Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 08.11.1890, Qupperneq 3

Nr. 6—7
f» J ÓÐVIL JINN.
23
STRANDFERÐA *ÓL AGIÐ. |
J>egar strandferðiiskipið „Thyra“ kom |
hingað að norðan í síðustu ferðinni, þá
Vi»r ljött að sjá, hvernig flest var á rin-;-
ulreið, er skipið hafði meðferðis af vörum |
og flutningsgózi.
J»að var mokað upp ilr lestinni sniérinu,
skyrinu, sykrinu og sfrópinu, og ausið upp
brennivíninu ásamt öðru fleiru góðgæti.
J>að er ótalið. hve mikið hefir farið til
ónýtis af því, sem átti að fara til ísafjarð-
ar. eu enginn cfi er á þvi, að skaði sá, er
einstakir inenn hafa biðið, skiptir mörguin j
hundruðum kiöna.
Auðvitað er það, að skipið í ferð þess- i
ari hreppti óinuualega vont veður, og sum
niisferlin má kann ske nieðfrain eigna því,
að illa hafi verið búið uin sitt hvað eina,
er sent var ineð skipinu ; en liitt ber eigi
að dylja. að inikið af skemmduin þessum
stafar óefað af hirðulauslegri meðferð skips-
mannannaað minnsta kosti er það al-
mennt mál þeirra manna, er bærir ntega
þykja um slikt að dæma, að mikið af mis-
ferlum þessum niuni stafa af því, að vör-
unum hafi verið illa raðað i skipið; vér
þekkjum og allir óðagotið og ósköpin, sem
á ganga, þegar strandferðaskipin eru á
ferðinni. og hversu ýmsu er fleygt og dembt
fram og aptur, rétt eins og það gerði eig-
inlega ekkert til, hvemig um það færi í
skipinu, og hvort það kæmi til skila óskadd-
að eða bramlað og brotið.
En hvernig fara nú þcir mörgu, er fyrir
skaða hafaorðið, að fáskaða sinnbættan?
J>ar er ekki rétt í annað hús að venda,
heidur verða menn að snúa sér til fram-
kvæiudarstjórnar sameinaða gufuskipafé-
lagsins í Kaupinannahöfn, og eiga undir
náð þess, hverju það vill til svara, því að
fæstir munu vera þoss um komnir, eða
þykja það til vinnandi, hér á landi, að
beita félag þetta liigsókn við varnarþing
þess, „Hof- og Stads-retten“ í Kaup-
mannahöfn.
Reytiandi er það sjálfsagt fyrir þá, er
skaða liafa biðið í haust við síðustu ferð
„Thyru“, að fara þenna vanalega fslenzka
bónarveg, og vtjrða þeir þá að afla sér
nauðsynlegra vottorða frá hlutaðeigandi
afgreiðslumönnuin skipsins, enda hefir það
og opt komið fyrir, að stjórn félagsins hefir
bætt mönnum smá-skaða, er að einliverju
leyti hafa stafað af hirðuleysi skipsmann-
anna.
Eu hitt má heldur cigi gleymast, og um
það ættu þessar síðustu misfarir að vera
oss ærin áminning, að með þvi fyrirkoinu-
lagi, sem nú er. stendur í reyndinni fjöldi
inanna réttlaus gagnvart saiueinaða gufu*
skipafélaginu, og mun svo vcrða alla þá
tíð, er félagiliu eigi er gjört að skyldu, að
hafa umboðsmann liér á landi, er sækja
megi til skaðabóta.
Tillaga vor er því sú, að nresta a 1-
þ i n g i b i n d i fjárveitinguna t i 1
s t r a n d f e r ð a n n a þ v í s k i 1 y r ð i,
a ð s a m eiu a ð a gufuskipafélagið
h a f i v a r n a r þ i n g s i 11 h é r á 1 a n d i.
Fyrir félagið virðist þetta alls engin frá-
gangssök geta verið, og virðist þvi svo, þá
verður stjórn vor að leita samninga við
aðra.
En um frain allt tjáir eigi alþingi að
vera h r æ 11 við sameinaða félagið, eða
láta það fæla sig, að slík ályktun gerði oss
strandferðalausa uiu tíma.
, Ef alþingi gengur lengur með aðrar eins
bábiljuhuginyndir, þá fáum vér seint lag-
færingu á þessu máli.
H A L L D Ó R
HINN “DÆMALAUSP.
