Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 17.07.1890, Blaðsíða 1

Verð árg. (minnst 30
arka) 3 kr.; í Amer.
1 doli. Borgist fyrir
niiðjan júnimánuð,
Uppsögn 'skrifleg. ð-
gild nema komin sé
til útgetanda fyrir 1.
dag júlimánaðar.
Nr. 24.
ísiifi.ði, flmmtudaginn 17. júlí.
1890.
S T Ý R I M ANNASKÓLI.
—o—:o:—o—
Eins og áður hefir verið frá skýrt í blaði
jtessu hafa lögum stofnun stýrimannaskóla
á Islandi hlotið konunglega staðfestingu
22. mai p. á., svo að fsíendingum gefst nú
innan skamms kostur á að afla sér full-
kominnar pekkingar i siglingafræði hér á
landi, geta leyst af hcndi hið minna og
jueira stýrimannapröf. og öðiast rétt til að
færa skip milli landa.
J>að er óhætt að fullyrða, að með pess-
ari skólastofnun er lagðui- mikill visir til
framfara; pessi skólastofnun er má ske, ef
rétt er að gáð, langstærsta framfarastigið,
sem þjóð vor hefir enn stigið á sinni hæg-
fara braut.
Að landi voru alveg ðlöstuðu, mun pað
cnguin dyljast, að vegur íslendinga til fram-
i'araog frama, hlýtur að liggja um sjóinn;
að læra að nota þá leið vel og hyggilega
verður iifsspursmál vort.
Maður getur furðað sig á pví, að vér
íslendingarnir, eyjarskeggjarnir, skulum
fyrst nú komast svo langt, að fá innlenda
menntunarstofnun fyrir sjómenn; en blað
vort, sem helzt var talsmaður sjómanna-
skóla-stofnunarinnar, hefir áður rakið sögu
jiess máls ýtarlega, svo að óparfi er að
fara út í þá sálma nú, er skólinn er pó
loks fenginn.
það er gleðilegt, að pjóð og stjórn hefir
tekizt að ráða pessu máli í heillavænlegt
horf, og þakklæti má peim gjalda öllum,
er að pví hafa unnið að einhverju leyti.
það er nú landsmanna, að hagnýta sér
pessa pörfu stofnun sch* bezt má verða,
svo að húii geti orðið landi voru til hcilla.
„M I Ð L U N A R“ - F L A N I Ð
FOKDÆMT.
—o—
Á pingmálafundi, er haldinn var 10. júní
að Miðhúsum í Eyðapinghá samkvæmt fund-
arboði alþingismannanna í Norður-Múla-
sýslu, fóru nefndir þingmenn, sem báðireru
„iniðlunarmenn“, algjörlega halloka í stjórn-
arskrármálinu.
\ fnndinum, sem var fjölsóttur úr Suð-
ur-Múlasýslu og að nokkru úr Norður-
Múlasýslu, var með öllum porra atkvæða
sampykkt svohljóðandi ályktun: (sbr. „þjóð-
ólf‘‘ nr. 30)
„Fundurinn leggur sérlega áherzlu á,
að goldinn sé sterklega varhugi við
pessuin atriðum í frumvarpi efri deild-
ar frá fyrra sumri. 1. Tilvitnun til
stöðulaganna. 2. Ráðgjafi konungs.
3. Apturköllun laga. 4. Landsvfir-
dómur í ábyrgðarmálum. 5. „Kon-
ungur getur“. 6. Skipun efri deildar,
og mælir eindregið fram með pví, að
stjórnskrármálinu verði haldið áfram
pannig, að sjálfstjórnarkröfur pjóðar-
innar verði fullkomlega tryggðar“.
J>etta eru, eins og kunnugt er, einmitt pau
atriði, sem sjálfstjórnarflokkurinn hefir og
barizt á móti, og viljað fá breytt í efri-
deildarfrumvarpinu, en sem „ísafold“ og
„|>jóðólfur“ telja hið „langbezta“ er fram
hafi komið í stjórnarskrármálinu.
Yill nú ekki „ísafoldar-Björn“ og „|>jóð-
ólfur“ skira Múlsýslunga „miðlunarmenn“
eptir petta?
Góflað hefir „ísafold11 á ekki ætilegri
bita, en pó að húu tannaði pau ósannind-
in til.
Látið yður pvi ekkert koraa á óvart úr
peirri átt Múlsýslungar góðir.
SNÆFELLINGAR
og
ST.TORN ARSK1 BUNARMALll).
|>rátt fyrir svigurmæli hinna níu kjós-
anda, eður kappa, pingmanns Snæfellinga,
sbr. 21. tbl. „J>jóðviljans“, birtist hér enn
fundargjörð úr Snæfellsnessýslu til leið-
beiningar um almennings — ekki níu raanna
—- viljann í pvi kjördæmi:
„Ar 1890, 6. dag aprílmán., var á
kirkjustaðnum Setbergi háldinn ijöl-
mennur fundur, til pess að láta í
ljósi meiningu sína um stjórnarskrár-
mál vort fslendinga. Til fumlarstjóra
var kosinn í einu hljóði presturinn
séra J. V. Hjaltalín, og fyrir skrifara
hreppstjóri þiírður Einarsson.
Eptir nokkrar umrædur um ýms
atriði í endurskoðun stjórnarskráarinn-
ar, voru fundarmenn eindregið á peirri
skoðuu, að miðlunarstefna sú, sem kom
fram hjá meiri hluta alpingis 1889,
sé allsendis öhafandi, og að menn ekki
láti scr annað nægja en alinnlenda
stjórn með ábyrgð fyrir alpingi. Yill
fundurinn, að skorað sé á hinn kosna
alpingismaftn pessa kjördæmis, að fram-
fylgja fastlega pessari skoðun á næsta
þingi, 1891. Fundi slitið.
J. Y. Hjaltalín, J>órður Einarsson,
fundarstjóri. skrifari.
SKiLDLAUN.
Út af tillögum vorum, að veita nokkrum
helztu skáldum landsins einhverja litla ár-
lega póknun í viðurkenningar- og uppörf-
unarskyni, eins og algengt er erlendis, hefir
einn ónefndur mikilsvirður pinginaður ný-
lega ritað oss á pessa leið:
„Alveg varð eg stíinhissa á ykkur
’Jújóðvilja-mömium’, pegar eg las grein*
arnar um skáldlaunin; eg hélt, að þið
væruð engir bitlingapostular, en pið
viljið pó fara að bitla landssióðnum
út til skáldanna; en má eg nú biðja
ykkur að íhuga, hvort ekki liggur nær,
að styrkja ýmsa verklega viðleitni
manna á pessu auða. og franikvæmda-
snauða landi, en að kasta út opinbéru
fé i einstaka nicmi. )ió að |x*ir kasti
fram stöku, eða seinji eiuhverja skálri*
sögu-ómynd — auðvitað mest sjálfmu
sér til skemmtunar og dægrastytt-
inga,r“...
Oss hefir virzt pessi bréfkafli svo einkenni-
legur, að vér gátum eigi stillt oss um. að
taka hann í blaðið, með pví og, að skeð
getur, að höfundurinn standi engan veginn