Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 20.05.1893, Blaðsíða 1

Verð árgangsins (minnst
30 arka) 3 kr.; í Ameriku
1 doll. Borgist fyrir júní-
mánaðarlok.
DJOÐVILJIM UNGI.
— |= Aknae ábgangur. =|- =—
-f—Bitstjóri SKÚLI THOEODDSEN cand. jur. =^|s«!§-—i-
Uppsögn skrifleg, ógild
nema komin sé til útgef-
anda fyrir 30. dag júni-
mánaðar.
M lö.
ÍSAFIRÐI, 20. MAÍ.
18ÍKÍ.
Fréttir útlendar.
Vorkuldar all-miklir genguíEvrópu
fram yfir miðjan aprílmán., og kvað svo
rammt að, að snjór og frost var á Italiu
sunnanverðri, og er það fátitt um þann
tíma árs.
Kóleran stingur sér enn niður hér
og livar á Rússlandi og í Erakklandi, og
þykir við biiið, að hiin breiðist út, þeg-
ar hlýna fer í veðri.
Englendingar ræðaiákafa frv. Glade-
stone’s um sjálfstjórn íra; stóð önnurum-
ræða yíir á þingi, en út um land eru
fundahöldin dags daglega, þvi að báðir
flokkar reyna að tryggja sér fylgi kjós-
anda sem bezt; einkum þykir Chamber-
lain, flokksforingi „Unionista“ ganga ber-
serksgang gegn frumvarpinu, og „prote-
stantara í Ulster hóta öllu hörðu, ef frv.
verði að lógum; hafa þeir boðið Salis-
bury lávarði til fundar i Belfast 23. mai,
og verður þar þá margt um manninn, og
ályktanir gjörðar, er mótmæla heima-
stjórn íra.
Verkfall var nýskeð í Hull; höfðu
margar þiisundir verkmanna, er starfa að
uppskipun og hleðslu skipa, neitað vinnu;
en samningar milli verkmanna og vinnu-
veitanda voru þó i þann svipinn að kom-
ast á, er siðast fréttist.
Mundella þingmaður hefir borið upp
frv. á enska þiuginu, er fer í þá átt, að
deilur milli verkmanna og atvinnuveit-
anda skuli lagðar í gjórð.
Þing Belga hafði á prjónunum frum-
varp um almennan kosningarrétt, en það
var fellt með miklum atkvæðafjölda (115
atkv. gegn 26), með því að klerkar og
apturhaldsmenn hafa afl atkvæða á þingi;
urðu þá verkmenn óðir og uppvægir, og
ályktuðu, að hætta allri vinnu; urðu þá
verkföll nálega um land allt, og gjörðust
víða róstur af, svo að til stór-vandræða
horfði; komst þá loks sú miðlun á á
þingi, að kosningarréttur var stórum
rýmkaður, og létu þá verkmenn sefast,
svo að kyrrt var að kalla.
Frá Noregi eru þær fréttir hermdar,
að Steen rektor og félagar hans hafi sagt
af sér ráðherra störfum, með því að Oscar
konungur vildi eigi samþykkja, að con-
súla-málinu væri til lykta ráðið af norsku
rikisvaldi eingöngu, svo sem ráðaneytið,
og meiri hluti stórþingsins, fer fram á;
en ekki hefir enn frétzt, livort konung-
ur hefir þá tekið sér ráðaneyti af flokki
hægrimanna, eða hvernig fram úr þessu
verður ráðið; en með því að fylgismenn
Steens hafa atkvæðamagnið á þingi, þá
mun stjórn, sem skipuð er hægrimönn-
um, naumast lengi til setu boðið.
A Frakklandi er Dnpuy orðinn ráða-
neytis forstjóri. — Samningar eru komn-
ir á á milli Frakka og Columbíumanna
þess efnis, að Frakkar megi fullgera
Panama-skurðinn, ef hlutafélag verði stofn-
að í þeim tilgangi innan 31. okt. 1894,
og skal skurðurinn siðan full-gjör á 10
árum.
--—
Sprettur á ís.
Skarpur var spretturinn Skjóni,
þig skortir ei fjör eða afl,
stykki úr stokklögðu fróni
með stálvörðum hlutar þii skafl.
Eg finn hve af funheitu skjálfa
fjörinu vöðvar i þér.
0, þú ert yndið mitt hálfa
enginn mig svona vel ber.
Hreykjandi hnarr-reistum makka
hleypur þú ísrennda grund;
ógnmarga á eg að þakka
þér inndæla skemmtunarstund.
Mér fögnuður finnst það hinn mesti
— og fremsta þá skemmtun eg kýs —,
fjörugum, hjólvökrum, hesti
að hleypa í tunglsljósi’ á ís.
Fram þegar blakkurinn brunar
sem bálknúin skeið yfir sjá,
og isþakið ógnandi dunar
ó! — hve eg skemmti mér þá.
Og „Mánia á himninum heiða
hálf-fullur glottir við tönn,
og skemmtir sér við að sjá skeiða
hann Skjóna á íslagðri hrönn.
H. S. B.
--frCCttSfgHr' •••Vý.sív -
Konungkj örnu þinginenni rnir.
Ákvæðin í 14. og 16. gr. stjórnarskrá-
arinnar, að konungur, eða stjórn hans,
skipi helming þingsætanna í efri deild
alþingis, hafa þegar fyrir löngu orðið
mörgum manni hneykslunarhella.
í orði kveðnu er tilgangurinn með
konungskosningum þessum all-glæsilegur.
Þær eiga að tryggja þinginu nýta og
fjölhæfa starfsmenn, segja menn.
Ef kjósendum landsins kann að yfir-
sjást í kosningahitanum, svo að þeir meta
eigi þekkingu og hæfileika, sem verðugt
er, þá eiga stjórnarkosningarnar að bæta
það upp, þvi að stjórninni er ætlað, að
standa ofar öllu stríði, og hafa landsins
sanna gagn fyrir augum, en ekkert
annað.
Svona er það í orði; en opt og einatt
hefir þó annað þótt vilja verða efst á
borði.
Reyndin hefir þótt verða sú, að stjórn-
in hafi notað sér kosningar þessar, til að
afla sér flokks fylgis á þingi, og er
skemmst á að minnast síðasta kjörtíma-
bilið, er konungkjörnir þingmenn stóðu
allir sem einn maður, öndverðir ýmsum
þeim þjóðmálum vorum, sem stjórninni
era minnst að skapi.
Mörgum nýtilegum nýmælum var
þannig skapaður aldur, en vegur kon-
ungkjórinna þingmanna minnkaði auðvit-
að að því skapi i augum þjóðarinnar,
sem stjórnfylgi þeirra þótti berlegar koma
í ljós.
Það mátti þvi með sanni segja, að
ár frá ári yrði ríkari sú ósk hjá óllum
þorra hugsandi manna, að hnekkja valdi
konungkjörinna þingmanna, sem mest
mætti verða.
En tilraunir þær, sem i þá átt voru