—o—:o: — o—
Enn þá einu sinni hafa þeir þarna í
Reykjavik sleppt Halldóri Jónssyni lausum
á inig i „HeimskringlU“ 28. ágúst siðast
! liðinn. Eg segi: „á mig“, því öll grein
Halldórs er persónuleg árás, sem studd er
frá byrjun til enda gagnsæjum útúr-
! snúningi og fölsunum, sem Halldór eignar
; mér og titlar mig svo fyrir á eptir. Öll
dæmi Halldórs eru eiginlega eitt einasta
dæmi, því að þau eiga að sanna eitt og
hið sama: að landssjóður hvorki vinni
n é t a p i á því, að kaupa seðla sfna af
rikissjöði. Fyrir skilningsaugum Halldórs
þýðir finanzmál Islands ekkert annað en
tilgangslaust frádragningardæmi.
J>egar landssjóður t. d. tekur af ríkis-
sjóði við ...................... 2000 kr.
í seðluni, og borgar þær með . 2000 —
í gulli, þá á þetta að vera einföld
frádragning og „tap“ landssjóðs—----------
blátt áfram..................... 0
Með þessu móti verður fínanzmálið
svo ofur einfalt, að það þarf ekkert að
hugsa um það: J>að verður mál sem ekk-
ert e ð 1 i h 1 u t a r (ratio rei) er í, engin
þýðing, enginn tilgangur! J>ví, sem öll
mín dæmi voru fram sett til að sanna: að
seðlarnir eru e i g n landssjóðs, og að núll- 1
j ið á pnppírnum þýðir f r a u n og v e r u
100 pC. tap fyrir landssjóð í gulli — því
sleppir Halldór alveg, eins og það hefði
aldrei verið nefnt. Enginn hlutur getur
þó sannari verið en að landssjóður bíði
1 þenna skaða á seðilkaupinu, eins og auð-
! vitað er, þegar seðlarnir spyrna út úr sjóðn-
; um jafngildi sínu í gulli, en eiga, — eptir
i 1 ö g u m, h 1 u t a r i n s e ð 1 i og h e i 1-
b r i g ð r i s k y n s e m i, — að koma inn
í landssjóð eins og allur liigeyrir allra
landa og rikja kemur inn í allsherjar sjóð
þeirra: svo sem tekjuauki. Hver, í
j víðri veröld, hefir lieyrt þess getið. svo sem
grundvallarreglu í mannlegum viðskiptum,
að lögeyris eign nokkurs, er hún, einhvern
gefinn dag eða tima punkt, kemur inn til
j hans, skuli e k k i auka þann sjóð, sem
! hann þ á á, um sina eigin v e r ð - u p p.
; h æ ð ? !
Nú, úr því Halldór þarf að fá þetta
skýrt, þá liafi sá brek sem beiðist; og skal
eg því færa til dæmið af h e s t i n u m ,
sem hann nefnir, en ekki eins og hann
með klikulegu blygðunarleysi setur það
fram 1 o g i ð undir inínu nafni, heldur eins
og það er rétt og satt fram sett í sam-
j ræmi við rök mín og heilbrigða skynseuii.
í Til þess, að dæinið nái heim til höfuð-
i atriðisins, verð eg að gjöra Halldór ó-
j myndugan. Fjárhaldsmaður hans hefir ét-
, vegað honum liest, sem er 200 kr. virði
(fyrir eitthvað einn tuttugasta og fimmta
af verði lians); hann lætur Halldór leigja
drógina A, um svo og svo langan tíma,
móti veði, er Halldór geti gengið að, ef
! klárinn ferst, eða ónýtist. A leigir hestinn
j B, sem aptur leigir hann C. o. s. frv., og
einhver þessara, t. d. Cy selur harin sjáfar-
eða sælands-böndanum Reinn góðáh veður-
dag, vitandi ekki betur én áð slikt sé heim-
ilað í merkilegum yfirvaldsúrskurði. Nú
vill svo til að fjörubóndi þessi hefir alls
ekkert við hestinn að gjöra: að drógin er
honum í rauninní verri en ónýt; þvi að
kostnaðurinn af henni er miltfú meiri en
gagnið. En R þekkti fjárhaldsmann Hall-
dórs, hann var gamall leiksbróðir (collusor)
og R vissi að liann stofnaði sér í engan
voða með greiðvikni sinhi, þegar hann sá
af markinu á skepnunni, hver eigandinn
var. Hann lætur því • vinnumann sinn fara
aptur með hestinn til fjárhaldsmanns Halld-
órs, sem lætur Halldór kaupa hann fyrir
200 kr: í gulli. Nú munu víst flestir með
mér staðhæfa, að Halldór liafi keypt eigin
eign sína fyrir fullvirði hennar í gulli;