Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.01.1901, Blaðsíða 2

.0
Þjóbviljinn.
XY, 3.-4.
grein í apturhaldsmálgagninu „Þjóð-
ólfurw.
Af grein þessari er svo að sjá, sem
hr. Bogi Th. Melsted hafi ásett sér, að
yfirbjóða jafnan sjálfan sig, hvað barna-
háttinn snertir, og að reyna jafn tramt
að ofbjóða skynsemi og dómgreind landa
sinna sem allra mest.
Það er dálítið einkennileg tilhneig-
ing þetta hjá Boga vorum, og frægð á
parti, sem hann þannig ávinnur sér, og
sem fáir munu öfunda hann af.
En allt þetta stendur í nánu sam-
bandi við hið taumlausa sjálfsálit, og
grobbara-náttúru mannsins, og að eins
frá því sjónarmiði geta menn ef til vill
virt honum allan barnaháttinn til vork-
unnar.
í þessari nýjustu grein sinni í „Þjóð-
ólfi“ þykist nú Bogi hafa gjört tvær stór-
merkilegar uppgötvanir, sem eiga að vera
steindrepandi fyrir stjórnbótastefnuna.
Onnur þessara uppgötvana er í þvi
fólgin, að ef skipaður verði sórstakur ráð-
herra fýrir Islandsmál, er tali og skilji
tungu landsmanna, mæti á alþingi, til
samvinnu við þingið, og beri ábyrgð
allra stjórnarathafna sinna, þá geti hinir
ráðherrarnir spurt einhvern annan til
ráða(!), á bak við ráðherra Islands.
Og til þess, að vera þannig ráða
spurður, hyggur hr. Bogi Th. Melsted, að
núverandi deildarstjóri A. Dyhdal yrði
þá sjálfkjörinn, vegna afskipta þeirra, er
hann hefúr um mörg ár haft af íslenzk-
um málum.
„Deildarstjórinn er sjálfsagður, til
þess að vera eins konar leynilegur yfir-
ráðgjafi, eða yfirráðamaður, í íslenzhum
málum, ef valtýzkan kemst á“, segir
stjórnmálaspekingurinn Bogi.
Hugsið yður, piltar, annað eins og
þetta! Valtýzkan útilokar eigi, að
spyrja megi hr. Dyhdal til ráða!
Nú væri fróðlegt að vita, hvernig
stjórnmálaspekingurinn Bogi hugsar sér
það stjórnarfyrirkomulag, er gerði dönsku
ráðherrunum það ómögulegt, að eiga tal
um málefni Islands við nokkurn annan
lifandi mann, en ráðherra Islands einan?
Það yrði sjálfsagt að hafa mjög strangt
varðhald á þessum háu herrum, til þess
að gjöra slíkt ómögulegt, og hlyti það,
hvað sem öðru liði, að geta orðið ærið
tilfinnanlegur kostnaður.
En til þessa ætlast hr. stjórnmála-
spekingurinn þá má ske, að varið verði
fjársafni því, er hann í „Austra“-grein
sinni síðastl. haust taldi svo óhjákvæmi-
legt skilyrði fyrir því, að Danir yrðu
ljúfir á að veita oss stjórnarbót!
Kostnaðarminnst væri það sjálfsagt,
sé hr. Dyhdal einn að óttast, að taka
hann þá fastan, og fela Boga gæzluna!
Já, mikil er fyrirhyggjan Boga\
En að þessu öllu saman slepptu, þá
gerir hr. stjómmálaspekingurinn Bogi Th.
Melsted óneitanlega helzt til lítið úr
löndum sínum, ef hann hyggur, að hann
geti blekkt þá, eða fælt þá, með svona
löguðum grýlu-tilbúningi.
íslendingum getur nefnilega staðið
það svo hjartanlega á sarna, hvort dönsku
ráðherrarnir eiga tal um íslandsmál við
fleiri eða færri, já jafn vel þótt þeir tali
daglega við Dyhdal.
