Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 20.11.1889, Blaðsíða 1

Yerð árg. (rainnst 30
arka) 3 kr.; í Araer.
1 doll. Borjíist fyrir
iniðjan jinu'inánuð,
Uppsðgn ski'iflo". ó-
gild nema komin sö
til útfíefanda fyrir 1.
dag júlíraánaðar.
ísaflrði, miðrikudaainn 20. nÖTemfler.
STJÓRN A 11 S K R Á R M Á L I Ð
eptir
alþm. Sigurð Stefártsson.
U.
(Niðurl.)
prátt fvrir alla pessa agnúa. tókust þeir
Páll Briem og Jón Olafsson, i broddi meiri
hluta iieggja nefndanna í pessu máli, þann
inikla vanda á hendur, að f;i neðri deild I
til að ganga að breytingum efri deildar á ;
frumvarpinu, sjálfsagt í samkomulngsskyni I
við meiri hlutann i efri deild. f>að gegnir |
næstum furðu, hveinig jafn skynsamir menn J
og þeir Páll og Jöp, gátu. ætlast til þess, að
neðri deild gcngi svo allt í öSni frá sínu
eigin frumvarpi, og »ð breytingum efri
deildar, eins og þær voru úr garði gerðar.
J>essi samkomulagsleitun eða málamiðlun*
artilraun varð lika, eins og þegar er kutin-
ugt orðið, til þess að þingið endaði með
hinni mestu óánægju og sundurlyndi með-
al þjóðkjörinna þingiuanna.
Vér skulum engar getur leiða að því,
hvort stjórninni, eða fulltrúa hennar og
hans flokki, liafi verið þessi málalok ógeð-
feld cður eigi; en eitt er víst, að ef hinum
konungkjörnu miðlunarmönnutn, með Páli
og Jóni að bakjörlum, hefði verið mjög
íuikið óhugamál, að þessi endurskoðun, sem
þeir fóru fram á, kæmizt gegnum þingið,
þá hefði þeir átt að flýta málinu meir í
wfri deild, en þeir gerðu, og ekki taka það
hvað eptir annað út af dagskrá, jafnvel
gegn þingsköpum. En hafi sá verið til-
ganguritm með allri þessari meðferð máls-
ins í éfri deild, að kasta nýju þrætuepli
inn í þjóðkjörna flokkinn í þessu rnáli, þá
var þeim tilgangi, allvol náð.
J>essi miðlunar- eða samkomulags-stefna
meiri liluta nefndarinnar í þessu máli, bæði
í efri og neðri deild, hefir því að eins orð-
ið til þess, að sundurdreifa því, sem f>ing-
vallafuiidurinn 1888 liafði saman safnað. i
Jþað fer fjarri því, að stjórnarskrármál-
ið bafi því unnið nokkuð við meðferð þessa
þings á’ því; revndar hefir það komið i ljós,
að sumir liinna konungkjörnu eru ekki alls*
endis fráhverfir ölbun brevtingum á stjórn-
arskránni, en eins og breytingur þeirra voru
i sumar, teljum vér þrer inálinu frenmr til
ills en góðs ; þær bæta það á engan bátt,
en geta orðið til þess, að leiða veikar sál-
ir og hálfvolg lijörtu í þessu máli í freistni,
eins og raun hefir þogar gefið vitni um,
Vér erum þess fullvissir, að þjóðkjörni
fiokkurinn hefði að loknu þessu þingi, stað-
ið betur að vígi gagnvart öllum mótstöðu-
mönnum málsins, en hann nú gerir. ef
miðlunarmenn eða meiri hjuti nefndarinnar
i neðri deild, hefði engan bilbug látið ú
sér finna, meðan nnilið var fyrir í efri
deild; neðri deild liafði skilizt við málið
sainkvæmt margítrekuðum óskum og áskor-
ununi frá þjóðinni, og þótt málid hefdi dá-
ið í höndum efri deildar, þá varð neðri
deild engin sök á því gefin, en hún stóð
miklu betur að vígi til að taka málið upp
aptur að nýju á næsta þingi, heldur en nú,
eptir þessi óheppilegu málalok.
En hverjum er að kenna að svona fór?
Miðlunarmenn niunu fljótir tilsvars; Ykk-
ur, sem ekki vilduð á neinn liátt aðhyll-
ast breytingar efri deildar. Af þvi vér
erum „þjóðölfi“ samdóma um, að það sé
málefuið, en ekki mennirnir, sem einkum
sé hér um að ræða, þá skulum vér held*
ur ekki lengi rekast í þessu atriði; en vér
leggjnm það óhræddir undir dóm seinni
tím'ans, hverra ábyrgðarhluthm var meiri
að þessu sinni, þéirra, sem allt feinu vildu
í samkomulagsskyni við á eða 3 konung-
kjörna þingmenn, fallast á breytingar á
stjórnarskiá fslands, sem voru gagnstæðar
bæði því, sem þeir sjálfir höfðu samþykkt
nokkrum dögum áður, og skýlausum vilja
þjóðarinnar, eða þeirra, sem vildu lnilda
fast við þá stefnu, sem þing og þjóð hefir
hingað til haldið í þossu máli, og sem
1889.
I
' "" '■■■' ■■ " ' ...l-M'i'.... -
I |>ingvallafundurinn 1888 skofaði á }>etta
þing að halda áfram.
f>að skyldi engan gleðja p.ieira en oss,
ef samkomulag næðist í þessu máli við
hilm málsaðilann, stjórnina, en vér viljiun
heldur lunga baráttu undir þvi stjórnar-
fyrirkonmlagi, sem nú er, en að ganga að
þeim breytingum, hvort sem er frá stjórn-
inni sjálfri, konungkjörnum eða þjóðkjörn-
um þingmönnum, sem jafnvel hrifsa það
sjálfsforræði úr liöndum þjóðar vorrar, seiu
n;i er viðurkennt, að hún hafi, þött ekki sé
nema í orði kveðnu. Vér höfum áður
sagt það, og segjum það enn, að vér treyst-
um svo hinum góða málstað þjóðar vorrar
i þessu máli, að hann fyrr eða síðar muni
sigur hljóta, ef íslendingar fylgja stjóru-
bótakröfum sínum fram með festu ogþreki,
cn láta ekki feykjast, sem fys i vindi, fyr-
ir liverjum kenningarþyt.
Vér munurn siðar leitast við að leiða
rök að unmiælum voruin uin breytingar
efri deildar á stjórnarskrárfrumvarpinu á-
samt nefndaráliti miðlunarmanna eða nieiri
hluta nefndarinnar í neðri deild.
INNSIGrLI YEIRDÓMSINS.
—:o:—
„Smátt markar stórt“, datt mér í hug
um daginn, þegar eg í fyrsta sinni sá af
tilviljun innsigli yfirdómsins, „d e n K o n-
gílige Lands Over Rets S e g 1“ ,
eins og á þvi stendur, En ekki get eg nú
sagt, að eg fengi neitt meiri virðingu eða
hærri hugmyndir um binn háa rétt, þó að
hann sletti þannig dönskunni á hverju því
i réttarskjali, er liann út gefur; mér finnst
; eðlilegast, að fslenzkur dómstóll kalli sig
blátt áfram íslenzku nafni. og vjrðjst mér.
að varla þurfi að óttast, að það geti styggt
stjórnina, þó að þessu sé breytt — en sú
mun nú bugsunin ríkust hjá mörgura, að
gera henni ekki til ama —; eg vona því,
; að elcki þurfi annað en benda á þetta, til