Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.02.1900, Blaðsíða 3

XIV, 9.
Þjóðviljinn.
35
slík búnaðarleg stór-hneyxli af sér, þá
myndi bændastétt vorri bráðlega vaxa
fiskur um brygg, og þeim lieimilunum
óðum fækka, sem jafnaðarlega vantaði
bey, mat og eldivið.
$ #
Eg bef séð það i einbverri raunaroll-
nnni um ástand bjargræðisvega vorra um
þessar mundir, að belzt líti út fyrir, að
Island muni með timanum eingöngu
verða verstöð útlendra fiskimanna, sem
taki svo þessar íáu bræður, sem ekki væru
flúnir burtu, i þjónustu sina, til þess að
fletja fisk og bræða lýsi. —
Vonleysið og örvæntingin um beilla-
rika framtíð þjóðar vorrar bafa stýlað
þenna ljóta spádóm, en bann getur ræzt
fyr, en varir, ef vér sjálfir liggjum í
býði gamallrar ómennsku og rótgróinna
bleypidóma, án þess að befjast banda
til þess, að byggja landið okkar með at-
orku og dugnaði, og öruggri trú á því,
að guð kjálpar þeim, sem bjálpar sér
sjálfur. —
Oss befur á þessum síðustu tímum
farið mikið fram í því, að gjöra meiri
kröfur til lífsins, en forfeður vorir, en
oss verður líka að sama skapi að fara
fram i þvi, að gjöra báar kröfur til sjálfra
vor, til atorku vorrar, fyrirbyggju, elju
og sparsemi, annars getum ver ekki att
góða framtíð fyrir höndum. Þeir fjölga
þá, en fækka ekki, á landi voru, sem
vantar bey, mat og eldivið.
Frá þvi forði hamingjan oss.
Skáldlaun síra Matthíasar. í bæn-
arskrá þeirri, er síra Matthías Jocliumsson
sendi siðasta alþingi, og dagsett var 1.
júli f. á., kemst hann, meðal annars, þann-
ig að orði:
„Nú við aldamótin verð eg, ef lifi,
bálf-sjötugur; myndi eg því nú þegar
beiðast lausnar frá prestskap, ef eigi
væri fjölskylda mín og vanefni annars
vegar. — Að sönnu er heilsa mín enn
þá i nokkurn veginn lagi, en falls er
von af fornu tré, enda þrái eg mjög,
ef mér mætti auðnast, að geta varið
mínum síðustu stundum til þeirrar
starfsemi, sem mér hefur lang-bezt
lagin verið; en neyðist eg enn, sem
fyr, og til bins síðasta, að skipta kröpt-
um minum við annir og ábyggjur, með
vaxandi elli, þá yrði eigi kyn, þótt
kveðskapurinn endaði á hjáræmi fyrir
mér, sem fleirum, þvi einungis frjálsir
svanir syngja fegurst fyrir dauðann".
Allir þeir, er unna síra Matthíasi og
kveðskap bans, mega nú fagna því, að
bann hefur fengið þessa ósk sina upp-
fyllta, að því er bin smáu efni þjóðar
vorrar leyfðu, eins og vér líka allir von-
um, að bann lifi og syngi sem lengst
fyrir þjóðina.
Það sér ekki ellimörkin á kveðskapn-
um bans enn, því svo er miklu fremur,
sem bann yngist með árunum.
...oOO^OOo
Bréf íir Djúpinu.
3. febr. 1900.
Hér ber fátt til tíðinda bvern dag-
inn. Allur fjöldi verkfærra manna, sem
heimangengt eiga, er kominn út í Bol-
ungarvík, og þaðan teljum vér Inn-Djúps-
karlarnir mestra frétta von um þessar
mundir. Fréttirnar þaðan eru heldur
ekki bágar þessa dagana, reyndar heyr-
ist nú ekki frainar bve mörg hundruð
þessi eða binn aflamaðurinn fiskar þann
og þann daginn, slíkt er gengið úr móð,
nú er allt reiknað í krónum, en 8—18
kr. hlutir dag eptir dag eru heldur ekki
amalegar fréttir fyrir Djúpmanninn. Það
verður dálagleg summa á vertíðarlokun-
um hjá aflamönnunum þar ytra, ef ver-
tíðin lætur þeim öll, eins og síðan á ný-
árinu, og ekki amalegt að geta vikið
benni fyrir sig svona jafn óðum, í stað
þess að amstrast með þennan saltfisk
mikið af sumrinu. Hér fyrir innan lín-
una góðu, eru aflabrögðin þannig, að þeir,
þessir fáu menn, sem þar fara á flot, fiska
þetta 5—10 á skip jafnaðarlega, og við
þessi aflabrögð megum við Inn-Djúps-
karlarnir, sem engin tök höfum á að
komast í Yíkina, búast við að sætta oss,
ekki einungis þessa vertíðina, beldur og
flestallar þær vertíðir sem líða, þangað
til bin stórhneyxlanlega beitutakmörkun
í fiskiveiðasamþykktinni er úr gildi
numin.