Samkvæmt stjórnarskrá og stöðulög-
um hafa íslenzk sórmál sórstöðu í ríkis-
ráðinu; dönsku ráðherrarnir eiga þar ekk-
ert atkvæði um, heldur fer öll stjórnar-
athöfnin, hvað sórmál Islands snertir,
fram á ábyrgð Islandsráðherrans eins.
Og hverju skiptir þá Islendinga um
álit dönsku ráðherranna, eða hvort þeir
tala við fleiri eða færri?
Þetta hefur skýrzt svo vel við um-
ræðurnar um stjórnarskrármálið á seinni
árum, og við skýlausa yfirlýsingu ís-
landsráðherrans sjálfs, að Boga var það
vorkunnarlaust, að fara ekki að flónska
úr sér vitleysum, og sýna græningjahátt
sinn í þessum efnum. —
Þá er hin stór-uppgötvunin hjá hr.
stjórnmálaspekingnum Boga í þvi inni
falin, að í fjarveru íslandsráðherrans á
þingi, þá verði settur einhver hinna ráð-
herranna, til að vera við hlið konungs,
sem ráðherra Islands, meðan íslandsráð-
herrann só fjarverandi, og gæti hann þá
unnið landinu mikinn skaða.
Setjum nú svo, að þetta yrði talið
óhjákvæmilegt — eins og þegar einhver
hinna ráðherranna er Qarverandi frá kon-
ungs setrinu um tima —, svo að ekki
tefðist fyrir afgreiðslu mála, er konungs-
undirskriptar þurfa. eða t. d. ef ráðherra
íslands vildi fá tolllög, eða önnur árið-
andi laganýmæli staðfest, áður en hann
kæmi sjálfur af þingi.
En er hér þá nokkuð að óttast?
Alls ekki hið minnsta.
Það er engin hætta á því, að þetta
yrði misbrúkað, landi voru til ógagns,
meðal annars af því, að danski ráðherr-
ann, er til bráðabirgða leysti störf ís-
landsráðherrans af hendi, iramkvæmdi
þann starfa eingöngu á áhyrgð íslandsráð-
herrans, og að honum (íslandsráðherran-
um) ætti þingið beinan aðgang, engu
síður en með önnur embættisstörf hans.
Má vel vera, að Bogi sé sá græning-
inn, að skilningurinn á jafn einföldu
máli, sem þetta, geti ekki komizt inn i
hans einkennilega ferkantaða höfuð; en
aðrir skilja það óefað. og gerir þá minnst
um þenna ímyndaða uppgötvana-, stjórn-
mála- og sögu-fræðing.
Annars er það miður viðfelldin aðferð,
að Bogi skuli þannig að ástæðulausu vera
að reyna, að vekja sem mesta tortryggni
hjá Islendingum — eða réttara sagt hjá
fáfróðari hluta þeirra — gagnvart dönsku
stjórninni, og dönsku þjóðinni, og það
einmitt um þessar mundir, þegar svo
mörg hlýleg orð falla í garð íslendinga
frá ýmsum betri mönnum Dana, jafnt
úr flokki hægri- sem vinstri-manna.
Þó að fáfræði Boga í stjórnmálum sé
svo auðsæ í greinum hans, að naumast
sé að óttast, að þær geri skaða, eða nokk-
ur maður með meðal-viti láti blekkjast
af þeim, þá er þó hans gerðin söm.
Annars væri fróðlegt að bera saman
greinar Boga í íslenzkum blöðum, og
sleikjuhátt hans við Dani upp í eyrun;
væri slíkt efni í sórstaka grein, sem
helzt þyrfti að ritast á dönsku.
Og svo er gortið í greinum hans svo
fram úr hófi, að ætla mætti, að hann
þættist maðurinn, er fundið hefði upp
púðrið, eða þá gert einhverja stór-merki-
lega, hávísindalega og heimsfræga sagn-
fræðislega(!) uppgötvun.
