Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 14.02.1891, Page 5

Nr. 17 1 s |> .T Ö Ð V T L J I.N|N. fií>
tið h:tnn: peti ,V(?rið neín livöt fyrjr l.and$>
menfl til f'ranit.'ikKseini i verulogmn bíinaði.
og ér.Tþingið .ekkii skuldi í pvf, heldur Jieir,
er Jiingið lu-fir f.ilið á iH'iHÍur að, úthlut:v
i.houum; nia'likvarði sá; sem hafður er við
ÚtbýtingU styrksinsf er sá óheppilegasti,
sem hugsast getur, þvf ekki er ætið komið
ulKlir Jjyi, hve mikið er univið, heldur hvern-
ig og| livgð unnið er; pað er að visu styrk
péssuni að pakka, að bflhaðarfélögatn fjölg-
ar, en eg get ekki talið pað nejtt merki
pess, að yerulegar framfarir séu að aukast,
pví að fiest niuiiu pau stófniið einkum til að
ná í píér ffáp ..krónur, sem hvert félag á
hér um bil vj^t að fá, einasta eitthvuð liafi
verið unnið að jarðabót í pví, hvernig svosem
sú jarðabót 'héfir verið af hendi leyst. J>að
er eitis og lándssj ður hafi tekið að sér að
pægjust liverjum og einuiii, sem í búnaðar-
félagi er, fyrir liVeit dagsverk, sem hann
gjörir, ef pað gétur lieitið, að pað sé gjöit
sem jarðabót.Ixen að póknuniu fyrir pað
verði pví minni, sc m fieiri vinna og meira
er unnið.
J>egar styrknum er pannig útbýtt, verða
ekki aðrir sem gangast fyrir bonum, en
peir, sem eiu svo smásálarlegir, að , peir
ganga í félögin vegna pess, að peir sjá of-
sjónum yfir' krónum peiin, sem peir heyrt
hafa, að önnur félög hafi fengið.
Jarðabætur pær, sem nú einkúm eru
gerðar (og sem verið er að verðlauua af
opinberu fé), eru púfnasléttun og girð.ing-
ar. Jíúfiiftsléttur eru allvíðast pnnnig gjörð-
ar, að engin pjóð Önnur, en við Islemling-
nr, inyndi kálla pað verulega jarðftbótj
lieldur kák eitt eða hálfverk, sem hreint
ekki ætti að verðlauna;’ aptur eru girðiug-
ar víða pannig gjörðar, að að góðum not-
um verða, einkum séu pær úr grjóti, eða
par sem varnarskuVðir' ern rétt lagðir og
rétt grafnir. Aðrar jarðabætur, svo sem
framræzla, svo að gagni sé, eður grunn-
endurbætur, sjást mjög svo óvíða, en samt
eru pær aðftlsk'dýrðin fyiJírí þv^, að aðrar
jarðaþae>jtur; getí:,aái tíotum. kpmið. Sama
er. að segja unifTútwsteitingar, >að pær sjást
hér úhj bil hvergi 'gjðrðar að neipu .ráði,
og hafi piær‘gjörðar vefið á stöku stað, ‘pá
eru pær víðasfcjvanhíftaf svo, að súmif eru
komnir á pá röngu skoðun, að pær eigi fiér
ekki við. j>á er nnirgt gjört í búnaði,
sem miklu heldur ætti að verðlauna en
púfnasléttuna, svq sem húsnbyggingar óg
skepnumeðferð, bæði að pví ei‘ eldi og kym
bætur snertir; en pað er hreint ekki tekið
fcil greina-, pegar dagsverkatalan er hbfð
fvrir aðalmælikvarða við útbýtingu styrks.
ins.
j>að er pvl mín tillaga, að eptirleiðis
verði ekki öðrum félögum veittur styrkur
eða verðlann (seni eg vil Iieldur kalla pað),
'eh; peinn sem skara fram úr með fram-
kvæmdir í verulegum og varanlegum jarða-
bótum ogöðru, sem að búnaði lýtur; sömu-
leiðis, að þeifli mönnum, sem skara fram
úr i búnaði. verði og veittur styrkur, pótt
þeir ekki séu í búnadarfélagi, svo frnmar-
lega sem peir álitast verðugir fyrir hann.
Eun fréWiúí*, að alpingi veiti fé til pess að
kosta inenn, sem séu fjölfróðari i lúnum
ýíúsu jiirðabótastörfum, en búfræðiugar peir,
sehl nú eru að koma af búnaðarskólum
Ypfuiii, til pess að ferðast um landið að
beiná jarðyrkju vorri í réttára horf, en
hún nii er i, og til að fræða ménn í
hinum vandasamari og stærri fyrirtækjum,
og mundi til þess diiga einn í hvert amt.
