Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 29.04.1898, Side 3

VII, 30.
ÞjÓðviljin.v un»i.
119
stanrla vel að vlgi gagnvart ráðherranum, að
draga til sin valdið úr hönduin hans. Þvílík
blessuð einfeldni.
„8unnanfari“ er nú aptur kominn á kreik
sem mánaðarrit, undir ritstjórn þeirra Jóns
Ólafssonar og Þorsteins Gíslasonar. I hepti
þvi, sem nv komið er út fyrir janúar til marz,
er löng og fróðieg grein eptir Jón Ólafsson,
um Ameríku og hagi landa þar, virðist grein
þessi sennilega og lilutdrægnislaust rituð, sem
teljast má nýlunda um slíkar skýrslur. Sami
höfundur heflr og ritað þar álit sitt á hinum
nýju orðabókum þeirra Jónasar prests og Geirs
kennara; þykir lionum sitt háttar lítið að hvorri
þeirra, en telur þær þó góðan feng fyrir hók-
menntir vorar. Heldur mikið far virðist hann
gjöra sór um að frádæma Jónasi presti allt
nýtilegt í dönsku orðabókinni, sem hann er þó
talinn aðalhöfundur að, og hefir hann þó ekki
sóð handrit Jónasar. 1 hefti þessu eru og kvæði
og ritdómar eptir Guðmund Friðjónsson, mynd-
ir af Benedikt Sveinssyni, Yaltý Guðmundssyni,
og söngkennurunum Pétri Guðjónssyni og Stein-
grími Johnson og nokkrar smá-greinar.
Boga-uppgji)fin. Yér léðum nýlega greind-
um alþýðumanni hinn nýja ritling Boga um
stjórnarskrármálið. Þegar hann skilaði honum,
spurðum vér hann, hvernig honum litist á
heimastjórnina hans Boga. „Guð varðveiti ís-
land frá slikri heimastjórn'1, sagði maðurinn.
Hann gat ekki betur heðið, og svona leizt hon-
um á stjórnspeki islenzku stúdentanna í Höfn.
— í Reykjavík kveður „Þjóðólfur“ ritlinginn
nefndan: „Hriðja uppgjöf íslendinga, nemahvað11.
----<00^00»-----
Guðmundur Friðjónsson
og Valdemar Briem.
Fremur einkennilegt er álit Guðmund-
ar þessa í Sunnanf. á Biblíuljóðum síra
Valdemars, og öðrum kveðskap hans.
Bibliuljóðunum líkir hann við rauðavið-
arspítu, sem só fögur á að líta og ilmandi,
Og smiðurinn velti vöngum yfir af ánægii,
áður en hann flettir henni, en þegar
liann hefir flett, „kemur^ óvæntur skolli
úr leggnum. Mergurinn yr fúinnEins
og Biblíuljóðin bera með áór, og höfundur
þeirra líka telur fram í foj-rnála þeirra,
eru þau ekki annað en Uiblíusögur í
ljóðum, eða söguljóð út af ýmsum sögu-
köflum heilagrar ritningar. Só mergur-
inn fúinn í þessum söguljóðum, hlýtur
hann líka að vera fúinn í sögunni sjálfri,
svo þessi dómur verður því dómur um
ritninguna. Hver, sem trúarskoðun Guðm.
er, virðist dómur þessi ekki alls kostar
ljós; forsendurnar hefði því þurft að vera
meiri og groinilegri en þessi rauðaviðar-
drumbur þótt flettur sé. Þótt Gruðm.
telji frásögur biblíunnar óhistoriskar
(ósannar), þá verður þar fyrir ekki sagt,
að mergurinn í þeim sé fúinn, nema
Guðm. neiti þeim ekki einungis um
historiskt gildi, heldur og um allt skáld-
skaparlegt, fagurfræðislegt og siðfræðislegt
gildi, en undir þá skoðun skrifa víst
harla fáir, liver svo sem trúarskoðun
þeirra er. Af þeirri skoðun leggur ekki
ilmandi rauðaviðarlyktina, heldur hina
megnustu fúalykt eins og af maðksmogn-
um og vatnsósa geitar-drumb, sem enginn
smiður vill líta við, auk heldur nota til
neins. —
Guðrn. þykist ekki geta séð það af
Biblíuljóðunum eða yfir höfuð skáldskap
síra Valdemars, að hann „sé verulega
trúaðuru maður. Hann finnur ekki í
Biblíuljóðunum „andvörp og lofsöngva
sundurkramins hjarta, eins og t. d. Hali-
gríms sálugau. En hvernig getur hann
búizt við því, þar sem Bibliuijóðin eru
söguljóð, en ekki trúarljóð, eins og hann
líka játar. Hann finnur heldur ekki í
Passíusálmunum, að því lfeyti sem þeir
eru söguljóð út af píslarsögu Krists þessi
„andvörp og lofsöngvau, en annansaman-
burð þola Biblíuljóðin og Passíusálmarn-
ir ekki.
