Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 14.02.1891, Side 4

«8
' ■ UM EVENNFHEIjSI, ‘
•—o^-:o:—o-—•■;’ :
Engum, sipin með nokfcurri Satingimi lítur
ú sæti það, stm vér koriilf skipuiíi i ihitnn-
féliiginu, inun bland.ist liugur urn,-'riíi þríð
sé ekki skör, heldur mörgum skörum, iægm
en pað. sem karlmennirnir skipa; um hitt
eru líklega deildari skoðanir, hvort vér sé-
um hæfilegnr til að poka oss upp hetur,
ög ná jafnrétti við kiirlmerinina.
Ef dæma skal eptir framkvæmdunum,
má ætla karlmönnunum pyki tilhlýðilegast
'að lita niður á niæður, konur, systur og
dætur sínar, og konunum finnist staða sin
vera alveg eins og liún eigi að vera. J>ó
öll helztu landsmál séu rædd af kappi í
blöðunum, vörður engum að vegi að skrifa
éinn staf um kvennfrelsismálið. |>að væri
pó engin vrinþörf á að koina kfénnfólkinu
í skiliíing um, liversu aum staða peirra sé,
óg kerina pví ráð til að hfista af sér þessi
herfjötur, sem um inargar aldir hafa á
þeim legið.
|>að er riú vonandi, að' næstkomandi al-
pingi verðihlynnt itiálinu, svo að ekkiíiggi það
í sama þagnargildi og á tveinrar siðustu
pinguni; en það er margt málinu til hnekk-
is, sein ekki vérður bætt úr með lögum;
það eru þessir gömlu fordómar og óvanar,
sem kvennfcdkið sjálft er frakkast í að
halda á lopti. Drengurinn kemst ekki fyr
til vits, en hann er látinn skilja, að hann
eigi að ganga fyrir systur sinni í öllu, bara
af því hann er piltur; kvennfólkið á að
stjana við hann, það má ekki nota hann til
snnninga, eins og stelpurnar, hann á að
læra það, sem liánn er hneigðastur
til o. s. frv.
Hins vegar er stlilkubarninu innrætt, að
hún eigi að vera aflátasöm, ekki að hætta
sér út í að hugsa um annað en það, sem
að heiriiilinu lýtur; hún verður að læra
innanhúss störf, matargjörð og sauma, þótt
hún sé til alira pessara verka óhæfilegfeh
par á möti vel löguð til bóknáms eða til
að læra einhverja handiðn, sem karlmenn
vanalega stunda; má ekki talast, að hún
leggi pað fyrir sig, pað er ekki kvennlegt,
það verðúr tekið til þess.
Hún á auðvitað að hlýða honum bröður
sínum, hann verður svo, hvort sem erj að
sjá henni farborða, ef hún ekki giptist.
Slik uppeldi miða ekki til áð vekja vírð-
ingu karlmanna fyrir konunni, eðá tif að
gjöra kvennfólkið sjálfstætt.
Skyldi ekki vera aífarasælla að kenna '■
kailmunniuum i æsku að viiða konuna, sem
pJODVIL.TTXN.
veiu, er; stándi honuin jafnfætis í andlegu
ög 'líkáirilegu átgjöí-fiy seiri ekki purfi fréni-
ur háns aðstoðar, en hann hemiar, og serii
hann hrifi énga'lieimild til að dróttnn ylir?
Myndi ekki heppilégrá áð1 innrætá'Stiilk-
unuiriþ fið pað sé söinalögrá að vinná fyrir
sér 'sjálf, en kaSta allri siiini áhyggjfl upp
1 á karlinenn ? j>ví niisjöfn niun verða uin-
hyggjan, sem peir berá fyrir peim.
Uin frurii nllt ætti að látu stúlkubörn
læra karliriánna vinriu, sem pær ;væru
hneigðar til að læra, 'pví piið er arðmeira
en hin svo kallaða kvennfólksvinnn, og með
pví múti gætt mörg einhléyp stúlkd1 átt
betri daga, en ulmeiint á sér stað.
Vestfirzk kona.
AFN.ÍM VISTARSKYLDUNNAR,
ðiÍiWuio í:i;Ju;z 6j: ,í; tziöiiv
Félagið “Einingin“ í Hnifsdal hefir beð-
ið oss að hirta i blaði voru svo látandi:
8° t^uynyi n
Hér á Vestfjörðúm. sem víðar úrii
land, er og liefir lengi verið rótgróin
óánægja yfir vistarskyldunni, er leggur
pað hapt á oss, alnnigamennina, að
vér eigi meguin vera vorir eigin herrar,
neriaa vér leysum oss undan vistar-
skyldunni með ærnu fégjaldi, eða tök-
um að oss heimilisstjórn.
