Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 24.10.1901, Blaðsíða 2

162
ÞjÓÐVILJIívN.
væru ótal-margir heyrnarvottar að því,
að jafn greindur maður, sem rektor skól-
ans, dr. Björn M. Olsen, gæti látið út úr
sér aðra eins endileysu, eins og hann
gerði á þingmálafundarnefnunni, sem
„riddarinnu hélt í Reykjavik ný skeð.
A opinberum fundi, og svo að segja
í áheyrn alls landslýðs, varpar þessi apt-
urhalds-„klikuu-höfðinginn því fram, að
í stjórnarskrárfrumvarpi siðasta alþingis
felist engin stjórnarbót, heldur sé það til
stjórnarspillis(!)
Það á eptir því að vera til spillis,
að fá ráðkerra, sem helgað getur málum
vorum krapta sina óspillta, talar og ritar
tungu vora, mætir á alþingi, og ber á-
byrgð stjórnarathafna sinna, í stað þess
að búa við ábyrgðarlausa ráðgjafabrotið
danska, sem ekki skilur eitt orð i máli
voru, og aldrei stigur hér fæti á land.
Það á að vera til spillis, að kosning-
arrétturinn til alþingis sé rýmkaður að
góðum mun, að þjóðkjörnir þingmenn
ráði meiri hluta atkvæða í efri deild, o.
s. frv.
Við slikum staðhæfingum hefði mátt
búast af einhverjum „busanum“, eða öðr-
um skólagræningjanum, sem allra grynnst
ristir, en af rektor skólans virðist það
vera heimtandi, að hann tali af ögn meiri
þekkingu, eða láti ekki apturhaldsofstækn
eða „kliku“-fylgi, leiða sig i þviiíkar
gönur.
Með slikri framkomu skaðar liann ekki
stjórnbótaflokkinn, en verður að eins
sjálfum sér til athlægis.
----íoo^ooo------
Hæð g-ufuhvolMns. Konunglega veðurfræð-
isstofnunin í Belgíu leitaði ný skeð álits ýmsra
merkra stærðfræðinga, að því er hæð gufuhvolfs-
ins snertir, og voru skoðanir þeirra ali-mismun-
andi.
Einn þeirra, Biot að naíni, gizkaði á 40
enskar milur, Brauvais gizkaði á 70 mílur,
Mann á 81, Callandrau á 100, Schiaparellí á 125,
og Bitter á 216 énskar mílur.
Af áæt.lunum þessum þykir líklegt, að áætl-
uu Ritters sé sönnu næst, þar sem nlenn hafa
eygt loptsteina í 200 mílna hæð, en siíkir stein-
ar verða eigi iogandi, fyr en þeir koma inn í
gufuhvolf jarðarinnar.
1000 ára minning. 18. sept. síðastl. hófust
hátíðahöld mikil í horginni Winchester á Eng-
landi, i minningu þess, að i septembermánuði
voru 1000 ár liðin, síðan Elfráður mikli, Engla
konungur, andaðist.
Bærinn Winchester var höfuðhorgin í ríki
hans, og þótti því hezt fallið, að hafa þar aðal-
hátíðahöldin, enda hefur honum verið reistur
þar veglegur minnisvarði, er var afhjúpaður i
byrjun hátíðahaldanna.
Theodore Roosevelt, núverandi forseti Banda-
manna, er kominn af hollenzkum æitum, og
stærir ættin sig af því enn í dag, að eigi renni
einn brezkur blóðdropi i æðum sér.
l’orfaðir hans, er fyrstur þeirrar ættar flutt-
ist til Ameríku, hét Claas Markusz van Roose-
velt, og var þá maður blásnauður.
„Hlycine suhterranea“ er náttúrufræðislega
nafnið á plöntu einni, er ýmsir svertingja rækta
mjög, í hitabelti Afríku. Er mæit, að undir-
vöxtur plöntu þessarar hafi svo mikið næring-
argildi, að tveir ávextir séu hæfilegir til mann-
eldis á dag.
Plöntu þessa eru menn því einnig teknir að
rækta í Brazilíu, og í Asíu sunnanverðri.
„I must be off now to my graveyard11*,
mælti Morris lávarður einhverju sinni við einn
vina sinna, um leið og hann gekk að heiman,
til að sækja þingfund í efri málssofu enska
þingsins.
Járnhrautargöng. Ráðgert er nú, að grafin
verði járnbrautargöng undir sundið milli Skot-
lands og írlands.
Sundið er um 25 míiur enskar á breidd, og
kostnaðurinn við fyrirtæki þetta áætlaður um
10 milj. sterlingspunda.
Olínnámurnar við Baku. Ný skeð hafa
menn orðið þess varir, að úr oiíunámunum við
Baku ganga all-miklar olíu-æðar neðan sjávar,
og befur Rússastjórn því, meðal annars, í ráði,
að þurrka upp Romanv-vatnið, tiL þess að geta
því betur hagnýtt sér auðlegð þessa.
Væntanleg þingmann aefni. Svo
er að sjá, sein apturhaldsliðar í Reykja-
vík hafi eigi verið alls kostar ánægðir
með Tryggva riddara Gunnarsson, sem
þingmannsefni í böfuðstaðnum, því að
meðan „riddarinn“ var i hinni frægilegu(!)'
utanför sinni, var þegar byrjað að „agi-
tera“ fyrir öðrum manni af því sauða-
húsi, forngripaverði J'oni Jaltobssyni, og
var þá i ráði, að „riddarinnu myndi
knýja hurðir hjá Árnesingum. — En ept-
ir heimkomu „riddaransu mun nú þess-
ari ráðagjörð breytt, svo að R,9ykvíking-
ar fá að halda honum, —- ef þeir óska.