Vér höfum lesið öll Biblíuljóðin, og
þótt oss finnist hið óbundna mál heilagr-
ar ritningar á æðimörgum stöðum ekki
verða fegurra eða áhrifameira í hinum
sléttfáguðu ljóðum, þá höfum vór hvergi
orðið varir við neina vantrú eða hálf-
velgju, það er öðru nær. Þvert á móti
höfúm vór víða í heimfærzlum höfund-
arins þózt sjá ljósan vott um trúaðan
höfund. Þotta er reynzla vor, og vór
vonum að hin sama sé og verði reynzla
hinna mörgu er lesa og lesa munu þessi
yfirleitt fögru ljóð fyr og síðar. Sama
er að sogja um annan skáldskap síra
Valdemars, sórstaklega sálma hans; þeir
eru inargir hverjir liin hjartnæmustu trú-
arljóð sannkristins manns. Vér skuluin
hér að eins nefna sama sálminn, og Guðrn.
telur úr þessi orð: „Guðs hjarta heyr-
ist sláu; að því er oss finnst þarf ekki
skarpa heyrn til að heyra í þeim sálmi
hjartaslátt sanntrúaðs manns, og svo er
um marga aðra. Það þarf því að ætlun
vorri sérstaka glöggskyggni til að sjá
það af skáldskap síra Valdemars, að hann
só „ekki verulega trúaður maður“.
Oss flaug í hug, er vór lásum þessi
ummáeli Guðm. um hið mikla sálma-
skáld: „Mæla börn sem viljau. — S. St.
ísafirði 20. apríl ’9S.
Tíðarl'á>r. Hinn 17. þ. m. hleypti hór á
austnorðangarði með niikilli snjðkomu, en stóð
að éins þann dag, síðarwhefir verið hið mosta
blíðviðri og optast töluverð leysing.
Hafís rak inn 4 Bolungarvíkurmið skömmu
eptir púskana, en hvarf aptur von hráðar, en
haft er eptir hvalveiðamönnum að hann só all-
skammt undan landi.
Skipljón. I norðanveðrinu þ. 17. strönduðu
tvær eyfirzkar fiskiskútur í Smiðjuvík á Strönd-
um. Höfðu þær lent í hafis og hrotnuðu í spón,
en skipverjar hjörguðust nauðuglega til lands k
hafísjökum,, fregnir annars enn ógreinilegar þar
að norðan.
Um sama leyti rakst eitt af fiskiskipum As-
geirsverzlunar, „Lilja“, á hafísjaka, og laskaðist
svo, að það sökk eptir litinn tíma, annað fiski-
skip er var þar í nánd bjargaði skipshöfninni.
Aflabrögð. Sumarið gekk í garð með einu
hiiiu hráðasta fiskihlaupi inn í Djúpið. Um
síðustu vetrarhelgina, var fiskur þegar genginn
inn á innstu Bolungarvíkurmið, en á miðviku-
daginn fyrir sumar var hlaupið komið inn í
Djúp, var hlaðafli i Hnífsdal og Höfnum, og
22. og 23. þ. m. var mokafli í Alptafirði og
Seyðisfirði. Fiskihlaup þet.ta er norðanganga og
miðálsganga, sem sjómenn telja drjúgustu göng-
urnar. 1 Bolungarvík var og um sömu mundir
bezti afli. Þessa dagana er góður afli hvervetna
í Djúpinu.
Inn-Djúpsmenn streyma nú óðum úr Bol-
ungarvík heim í veiðistöðurnar við Inn-Djúpið’,
hafa margir þeirra lítið aflað í Víkinni, sökum
hinna miklu þrengsla og þar af leiðandi veið-
arfæratjóns.
„Skálholt“, hið nýja strandskip, kom að sunn-
an á ákveðnum degi, kvað skip þetta vera að
öllu leyti hið snotrasta.
Skipakoma. Seglskipið „Harald". skip-
stjóri Thomsen, kom kingað til Tangs verzluu-
ar 25. þ. m., fermt alls konar vörum.
Hvalvelðarnar hór vestra ganga nú með lang-
lakasta móti; Langeyringar, sem hyrjuðu snemma
í marz, hafa að eins fengið 3 hvali, og ekki
alls fyrir löngu hafði Ellefsen að eins veitt 3,
Herlofsen heíir fengið 1, og Stixrud 1, on þeir
eru og ný byrjaðir að veiða. Bull einn hefir
fengið 5 hvali á stuttum tima,
Sparisjóðnrinn er nú fluttur i hið nýja liús,
er hyggt var fyrir hann í fyrra sumar, og er
nú opiun tvisvar í viku, á miðvikudögum ög
laugardögum. Hvisið er hið snotrasta.
„Ásgcir litli“ hyrjar ferðir sínar að öllu for-
fallalausu hinn 13. næsta mán. Ferðunum er
líkt hagað og í fyrra, en þó víst öllu haganlegri,
auk þess oru þær þremur fleiri, eða 33, (i fyrra
30). Hann byrjar með Djúpferð. Fargjald og
flutningsgjald er hið sama og að undanförnu.
Magnús kaupmaður Árnason hór á staðnum
hefir keypt verzlunina á Reykjarfirði af Jakob
gamla Thoi-arensen fyrir 14 þús. krónur. Sagt
er að Magnús muni aptur liafa solt hana hálfa
syni Jaltobs, hr. Ólafi Thorarensen á Ármúla,
og muni hann jafn framt verða verzlunarstjóri
við verzlun þessa.
Íslenzk umboðsverzlun
selur alls konar íslenzkar verzlunarvörur
á mörkuSum erlendis og kaupir inn út-
lendar vörur og sendir um allt land.
Umboðssala á vörum fyrir enskar, þýzk-
ar, sænskar og danskar verksmiðjur og
verzlunarhús. Selur einungis kaup-
mönnum.
Jakob Gunnlögsson,
Cort Adelersgade 4, Kjehenliavn K.
Sliæði úr vel verkuðu og góðu
selskinni, fást keypt hjá:
Armanni Jónssyni,
(í húsi Jóns Brynjólfssonar.)