Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 24.11.1898, Side 2

46
Þjóðviljinn ungi.
YIII, 12.
trviuðain klerki hiunar kristilegu kirkju,
vakir það auðvitað, að boðun kristindóins-
ins meðal þjóðar vorrar sé svo brennandi
lífsspursmál, að til slíks só aldrei of miklu
kostað.
Slíka trú geturn vór vel skilið, og
virt hana mikils, þar sem vér vitum, að
hún er af sannfæringu sprottin, svo sem
vér höfum sízt ástæðu til að efa, að því
er þenna mikilsvirta höfund snertir.
En hitt hljótum vór að telja vott
trúarofstækis, að vilja beita valdi ríkis-
ins, til þess að neyða fé út úr mönnum
til styrktar þeirri trúboðun, sem þeir eru
móthverfir, og vantrúaðir á.
Slíkt ættu prestar kirkjunnar sannar-
lega að telja sér og kristilegri kirkju í
alla staði ösamboðið; og sízt myndi höf-
undur trúar þeirrar, kærleiks- og jafnrótt-
is-postulinn Kristur, hafa viljað láta þjóna
sína fara slíku fram.
-----ooogooo------
A málfræðingafundinuin, er haldinn var í
Krist.ianm síðastl. sumar, mætti rneðal annara
málfræðingur einn frá t'innlandi, (»’ þýtt hefir
ýms af kvæðum Henrilcs Ibsen’s á Iatínu(!), og
hefir sá pilturinn auðsjáanlega haft lítið að gera.
Djöflaeyjan, þar sem 4. Dreyfus hefir alið
aldur sinn í fangelsi, er ein í tölu smáeyja
þriggja, er liggja við norðausturströnd Suður-
Ameríku, rétt á móti bænum Cayenne i þeim
hluta landsins Guyana, er Frakkar eiga, og hafa
eyjar þessar um mörg ár verið notaðar, til þess
að senda þangað glæpamenn.
Djöflaeyjan er allsendis gróðurlaus klettur,
er gnæfir hátt upp úr hafinu, og hýr Dreyfus
þar í kofa einum afar-hrörlegum, sem frakkneska
stjórnin hefir látið setja háar girðingar kringum,
til þess að vera viss um, að Dreyfus geti á
engan hátt flúið. — I fyrstu voru þrír menn
settir, til þess að gæta hans, en síðar var
gæzlumönnunum fjölgað um helming, og loks
var enn bætt þremur við, eptir að æsingarnar
hófust á Frakklandi, út af máli hans.
Sagt er, að gæzlumönnunum sé harðlega
bannað, að strangri hegningu viðlagðri, að mæla
við hann orð, eða fá honum nokkuð að starfa,
og bréf má hann að eins skrifa ættingjum sín-
um einu sinni í mánuði, og þá eingöngu um
líðan sína; eins og líka öll bréf, er til hans
koma, eru vandlega skoðuð, áður þau séu af'-
hent honum.
Dreyfus kvað stöku sinnum líta eitthvað í
bók; en vanalegast situr hann alian daginn ffá
morgni til kvölds reykjandi í einu horni í kof-
anum, og starir, eins og utan við sig, út í blá-
inn, enda kvað honum þessi árin vera orðið
rojög aptur f'arið, og orðinn snjóhvítur af hærum.
Járnbraut er um þessar mundir verið að
leggja upp á fjallið ,,Jungfrau‘' (Jómfrúin) í
Svissaralandi, og er f'j'alJ það 13200 feta hátt.
— Brautin verður eigi fullgjör, fyr en árið 1904,
og á þá að reisa stjörnuturn á f'jallstoppinum.
