Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 12.11.1888, Qupperneq 2

J> JÓÐYIL JINN.
Nr. l.
o
tJtlendar fréttir.
Höfn, 28. sopt. ’88.
IILÍ hanmöiík.
PÓLITIK I)ANA. Tiniinn tekurað
nálgast, er Danir ganga til pings, en illt
að vita, livað úr spinnst. I byrjun ársins,
Íieilsuðu margir hinu nýbyrjaða ári, som
ári friðar og samlyndis, en fremur fara
poir fækkandi, sem vaggn sér í peirri von.
Á moi'gun liefst fulltrúaping vinstri
inaima liér í bæiiuin, og sækja pann fund
kjörnir mcnn úr hverju kjördæmi; niun
svo til stofnað. að par verði afráðið, hvaða
stefnu vinstri menn skuli fylgja gagnvart
stjórninni.
PKÁ HÆZTA KÉTTI. Laiuli vor
YiÍhjálmur Pinsén, dómari í hæstaréttý
lieiir fengið lausu frá embætti,. og mun pað
að vonum eigi auka traust Jslendinga á
hæstarétti, er Dauir einir, sem ekkert skilja
í íslenzkri tiingu, eiga að lcggja síðasta
dómsorð á misklíðarofni vor og útskýra
liin islenzku lög.
EKEGNKITAII HÆGlllBLAÐ-
ANNA. Hægriblöðiu ,.Dagbladet“ og „A-
visen“ liafa flutt ýmsar miður sannorðar
sögur af Júngvallafundinum og undirbún-
inginum undir hann; kosningaúrslitin eru
eingöngu eignuð ,,æsingum“ nokkurra „ó-
aldarseggja11, er starfi af óhreinum hyötuin,
en pjóðin undir niðri látin vei'a öll á bandi
embættismanna„klikkunnar“ í Yík og dönsku
stjórnarinnar; einkum gengur hinn reylc-
víkski fregnriti „Dagblaðsins11 röggsamlega
fram í pví að bíta í bak sér betri mönn-
uin og reyna að gefa hægri mönnum og
stjórnnmi í Danmörku skakkar liugmyncfir
um öskir og parfir almennings á Islandi.
T’réttaritari „Dagblaðsins1,1 sjálfur og minni-
hlutamennirnir eru aptur á móti liafðir til
skýjanna, eins og dyggðin sjálf, ef peim
póknast að opna munninn til ills eða góðs;
og hjá pessum mönnum eru hvatnrnar iqwin
ske ekld öhreinar; pað er ekki peirra sök,
pö að yfir pá eina rigni feitum embættum
og krossum t. a, m.; liinn dyggðugi æskir
aldrei launanna, lieldur felur pað hinni
císdómsfullu stjórn að líta í náð á hina
litlu verðleika.
En eg skal eigi eyða óparfaorðum um
pessa fregnrita; pað eitt má nægja að
segja, að bréf peirra ,sýna útlendiiigum má
ske betur en allt annað, hve auðvirðilega
hræsni og lítilmennsku liið erlendn vald
pví ini'ur hefir gróðursett í hjörtum allt
of margra af hinum æðri embættislýð £>s-
lands. (f m ff * \
I RÁ NOIÍFJíI
er pað að segja, að pingkosningar erú um
garð gengnar, og hafa pær gengið hægri
mönnum og hinum hæglátari vinstri mönn-
um í vil; hinir „lireinu11 vinstri menn hafa
aptur á móti misst marga af sínum nýt-
ustu pinginönnum. svo sem rektor Hteen,
og liefir pó skáldið Björnstjerne Björnsson
barizt öfluglega í liði peirra.
FRÁ ÖÐRIM LÖNDIM
í álfu vorri má heita tíðindalítið. pýzka-
landskeisari iiefir bafið 7suðurgöngu siíia til
páfans í llóiiDo^’anriara stórhöfðingja par
syðra, og pvkir petta niunu tryggja pjöðu-
friðinn í Evrópu, sem annars er á völtum
fótum.
IIITT Ofí fsETTA.