Búist við, að einhver trúi má ske raup-
inu og frægðarsögunum, er hann sagði
af sjálfum sér, svo að aðrir séu eigi lík-
legri til þess, að geta blekkt kjósendur
höfuðstaðarins.
Af hálfu stjórnbótaflokksins þykir trú-
legast, að yfirdómari Jbn Jensson verði
þar í kjöri. —
í Dalasýslu ætlar síra Jens Pálsson í
Glörðum að bjóða sig fram gegn Birni
sýslumanni, flokksmanni apturhaldsliðsins,
og er vonandi, að kosningarnar takist
þar nú betur, en síðast. —
í Isafjarðarsyslu bjóða, sig fram : rit-
stjóri blaðs þessa, og síra Sigurður Stefáns-
son í Vigur, af hálfu stjórnbótamanna,
og af hálfu landshöfðingja — og aptur-
halds „klíkunnaru að likindum sýslumaður
H. Hafstein, og ef til vill fleiri. —
I Rangárvallasyslu kvað apturhalds-
liðið byggja miklar vonir á framboði
Sighvats gamla Arnasonar frá Eyvindar-
holti, sem nú er fluttur til Reykjavikur,
og gjarna vill auka tekjur sínar á þessa
leið, þótt handbnýtur sé vitanlega til þing-
mennsku nú orðið, sakir ellisljóleika o. fl.
Munu og Rangvellingar tæpast bíta á
þetta agnið, þar sem jafn nýtir menn
sækja á móti, sem þeir Magnús sýslu-
maður og Þórður í Hala.
Staðfest lög". Af lögum síðasta
alþingis hefur konungur 13. sept. síð-
astl. staðfest:
I. Lög um samþyhkt á landsreikningn-
um fyrir árin 1898 og 1899.
II. Fjáraukalög fyrir árin 1898 og
1899.
III. Póstlög.
IV. Lög um hreyting á tilskipun 20.
apríl 1872 um hæjarstjórn í kaupstaðmm
Reykjavík.
*) verð nú að koma mér í grafreit-
inn minn“.
XV, 41
V. Lög um manntal í Reykjavík.
VI. Lög um próf í gufuvélafræði við
stýrimannaskólann í Reykjavík.
VII. Lög fyrir Island um tilhögun á
löggœdu við fiskiveiðar í Norðursjónum.
VIII. Lög um bann gegn innfiutningi
vopna og skotfanga frá íslandi til Kína.
IX. Lög um viðauka við lög 6. nbv.
1897 um undirhúning verðlagsskráa.
X. Lög um forgangsrétt veðhafa fyr-
ir vöxtum.
XI. Lög um útvegun á jörð handa
Fjallaþingaprestakálli.
XII. Lög um hreyting á 4. gr. laga
14. des. 1877 um laun sýslumanna og
hœjarfbgeta.
XIII. Lög um heilbrigðissamþykktir í
kaUpstöðum, kauptúnum og sjóþorpum á
Islandi.
XIV. Viðaukalög við lög 31. jan. 1886
um varnir gegn útbreiðslu nœmra sjúkdbma.
XV. Lög um stofnun slökkviliðs á
Seyðisþrði.
XVI. Lög um skipun sótara í kaup-
stöðum öðrum, en Reykjavík.
XVII. Lög um viðauka við lög um
prentsmiðjur.
XVIII. Lög um skipti á jörðinni
Vallakoti í Reykdœlahreppi og jörðinni
Parti i sama hreppi.
Fréttir.
Skipstrand. í norðanroki 18. þ. m. strand-
aði í Reykjavík seglskipið „Thrift“, eign Frede-
riksen & Co. í Mandal; rakst það á kletta í svo
nefndri Klapparvör, og fór undan því botninn
m. m., en mönnum þeim, er á skipinu voru,
var bjargað í land á kaðli.
Skip þetta hafði komið með viðarfarm til
verzlunar Björns Guömundssonar i Reykjavík,
og var nú ferðbúið til útlanda, með peglfestu,
er óhapp þetta bar að.
Mælt er, að skipið hafl eigi verið í sjóábyrgð.
Handritasaín bókmenntafélagsdeildarinnar i
Kaupmannahöfn er nú komið til Reykjavíkur,
með því að landsbókasaínið hefur keypt safn
þetta fyrir 22 þús. krónur, er greiðast skal á
22 árum, 1000 kr. á ári liverju.
Drukknun. 22. sept. síðastl. fórst kvenn-
maður undir Pirilsklifi á Hvalfjarðarströnd,
reið þar fyrir í háLf-dimmu, en gætti þess eigi,
að töluvert var fallið að. — Kvennmaður þessi
hét Guðríður Daníelsdóttir, gipt kona, frá Bjart-
eyjarsandi. Var hún á heimleið frá Þirli, er
slysið vildi til, og var lik hennar enn ófundið,
er síðast fréttist; en reiðskjóti hennar hafði
komizt lífs af.
Slys. Það siys viidi til í grennd við Reykja-
vík 18. þ. m., skammt fyrir innan Lauganes,
að norskur skipstjóri Aamundsen að nafni, datt
þar í fjörugrjótinu, og lærbrotnaði. Átti hann
skip sitt inn i Viðeyjarsundi, og var því á leið-
inni inn með fjörunum. Gat hann enga björg
sér veitt, og varð því að liggja, þar sem hann
var kominn, með því að köll hans heyrðust
eigi. Lá hann svo þarna, unz sjúklingi af
Lauganesspítalanum varð gengið fram á hann
daginn eptir, og hafði sjór fallið yfir hann um
nóttina, svo að hann var gagndrepa upp á
mitti.
Var hann siðan fluttur tafarlaust á spítala
í Reykjavík, og liggur þar enn í sárum sinum.