Sykuri'ramleiðslan. TJm 8 milj. smálesta af
ýmis konar sykri teija menn, að árlega sé fram-
leitt, og er tæpur helmingur, eða sem svarar
3‘/., milj., búið til úr sykurreyr, en liitt er úr
rólum o. fl. — Af sykri þeim, er gjörður er úr
sykurreyrnum, kemur megnið f'rá Java og Vest-
ur-Indium, en hitt er að mestu búið til á Þýzka-
landi og Austurríki, og nokkuð einnig í Frakk-
landi, Rússlandi, Belgíu og Hollandi.
Sykureyðslan. Svo teJst til, að í Englandi
sé sykureyðslan 86 r/L á mann árlega, í Sviss-
aralandi 44 1-L, i Danmörku 41 í'!.. : Hollandi
31 IL, Frakklandi 30 /L. í Svíþjóð og Noregi
25 /L, í Austurríki 19 /L, á Eússlandi 10 /L,
i Ítalíu 7 'ÍL, á Tyrklandi 7 //., i Grikklandi
6 /L, og í Serbíu 4 /’L. —
Hér á landi var sykureyðslan árið 1896 ná-
lega 28 /L á mann.
Dýr farmur. Á síðastl. vori flutti gufuskip-
ið „Normann" gulJfarm frá Caplandinu til Ev-
rópu, er talinn var 3 milj. 757 þús. króna virði.
Járnbraut er nú í ráði að lögð verði frá
Miðjarðarhafinu til persnerska flóans, og má þá
komast 5 dögum fljótar frá Evrópu til Indlands,
en ef farinn er vanalega leiðin, gegnum Kues-
skurðinn.
Bökafregn.
BÚNAÐARRIT. Útgefandi: Hermann
Jónasson. Tólfta ár. R.vík 1898.
149 bls. 8n.
Eins og blað þetta heíir optsinnis
bent á, er búnaðarritið eitt hið þarfasta
rit, sem út er gefið hér á landi, og gegnir
því stórri furðu, hve nauða litla útbreiðslu
það hefir enn í mörgum sveitum lands-
ins. — Yíst er um það, að hver búandi
maður, sem les það með athygli, getur
þó fundið þar margar þarflegar bending-
ar, sem geta orðið honum til mikils
gagns í búskapnum, er því fremur er
þörf á að reisa, sem hann því miður víða
er á fallanda fæti.
I búnaðarritinu eru að þessu sinni
þessar ritgjörðir:
I. Um húsábyggingar, eptir Sigurð
bónda Guðmtmdsson, einkar skipulega og
vel samin ritgerð, sem búnaðarfólag
Suðuramtsins hefir sæmt verðlaunum. —
Höfundurinn skiptir ritgjörð sinni í 3
kafla, og er fyrsti kaflinn um íbúðarhús,
annar um geymsluhús: skemmu, hjall, búr,
eldbús, smiðju og áburðarhús, og þriðji
kaflinn um fénaðarliús og Idöður: fjós,
hesthús og fjárhús. — I ritgerðinni eru
ýmsar áætlanir um byggingarkostnað í-
búðar- og úti-húsa, sem geta verið til
góðrar leiðbeiningar, þó að kostnaðurinn
sé auðvitað jafnan mjög mismunandi,
eptir þvi hvernig tilhagar á hverjum
stað.
II. TJm búnaðarkennslu og búnaðar-
skóla erlendis eptir Sigurð Þórólfsson
búfr.
III Um hunda, eptir Jón lækni
Jónsson. — Höfundurinn er á móti hunda-
tollinum yfir höfuð, og sórstaklega telur
hann skiptinguna í þarfa og óþarfa hunda
óheppilega, og koma ranglátlega niður,
og virðist mikið hæft i því. — Hann
telur það og miður heppilegt, að fela
sýslunefndum eptirlit með hundalækn-
ingunum, þar sem rnál þetta horfi eins
við i öiium h ’n im landsins, og leggur
því til, að sett seu lög fyrir land allt,
er ha.fi ’ essi ákvæði in:i. í:3 halda:
1. Aliir hundar berí hálsband, nákvæm-
lega merkt, svo að ávallt só hægt að
vita, hver sé hinn rétti eigandi hund-
anna.