2. p. m. vairð störkostlegur eldsvoði i
bænuin Baltimore i Canada. Braníi par
fjiildi húsa og anriara fémætra inuná. svo
að skaðinn er metinn hálfa aðra miljón
dollara virði. — Yatriavéitir hafa gert
störskaðá nöi'ðari til á Italíu, og er skaðinn
talinn fleiri iuiljóna vírði; ýms stór mann-
virki lmfa hér orðið að engu, svo sém járn-
brautir, stórhýsi ýmisleg og brvr; fjölrli
manna húsvilltur og nauðuglega staddir.—
Eellibylur varð á 'eyiirii Guba 4. p. m., og
hrundu par mörg liús að grunni, en menn
og málleysingjar meiddust eða dóu. — A
Spáni er nýloga dáinn Bazaine hers-
höfðingi, er mjög kemur við liernaðarsögu
Erakka. Hann var fæddur 1811, fór sem
liermaður til Aígerlu 1831 og gat sér par
talsverðan frama; mest frægðarorð fekk
hann pó í Krímstríðinu og síðar í orust-
unni við iSolferino 1859. Hann var og
riðinn við ófrið Frakka í IVtexieo, og er
honum eignuð grimnul sú bin mikla, er
bejtt var í peim ófriði, með pví að liann
lét hlífðarlaust skjóta ýmsa hernaðarfanga.
I stríðinu milli Erakka og J>jóðverja stýrði
hann meginher Frakka, og gaf herinn,
170 púsundir manna, í hendur J>jóðverj,um
við Metz 27. okt. 1870; pótti pað með
svikum gert af hans hendi, og fyrir pá sök
var hánn 1873 dæmdur til diiuða. Dauða-
dóminum var pó eigi fullnægt, heldur var
Bázatné náðaður með fungélsi; flýði hann
síðan til Spánar og hafðist par við til
dauðadagsins.
YERDLAG
A ÍSLENZKl’M VARNINGU.
1 Höfn selst vestfirzkur hnakkakýldur
jaktafiskur 55—60 kr., en óhnakkakýldur
á 50 kr.; annar stór fiskur á 42—45 kr.
skpd.; smáfiskur hefir seinast verið horg-
aður með 52 kr. skpd., en or heldur að
lækka í verði; í ýsu eru boðriár 37 kr.—
Á Spáni er fremur lítil eptirsóku í flsk,
en pó boðið 53 rigsmörk (47 kr.) í vest-
firzkan, og 47 rigsmörk (42 kr.) í sunn-
lenzkan tisk. — í Höfn selst hálcarlslýsi
pannig : Ijóst gufubrætt 32—33 kr., brúnt
gutubrætt 31 kr., ljóst pottbrætt 31 kr,
og brúnt pottbrætt 27 kr. — Sundmagar
seljast á 40—45 aura og æðardúnn á 12
til • 15 kr. pundið eptir gæðum.
Á* ' ---1--■■ ■
RÓKAFREGNIR.
T ÍMA ll IT UM UPPELDI OG
MENNTAMÁL. Útgefendur: Jóliann-
os Sigíússon, Jón J>órarinsson,
Ögmundur Sigurðsson. Rvik 1888.
98 bls. 8vo.
Ekki verður pví neitað, að pað er
næsta parflcgt fyrirtæki. , sem höfundarnir
hafa ráðizt í, og væri óskandi, að alpýða
manna vildi styrkja viðleitni peirra, svo að
tímaritið geti átt sér aldur fyrir höndum.
Uppddis- og menntamálið ,er og verður
allajafna eitt hið pýðingarmesta mál vort,
ekki síður en annara pjóða, og skoðanir
manna um pað, hvernig pví skuli skipað,
er,u enn svo sunclurleitar hér á lancli, að
engin vanpörf er á sérstöku riti, er ein-
göngu gcri pað að umtalsefni.
I tímaritinu eru pessar greinar:
I. Lestur. Höf., Jón J>órarinsson,
drepur á prennskonar kennsluaðferð við
lestur: stöfunaraðferðina, sem eingöngu er
notuð hér á landi, Stephanisaðferðina, sem
er í pví fólgin, að börnuuum er kennt.
stafahljóðið, áður en pau fá nokkuð að
vita upi nöfn stafanna, og priðja aðferðin,
sem í pví felst, að haraið er látið mynda
stafinn og um leið kennt hvaða hljóð hann
hefir. Höfundurinn tekur tvær hinar síðar-
nefndu aðferðir langt fram yfir stöfunar-
aðferðina; ep ekki er pað pö ólíklegt, að
stöfunaraðferðin, sem hefir blessast polan-
lega til pessa, muni enn um langan aldúr
skipa fyrirrúm hér á landi, enda er paó
eigi á annara færi en æfðustu kennara að
nota hinar aðferðirnar.
II. Um ffennaraskóla á í1 inn-