Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 10.03.1890, Blaðsíða 1

Vorð ár", (minnst 30
arkfi) 3 kr.; í Amor.
1 doíl. Borgist i'vrir
miðjan junimáuuð.
Uppsflpn skriflop:. o*
gilcl nema komin se
til útcofanila fyrir 1.
dag júlímánaðar.
' ". i
Xr. 12.
• ísati ði. míimidiiíiinn 10. marz.
1800.
„ÍSAFOI.D-1
og
;„SUNDR 11 N G A R B A R Á T T A X “.
—o—:o:- -o-í-
„ísafold'* hofir vorið tiítakanloga pögul
um stjörnarsknu'ínálið í seiiini tíð ; en pó
or pað oin grein — skannnagroinin uin
. „í>j(5ðviljann*‘ í 96. ur, f. á. —, par sem
hún pykist frajða lýðinn í pvi máli, og efni
poirrar groitiaf er í fáin orðum, að „tnála-
miðlunin“ so í alla staði ágæt, „veiki ekki
að öllu samanlögðu minnstu vitund niáls-
vog oinbeittra stjómarskrárendurskoðenda**,
on af pví að hún só að öllu satnanlögðu
e k k i ágæt, Og töluvert „bresti til pess að
vol mogi við una“! bér heldnr „Tsa-
fold“ dyrummi opnum til beggja handa! —,
pá sé eina ráðið að pegja alveg um málið
til næsta pings, og par sent „§>jóðviljinn“
eigi hefir fylgt possan pagnarreglu. heldur
skýrt fýrir pjóðinni, livað á „bresti til
pess að vel ntegi við una“ pessa mála-
miðlun, pá úrskurðar „fsáfold** samstund-
is. að „þjóðTÍljinu** „hafi sundrungarbar-
áttu fyrir stafni“, ali á „úlfúð og tor-
tryggni“ o. s. frv.!!
l'ræði „ísafoldar“ „látin á prykk út ganga“ !
ulpýðunni til upplýsingar, sjálfsagt í trausti ;
til pess, að hinn opinheri stirnpill á „tsa- |
fold“ bati pað fyllilega upp í augum al- I
ntennings!
Skynberandi menn munu pó lita ailt
öðruvísi á mál potta, on „ísafold** gerir;
peir muuu játa pað fyrstu og hélgustu
skyldu blaðamanna, að pegja ekki uin á-
hugamál pjóðarinnar, heldur leita hins
sanna og rétta í hverju máli; peir munu
jAta, að umræður pær, sein „p>jóðViljinn“
hefir vakið, hafi skýrt inálið að mun, og
að einniitt pessar umræður geti leitt til
heppilegri úrslita í stjórnarskrármálinu, on
of „uppgjöf** miðlunarflokksins hefði verið
tekið pegjandi eptir foi'skript „ísafoldar**.
Tilgangur „J>jóðviljans“ hvorki er né
hefir. nokkru sinni verið a.ð sundurdreifa, !
heldur pvert á móti að samnnsafna, að ;
! leiða frávillingatta. undir hið fvrra merki !
íslenzks sjálfsforræðis.
En til pessa purfti auðvitað fyrst að j
sýna fram á „bresti1* p í„ er „ísafold11 sjálf j
viðurkennir í öðru orðinu. ,oð sp á miðlun- !
artillÖgunuiu, og. pað pykist „þjóðviljinn11:
hafa gert.
Ef sundrungarnafnið ætti einhverstaðar
heima, pá breri „Is,afold“ einna helzt pað
nafn með rentu; „Isafoljdar“ritstjórinn er
ekki svo skyni skroppinn, að hann sjái eigi
i hendi sér, að stjórnarskrárbreyting frest
ekki fram í bráðina, nema samkomulag fá-
ist milli sjálfst jórnar- og miðlnnar-manna;
on er pað p;í, hyggilega ,gert að taka tauin
„miðUmarniannanna11, scin ritstjórinn játar
sjálíur, að hafi yfirsézt í allinörgum atrið-
um málsins? Er pað ekki fremur að
sundra en sameina?
j>að er „u p p g j ö f i n“ í stjórnarskrár-
niálinu, sem „f>j ðviljinn“ hefir barizt og
nnm berjast á móti; en pað er, sitt hvað
„uppgjöf1* miðíunarmanna eða skynsamleg.
málamiðlun, er ekki léti pjóðina fara hlut-
lausa frá hqi ði, fyrir slikri niiðlun or jafn
skylt að berjast. eins og að berjast öflug-
lega gegn „uppgjafarflaninu1*.
B r é f t i 1 „þ j ó ð v i 1 j a n s“
U M B U N A Ð A 11 S K Ó L A N A
optir
bönda við Djiip.
I. B ú n a ð a r s k ó 1 a s k ý r s 1 u r .
j>að er mikið talað uin pað í ræðum og i
ritum, að vér bœndur séum illa að oss, og j
pui’fum að fá meiri verklega og bóklega i
mcnntun, en hingað til. Nú eru og stofn- j
aðir 4 búnaðarskólar til að mennta oss og
kenna oss búmannleg fræði. En vér, sem
ekki erum svo heppnir að búa rétt við
túnið á pessum raeuntastofnunum bænda,
vitiini litið annað um p;er, en að par er
skólastjöri, par eru lærisveinar og pangað
eru árlega lagðar margar púsundir króna,
bæði beinlínis úr vasa vor bamdanna (bún-
aðarskólngjaldjð) og úr landssjóði. þetta
pykir oss bænduin nú allt gott og blessað,
pað er til að motinta oss. En eitt er pó
að; oss er pað. pæstum hulinn leyndardóm-
ur, hvað gert er á skólum pessuni. Að
vísu hafa sézt reglugjörðir fyrir suma peirra
í stjórnartíðindumim, en bæði er pað, að
fæstir bændur lesa pá bök, og svo eru
peir jafnnær eptir ,sem áður um hinar ár-
legu framkvæmdir skólanna, bæði i verkleg-
um og böklegum greinuin.
Alpingi og amtsráð hafa sjálfsagt árleg-
ar skýrslur fráskólum pessum, pvi að ekki
fá peir árlegan fjárstylk fyrir nafnið eitt.
En eg veit ekki hversvegna bændur og búa-
lið eða alinenningur ekki fær að sjá pess-
ar skýrslur, par sein skólarnir eru pó
styrktir af almannafé. f>að er pó skólun-
um sjálfum fyrir beztu. að slíkar skýrslur
séu í sem fiestra höndum, pá er síðurhætt
vie, að ahnenningur trúi miður áreiðanleg-
um söguni og fréttaburði um skólana, sem
annars gétur auðveldlegá tðluvert spillt á-
liti peirrá um stundarsakir hjá peim, sem
lítið pekkja til peirra, nema af óvissum
sögusögnum11'. En auk pess sem skýrsl-
urnar drepa niður slikum flugufréttuni.
hafa pær aðra afarinikla pýðingu fyrir
prif skólanna. f>að er sem só injög æski-
*) Alpingi 1887 virðist reyndar ekki hafa
vcrið vel út búið íncð skýrslur uiu
búnaðarskólann á Eyðum, pegar verstu
gengu sögurnar um hann, og lands-
höfðingi hafði jafnvel á orði að veita
honum eklcert af fé pví, sem pingið
vildi pó ánafna honum ásarat búnað-
arfélögunuin, ef sögurnar reyndust
sannar. En pað liafa pær eflaust elcki
reynzt, pví styrk fékk hann; en að
líkindum hefði styrkurinn orðið ríflegri
frá pingsins hálfu, ef skýrslur skólans
het’ðu legið fyrir pinginu.