Mér finnst og, að rétt væri; ftð nokkru af
styrknuiu v;eri varið til þess, að haldnar
j yrðu gripasýningar við og við í hverju amti,
| pví engin vanþörf er á, að endurbætur á
húsdýrum voruin sé beint i réttara horf,
en pær hingað til hafa gengið í.
J»að mundi og auka mikið áhnga manna,
ef alping gjörði pær ráðstafanir, að lán
fengist dr landssjóði með rímilegum kjörum,
til pess að koma í verk stærri fyrirtækjum,
sem Hestir verða að láta ógjörð vegna þess,
að driftarafl vantar, en sera niargfaldlega
niundu borga sig, ef pau kæmust í verk,
og á petta einkum heima við vatnsveiting-
ar í stærri stíli .
.11 h. j.
BLAÐA-Á SKORUNIN.
Frá ýinsum héruðum landsins hafa rit-
stjórn “|>jöðviljaus“ borizt skilríki fyrir
pvi, nð blaða-áskorun ísfirðinga hefir verið
vel tekið, enda sér og á þeim “J>jóðólfi“
og “ísafold11, að pau pykjast heldur en
ekki eiga í vök að verjást; um það bera
gínningarboð pau, er blöð pessi erú að gera
nýjúin kaupendum, ljósastan vottinn; en
auðvitað er það vándalaúst að bjóða mikið,
pegar ganga iná að því sem visu fyrir fram,
; að fáir pðft engir múúi gangá í gildruna.
BLAÐAKAUPIN.
iitgaft... fea «• ®«ni
Af 23, nr. „í>jóðviljans“ siðan í sumar,
sé eg, að Norðlendingar og Austfirðingar
hafa liáft á orði að niinnka kaupin á “f>jóð-
ólfi“ og “ísafold“ sökuin pess, að pau blöð
eru bæði gagnstæð vilja og hagsmunum
pjóðarinnar í sjálfstjórnarmáli voru. J>etta
ættu' auðvitað að vérá' nægar ástæður til
að lift'tta að kaupá þessi blöð; . en til að
niinnka blaðakaup eru og aðrar knýjmdi
ástæður, og pað eru hin miklu útgjöld fyr-
ir landshúa. ef af tíláðakaupunuui leíð'a.
Ef maður telur kaup •nufttjöldá R. -ykja-t
víkurblaðanna hafa verið pannig:
ísafoldar . . 2000 sama sem 8000 k",
J>.jóðólfs . . 1100 — — 4400 —
Fjallkonunnár 2400 -— — 7200 —
páhefirþjóðinorðiðaðgjaldasamt. 19600 —
árlega fyrir Reykjavikurblöðin.
Ofan á öll önnur útgjöld er petta reði
tilfinnanlegt, og engin vanpörf á að tak-
marka blaðakaupin til muna, Meira en
eitt blað í liyérjum landsfjórðungi tel »‘g
óparft, en nauðsyn að svo sé. Fyrir ausv-
an vantar blað, og fyrir norðan er “Lýðiir“
sjálfl’allinn úr sögunni. Eu hvert afsunn-
anblöðunum helzt ætti að styrkja til lifsins,
er má ske að sumra áliti nokkurt álita-
mál. “J>jóðólf“ álít eg pó sjálfsagt að
skera niður, enda ber pessi tiívonandi fylgi-
fiskur, bókmenntasagan, sem á að fylgja
honum næsta ár, ljósan vott þess, að upp-
dráttur sé í lionum, og að ritstjörinn sé
að klóra í bakkann með þessari krækju,
sem hann pó hefir næga föðurlandsást til
að unna ekki öðrum en peim, sem “J>jóð-
ólf“ kiiupa. jafnvel ekki fvrir peninga, **r
hann pö kvað hafa miklar mætur á.
“Fjallkonan“ er öneitanlega skemmtilegt
Idað og vel rituð, og þess verð, að hún sé
sem bezt styrkt. Að “Isafold“ sé óclýr-
asta blaðið, pví neitar vist enginn; enjafn
kuunugt er það, að hún hefir tekið pessa
óheilla-stefnu í stjórnafskrármálinu, og er
nú orðið ekki annað en smeðjulegt höfð-
ingjablað; hljótaþvi allirsnnnir SjálFstjö'rn-
armenn með frjálsum anda og eiuörðuin
vilja að snúa við henni bakinu; liún vérð-
ur pví að lifa k froðu straumiðuapturkasts-
ins í stjórnarskrármálinn, ef hún annars
getur lifað; en heppilegast væri auðvitað
að stúta henni.
I blaðavali sem öðru ríður oss á að sýua
eindreginn vilja og samtök; með pvi móti
getum vér vænt sigurs í sjálfstjórnarmáli
voru, og kennt blaðamönnum að rita fyrir
pjóðina, en ekki sjálfa sig eða pann tíokk
þjóðarinnar, sem poim er mest hagsmuna-
vonin að að fylgj:v; annars et hætt við, að