„Er þeim (þ. e. Islendingum) vorkunn-
arlaust, að skilja nú valtýzkuna11, segir
þetta andans tröll(!), ofan á allan heimsku-
vaðalinn sinn í „Þjóðólfi“(!!)
Já, vertu að Bogi! Þá verðurðu
frægur — ekki fyrir sagnfræðina þína,
heldur fyrir stjórnmálafáfræðina.
-----OOO^OOo-------
Eiffnir kaþólskra kirkna, og trúfélaga, á
Frakklandi eru alls taldar 1440 milj. króna virði,
og er helmingurinn í fasteignum.
Á ítaliu er það lögbannað, að selja forngripi
til útlanda, og því var prinz einn, Chígi að
nafni, er selt hafði gamla Maríu-mynd til Eng-
lands, fyrir 12,600 pund sterling, dœmdur ný
skeð, til að greiða upphæðina óskerta í ríkis-
sjóð, og þótti þó vel sloppið, þar sem heimilt
var að lögum, að beita fangelsishegningu að auk.
Á ríkisþingi Ungverja varð all-hörð rimma
í síðastl. nóvembermánuði, er lesin var upp
yfirlýsing frá ríkiserfingjanum, Ferdínand erki-
hertoga, þar sem hann afsalar Chotek, konu
sinni, og börnum þeirra, öllu tilkalli til rikis-
erfða á Ungverjalandi, af því að hún sé að eins
greita-, en ekki kouunga-ættar.
Stóð þá upp Franz Kossuth. sonur Lajosar
Kossuth’s, frelsishetjunnar alkunnu, og kvaðst
mótmæla yfirlýsingu þessari, sem væri ósam-
hoðin erkihertoganum, og kæmi í hága við
stjórnarskrá Ungverja. Drottning hans, og börn
þeirra, væru, ef tii kæmi, löglega til ríkiserfða
borin á Ungverjalandi. þrátt fyrir yfirlýsingu
þessa.
Bretar hafa ný skeð lýst Cool'-eyjarnar i
Kyrrahafi eign sína, og afráðið mun, að Suivar-
ojf'-eyjar komizt bráðlega í þeirra umsjá.
Tala sum ensk blöð um, að þetta geti orðið
tií þess, að eyjar i Kyrrahafi, er Bretum lúta,
myndi sambandsríki, undir yfirráðum Breta, í
líkingu við fylkja-sambandið í Australíu, og í
Canada. ____
Frakkar áttu í síðnstl. nóvembermánuði f
þrasi við soldáninn í Marocco, út aflandamær-
um, og fullyrða ensk blöð, að þeir sitji að eins
eptir færi, til að leggja ríki soldáns undir sig,
og efla þannig riki sitt í Norður-At'ríku.
Þrátt fyrir skuldabaslið, sem Ítalía er sokk-
in í, vill þó stjórnin taka nýtt stórlán enn, H
milj. sterlingspunda, til þess að auka að mun
herskipastólinn, láta smíða 80 „torpedo“-gufu-
báta, og 35 stærri herskip.
Enskir peningamenn, sem lánsins var leitað
hjá, kvað þó hafa tekið fremur dræmt í lán-
beiðnina, þykir borguDÍn ekki sem áreiðanleg-
ust, eins og fjárhag ríkisins er koinið.
Rosebery lávarður, er var forsætisráðherra
Breta, næst á undan Salisbury, befur ný skeð
gefið út bók um síðustu æfiár Kapoleon’s mikla,
er nefnist: „The last Phase of Napoleon1', og
segir þar einkum frá dvöl Napoleon’s á eyjunni
St. Helenu. Segir bann þar, meðal ann-
ars, að Bretar hefðu varla getað fengið annan
mann, er ver hefði verið til þess fallinn, en
Hudson Lowe, að hafa gæzlu Napoleon’s á hendi.
í síðastl. okt. fóru ýmsir kaþólskir Englend-