Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 20.07.1893, Blaðsíða 3

II, 20.
ÞJÓÐVILJINN UNGI.
79
um einstakar greinar frv. voru þeir nokkr-
ir, er hvorki greiddu atkvæði með eður
móti; dr. Jón Þorkelsson sat þannig ein-
att, Ól. Briem og Jón Jakobsson all opt-
ast, og þeir Bogi Melsted, Guðl. Guðmunds-
son og Jón Jónsson N.-M. öðru hvoru.
3. umræða um málið var 18. júlí, og
var frv. þá, að viðhöfðu nafnakalli, sam-
þykkt með 22 atkv.; en H. Kr. Fr. vildi
ekkert atkvæði gefa, og var atkvæði hans
þá aukið við þessi 22 atkv., með því að
þingdeildin áleít, að haun ekki hefði fært
fram full-gildar ástæður fyrir neitun sinni.
Engar umræður hafa orðið um málið,
nema hvað flutuingsmaðurinn, hr. Sighv.
Árnason, talaði í hvert skiptið órfá orð;
og við 3. umræðu stóð landshöfðinginn upp,
til að lýsa því yfir, að stjórnin væri enn
sama sinnis, sem áður, og kvaðst hann
því að öllu leyti geta skírskotað til augl.
2. nóv. 1885.
Málið hefir þannig gengið breytinga-
laust, og umræðulaust, að heita raá, gegn-
um neðri deild þingsins, og það með meira
fylgi, en nokkru sinni fyr; má nú og
vænta þess, að viðtökurnar í efri deild
verði betri, en þær, er mál þetta fékk þar
í deildinni 1891.
Prestakosningar. Frv. það um presta-
kosningar, sem afgreitt var af neðri deild
þingsins 14. júlí, veitir söfnuðum heimild
til að kjósa um alla umsækendur.
Við 3. umræðu var frv. samþykkt í
neðri deild með 16 atkv., en þessir þrír
greiddu atkv. gegn því: H. Kr. Friðriks-
son, Bogi Mélsteð og J'on Þorkélsson; en
þessir fjórir greiddu ekki atkvæði: Jón
próf. Jónsson, Kl. Jónsson, síra Þórarinn
og Jón Þórarinnsson.
Prestakosningafrv. var til 1. umræðu í
efri deild 18. júlí, og sætti hörðum and-
mælum af hálfu Hallgríms biskups, sem
helzt kvaðst vilja taka af söfnuðunum þann
kosningarétt, er þeir nú hafa, með því að
frændhylli, undirróður og æsingar réðu oft
mestu um úrslitin. En alþm. Strandamanna
Ouðjbn Guðlaugsson gaf biskupnum greið
svör og gild, kvað það hafa flogið fyrir,
að veitingavaldið hefði einnig átt frænd-
ur, og sýndi fram á, hve meiningarlaust
það væri af blskupnum, að vilja halda
þessu valdi, þvert ofan í vilja safnaðanna.
Málinu var því næst vísað til 2. um-
ræðu með 6 atkv. (þjóðkjörnum), gegn 4;
J. A. Hjaltalin var fjarverandi.
Eptirlaunamálið hefir verið borið upp
í efri deild þingsins af þeim nöfnunum
Sigurði Stefánssyni og Sig. Jenssyni, og
fer frv. þeirra í þá átt, að eptirlaunin
skuli vera x/5 af launa-upphæðinni, og
20 kr. að auki fyrir hvert embættisár.
í mál þetta skipaði deildin 3 manna
nefnd (J. A. Hjaltalín og flutningsmenn-
ina), og hefir nefnd þessi því miður eigi
viljað ganga eins langt í lækkuninni, sem
frv. fór fram á, heldur ákveðið eptirlaun-
in x/4 af launa-upphæðinni, og 20 kr. að
auki fyrir hvert embættisár.
En þó að lækkun þessi sé hvergi
nærri svo mikil, sem almenningur myndi
á kjósa, þá verður því þó ekki neitað, að
fáist þessu framgengt, þá er þegar all-stórt
spor stígið í þá áttina, að fá eptirlauna-
byrðinni ögn létt af landssjóðnum.
Lagaskóli. Þeir Sk. Tlioroddsen og
Kl. Jbnsson hafa borið upp frv. í neðri
deild um stofnun lagaskóla, og stóð 1.
umræða um málið 15. júlí; 5 manna nefnd
var sett í málið, og hlutu kosningu: Sk.
Th., Kl. Jónsson, Guðl. Guðmundsson,
Jens Pálsson og Jón Þorkelsson.
Mun nefnd þessi hafa í huga, að bera
sig saman við landshöfðingja um ýms á-
kvæði frumvarpsins, svo að frv. verði sem
frambærilegast.