Eins og það er gleðilegt, að Út-Djúps-
menn rífa upp afla ár eptir ár sökum
þess, að þeir eiga skemmra að sækja til
fiskjarins, eins er það sorglegt, að mikl-
um fjölda manna í Inn-Djúpinu skuli,
með ranglátum takmörkunum á atvinnu-
frelsi þeirra, bannað að bjarga sér mikinn
bluta ársins.
Slikt getur auðvitað gengið um stund-
arsakir, en ekki til lengdar, ef nokkur
mannræna er i oss Inn-Djúpsmönnum og
dálítið af sanngirni bjá Út-Djúpsmönnum,
þvi að þá er bægt að nema burtu þessa
siðustu beitutakmörkun, sem hingað til
28
naumindum, að þeir gátu varist því, að skelli-hlæja að
þessu ástandi sínu.
Það eina, sem þeir óttuðust, var að þeir kynnu að
gera konuna skelkaða, og þvi einsettu þeir sér að vera
sem kyrrastir, til þess að engin breifing beyrðist, sem
leitt gæti buga hennar að draugasögunum. Afþessu má
ráða, að þeira sjálfum kom ekki til bugar, að nokkuð
yfirnáttúrlegt væri við veru þá, sem færðist ofur-rólega
nær þeim.
Faðir minn gægðist fram í ljósbirtuna, til að geta
sér til nær þeir myndu geta skroppið fram bjá konunni,
og náð herbergjum sínum, en í sama bili þreif hann í
handlegginn á berra Lascelles og kallaði: „Svei mér
sem það er ekki frúin!u
Hann hafði grandgæfilega virt fyrir sér mynd binn-
ar ímynduðu vofu, og vissi, að bér var ekki á að villast.
Þarna var rauði uppbluturinn, fellingakraginn breiði,
baldýraða brjóstspeldið, og dökki kjóllinn, sem sýndur
var á myndinni, hárið greitt bátt uppi á böfuð, eins og
á myndinni, og bver andlitsdráttur hinn sami. Hægt
og tignarlega gekk hún áfram, án þess að líta til bægri
eða vinstri. Faðir minn tok upp skammbyssuna og mið-
aði, bann bugsaði að hún myndi ganga fram hjá dyrun-
um, og þá ætlaði hann að fara fram og ganga á eptir
benni, en i stað þess að fara fram hjá, stöðvaðist ljós-
bjarminn af lampa bennar rétt fyrir framan fylgsni þeirra
félaga. Það fór hrollur um Lascelles. Hann var hug-
rakkur maður, en mjög tauganæmur. Faðir minn var
rólegur að vanda. Jeg held að taugar hans hafi verið
af járni eða stáli gjörfar.
Nú hreifðist lampinn aptur, hann kom nær, og í sama
25
Frá anda-heiminum.
Ungfrú Florence Marryat, dóttir capt.
Marryats,* hefur sagt frá sögunni, sem bér fer á eptir.
I nánd við Burnham Green, sem er greifadæmi
á norðan verðu Englandi, áttu þau bjónin Harry Bell
lávarður, og frú bans, herragarð einn.
Sagan sagði, að ekki gengi þar allt með felldu, og
voru nógar dylgjurnar um það, eins og gengur.
Lítt lögðu þau bjónin samt trúnað á þetta, og blógu
að eins að því, sem bverri annari vitleysu, og tóku sér
því bústað þar eitt sumarið.
Buðu þau bjónin þangað ýmsum gestum til sín, til
þess að stytta sér þar einverustundirnar, og tóku því
allir fegins hendi, sem boðnir voru.
Húsbóndinn var gestrisnin sjálf, og húsfreyjan ynd-
ið og ánægjan, svo að allir þóttust góðu lieilli þangað
komnir, og skemmtu sér sem bezt.
En þetta stóð ekki langa hríð, því að brátt fóru
gestirnir að smátínapt þaðan burtu, einn eptir annan, og
sína afsökunina bar bver þeirra fyrir sig, auðsjáanlega
að eins til málamynda, því að ekki fengust þeir með
neinu móti til þess, að koma þangað aptur, bvað opt
sem þeim var boðið.
Orsökin til þessa gat að eins verið sú eina, að þeir
hefðu séð þar svip, eða anda.
Hjónunum, Harry Bell lávarði og frú hans, þótti
*) Enski skáldsagnahöfundurinn frægi, fæddur 1792,
dáinn 1848.