklu styttra og yfir-
gripsminna, en hitt; pað er í 16 greinum.
og er prentað í O-deild pingtíðindanna,
233—235.
Frumvarp petta ákveður, hvað börn skuli
hafa lært auk kristindómsins, pegar pau
eru 14 ára. Ákvæði pessa frumvarps ern
hvað kennslu barna snertir, mjög lík ákvæð-
um liins fyrra frumvarps, neriia að í liinu
fyrra, en ekki pví síðara, er ákveðið, hvað
börn skuli hafa lært pegar pau eru 10 ára,
og svo er par lika nákvæmar ákveðið, hvað
börn skuli einkum læra í almennt inennt-
andi lesbók.
1. gr. hins siðara frumvarps hljóðar
pannig:
Hvert barn, sem er fnllra 14 ára, skal
hafa lært:
1. Að lesa prentað mál skýrt og skil-
merkilega og gjöra grein fyrir lesmerkjum.
2. Að skrifa læsilega snarhönd.
3. Helztu reglur fyrir íslenzkri réttritun.
4. I reikningi: samlagning, frádrátt, rnarg-
földun og deilingu, í heilum einskonar- og
margskonartölum, tugabrot og einfalda
príliðu.
Auk pess á pað að hafa lesið valda kafla
úr almennt menntandi lesbók.
Sá er einn aðalmunur pessara frumvarpa,
að fyrra frumvarpið leggur fjársektir við,
of vanrækt er að kenna börnum pað ákveðna,
en gjörir ekki kunnáttu pessara námsgreina,
nema bóklesturs og kristindóms. að skilyrði
fyrir neinum kirkjulegum eða borgaraleg-
um réttindum barnanna framvegis; en pó
skulu börn frá 10—14 ára ganga undir
próf árlega, og hafi pau ekki náð lögskip-
aðri pekkingu 14 ára, pá skulu pau halda
áfram að ganga undir áflegt pröf til 18
ára aldurs, álítist pau ekki hæf fyrri; en
• ekki er ákveðið, hverja aðaleinkunn pau
purfi að fá til að verða álicin að liafa náð
lögskipaðri pekkingu; pað er víst ætlazt
til, að slikt sé tekið fram i reglugjörðum
skólanná.
Frumvarp meiri hluta nefndarinnar gjörir
par á inöti hina lögskipuðu pekkingu að
skilyrði fyrir fermingu barna, en ekki að
beinlínis skilyrði fyrir neinum borgaraleg-
um réttindum, og útheimtist aðaleinkunnin
Vel til fermingar, en ekki eru fjársektir
lagðar við hirðuleysi hlutaðeigenda með
pessa barnafræðslu að öðru leyti en pví,
sem útvega má kennslu handa vanræktum
börnum á kostnað hlutaðeigenda, og nái
pau ekki aðaleinkuninni Vel 14 ára, skulu
pau halda áfram að ganga undir próf 15
ára og 16 ára, og ekki má prestur ferma
barn, sem ekki hefir náð aðaleiukuninui
Vel fyr en eptir 3 próf, og pó að eins
með ráði prófdómenda, og pá pví að eins,
að ekki só hirðuleysi forelda eða vanda-
manna um að lcenna.
Um bæði pessi frumvörp var nú all-
mikið rætt í n. d. og loksins féllu pau i
deildinni hvert um sig með 11 atkvæðum
móti 10, og par eð ekki varð meiri at-
kvæðamunur, pá bendir pað til, að deild-
armönnum hafi pó verið all annt um, að
einhverju yrði framgengt í alpýðumenntun-
armálinu. J>að var nu að búast við, að
ýmislegt mætti finna að liverju pessnra
frumvarpa fyrir sig, en bæði lýsa pau
miklum áhuga deildarmanna á pessu mikils-
verða málefni. (Framh.).
Áuglýsiiigar.
Undertegnede R.epresentant
for
Det Kongelige Octroierede Almindelige
IIRANDASSURANCE C'OMFAUNI
for Bygninger, Varer og Eífedter, stiftet
1798 i Kjöbenhavn, modtager Anmeldelser
om Brandforsikring for Syslerne Isafjord,
Bardarstrand, Dala, Snæfellsnes’s og
Hnappadal, samt meddeler Oplysninger
om Præmier etc.
N. 0* h r. Gram.
Anclior íinan.
J>e(r Vestfirðingar, sem ætla sér til Am-
eríku, ættu hið bráðasta að snúa sér til
mín undirritaðs, sem er umboðsmaður nefndr-
ar linu á Vestfjörðum. Menn ættu eigi
að gleyrna pvi, að Anchor línan ör hin
fyrsta lina, sem lækkað hefir fargjaldið fyrir
vesturfara, og pað fyrst úr 210 kr. ofan í
150 kr. og síðar enn meira. — Línan hefir
hið bezta orð á sijr fyrir ágæta meðferð á
farpegjum, sem mörg bréf votta. —- Ná-
kvæmar upplýsingar og skýrslur fást hjá
mér undirrituðum.
Isafirði 14. apríl 1888.
S. Thorsteinson.
A aðalfundi í íyrra vetur ályktaöi sýslu-
nefndin í ísafjarðarsýslu, að sumarið 1888
skyldi halda búskaparsýningu á Isafirði,
og fal oss undirrituðum að veita henni for-
stöðn.
A 'sýningu pcssa gefst mönnum kostur
á að láta ýmsa muni, er að búnaði lúta,
svo sem báta. og veiðarfæri, sa.ltfisk, harð-
fisk, lýsi, rikling og aðra sjóvöru, alls kon-
ar landvöru t. a. m. smór, ull, tólg, æðar-
dún, vaðmál, prjönles, lifandi pening, iðn-
aðarvöru af ýmsu tagi, hannyrðir o. fi.
Sýningin verður haldin í ágústmánuði
næsta ár.
Mununum verður veitt móttaka frá 1.
júlí. nema lifandi pening, er hlutaðeigendur
taka með sér á sýninguna.
Verðlaun munu veitt fyrir pað, sem fram
úr pykir skara, eptir ákvæðum par til kjör-
innar nefndar. Að afiokinni sýningunni
tekur hver sína muni aptur.
Um möttéku sýnisgripanna og fyrirkomu-
lag sýningarinnar verður síðar auglýst.
Vér leyfum oss að skora á héraðsbúa