2. Hundarnir séu hafðir í húsum á vetr-
um (sérstökum kota, með slu ' 'ói um-
hverfis, svo að þeir geti veiu bæði
úti og inni.)
3. Allir hundar sóu hreinsaðir, minnst
tvisvar á ári, með ormdrepandi lyfj-
um.
4. Að eigendur hundanna greiði árlegt
gjald af hundunum svo ríflegt, að það
nægi, til að standast þann kostnað, er
af merkingu liundanna, hreinsun þeirra,
og eptirliti þar að lútandi, stafi, og
enn fremur hæfilegt gjald til kynbóta
tilrauna.
III. Húsdýrasjukdómar eptir Magnús
Ænarsson dýralækni, framhald ritgjörðar
þeirrar, er var í búnaðarritinu í fyrra.
IV. Um áburðarauka og sumarhýs-
ing sauðfjár eptir B. E. Höfundurinn
ræður til, að í stað nátthaga, eða
Ijárbæla, sem sumstaðar er farið að nota
á sumrum, só fó hýst á sumrurn,
þvi að með því móti fáist meiri áburður,
enda sé þá hægra að drýgja áburðinn
með því, að bera við og við undir
ærnar. — Telur hann það reynzlu
sína, að innilegan hái ekki ánum að
neinu leyti, heldur hafi honum reynzt
þær mjólka betur. - Af áburði kveðst
hann og á þenna hátt hafa fengið að
jafnaði eitt kerruhlass eptir ána, eða sem
svari 2—272 köplurn fluttum í kláfum.
•— Væri vel vert, að bændur reyndu
þetta ráð höfundarins, því að nægur á-
burður er aðal-skilyrði túnræktarinnar.
V. Kálfar aldir á lieyvatni, eptir F. J.
— Höfundurinn telur, að úr því kálfar
séu orðnir vikugamlir megi blanda mjólk-
ina handa þeim með dálitlu af heyvatni
(lög af heyi, sem sjóðandi vatni er hellt
á), og auka svo heyvatnið smám saman
þannig, að mánaðargamall kálfur fái
helming af’ nýinjólk og helming af hey-
vatni, tveggja mánaða að eins r/a ný-
mjólkur, og þriggja mánaða heyvatn ó-
blandað. — Þó telur höf., að kálfar geti
veikzt af þessu samsulli hans, og verði
þá að auka aptur nýmjólkina. Segir
höf., að heyvatnskálfar stækki fullt eins
mikið, eins og kálfar þeir, er eingöngu
séu aldir á nýmjólk, en séu þó ekki eins
þéttholda, enda er það trúlegast, að þessi
heyvatnsgjöf sé og hafi verið neyðarúr-
ræði höf., sem ekki beri að grípa til, nema
þar sem búsvelta er, svo að ekki verður
haldið lífinu í kálfunum á annan hátt.
VI. Bœjarþökin á Færeyjum eptir D.
Thomsen. Höfundur leiðir með fáum orð-
um athygli að því, livort ekki myndi
heppilegt, að taka upp hér á landi, í
stað torfþakanna, svipuð þök, eins og
Færeyingar brúka. — Segir hann, að
þeir risti þaktorf sitt eigi úr flóum og
mýrurn, eins og hór tíðkast, heldur velji
þeir þótta grasrót úr ræktuðu landi, og
hafi trjábörk (nætur) undir torfinu. —
Telur hann, að slík þök endist vanalega
í 50—70 ár.
Margir heyrast um þessar niundir kvarta
um bágindin, og hve örðugt þeim veiti að draga
fram lífið. og því er ver og miður, að þetta er
enginn bar’ómur.
Hvervetna fara þarfir manna vaxandi, menn
gera la-öfur til betri bíbýla, margbreyttara og
dýrara mataræðis, og kostnaðarsamari klæða,
en áður, svo að óhætt mun að fullyrða, að þeir,