Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 08.02.1896, Síða 1

ÐVIUIM M
1=^ FíMMTI ÁBGANtíUR. iE=l~ "-
RITSTJÓRI: SKÚLI THORODDSEN. =
Verð árgangsins (minnst
40 arka) 3 kr.; í Ameríku
1 doll. Borgist fyrir júní-
múnaðarlok.
M lí>-
D JO
-s-|aoq|=
Gl.
|E«El---!-
Uppsögn skrifleg ógiid
nema komin sé til útgef-
anda fyrir 30. dag júní-
mánaðar.
lWKi
Óáueegj an.
Það var eitt af því, sem ritstjóra
blaðs þessa var að sök gefið í hinu nafn-
kunna og hreinlyndislega vitnisburðar-
bréfi Magnúsar Stephensen landshöfðingja,
að hann liefði vakið óánægju með ýmsar
af athöfnum stjórnarinnar; en því miður
getur ritstjóri blaðs þessa engan veginn
eignað sér þann heiður.
Yér segjum heiðitr, af því að því fer
svo fjarri, að vér teljum nokkuð ijótt eða
ósæmilegt í því, að vekja óánægju með
ýmsar óþjóðlegar athafnir stjórnarinnar,
sem til þess eru vel fallnar, að vekja
óánægju, að vér myndum þvert á móti
þykjast maður að meiri, ef vér í sann-
leika ættum þann vitnisburð skilið, að
vér hefðum getað áorkað eitthvað lítið í
þá áttina.
Hvers vegna?
Af þeirri eðlilegú orsök, að óánægjan
er fyrsta skilyrði, eða frum-móðir, allra
umbóta og framfara.
Sannarlega væri rnannkynið mun
skemmra á leið komið, en nú er, ef
ahlrei hefði verið sköpuð hjá þvi óá-
nægja með kjör sín og þjóðfélags-skip-
un; þa,ð er t. d. talið óefað, — til þess
að vér nefnuin eitthvert almennt viður-
kennt dænii—, að stjórnarbyltingin mikla,
sem allir nú orðið játa, að hafi, — þrátt
fyrir sinar hryllingar og öfgar —, leitt
af sér óendanlega mikla blessun og fram-
för fyrir rnannkynið, myndi aldrei hafa
átt sér stað, ef rit þeirra Rousseau's,
VoUaire’n, og annara ágætisinanna, hefðu
ekki áður undir biiið jarðveginn, vakið
megna óánægju og gremju hjá frakk-
nesku þjóðinni yfir allri rotnuninni, ó-
jöfnuðinum, falsinu og lýginni í þjóð-
félags Hfi þeirra.
Og þessu svijrað er þvi háttað í sögu
hvers lands, í stóru og smáu; alstaðar
verður óánægjan að vera fyrirrennari
framfaranna.
Lítum til vors lands.
Ef rit þoirra Baldrins Einarmmar,
'Jómasar Sœmtmdssonar, Jóns Signrtísson-
ÍSAÍTRÐI, 8. FKBR.
ar, og enn fleiri ágætismanna vorra,
hefðu ekki skapað óánægju hjá þjóð
vorri yfir stjórnar-ástandinu, eins og
það var þá, — óánægju, sem liin þjóð-
lyndustu skáld vor, eins og t. d. þeir
Bjarni, Jónas og Steingrhmtr, sungu inn
í þjóðina, þá hefðum vér fráleitt enn
fengið þann vísi til stjórnarskrár, sem
nú höfum vér.
Ef ekki hefði verið vakin óánægja
yfir verzlunar-einokuninni, eða hinni svo
nefndu „frihöndlun“ Dana, þá hefðum
vér heldur eigi fengið verzlunar-frelsið
1854.
Ef aldrei hefði verið vakin óánægja
út af póstgöngu- og strandferða-leysinu,
þá hefðum vér heldur eigi fengið um-
bætur þær allar, sem nú eru þó fengnar.
Ef eigi hefði verið vakin óánægja,
út af verzlunar-áþján Kaupinannahafnar-
stórkaupmannanna, þá hefðum vér held-
ur eigi fengið kaupfélaga hreifingarnar,
sem mörgum reynast nú bót í búi.
Og svona má halda á, og rekja og
rekja, og sýna fram á, að þá sjaldan, er
þjóð vor liefir stigið eitthvert verulegt
framfara-sporið, þá hefir það allajafna
verið því að þakka, að óánægjan hefir
verið vakin, og gengið á undan, sem
lífgandi og hreinsandi straumur.
Já, enda í lífi einstaklinganna sjáum
vér, að vaknandi óánægja er fyrsta skil-
yrði betrunar og framfara.
Óánægjan er ineð öðrum orðum nauð-
synlegur þáttur í lögi'nálsbók lífsins,
nauðsynleg sem orsök allra mnbóta og
framfara.
Og svo á það þó að vera glæpur,
eða eitthvað í þá áttina, að vekja þessa
oanægju, vekja þennan örvandi lífs-straum
hjá þjóðinni.
Nei, slika lieimsku tjáir hvorki Magn-
úsi né öðrum að prédika; til þess er hann
svo margfaldlega of stuttur og lítill.
Og fyrir því mun það líka einatt
verða vopnið allra umbótamanna, að
reyna að skapa óánægju með allt það,
sem þeir álíta öfugt og rotið, því að
óánægjan, hún er fræið, sem ávöxtinn
gefur fyr eða siðar.
----OOC^OOO.....
Eyfirðingar og gufubátsmálið.
Með síðustu póstferð barst ritstjóra
„Þjóðv. unga“ svo látandi bréffránefnd
manna í Eyjafirði, er kosin hefir verið,
til þess að íjaúa um gufubátsmál þeirra
Nerðlendinganna:
„Yér undirskrifaðir, sem kosnir höf-
um verið í nefnd, af liéraðsbúum vor-
um, til að reyna að koma á gufubáta-
ferðum um Evjafjörð, erum komnir að
þeirri niðurstöðu, eptir að hafa ræki-
lega íhugað málið, að litlir gufubátar,
sem að eins ganga um einstakan fjörð,
muni ekki koma að tilætluðum notum,
hvorki bæta nægilega úr fiutningsþörf-
um, eða svara kostnaði. Aptur á móti
höfum vér sannfærzt æ betur og betur
um það, að 80—100 tonna gufuskip,
með góðum farþegarúmum, myndu
gera ómetanlegt gagn, ef þau gengju
stöðugt, allt sumarið, meðfram strönd-
um landsins, og ínættust á hentugum
höfnum í hverri ferð. Ætlum vér, að
2 þess leiðis skip væru fyrst um sinn
nægileg, meðan verið væri að afla sér
reynslu; ætti annað þeirra að ganga
með norður- og austur-landinu, en hitt
að sunnan og vestan.
Oss blandast nú að vísu ekki hug-
ur um það, að landssjóði beri að kosta
þess leiðis ferðir að öllu leyti; en til
þess að þær geti komizt á sem fyrst,
og orðið sem hagfeldastar, álítum vér
það tilvinnandi fyrir landsfjórðungana,
í þetta sinni, að taka að sér þann
hluta af kostnaðinum, sem þeim er á-
skilið að greiða í fjárlagafrumvarpi
síðasta alþingis, móts við fó það, sem
þar er veitt úr landssjóði í þeim til-
gangi. Vér erum þess fulltrúa, að þér
séuð sömu skoðunar og vér hér um,
og höfum því fundið oss skylt, að bera
þessa uppástungu vora undir álityðar,
og jafn framt biðja yður. að skýra frá