J>essi annmarki á löggjöfvorri hefir
orðið . pví tilfinnanlegri, er menntun
hefir meir,. aukizt. hjá alpýðu, og mönn-
um dylst pað eigi framar, að með af-
námi vistarskyldunnar yrði leystur
sannkallaður fjötur af ungu verkfæru
fölki, er pá lærði betur að sjá ráð
fyrir sér, og nota krapta sína.
Frá hálfu bændanna er og á pað
að lita, að peir nieð afnámi vistar-
skyldunnar myndu losast við undjr-
hald á sollgjörnum og ómennskufull-
um vinnuhjúutn, sem pví niiður er of
margt af; en vinnukrapturinn í land-
inu verður hinn sami, svo að eigi parf
að óttast, að bændum brygðist hann,
pó að vistarskyldan yæri af numjn.
I stuttu máli er pað sannfæring vor,
að afnám vistarskyldunnar myndi verða
vísasta stig til pjóðframfara, og skor-
unl vér pví á pjóð vora í heild sinni,
og á hvern einstakan liin hennar, að
fela f u 111 r ú u m. p j ó ð a r i n.n-
a r a ð. g e r a h i ð ý t r a s t a tj i 1
að fá vistarskylduna af
numda pegar á alpingi komandá,
Áskorun þessi ber péss ljósan og gleðileg-
an vott, að einnig í þeirra hóp, er raál
þetta skiptir hvað mestu, sé vaknaður á
því lifandi áhugi, og er vonándi, að fleiri
raddir slíkar láti til síri -hriýrá víðs végar
Nr. 17—18
um lánd, svo að eigi verði þvh ýiðrb ugðið.
er málið kemur til þings, að afnám vist-
j j ,
arskyldunnar sé að eins eiristakra manna
Vilji. = iý • ■■'■•■■ Msrtíi? ■’ v ;:■■:.
■ ’ J>ó‘;vinnuhjúastéttin só-rið lögrim úti-
lokrið nftá-í wf k-v æ ð i »uriv’ öimdéniál, pá; er
henniieigj fyrÍFinuriaði að híta i lj si vilja
sinri úfn'þari. og pað ajtti hun sízt að for-
sóma í máli, er jafn mikið snertir llag
: liennar óg stíiðu í mannfélagimi, eins og
vistaiskyldu-afnámið.
J> .1 Ó D H V Ö T .
Nú er tímans nauðsýn krefur
Nýtt skal lifna fjör;
Yekjum andann. sem að sefur!
Saniileiks brýnum hjör.
Stönduui fast í fylking péttri,
Fetum beint að ætlun settri;
Sigurfána hefjum liátt
Heill og lán íriun fvlgja brátt.
Stjórnarmála st. fuu rétta
Styðji frjálslynd pjáð,
Lffs spuisniál mér lizt nú petta:
Lifir íslenzktl'blölð?
Ef að lifir enn; í; kolum,
Islands svnir, pá, í molum
Farist ei vort frama-inál,
Fylgið pví með lífi og sál!
Frændpjóðanna; fylgi höfum,
Fellum svo ei-hug,
Rennum ei frá réttum kröfum
Reynum frelsis-dug,
Heitunrvnú á háli slinga,
Hvessum prekið íslendinga:
Yópnuni'beitið vel í hríð!
Yon só heit um frelsis-tíð.
Jón Gunnarsson,
YERÐLAUNA|>ÆGJA
BÚNAÐAREFLINGAR.
.B(J — o—:o: o --
“J>jóðvi]jinn“ flytur f 10.—13. blaði p. á.
all-langa grein i.ra útbýtingu ‘ styrks þess,
er síðasta alþingi veitti til eflingar búiiáði,
Og á höfundur þakkir'skilið fyrir áð hafa
vakið riiáls á þvf, þar eð engiri vanþörf er á
að niesta alþing gjöri aðrar ráðstafanir
fyrir styrkveitingum þessmn, svo framar-
lega sem fé vefður framvégis' lagt úrlánds-
sjóði búnaði vorum til eflrngar. Eins og
styrknum nú er útbýtt, get eg ekki álitið,