Urskurðarvald sáttanefnda. í efri
deildinni hefir Þorleifur Jbnsson komið
fram með all-langan laga-bálk, sem á að
veita sáttanefndum vald, til að skera úr
ýmsum minni háttar skuldamálum, er nema
allt að 200 kr.
Mál þetta var falið nefnd til íhugunar
(Kr. Jónsson, Þorl. Jónsson og Ein. Ás-
mundsson).
Ef frv. í þessa átt nær fram að ganga,
sem vonandi er, má að því teljast mikil
réttarbót, með því að það gerir mönnum
auðveldara og kostnaðarminna, að ná rétti
sínum i smáskulda-málum, en nú gjörist.
Aukalæknir enn. Þegar vér í síð-
asta blaði gátum um áskoranir þær, er al-
þingi hafa borizt, um stofnun nýrra auka-
læknishéraða, láðizt að geta þess, að
Strandasyslubúar hafa sótt um aukalækni
fyrir norður-hluta sýslunnar,
Fjárhænir berast þinginu svo marg-
ar, að það er enginu efi á því, að tekjur
landsins myndu hrökkva skammt, ef sinnt
væri fjárbæna-kvabbi einstakkra manna
að nokkrum mun; en vonandi er, að þing-
ið hafi það hugfast, að búta ekki lands-
sjóðinn þannig í sundur, fremur en góðu
hófi gegnir, enda mælast bitlingarnir síður
en ekki vel fyrir hjá þjóðinni.
Vegalögin. í neðri deild hefir síra
Jens Pálsson borið fram vegafrv. það, er
hann flutti á síðasta þingi.
Mál þetta var til 1. umræðu 17. júlí,
og var þá skipuð 5 manua nefnd, til að
ihuga málið, og í hana kosnir: síra Jens,
Ól. Br., Jón prófastur, Sig. Gunnarsson
og Sighv. Árnason.
Líklegt þykir, að frv. þetta gangi
breytinga- og mótspyrnu-lítið gegnum þingið.
Frá ísflrðinguni.
Norður-ísafjarðarsýslu 5. júlí '93.
„líðin hefir verið rigningasöm, ýmist ásunnan
eða vestan, og um mánaðamótin síðustu gerði norð-
an íhleypu, svo að snjó festi á fjöllum. — Kaup-
félagskipið „Helge“ er nú nær al-fermt, en skipið
„Marts“, sem félagið á von á, er enn ókomið. —
Þilskipin eru flest ný komin inn, og hafa aflað í
betra lagi; en hjá sumum skipunum er fiskurinn
smár. — Allmikið af síld hefir nýskeð fengizt í
Inn-Djúpinu (Seyðisfirði). — Asgeir kaupmaður
Asgeirsson hefir keypt í útlöndum, og látið setja
upp á ísafirði, „fiskivöskunarvél"; hefir hún að sögn
reynzt mikið vel, og kvað „vaska“ 24 þús. á sól-
arhringnum. — Fiskverð er enn óákveðið, og þykj-
ast kaupmenn ekki geta ákveðið það, fyr en eptir
komu „Thyru“ um miðjan þ. m. — Lárus sýslu-
maöur hefir, síðan 20. júní, setið í Holti í Önund-
arfirði, og er að rína í „málaplöggin", nema hvað
hann skrapp hingað norður 29. f. m., til að
„þinga" í Byrarhreppi; tveir menn mættu á þing-
inu, auk L. B., og annar „ferðavotta" hans, sá
þriðji; vantaði þá einn þingvott, og sendi því sýslu-
maður inn á hæi til frænda síns, Halldórs bónda
Sölfasonar í Fremri-Hnifsdal; en „frændur eru
frændum verstir", og enginn fékkst votturinn að
heldur; vildi þá svo vel til, að í nánd við þing-
staðinn var maður nokkur við fiskverkun innan úr
Álptafirðí, og skipaði sýslumaður honum harðri
hendi, að vera vottur. — í Hólshreppi fékk sýslu-
maður þingvottatöluna, en þegar athöfnin var úti,
neituðu þingvottarnir að undirskrifa þingbækurnar,
með því að þeir ekki vildu eiga undir, að sér yrði
„hlýtt yfir“ þinghaldið eptir á, þar sem þeir ekkí
þóttust hafa lært það utan bókar; og eptir nokkra
stælu um þetta, lét svo sýslumaður kaupmann frá
ísafirði, sem af tilviljun var staddur í Yíkinni
þenna dag, skrifa þingvotta-nöfnin!; en 1. júlí fór
hr. L. B. siðan vestur í Holt; kvað hann hafa þar
„úthýsi" til bústaðar, og þar situr hann enn, og
hallar höfði yfir dómagjörðinni“.
Utanfarir. Það er ekki síra 0. V. Gísla-
son einn, sem gjarna vill fara utan; nei,
þeir eru miklu fleiri, sem bjóðast til að
fara utan, og vinna landinu frægð og